Mối liên hệ giữa dinh dưỡng và sức khỏe tinh thần
Dinh dưỡng không chỉ liên quan đến sức khỏe thể chất mà còn liên quan đến sức khỏe tinh thần của con người. Tinh thần sa sút gây nhiều ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống và công việc. Do đó, để bảo vệ sức khỏe tinh thần bạn cần có một chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Rất có thể bạn không đủ hiểu cơ thể mình và không nhận ra rằng thức ăn hàng ngày có thể gây ra những ảnh hưởng không chỉ đến thể chất mà còn đến cả tinh thần của bạn. Việc thay thế các loại thực phẩm, đồ ăn nhanh bằng những loại thực phẩm khỏe mạnh có thể giúp trái tim bạn khỏe hơn, các cơ bắp săn chắc và giúp bạn duy trì sự cân đối của cơ thể.
Ngoài sức khỏe thể chất thì sức khỏe tinh thần cũng chịu ảnh hưởng bởi dinh dưỡng mà bạn cung cấp cho cơ thể mỗi ngày. Những nhà nghiên cứu y học đã tìm hiểu hậu quả của chế độ ăn uống đối với tâm trạng và sức khỏe tinh thần ở con người và cho biết một vài mối liên quan giữa sức khỏe tinh thần với chế độ dinh dưỡng như sau:
1. Các chất dinh dưỡng có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần hay không?
Hiện nay những nghiên cứu liên quan giữa dinh dưỡng và sức khỏe tinh thần còn nhiều hạn chế và đưa ra nhiều kết quả trái ngược nhau. Do còn có nhiều vấn đề chưa thể lý giải được nên việc thay đổi chế độ dinh dưỡng không được khuyến khích như một phương pháp điều trị thay thế đối với các bệnh nhân đang điều trị bệnh lý trầm cảm, tâm thần.
Chất dinh dưỡng có ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe tinh thần của con người – Ảnh Internet
Tuy nhiên, cũng có những nghiên cứu đưa ra bằng chứng cho rằng một vài chất dinh dưỡng có thể giúp hỗ trợ sức khỏe tinh thần một cách đạt hiệu quả và những chất dinh dưỡng này có trong chế độ ăn uống. Chỉ cần việc ăn uống cân bằng, hợp lý thì sức khỏe tinh thần của bạn sẽ được cải thiện rõ rệt. Vì thế rõ ràng chất dinh dưỡng và sức khỏe tinh thần có mối quan hệ mật thiết với nhau.
2. Một số chất dinh dưỡng có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần
2.1. Axit béo omega – 3
Đây là loại chất dinh dưỡng hỗ trợ tốt cho hệ tim mạch bằng cách làm giảm lượng cholesterol xấu, đồng thời giúp tăng cường các cholesterol tốt cho cơ thể. Không chỉ vậy, Omega-3 còn có tiềm năng giúp cải thiện sức khỏe tinh thần của con người.
Trong một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng đối với những người có bổ sung omega-3 cho kết quả về sự chuyển biến tâm trạng. Axit béo omega-3 có những ảnh hưởng đến não bộ bằng cách gửi các tín hiệu đến toàn cơ thể.
Video đang HOT
Bạn có thể bổ sung omega-3 từ những loại thực phẩm hải sản như: cá hồi, cá thu, các trích, cá mòi,.. các loại quả như hạt lanh, dầu hạt lanh, quả óc chó,…
Bổ sung omega-3 từ các loại hải sản, thực phẩm – Ảnh Internet
2.2. Axit folic và vitamin B12
Axit folic và vitamin B12 là những loại vitamin B có vai trò quan trọng trong việc trao đổi chất của cơ thể và việc sản xuất các tế bào máu. Chúng cũng liên quan đến các chất hóa học khác gọi là dopamine và noradrenalin. Nhiều trường hợp phát hiện ra ở người trầm cảm do thiếu hụt loại chất dinh dưỡng này.
Bổ sung axit folic và vitamin B12 cho bệnh nhân sẽ làm tăng khả năng đáp ứng được thuốc điều trị trầm cảm mà bệnh nhân đang sử dụng.
Bạn có thể bổ sung axit folic từ các loại rau xanh và trái cây. Vitamin B12 có trong các loại thực phẩm như: tôm, cua, cá, thịt và các sản phẩm được làm từ sữa.
2.3. Chất dinh dưỡng: magie
Loại chất dinh dưỡng này có hiệu quả giúp cơ thể sản sinh năng lượng. Điều này còn giúp bạn phát triển cơ bắp, động mạch và tim hoạt động tốt hơn. Trong một vài nghiên cứu đang tìm hiểu rằng có phải bệnh nhân trầm cảm được bổ sung magie có khả năng hồi phục nhanh hơn hay không.
Có nhiều cách để bổ sung magie vì magie có nhiều trong các loại rau quả – Ảnh Internet
Bổ sung magie cho cơ thể bằng các loại rau màu xanh lá, các loại hạt và quả bơ.
2.4. Tryptophan
Một loại axit amin có thành phần chủ yếu của chất đạm mà cơ thể cần để sản xuất chất hóa học serotonin. Đối với những người bệnh bị trầm cảm có thường thiếu hụt serotonin trong cơ thể.
Một vài nghiên cứu đang xem xét liệu có nên sử dụng tryptophan để điều trị bệnh trầm cảm hay không. Tuy nhiên, vẫn chưa có đủ bằng chứng khoa học để chứng minh và khuyến khích việc sử dụng loại chất dinh dưỡng này trong quá trình điều trị bệnh trầm cảm cho bệnh nhân.
Bạn có thể bổ sung chất dinh dưỡng này từ các loại thực phẩm như: thịt đỏ, gà tây, đậu nành, các sản phẩm từ sữa.
Dù chưa có nghiên cứu khoa học chỉ ra chính xác mối quan hệ giữa dinh dưỡng và sức khỏe tinh thần. Nhưng bạn vẫn cần bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể khoa học, đúng cách để bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần của mình.
Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu theo từng giai đoạn
Dinh dưỡng trong thai kỳ đóng vai trò bậc nhất đối với sức khỏe mẹ và bé. Do đó, ngay từ khi biết mình mang thai, người mẹ cần ăn uống đúng chuẩn.
Mẹ cần chú ý, chế độ dinh dưỡng cho bà bầu thay đổi theo từng giai đoạn để phù hợp với nhu cầu của thai nhi. Vậy bà bầu nên ăn uống như thế nào?
1. Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu trong 3 tháng đầu thai kỳ
Trong giai đoạn này, bào thai vẫn còn nhỏ, chưa có nhu cầu hấp thụ quá nhiều chất dinh dưỡng. Mẹ có thể duy trì mức năng lượng như khi chưa mang thai. Tuy nhiên, có một số vi chất cần bổ sung thêm trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu để giảm thiểu nguy cơ dị tật bẩm sinh.
- Axit folic là vi chất quan trọng nhất, không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu trong giai đoạn đầu mang thai. Bổ sung đủ 600mg axit folic mỗi ngày sẽ giúp ngăn ngừa tới 70% nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi. Chính vì vậy, trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu trong 3 tháng đầu, mẹ nên tăng cường ăn các thực phẩm giàu axit folic như: súp lơ xanh, rau cải xanh, rau bina, đậu hà lan, đậu tương, ngũ cốc, thịt gia cầm, gan động vật, chuối, cam, bưởi,....
- Vitamin B12 cũng có vai trò rất quan trọng trong phòng tránh khuyết tật ống thần kinh ở thai nhi. Nó cũng giúp người mẹ bớt cảm giác ốm nghén thường gặp ở 3 tháng đầu thai kỳ. Vitamin B12 thường có nhiều trong cá hồi, cá ngừ, thịt bò, trứng, sữa, hạt hạnh nhân, kiwi, xoài,....
- Khi mới mang thai, một lượng máu lớn được huy động tới tử cung để phục vụ quá trình làm "tổ" cho bào thai. Nhu cầu sắt sẽ tăng từ 5mg lên 25mg/ngày. Do đó, ngoài uống viên sắt, mẹ nên bổ sung các thực phẩm giàu sắt vào trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu. Ví dụ như ngũ cốc nguyên hạt, thịt đỏ, đậu phụ, rau xanh lá,....
2. Dinh dưỡng cho bà bầu trong 3 tháng giữa thai kỳ
Đây là giai đoạn thai nhi tăng trưởng vượt trội. Nhu cầu dinh dưỡng cũng tăng lên rất nhiều. May mắn là trong giai đoạn này, các triệu chứng ốm nghén đã giảm bớt hoặc biến mất. Do đó mẹ có thể dễ dàng thực hiện chế độ dinh dưỡng cho bà bầu với đa dạng các món ăn.
Trong 3 tháng giữa thai kỳ, mẹ bầu cần cung cấp đủ tất cả các nhóm chất để đảm bảo thai nhi phát triển tối ưu:
- Chất bột: Gạo, ngô, khoai, sắn,...
- Chất đạm: Thịt, cá, trứng, hải sản, các loại hạt họ đậu đỗ,...
- Chất béo: Dầu, mỡ, các loại hạt chứa nhiều dầu như hạt óc chó, lạc, vừng, hạnh nhân, hướng dương,....
- Chất xơ, vitamin và khoáng chất: Rau, củ, quả, ngũ cốc,....
Vì hệ xương của thai nhi phát triển rất mạnh trong 3 tháng giữa thai kỳ. Nên ngoài việc ăn uống đủ chất, bà bầu nên uống bổ sung thêm viên canxi theo khuyến cáo của bác sĩ.
3. Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu trong 3 tháng cuối thai kỳ
Trong 3 tháng cuối, thai nhi tiếp tục hoàn thiện các bộ phận cơ thể và bắt đầu có hình dạng của trẻ sơ sinh. Thai nhi lớn hơn, nhu cầu dinh dưỡng cũng tăng cao. Mẹ vẫn cần tiếp tục duy trì chế độ dinh dưỡng cho bà bầu với đủ các nhóm chất như ở giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ.
Tuy nhiên, bác sĩ khuyến cáo mẹ bầu không nên tăng cân quá nhiều, sẽ dẫn đến một số nguy hiểm như tăng huyết áp, tiểu đường, khó sinh,.... Khi bổ sung chất bột, bà bầu nên ưu tiên ngũ cốc, bánh mì đen,... vẫn cung cấp đủ năng lượng mà không lo quá cân.
Đồng thời tăng cường rau xanh và các loại trái cây, thức ăn vặt lành mạnh để tăng sức đề kháng cho cả mẹ và bé. Đặc biệt ưu tiên các thực phẩm giàu axit béo omega-3 và choline như cá béo, trứng, đậu đỗ, rau xanh,.... để trí não của bé phát triển tốt nhất.
Bà bầu cũng đừng quên bổ sung viên uống canxi vào giai đoạn này. Thai nhi lớn, bụng bầu to khiến cho xương của người mẹ chịu áp lực khá lớn. Đủ canxi giúp mẹ giảm được đau mỏi lưng, phòng tránh loãng xương, giúp bé phát triển xương và răng toàn diện.
Thức ăn của cơ thể mỗi ngày là rau, cá, thịt, vậy não bộ của bạn cần 'ăn' gì để mạnh khoẻ, minh mẫn? Chúng ta đã nghe đến cơ thể bị suy dinh dưỡng, còn não bộ thì sao? Hàng ngày chúng ta cung cấp thức ăn cho cơ thể bằng rau, cá, thịt... Vậy não bộ của chúng ta thì sao, cần "ăn gì" để luôn mạnh khỏe, minh mẫn? Bộ não - cơ quan phức tạp nhất của con người Bộ não được coi...