Moldova sắp áp đặt tình trạng khẩn cấp toàn quốc

Quốc hội Moldova ngày 13.12 đã bỏ phiếu thông qua việc áp đặt tình trạng khẩn cấp toàn quốc trong 60 ngày, từ ngày 16.12, khi Nga dự kiến sẽ dừng cung cấp khí đốt cho Moldova qua Ukraine từ ngày 1.1.

Theo Reuters, 56 thành viên trong Quốc hội Moldova gồm 101 ghế đã ủng hộ biện pháp trên trong cuộc bỏ phiếu rạng sáng 13.12, sau lời kêu gọi phê duyệt của Thủ tướng Dorin Recean để đảm bảo vùng ly khai Transnistria của Moldova đảm bảo được nguồn khí đốt cần thiết. Ông Recean nhấn mạnh đó là cuộc bỏ phiếu nhằm chấm dứt “việc tống tiền về khí đốt” từ Moscow.

Thủ tướng Moldova Dorin Recean phát biểu tại kỳ họp thứ 79 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York (Mỹ) ngày 27.9. ẢNH: REUTERS

Việc ban bố tình trạng khẩn cấp cho phép chính phủ Moldova phản ứng nhanh chóng và hạn chế xuất khẩu năng lượng, theo Reuters.

Moldova nhận khí đốt tự nhiên của Nga qua Ukraine, quốc gia đã tuyên bố sẽ không gia hạn hợp đồng trung chuyển với gã khổng lồ khí đốt của Nga Gazprom. Hợp đồng này sẽ hết hạn vào ngày 31.12.

Ông Recean cáo buộc Nga “muốn để người dân Transnistria không có khí đốt và điện và bắt họ làm con tin”. “Moscow đang làm điều này để làm mất ổn định tình hình ở Moldova”, ông cáo buộc.

Ông Recean nhấn mạnh quốc hội phải phê duyệt tình trạng khẩn cấp để “mùa đông năm nay phải là mùa đông cuối cùng trong lịch sử đất nước khi chúng ta có thể bị tống tiền về năng lượng”.

Điểm xung đột: Nga sẽ phóng thêm Oreshnik; Iran tố ai chủ mưu lật đổ chính quyền Syria?

Chính phủ Moldova cảnh báo trong một tuyên bố rằng việc không cung cấp khí đốt cho Transnistria “sẽ dẫn đến một cuộc khủng hoảng nhân đạo… và cũng sẽ tạo ra rủi ro cho sự ổn định của ngành điện Moldova”.

Moldova nhận được khoảng 2 tỉ m ³ khối khí đốt/năm từ Nga. Kể từ năm 2022, Transnistria và chính quyền trung ương đã nhất trí rằng tất cả khí đốt của Nga mà Moldova nhận được sẽ đến Transnistria.

Transnistria là nơi có một nhà máy điện chạy bằng khí đốt của Nga. Đây là một nền tảng quan trọng của nền kinh tế Transnistria và cũng cung cấp phần lớn điện cho những khu vực do chính phủ Moldova kiểm soát. Transnistria đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về kinh tế của riêng mình hôm 10.12.

Ông Recean khẳng định việc Moldova nhận khí đốt tự nhiên từ Nga qua Ukraine là một “vấn đề nhân tạo” vì khí đốt của Nga có thể được di chuyển theo các tuyến đường khác.

Moldova cho hay một tuyến đường thay thế đến Transnistria có thể là vận chuyển khí đốt của Nga qua đường ống TurkStream đến Thổ Nhĩ Kỳ và sau đó qua Bulgaria và Romania.

Tuy nhiên, việc cung cấp khí đốt qua tuyến đường thay thế có thể có vấn đề vì Gazprom trong các cuộc đàm phán đã liên kết việc tiếp tục giao hàng qua những tuyến đường như thế với yêu cầu Moldova trả khoản nợ cho việc cung cấp khí đốt trước đây, theo tính toán của Nga là 709 triệu USD, theo Reuters.

Hiện chưa có thông tin về phản ứng của Nga cũng như Ukraine đối với động thái mới của Moldova.