Một năm ‘vô tiền khoáng hậu’ của bán lẻ di động Việt Nam
Doanh thu giảm mạnh nhất trong lịch sử, các nhà bán lẻ tại Việt Nam có một năm 2020 khó khăn nhưng thu được nhiều bài học.
Năm 2020, Covid-19 giáng thêm một đòn nặng nề khiến các doanh nghiệp trong ngành bán lẻ di động chứng kiến doanh thu sụt giảm nhiều nhất từ trước đến nay.
Đường phố thưa người, cửa hàng di động đóng cửa vào ngày 1/4/2020. (Ảnh: Hải Đăng)
Mười một tháng đầu năm 2020, tập đoàn Thế Giới Di Động tăng doanh thu 7% so với cùng kỳ. Nhưng nếu tính riêng mảng kinh doanh di động và điện máy, nhà bán lẻ này giảm tăng trưởng mạnh nhất từ trước đến nay.
Theo đó, riêng chuỗi Thế Giới Động giảm 12% doanh thu. Chuỗi Điện máy Xanh chỉ tăng 0,3%. Đây là các mức giảm mạnh nhất kể từ khi chuỗi này niêm yết năm 2014.
Chuỗi bán lẻ FPT Shop cũng không ngoại lệ. Chín tháng đầu năm 2020, doanh thu FPT Retail (Cty mẹ của FPT Shop) giảm 14% so với cùng kỳ, lợi nhuận gộp giảm 5%.
Lý giải nguyên nhân tăng trưởng âm, FPT Retail cho biết Covid-19 toàn cầu ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh của công ty, cộng với việc người dân hạn chế mua sắm mặt hàng điện tử và hàng có giá trị cao. Ngoài ra, chuỗi này đang trong giai đoạn đầu tư cho các nhà thuốc Long Châu khiến chi phí đầu tư tăng lên.
Ngành bán lẻ di động tại Việt Nam chứng kiến một năm vô tiền khoáng hậu. Vào giai đoạn đỉnh dịch tháng 3, tháng 4, khoảng 30% cửa hàng của Thế Giới Di Động, FPT Shop và các đơn vị khác phải đóng cửa để tuân thủ lệnh giãn cách xã hội.
Các cửa hàng phải giới hạn số lượng người đi vào siêu thị. Người mua được phát ghế cho ngồi, giữ khoảng cách với nhau 2 mét. Thế Giới Di Động còn đặt số điện thoại của quản lý cửa hàng ở ngoài để khách mua không phải vào trong, chỉ cần gọi đem hàng ra.
Lần đầu tiên tại Việt Nam, một số cửa hàng điện thoại áp dụng “đóng một nửa”, hạ cửa cuốn xuống một nửa, vẫn mở cửa kính. Khách ra vào hạn chế. Đôi lúc chỉ tiếp khách quen. Bởi chưa từng xảy ra trong lịch sử nên chính quyền nhiều nơi chưa có kinh nghiệm, từng địa phương, từng quận huyện áp dụng lệnh giãn cách khác nhau.
Thời điểm cổ phiếu lao dốc do ảnh hưởng dịch, trả lời các nhà đầu tư, ông Nguyễn Đức Tài – đồng sáng lập và Chủ tịch Thế Giới Di Động – dự đoán rằng dịch bệnh được kiểm soát vào khoảng tháng 6, sức mua sẽ hồi phục. Sau giai đoạn đó, Covid-19 vẫn tồn tại nhưng có vắc-xin, người dân sẽ quen với nó như một bệnh thông thường, mọi người vẫn sẽ phải đi làm kiếm sống như trước – ông Tài dự báo.
Video đang HOT
“Còn nếu dịch bệnh lan rộng không kiểm soát, cả thế giới “chết” Thế Giới Di Động sao sống được”, ông Tài nói.
Ông Tài đã dự đoán đúng phần lớn. Tại Việt Nam, dịch bệnh được kiểm soát tốt, thị trường tăng trở lại. Nhờ đầu tư sớm vào Bách hoá Xanh 5 năm trước, tập đoàn Thế Giới Di Động vẫn tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận, nhờ mảng bách hoá góp gần 20% doanh thu.
Một năm thắng lợi cho Apple chính hãng
Covid-19 cộng với một số chính sách đã giúp thị trường hàng Apple chính hãng, cụ thể là iPhone, có một năm thành công. Ngược lại, iPhone xách tay chịu ảnh hưởng nặng nề.
Xếp hàng giữa đêm chờ mua iPhone chính hãng tối ngày 26/11/2020. (Ảnh: Hải Đăng)
Do Covid-19 ảnh hưởng lưu thông hàng hoá xuyên biên giới, thời điểm iPhone 12 ra mắt vào tháng 10 năm ngoái, rất ít hàng hoá “xách tay” về Việt Nam.
Ngoài ra, Nghị định 98 phạt các hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và cá nhân kinh doanh hàng nhập lậu, khiến nhiều chủ cửa hàng e dè nhập iPhone nguồn gốc không rõ ràng về bán.
Thời điểm đó, nhiều cửa hàng xách tay lớn nói với ICTnews rằng tạm ngưng nhập hàng. Sau đó, vài cửa hàng trong số này đã chuyển hẳn sang bán sản phẩm do Apple phân phối chính thức tại Việt Nam.
Apple ra mắt 4 mẫu iPhone 12. Hãng bán trước iPhone 12 và iPhone 12 Pro vào ngày 23/10, sau đó ra mắt iPhone 12 Mini và iPhone 12 Pro Max đầu tháng 11.
Thông thường các cửa hàng xách tay kiếm ăn được do Apple phân phối sản phẩm chính thức tại Việt Nam chậm, giá cao. Tuy nhiên năm nay, iPhone 12 Pro Max – mẫu máy hot nhất trong 4 máy tại Việt Nam – bán ra trên toàn cầu ngày 13/11, nhưng ngày 27/11 đã được bán chính thức tại Việt Nam.
Tình trạng khan hàng ở thị trường xách tay, cộng với việc hàng chính hãng bán sớm, khiến nhiều người dùng quay lưng với đồ xách tay. Một yếu tố quan trọng nữa là giá bán iPhone 12 chính hãng không cao hơn so với hàng xách tay, khiến các nhà bán lẻ chính thức càng có lợi thế.
Các nhà bán lẻ đều cho biết doanh thu iPhone 12 tăng kỷ lục từ trước đến nay.
Nhiều người cho rằng quy định siết hàng xách tay tại Việt Nam có tác động của Apple, nhưng khi trả lời ICTnews, người từng phụ trách Apple tại thị trường Việt Nam cho rằng điều này không đúng. Ông cho rằng các quy định mới của Chính phủ có lẽ nhằm giúp việc kinh doanh hàng hoá tại Việt Nam lành mạnh hơn, điều này thể hiện ở nhiều động thái khác nhau, không chỉ riêng mảng bán lẻ.
Sau khi iPhone 12 về hàng sớm và có giá bán không chênh lệch nhiều với hàng xách tay, Apple mới đây cũng bán ra các máy Macbook chạy chip M1 tại Việt Nam sớm hơn, với chính sách giá cạnh tranh hàng xách tay. Một nhà bán lẻ tại Việt Nam dự báo động thái này của Apple nhằm hạn chế các loại hàng hoá không chính ngạch đang lưu hành tại Việt Nam.
“Sắp tới những mặt hàng Apple không được phân phối chính hãng tại Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trước”, ông này nói.
Năm 2020 đã khép lại, từ khoá mọi người nhớ nhất có lẽ là Covid-19. Rất nhiều thứ đã thay đổi kể từ khi đại dịch xuất hiện. Những ai sẵn sàng thay đổi, có các kế hoạch dự phòng dường như vượt qua khủng hoảng tốt hơn. Từ năm 2021 trở đi, nhiều thứ sẽ không trở lại như trước, ngành bán lẻ chắc chắn vẫn phải tiếp tục thay đổi và thích nghi với trạng thái mới.
Năm 2020 cũng đánh dấu một năm cạnh tranh khốc liệt ở mảng bán lẻ di động. Từ tháng 1/2020, các cửa hàng cuối cùng của Viễn Thông A đóng cửa. Từng là anh cả của ngành bán lẻ hàng công nghệ tại TP.HCM và cả nước, cái tên Viễn Thông A chính thức biến mất khỏi bản đồ khiến nhiều người nuối tiếc.
Việt Nam đi trước nhiều nền kinh tế về thanh toán di động
Giám đốc Visa phụ trách Việt Nam đánh giá thanh toán di động trong nước đi trước nhiều nền kinh tế đã phát triển.
Covid-19 khiến người tiêu dùng và các doanh nghiệp ở Châu Á - Thái Bình Dương quen với nhiều hoạt động online, trong đó có thanh toán kỹ thuật số. Tại Việt Nam, có chuyên gia nhận xét rằng đại dịch đã tạo động lực thúc đẩy chuyển đổi số đạt kết quả mà thông thường phải mất 10 năm mới thực hiện được.
Có gần đủ phương thức thanh toán được áp dụng tại một quán ăn bình dân ở TP.HCM. (Ảnh: Hải Đăng)
Khảo sát gần đây của Visa cho thấy phần lớn người tiêu dùng Châu Á - Thái Bình Dương (55%) có khả năng sẽ sử dụng thanh toán không tiếp xúc bằng điện thoại, mặc dù các phương thức này vẫn chưa được phổ biến rộng rãi trong khu vực.
Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng trong việc sử dụng ví điện tử và các ứng dụng thanh toán trong những năm gần đây, với hơn 85% người tiêu dùng Việt Nam sở hữu ít nhất một ví điện tử hoặc ứng dụng thanh toán, và hơn 42% người tiêu dùng sử dụng thanh toán không tiếp xúc bằng thiết bị di động.
Thanh toán bằng ví điện tử được phổ biến đầu tiên tại các cửa hàng tiện lợi, sau đó lan sang các chuỗi quán cà phê lớn. Ở thời điểm hiện tai, người dùng ví điện tử có thể thanh toán tại siêu thị, nhà hàng, trên các trang thương mại điện tử.
Thậm chí, một số tỉnh thành áp dụng thanh toán bằng ví điện tử cho các dịch vụ công. Rất nhiều dịch vụ công từ hải quan, điện lực, thuế,... đã được đưa thanh toán lên mạng.
Chưa kể, trên dưới 20 ứng dụng ngân hàng hiện nay đều có chức năng quét QR Code để thanh toán tại quầy. Các điểm chấp nhận dịch vụ không cần trang bị máy POS mà chỉ cần một bảng in mã QR.
Trước đây, để thanh toán không tiếp xúc hay giao dịch bằng thẻ, các cửa hàng phải có thiết bị thanh toán riêng kết nối Internet. Tuy nhiên những công nghệ mới gần đây không yêu cầu trang bị máy thanh toán, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận dễ hơn với việc chấp nhận thanh toán kỹ thuật số.
"Với 129,5 triệu thuê bao di động và khoảng một nửa trong số đó sử dụng 3G và 4G, Việt Nam đặc biệt thích ứng tốt với việc sử dụng thanh toán không tiếp xúc bằng di động và đã đi trước nhiều nền kinh tế phát triển khi nói đến thanh toán di động," bà Đặng Tuyết Dung, Giám đốc Visa Việt Nam và Lào cho biết.
Thanh toán di động phổ biến vì tính tiện lợi, người dùng không phải mang theo thẻ hay tiền mặt. Khảo sát của Visa với người tiêu dùng trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương cho thấy, tính dễ sử dụng là lý do hàng đầu khuyến khích họ sử dụng thanh toán không tiếp xúc bằng điện thoại (52%). Tiếp theo là phương thức này giúp người dùng tiết kiệm thời gian (51%) và giảm phụ thuộc vào tiền mặt (50%).
Bên cạnh lý do tiện lợi, thanh toán di động hay không tiếp xúc cũng giảm nguy cơ rủi ro lộ thông tin so với khi thanh toán bằng thẻ vật lý. 43% người tiêu dùng cho biết tính bảo mật là yếu tố thúc đẩy họ sử dụng thanh toán không tiếp xúc bằng di động.
Trên thực tế, khi thanh toán bằng điện thoại, các thông tin thẻ được lưu trong ứng, đặt lên vai các nhà cung cấp nhiệm vụ phải bảo mật các thông tin này.
Do đó, các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán không tiếp xúc bằng điện thoại buộc phải sử dụng nhiều lớp bảo mật cho cả người mua và người bán nhằm đảm bảo những tiêu chuẩn cao về an toàn thanh toán. Mỗi giải pháp đều trải qua quy trình chứng nhận chuyên sâu bao gồm đánh giá bảo mật bởi các chuyên gia an ninh. Các giải pháp này cũng phải đáp ứng tiêu chuẩn được phát triển và xác lập bởi Hội đồng Tiêu chuẩn Bảo mật (PCI).
Sau tiện lợi khi thanh toán di động tại quầy, xu hướng sắp tới có thể tiến tới thanh toán tại bàn. Hơn một nửa người được khảo sát (56%) cho biết họ muốn có thể thanh toán ngay tại chỗ ngồi khi dùng bữa ở các nhà hàng.
Với 71% người dùng sử dụng ví điện tử hoặc các ứng dụng thanh toán ít nhất một lần một tuần, đại diện Visa cho rằng nhu cầu của người tiêu dùng đối với các phương thức thanh toán và công nghệ hiện đại đang tạo ra cơ hội mới cho doanh nghiệp. Tăng cường phương thức thanh toán không tiếp xúc bằng di động là một trong các giải pháp sẽ thúc đẩy thị trường thanh toán kỹ thuật số của Việt Nam
Cuộc đấu trí giữa người và AI đầu tiên tại Việt Nam Vòng chung kết của "Đấu trường AI" - cuộc thi mô phỏng game đào vàng - diễn ra dưới hình thức thi đấu Esport sẽ diễn ra vào ngày 26/9. Đấu trường AI- Reinforcement Learning sắp bước vào vòng chung kết với 8 đội xuất sắc. Trong vòng chung kết với tên gọi "Đảo giấu vàng", các đội được chia làm 16 bảng,...