Mồ hôi là chất làm mát quan trọng của cơ thể
Đài Channel News Asia cho biết mồ hôi tuy gây khó chịu nhưng là chất làm mát quan trọng của cơ thể.
Nếu không đổ mồ hôi và để quá trình bay hơi giữ thân nhiệt ở mức an toàn, con người sẽ hôn mê vì nóng.
Vậy một người bình thường đổ bao nhiêu mồ hôi? Vì sao có người đổ mồ hôi nhiều hơn người khác? Thứ gì trong mồ hôi gây ra cảm giác dính khó chịu trên da? Đổ mồ hôi có giúp loại bỏ độc tố hay không? Tắm lúc mồ hôi nhiều có hại không?
Lượng mồ hôi trong một ngày
Lượng mồ hôi trong một ngày tùy thuộc mức độ vận động và môi trường xung quanh. Bác sĩ da liễu Kok Wai Leong (trung tâm y tế StarMed) cho biết thông thường một người khỏe mạnh dáng người trung bình đổ 500 ml mồ hôi mỗi giờ khi vận động cường độ thấp chẳng hạn như tập yoga hoặc đi bộ. Lượng mồ hôi tăng lên 1 lít nếu vận động cường độ cao.
Vận động viên hoặc người nặng cân có thể đổ 2 lít mồ hôi mỗi giờ, trong một ngày tổng lượng mồ hôi có thể lên đến 10 lít đặc biệt dưới điều kiện thời tiết nóng ẩm, theo bác sĩ Kok.
Vì sao có người đổ mồ hôi nhiều hơn người khác?
Chuyên gia tư vấn Wang Ding Yuan (Trung tâm Da liễu quốc gia Singapore) cho biết đổ mồ hôi nhiều hay ít tùy thuộc nhiều yếu tố. Nhìn chung người nặng cân hơn, thể lực tốt hơn, thích nghi tốt hơn với thời tiết nóng bức sẽ đổ nhiều mồ hôi hơn. Một yếu tố khác là tuổi tác: người lớn tuổi đổ ít mồ hôi hơn người trẻ tuổi.
“Ngoài ra còn có lý do bệnh lý làm đổ mồ hôi ít hoặc nhiều hơn, bao gồm sử dụng một số loại thuốc, bệnh thần kinh, nghiện rượu, rối loạn hệ thống (vấn đề về tuyến giáp, suy tim, ung thư hạch) và rối loạn di truyền hiếm gặp”, theo Wang. Ông nói thêm rằng đôi lúc con người đổ mồ hôi nhiều hơn dù chẳng có lý do gì.
Đổ mồ hôi có giúp loại bỏ độc tố hay không?
Mục đích chính của đổ mồ hôi là giúp hạ thân nhiệt chứ không phải loại bỏ độc tố. Chỉ một lượng nhỏ chất thải như ure hay ammoniac được bài tiết qua mồ hôi, còn lại đều bài tiết qua nước tiểu.
Một giọt mồ hôi chứa khoảng 99% nước và 1% ure, ammoniac cùng chất thải khác. Trong khi đó nước tiểu chứa 95% nước, 2,5% urê và 2,5% chất thải khác.
Chuyên gia Wang giải thích vì sao nhiều người xem mồ hôi là chất lỏng có thể bài tiết được của cơ thể giống nước tiểu nên nghĩ rằng đổ mồ hôi giúp loại bỏ độc tố. Một quan niệm sai lầm khác là đổ mồ hôi giúp bớt say rượu cũng xuất phát từ suy nghĩ này.
Theo bác sĩ Kok, độc tố thường được loại bỏ qua thận và gan thay vì tuyến mồ hôi.
Video đang HOT
Vệt trắng trên quần áo
Mỗi giọt mồ hôi có chút ít khoáng chất sẽ biến thành vệt trắng trên quần áo. Chuyên gia Wang cho biết chúng gồm kali, canxi, magie với nồng độ lần lượt là 2 – 8 mmol/lít, 0,2 – 2 mmol/lít và 0,02 – 0,4 mmol/lít. Mồ hôi có vị mặn vì chúng cũng chứa natri clorua nồng độ 10 – 90 mmol/lít.
Nhưng vết ố quần áo không hoàn toàn chỉ do mồ hôi. Chính sự tương tác giữa mồ hôi với hóa chất trong sản phẩm khử mùi hoặc vi sinh vật khiến vải ngả vàng, theo bác sĩ Kok. Ông còn lưu ý đến khả năng mắc một hội chứng rối loạn hiếm gặp mang tên “mồ hôi màu” (chromhidrosis) – tuyến mồ hôi tạo ra hợp chất sắc tố.
Cảm giác dính khó chịu trên da
Chuyên gia Wang cho biết mồ hôi ( chứa nước, khoáng chất, ít thải) lúc tiết ra sẽ trộn lẫn với lipid hoặc dầu trên bề mặt da. Khi nước trong mồ hôi bay hơi, các thành phần sót lại gây ra cảm giác dính.
Bác sĩ Kok nói thêm rằng đôi khi lỗ chân lông bị tắc hay mụn trứng cá cũng có thể xảy ra do mồ hôi trộn lẫn với tế bào da chết.
Quần áo hút mồ hôi có gây vấn đề về da không?
Nhìn chung không có vấn đề gì khi mặc quần áo hút mồ hôi sau khi vận động, nhưng bác sĩ Kok khuyến nghị mặc trang phục rộng rãi may bằng vải thoáng khí thay vì trang phục bó sát để tránh rôm sảy.
“Dưới điều kiện cực kỳ ẩm ướt, tốc độ bay hơi của mồ hôi chậm lại dẫn đến mồ hôi tích tụ trên da. Vì vậy bạn sẽ muốn thay quần áo rộng rãi và sạch sẽ sau khi vận động”, theo bác sĩ Kok.
Ông cũng khuyên nên thận trọng nếu bị chàm hoặc dị ứng tiếp xúc, do vải hút mồ hôi có thể chứa chất gây kích ứng chẳng hạn như phthalates. Ngoài ra một số loại vải tạo cảm giác thô ráp, gây kích ứng dẫn đến rôm sảy.
Tắm lúc mồ hôi nhiều có hại không?
Bác sĩ Kok cho biết tắm sẽ giúp da giảm nhiệt độ, ngăn ngừa phát ban. Chuyên gia Wang cũng không ghi nhận tắm lúc mồ nhiều gây hại, ông khuyên nên dùng sữa tắm dịu nhẹ, tắm tối đa 2 lần một ngày và mỗi lần 10 đến 15 phút, tắm nước ấm thay vì nước nóng.
Trên thực tế, tắm càng sớm sẽ càng tốt vì natri clorua sót lại có thể gây kích ứng. Nếu chưa thể tắm thì hãy lau khô người bằng khăn sạch.
Hôi nách: Nguyên nhân, biểu hiện, điều trị và phòng bệnh
Hôi nách là một bệnh lý ảnh hưởng lớn đến tâm lý, giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày của người bệnh.
Hôi nách càng trở nên trầm trọng hơn vào mùa nóng, mồ hôi ra nhiều hoặc tiết trời hanh khô.
1. Nguyên nhân bệnh hôi nách
Tuyến mồ hôi được chia làm hai loại:
Tuyến mồ hôi nhỏ (eccrine): phân bố khắp cơ thể, có nhiệm vụ đào thải các chất cặn bã, thải ra 99% nước và 0,5% muối.
Tuyến mồ hôi lớn (apocrine): nằm ở lớp dưới da, sẽ mở ra ở các lỗ chân lông tuyến này chỉ phân bố ở nách, âm hộ và lông mày, thải ra chất lỏng khá đặc, có chứa lipid, protein và sắt. Các chất này khi bị vi khuẩn phân hủy sẽ tạo thành một loại axit béo không bão hòa có mùi khó ngửi được gọi là mùi hôi nách.
Trong gia đình nếu có ít nhất 1 người (bố hoặc mẹ) bị hôi nách thì có thể di truyền sang cho con cái của mình. Kiểm nghiệm lâm sàng cho thấy, nếu cả bố hoặc mẹ đều bị hôi nách thì tỷ lệ con sinh ra mắc bệnh là trên 85%, nếu chỉ 1 trong 2 bố hoặc mẹ thì con số này là 50%. Như vậy, lý do vì sao lại hôi nách của bạn rất có thể do di truyền từ bố mẹ.
Những người ở bẩn, trên người thường có rất nhiều vi khuẩn, mồ hôi cũng tiết ra nhiều hơn. Chính vì vậy, hoạt động phân giải mồ hôi của vi khuẩn càng trở nên mạnh mẽ và mức độ mùi hôi càng trở nên nặng nề hơn.
Khi lo lắng hay quá căng thẳng về một vấn đề gì đó cũng khiến bị hôi nách.
Các thói quen ăn uống không tốt như: Ăn cay, sử dụng đồ uống chứa chất kích thích là lý do giải thích vì sao lại hôi nách.
Khi lo lắng hay quá căng thẳng về một vấn đề gì đó cũng khiến các tuyến mồ hôi lớn tiết ra axit béo ở dạng dịch thể,... Một khi gặp các vi khuẩn trên da, chúng sẽ biến thành một loại axit béo không hòa tan. Đây là lý do vì sao lại bị hôi nách gây nên mùi khó ngửi.
Những người mắc các bệnh về gan, thận, hay các các vấn đề về da, hệ tiêu hóa, nấm, tuyến giáp... cũng có thể bị hôi nách, gây mùi khó chịu dưới cánh tay.
2. Dấu hiệu bệnh hôi nách
Khi mắc hôi nách cơ thể người bệnh tỏa ra mùi hương mà người khác cảm thấy khó chịu như là: mùi hăng, ôi, mốc hoặc "chua và ngọt". Mùi cơ thể thường xuất hiện không chỉ ở nách mà còn ở những nơi như: Đôi chân, háng, bộ phận sinh dục, lỗ rốn, hậu môn, sau tai, phần còn lại của da. Bởi vì cơ thể nặng mùi rõ nhất là nách sẽ gây ám ảnh của bản thân và người xung quanh, khiến người bị cảm thấy tự ti, mặc dù đây là vấn đề mà ai cũng có thể đối mặt.
3. Bệnh hôi nách có lây không?
Bản chất của bệnh hôi nách là không lây nhiễm, nguyên nhân là do vi khuẩn kết hợp với tuyến mồ hôi hoạt động mạnh nên mới sinh ra mùi. Điều này có nghĩa là, giặt và mặc chung quần áo với người bị bệnh hôi nách sẽ không hề lây sang người không bị hôi nách.
4. Cách phòng bệnh hôi nách
Để phòng bệnh hôi nách cần vệ sinh sạch sẽ, các tuyến mồ hôi trở nên hoạt động mạnh hơn ở cả nam và nữ trong tuổi dậy thì. Do đó, các thanh thiếu niên thường bắt đầu có mùi hôi. Cần phải giữ cơ thể sạch để tránh mồ hôi nặng mùi.
Mọi người nên tắm 2 lần một ngày và sau khi hoạt động gắng sức, tập thể dục hoặc chơi thể thao nhằm loại bỏ sạch mồ hôi bị nặng mùi còn tồn đọng trên da. Đồng thời tế bào da chết và vi khuẩn ngoài da cũng được loại bỏ, tránh nguy cơ hình thành mùi hôi cơ thể. Khi tắm nên sử dụng một số loại sữa tắm giúp dưỡng ẩm, chăm sóc da, tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả và cải thiện mùi hương trên cơ thể.
Sử dụng chanh khi tắm giúp giảm mùi hôi nách.
Nên lựa chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát, như vải cotton cho thấm mồ hôi tốt khi thời tiết nóng bức. Ngoài ra, nên chọn các loại quần áo có màu sáng để hấp thu nhiệt lượng từ ánh mặt trời thấp. Nếu quần áo đã thấm mồ hôi thì cần thay ngay khi về nhà. Quần áo thay ra phải ngâm xà phòng hoặc giặt ngay để vi khuẩn không có cơ hội gây mùi hôi.
Ngoài ra, cần uống đủ nước, theo nghiên cứu, mồ hôi là kết quả của sự tăng nhiệt độ cơ thể dẫn tới bài tiết nước. Cho nên cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể sẽ giúp cơ thể cân bằng lại nhiệt độ, và không cảm thấy nóng bức, mệt mỏi và ngăn chặn được tình trạng mồ hôi cơ thể nặng mùi.
5. Cách điều trị hôi nách
Tùy từng cá nhân mà các bác sĩ sẽ chỉ định điều trị thích hợp. trong đó có các phương pháp sau:
Điều trị bảo tồn: Làm giảm mùi hôi vùng nách dựa vào hai cơ chế: làm giảm tiết mồ hôi và/hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Các phương pháp thường được áp dụng là:
Phương pháp dân gian: sử dụng gừng, lá trầu không, phèn chua, chanh chà xát vào vùng nách... là tiết kiệm và đơn giản nhất. Tuy nhiên phương pháp này không mang tính chất điều trị tận gốc nguyên nhân gây mùi mà chỉ có tính chất tạm thời.
Dùng các dạng dung dịch xịt hoặc lăn nách.
Điều trị bằng thuốc: tác dụng vào cơ chế giảm tiết mồ hôi. Một số thuốc khác có tác dụng trên hệ thần kinh giao cảm như: glycopyrrolate (Robinul), tuy nhiên loại này có tác dụng phụ như khô miệng, mất ngủ, mắt nhìn mờ....
Tiêm Botox: là phương pháp được đánh giá là có hiệu quả tương đối tốt tuy nhiên chỉ duy trì được kết quả trong vòng 6-8 tháng, tuy nhiên, chi phí rất tốn kém.
Điều trị bằng laser: dựa trên cơ chế làm đông vón protein, tuy nhiên, laser chỉ tác dụng tốt với các thành phần ở trung bì, đồng thời giá thành cao và phải thực hiện nhiều lần.
Điều trị phẫu thuật có thể được lựa chọn điều trị một số trường. Tính thẩm mỹ của phẫu thuật cắt tuyến mồ hôi kinh điển về lâu dài tương đương như phẫu thuật nội soi cắt tuyến mồ hôi.
Chú ý, hôi nách và hội chứng tăng tiết mồ hôi vùng nách là hai bệnh lý khác nhau về cơ chế bệnh sinh và phương pháp điều trị. Chỉ định phẫu thuật điều trị hôi nách rất chặt chẽ, vì vậy khuyến cáo bệnh nhân nên được khám và tư vấn trực tiếp tại các cơ sở y tế chuyên khoa tránh không khỏi bệnh mà lại gây hại cho sức khỏe.
Người Việt đầu tiên được phát hiện mắc bệnh mồ hôi máu giờ ra sao? Sau buổi đi ăn trưa cùng đồng nghiệp, anh N.T.A, quê Đông Anh, Hà Nội, phát hiện chiếc khăn ướt của quán anh dùng để lau mặt bỗng chuyển sang màu hồng. Hoảng hốt, anh lên mạng tìm hiểu về triệu chứng lạ. Thời điểm năm 2017, thông tin về hiện tượng này rất ít ỏi. Anh đến 2-3 nơi nhưng không tìm...