Môn Toán trong chương trình GDPT mới: Học sinh phải hiểu “Học Toán để làm gì?” chứ không phải để đi thi
Thầy, cô giáo dạy học môn Toán phải giúp học sinh hiểu được bản chất, giải quyết được vấn đề thực tiễn cuộc sống, có thể k.iếm t.iền được từ kiến thức và trả lời được câu hỏi “ Học Toán để làm gì?” chứ không phải học để đi thi.
Đó là những tiêu chí của GS.TS Đỗ Đức Thái, Chủ biên chương trình môn Toán trong Chương trình giáo dục phổ thông mới, nhằm giải quyết vấn đề về đổi mới giảng dạy môn Toán trong các trường phổ thông tới đây.
Hình thành năng lực tư duy toán học
Theo GS.TS Đỗ Đức Thái, khẳng định, môn Toán mới sẽ không thay đổi nhiều về mặt kiến thức nhưng số lượng lý thuyết giảm đi đáng kể ở một số phần. Chú trọng nhất vào khả năng hiểu và tiếp cận toán học, hay còn gọi là hình thành năng lực tư duy toán học cho học sinh thay vì ghi nhớ, lắt léo và chỉ phục vụ thi cử.
Đ.ánh giá về chương trình sách giáo khoa hiện hành, GS Thái cho rằng, hầu như các giáo viên vẫn đang giảng dạy theo hướng tiếp cận nội dung, tập trung trả lời câu hỏi : Chúng ta muốn học sinh biết cái gì?Như vậy đã vô tình chạy theo khối lượng kiến thức, ít chú ý đến dạy cách học, nhu cầu, hứng thú của người học và phần nào còn coi nhẹ thực hành vận dụng lý thuyết trong đời sống thực tiễn.
GS.TS Đỗ Đức Thái, Chủ biên chương trình môn Toán trong Chương trình giáo dục phổ thông mới.
Đồng thời, do sự hạn chế về mặt khung chương trình nên hiện nay kế hoạch và tiến trình dạy học môn Toán trên cả nước đang bị giống nhau, các em học sinh dân tộc miền núi, hải đảo cũng học như các em ở thành thị… phân bổ vậy là bất hợp lý và khiến khoảng cách trong giáo dục càng lớn.
Cùng với đó, giáo viên phổ thông đang dạy học sinh của mình những kiến thức lý thuyết quá khó nhớ, theo các dạng ghi nhớ công thức về cách tính số thập phân, đạo hàm, tích phân, hình học không gian …. nhưng học sinh không hiểu bản chất của phép tính.
Vấn đề này đã kéo dài gần 30 năm qua, việc học mới chỉ dừng lại ở phục vụ mục đích của các kỳ thi, đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tính trạng dạy thêm, học thêm tràn lan khiến học sinh vất vả vô cùng nhưng lại không biết vận dụng để làm gì ngoài việc bài tập trong các kì thi.
Video đang HOT
GS Đỗ Đức Thái cho rằng, trong đổi mới nội dung môn Toán chương trình giáo dục phổ thông mới tới đây, tập trung kế thừa một số lý thuyết cũ, những điểm đã được chứng minh phù hợp từ đó xây dựng sách giáo khoa môn Toán mới theo tiêu chí “ Tinh giản – thiết thực- hiện đại- khơi nguồn sáng tạo“. Nội dung phải tinh giản, phản ánh đúng giá trị cốt lõi của môn học, chú trọng hiểu bản chất và dứt khoát phải giải quyết được vấn đề vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
Ví dụ như số tiết học ở các cấp đã được giảm đi đáng kể: bậc Tiểu học thay đổi giảm còn 840 tiết (so 900 tiết như chương trình cũ); bậc Trung học cơ sở hiện còn 530 tiết (so với 630 tiết như chương trình cũ) và bậc Trung học phổ thông giảm mạnh mẽ nhất chỉ còn 3 tiết/tuần (so với 5 tiết/tuần như hiện nay).
Số tiết giảm, chương trình học chú trọng thực hành, thực nghiệm, điều này sẽ giúp xây dựng môn Toán gần gũi và hiệu quả hơn đối với học sinh.
Hai điểm đổi mới trong dạy học môn Toán
GS Đỗ Đức Thái cho biết, hai điểm đổi mới chính trong việc dạy học môn Toán mà các thầy cô giáo cần lưu ý.
Thứ nhất, chuyển từ dạy theo hướng truyền tải nội dung sang dạy học giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực Toán học, trả lời câu hỏi “học Toán để làm gì?”.
Cụ thể, tập trung xây dựng năng lực Toán học (NLTH) cho học sinh ở đây là các thầy cô giáo phải biết cách biến bài học lý thuyết thành một chuỗi hoạt động trong các tiết học giúp học sinh hiểu bản chất một cách đơn giản nhất nhờ vào các ví dụ thực tiễn đời sống và học tập thực chất không đơn giản chỉ là ghi – chép và ghi – nhớ.
5 năng lực các giáo viên cần xây dựng cho học sinh là: năng lực tư duy, lập luận Toán học; năng lực mô hình hóa Toán học; năng lực giải quyết vấn đề Toán học; năng lực giao tiếp Toán học; năng lực sử dụng các công cụ, phương tiện Toán học.
GS Thái cho biết, 4 trong năm năng lực này đang mâu thuẫn với việc phương thức kiểm tra bài vở hiện hành ở các cấp, hi vọng các năng lực này sẽ giúp các em giảm tải bớt được áp lực thi cử và có nhiều hơn cơ hội thực sự áp dụng Toán học vào đời sống mỗi em.
Thứ hai, các thầy cô giáo cần dạy học theo hướng “ứng dụng toán học vào thực tiễn”. Đây là điểm mà sách giáo khoa hiện hành và giáo viên ít nghĩ tới.
Ví dụ ở bậc THPT mỗi lớp sẽ có 35 tiết chuyên đề tự chọn/năm nhằm giới thiệu cho học sinh về đồ họa, kỹ thuật, bản vẽ cơ bản, tài chính, lãi suất, tín dụng… giúp hiểu biết được thêm nhiều kiến thức, mở rộng tư duy và kích thích vận dụng toán học, từ đó tôi tin chắc học sinh sẽ thích thú với môn Toán vì thấy gần gũi vì phục vụ được chính cuộc sống của các em
Cách dạy học mới này thực chất chỉ là mô hình hóa các nội dung bài học, nhưng để làm được điều này, đòi hỏi năng lực của người giáo viên phải giúp cho các em hiểu được bản chất của các định lý, định luật; sau đó sử dụng để giải quyết vấn đề thực tiễn rồi lại đem kết quả thu được để quay lại chứng minh lý thuyết là đúng, GS Đỗ Đức Thái cho hay.
Hà Cường
Theo Dân trí
Hai đổi mới chính trong dạy Toán theo chương trình mới
Chủ biên chương trình Toán mới Đỗ Đức Thái cho rằng việc dạy Toán phải giúp học sinh thông minh hơn và giải quyết được vấn đề thực tiễn.
Tại buổi chia sẻ về đổi mới dạy Toán ở nhà trường phổ thông theo chương trình phổ thông mới do Viện Toán học tổ chức chiều 8/5, GS Đỗ Đức Thái, Chủ biên chương trình môn Toán mới, đã nói về lý do phải thay đổi chương trình giáo dục phổ thông, trong đó có môn Toán.
Theo ông Thái, chương trình hiện hành ra đời cách đây gần 30 năm, không còn phù hợp với bối cảnh mới của đất nước. Về cơ bản, chương trình chỉ tiếp cận nội dung, tập trung trả lời những câu hỏi như "Chúng ta muốn học sinh biết cái gì"? Vì vậy, việc dạy Toán và các môn dường như chỉ chạy theo khối lượng kiến thức để thi cử mà ít chú ý đến cách học, nhu cầu, hứng thú của người học, phần nào coi nhẹ thực hành vận dụng kiến thức trong đời sống thực tiễn.
Ông Thái lấy ví dụ bài về "ước chung và ước chung lớn nhất" trong sách giáo khoa lớp 6 tập một. Chỉ trong một tiết 45 phút, giáo viên phải dạy tới bảy nội dung như ôn lại ước là gì, thế nào là ước chung, thế nào là ước chung lớn nhất, phân tích mỗi số ra thừa số nguyên tố, các tính chất chia hết... Với khối lượng và thời gian như vậy, giáo viên không dạy xuể.
GS Đỗ Đức Thái chia sẻ về lý do phải đổi mới chương trình môn Toán. Ảnh: D.T
Nội dung môn học hiện nặng về yêu cầu giải bài tập, nhất là dạng bài tập mẹo, lắt léo. "Những bài tập như thế về cơ bản chỉ phục vụ việc thi cử chứ không giúp hình thành và phát triển năng lực người học", ông Thái nói.
Bên cạnh đó, những năm gần đây, thi cử đã chi phối nặng nề việc học và dạy trong nhà trường phổ thông. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng dạy thêm học thêm tràn lan và phản ứng của dư luận xã hội về việc con em học hành vất vả mà không biết để làm gì.
Để giải quyết vấn đề trên, chương trình mới ra đời. Về kiến thức, chương trình Toán mới không thay đổi nhiều. Việc đổi mới được dựa trên nguyên tắc kế thừa những gì tinh túy, bỏ đi những thứ còn hạn chế và thêm vào những điều quan trọng, ví dụ kiến thức xác suất thống kê sẽ được đưa vào nhiều hơn. Phần đổi mới nhiều nhất nằm ở hoạt động dạy học trong trường phổ thông.
"Quan điểm xây dựng chương trình môn Toán mới là tinh giản - thiết thực - hiện đại - khơi nguồn sáng tạo. Học Toán để thông minh hơn, để giải quyết được vấn đề thực tiễn và để tồn tại được trong cuộc sống", ông Thái chia sẻ và cho rằng việc đổi mới dạy học cũng phải bám theo mục đích này.
Chủ biên chương trình môn Toán mới đưa ra hai đổi mới cốt lõi. Thứ nhất là chuyển từ dạy theo hướng truyền tải nội dung sang dạy làm sao để hình thành và phát triển năng lực Toán học cho học sinh.
Với môn Toán, Ban soạn thảo đặt ra năm năng lực gồm: tư duy, lập luận Toán học; mô hình hóa Toán học; giải quyết vấn đề Toán học; giao tiếp Toán học; sử dụng các công cụ, phương tiện học Toán. Bốn trong năm năng lực này mâu thuẫn với những bài thi, kiểm tra như hiện nay.
Đổi mới thứ hai trong dạy Toán theo chương trình mới là phải làm sao để học sinh ứng dụng được Toán học vào thực tiễn. Ông Thái cho rằng đây là điều mà sách giáo khoa hiện hành dường như không có và giáo viên cũng ít khi nói tới.
"Bây giờ dạy Toán phải theo mô hình. Trong đó, giáo viên phải dạy cho học sinh để các em biết chuyển vấn đề thực tiễn thành Toán học, sau đó sử dụng năng lực để giải quyết rồi đem kết quả thu được để quay lại giải quyết vấn đề thực tiễn", ông Thái nói và cho rằng nếu làm được như vậy Việt Nam không chỉ có những người giỏi chuyên về Toán học để vươn ra thế giới mà còn có thể giúp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Theo Nghị quyết Quốc hội, thời gian bắt đầu áp dụng chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới đảm bảo tuần tự trong từng cấp học, chậm nhất từ năm học 2020-2021 đối với lớp đầu cấp tiểu học, từ năm học 2021-2022 đối với lớp đầu cấp THCS và từ năm học 2022-2023 đối với lớp đầu cấp THPT.
Dương Tâm
Theo VNE
Điểm sáng trong chương trình phổ thông mới khiến học sinh, phụ huynh hào hứng Dù chưa hình thành cụ thể môn học trong chương trình tổng thể, nhưng giáo dục STEM bắt đầu được định hướng dần trong chương trình phổ thông mới - điều chương trình hiện hành ở các trường công lập chưa thật sự chú trọng. Đây được xem là điểm sáng của chương trình mới đang được nhiều học sinh, phụ huynh đón...
