Miệt mài gieo chữ trên non
Vượt qua những dốc đèo quanh co, các thầy cô giáo miền xuôi với tình yêu nghề cháy bỏng đã mang cả thanh xuân lên bám trụ trên đỉnh núi mờ sương của huyện Khánh Sơn ( tỉnh Khánh Hòa), miệt mài gieo con chữ cho tr.ẻ e.m dân tộc thiểu số, miền núi.
Gian khó chẳng nản lòng
Trường Mầm non Sao Mai (xã Ba Cụm Bắc) nằm nép mình bên con dốc nhỏ. Nơi này, cách đây 32 năm, khi cô Ngô Thị Trúc Linh mới tốt nghiệp về nhận công tác, chỉ là chái nhà tường tranh tre vách nứa. Các bé mầm non phải “ngồi ké” bàn ghế của các anh chị Trường Tiểu học Ba Cụm Bắc do học ghép buổi. Ngày đó, từ quê nhà Cam Ranh lên Khánh Sơn với cô Linh là cả chặng đường dài. Mỗi lần về thăm gia đình, cô phải dậy từ 3 giờ, theo xe chở gỗ về xuôi trên con đường gập ghềnh, dằn xóc ê người. Nhiều tháng trời không được về thăm nhà, cô chỉ biết nén nỗi nhớ cồn cào, dặn lòng cố gắng.
Các bé Trường Mầm non Sao Mai nghe cô hiệu trưởng Ngô Thị Trúc Linh kể chuyện, đọc sách.
Ngày đó, cô Linh kiêm hỗ trợ phổ cập cho học sinh (HS) tiểu học. Đêm xuống, cô tới điểm Dốc Trầu, chong đèn dầu dạy chữ, nằm sạp tre ngủ. Bữa ăn có cơm với mắm, thêm nắm rau cải thiện đã thấy thịnh soạn. Ăn uống kham khổ, không quen khí hậu, thổ nhưỡng, hầu như cô giáo nào cũng bị sốt rét. “Những cơn sốt rét khiến tôi run cầm cập, nhức buốt đến tận xương, người xanh xao, nằm viện hàng tháng trời. Ấy vậy mà khỏi xong, tôi lại lên núi”, cô Linh kể. Dạy được 2 năm, vì quá khó khăn, cha lâm bệnh nặng rồi mất, cô tưởng chừng không theo được với nghề. Nhưng rồi gia đình động viên, thêm nỗi nhớ trẻ quay quắt, nhớ tình cảm của người dân thôn bản, khiến cô gắn bó mãi cho đến tận bây giờ.
“Khó có thể nào kể hết những khó khăn những ngày đầu mới dạy học”, cô Phạm Thị Thiên Ân – Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Thành Sơn (xã Thành Sơn) bùi ngùi khi nhớ lại những ngày của 27 năm trước, khi cô là giáo viên Trường Tiểu học Sơn Bình. Ngày ấy, những cô giáo chân yếu tay mềm chẳng quản đi bộ đường rừng, tìm mọi cách qua sông, qua suối để đến từng nhà vận động HS tới lớp. Cô vất vả, nhưng nhìn trò còn thương hơn. Nhiều em chỉ vì nhà hết gạo ăn, vì bộ quần áo ướt giặt chưa kịp khô mà phải ở nhà không thể đến lớp.
Giúp trò chuyên cần, học tốt
Thầy Đỗ Ngọc Hậu, giáo viên lớp 5, Trường Tiểu học và THCS Ba Cụm Nam (xã Ba Cụm Nam) kể, dạy tháng đầu tiên, thầy nói khan tiếng, trò không hiểu, thầy lo không biết làm sao hoàn thành được chương trình. Nhưng rồi thầy kiên trì, nỗ lực, trò từng ngày thêm tiến bộ. Những ngày mùa, HS thường xuyên bỏ học theo cha mẹ đi hái bắp, thầy lại tới từng nhà vận động các em trở lại lớp. Em nào thiếu quần áo, sách vở, thầy tìm cách giúp; em bị bệnh, thầy vận động hội nhóm hỗ trợ… Nhờ đó, trẻ đi học chuyên cần hơn. “20 năm qua, tôi chưa từng nghĩ đến chuyện rời khỏi nơi này. Đã quyết tâm lên miền núi dạy cho các em thì mình phải nỗ lực vượt qua hết. Cứ dạy hết sức, miễn sao các em hiểu là mừng”, thầy Hậu nói.
Một tiết dạy của thầy Đỗ Ngọc Hậu.
Video đang HOT
Để thu hút HS đến lớp, thầy Hậu tham gia Tổng phụ trách Đội, dạy kiêm môn Giáo dục thể chất, cho các em tham gia thi đấu thể thao; phụ đạo miễn phí cho những HS còn hạn chế trong học tập; dùng hệ thống câu hỏi gợi mở để các em làm bài tập làm văn… Thế rồi các em ham tới lớp, tới trường lúc nào không hay. “Chúng em quý thầy Hậu lắm, vì thầy dạy dễ hiểu, lại hài hước”, em Tro Thị Kim Oanh, lớp 5A hồn nhiên nói.
Trường Mầm non Sao Mai có tỷ lệ trẻ người dân tộc thiểu số cao nhất huyện. Trong 378 trẻ, chỉ có 14 trẻ người Kinh. Vì không rành tiếng Việt nên các em chủ yếu vẫn nhìn ánh mắt, cử chỉ của cô để hiểu. Có lúc cô Linh mua cho trẻ chiếc áo, lúc đưa trẻ đi tắm, cắt tóc, vui chơi, rồi tổ chức cho trẻ ở 2 điểm trường giao lưu nhau và tham gia trải nghiệm. Cứ thế, các em thân thiết với cô, biết chào hỏi, biết trò chuyện và dần biết mặt chữ. Từ năm 2004, công tác tại Trường Mầm non 1-6 với vai trò quản lý, cô đã góp phần đưa nhà trường lớn mạnh, gặt hái được nhiều thành công, trở thành trường chuẩn quốc gia năm 2012, được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Huân chương Lao động hạng Ba của Chủ tịch nước. Năm 2021, cô về lại Trường Mầm non Sao Mai với vai trò Hiệu trưởng. Năm học này, cô Linh hỗ trợ học phí cho một trẻ có hoàn cảnh khó khăn mồ côi mẹ, cha đang đi nghĩa vụ quân sự.
Cô Nguyễn Ngọc Thạch hướng dẫn các học sinh làm bài.
20 năm trong nghề, cô Nguyễn Ngọc Thạch, giáo viên Ngữ văn, Trường THCS Tô Hạp, thị trấn Tô Hạp luôn trăn trở tìm cách để thay đổi phương pháp dạy, giúp các em yêu thích môn Văn. Từ ý nghĩ bất chợt: “Tại sao không thử quay clip để giúp trò có trực quan sinh động hơn”, cô ngay lập tức lên đường. Bãi rác thôn Ma O, xã Sơn Trung cách nhà hơn 10km. Dưới nắng nóng, trong mùi rỉ rác khó chịu, cô Thạch vẫn kiên trì quay cận từng hình ảnh, rồi đi gặp người dân sống gần bãi rác hỏi về cuộc sống nơi đây… Năm 2014, bài học “Thông tin về ngày Trái đất năm 2000″ đã ghi được ấn tượng sâu đậm với tất cả HS. Các em bàn luận sôi nổi về tác hại của ô nhiễm môi trường, giải pháp bảo vệ môi trường, trách nhiệm của mọi người… Phấn chấn, cô Thạch lại tiếp tục đi quay các danh lam thắng cảnh, vấn đề dân số… Cứ vậy, suốt 3 tháng, cô đã có hơn 10 clip để minh họa nhiều chủ đề cho phần văn bản nhật dụng trong chương trình văn học THCS. Cô cũng chủ động rèn kỹ năng làm bài nghị luận văn học nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 9, hướng cho HS tìm ra cái hay, cái đẹp trong các tác phẩm. Từ năm học 2013-2014 đến nay, HS của trường liên tục đạt giải kỳ thi học sinh giỏi môn Văn của huyện, có cả giải cấp tỉnh – điều trước đây chưa từng có. Cô Thạch còn bồi dưỡng cho các em tham dự và đạt giải nhiều cuộc thi khác ở cấp huyện và cấp tỉnh như: Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Tìm hiểu di sản văn hóa; Kể chuyện theo sách; Giai điệu tuổ.i hồng…
Theo nghề bởi một chữ tâm
Một lần vô tình, cô Linh nhận ra bản thân mình hồi trẻ qua những tấm hình được học trò cũ đăng trên mạng. Ký ức những ngày khó khăn chợt dội về, những ngày mà trẻ mang cho cô củ mì ăn sáng, các cô giáo cùng nấu cơm ăn, cả những ngày đồng nghiệp thay nhau chăm sóc cô khi bị sốt rét. Xúc động nhất là những dòng comment của học trò cũ về cô dưới những tấm hình: “Đây là người bạn đầu đời của em, dù cô có già đi bao nhiêu, em cũng không bao giờ quên cô!”. Là một trong những học trò cũ của cô Linh, cũng là giáo viên dạy tại ngôi trường do cô Linh đang quản lý, cô Nguyễn Thị Hạnh bày tỏ: “Ấn tượng về cô Linh trong tôi là một cô giáo hiền, hát hay, thương trò, nên tôi rất thích đến lớp. Tôi trở thành cô giáo mầm non cũng có một phần ấn tượng từ hồi học cô”. Con gái cô Linh, em Nguyễn Ngọc Bảo Trinh giờ cũng chọn theo nghề của mẹ, hiện là sinh viên năm thứ nhất Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương Nha Trang.
Năm học 2013-2014, khi lần đầu được giao bồi dưỡng HS giỏi cấp huyện và cấp tỉnh, cô Thạch và 2 HS đã miệt mài ôn luyện cả trưa hay tối. Niềm vui vỡ òa khi có được 1 giải nhất, 1 giải nhì cấp huyện, sau đó là 1 giải ba, 1 giải khuyến khích cấp tỉnh. Như một cơ duyên, 2 em HS này đều chọn nghiệp “đưa đò” như cô giáo từng dạy mình năm đó.
“Mình hết lòng vì học trò, học trò sẽ thương yêu lại mình”, đó là tâm niệm của cô Ân ngay từ những ngày đầu theo nghề giáo. Món quà các học trò nhỏ tặng thầy cô nhân ngày Nhà giáo Việt Nam dù chỉ là những bông hoa dại hái ven đường, hay trái đu đủ, trái bí xanh vườn nhà, gói mì tôm, bánh quy HS bọc trong tờ giấy báo… cũng đều khiến các thầy cô xúc động. Những tình cảm chân thành, đơn sơ đó chính là động lực để các thầy cô tiếp tục yêu nghề, tiếp tục cống hiến.
Ông Võ Hoàn Hải – Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo: Những năm qua, giáo dục miền núi của tỉnh ngày càng được quan tâm và có nhiều khởi sắc. Trong đó, không thể không nhắc đến sự đóng góp của các thầy cô đã kiên trì bám trường, bám lớp để mang con chữ đến với HS. Cô Linh, cô Ân, cô Thạch, thầy Hậu… là những giáo viên đã có nhiều đóng góp cho giáo dục miền núi, với nhiều đổi mới, sáng tạo trong dạy và học, được các cấp ghi nhận. Mong rằng, các thầy cô sẽ tiếp tục đồng hành cùng ngành Giáo dục vượt qua khó khăn, mang tri thức đến tr.ẻ e.m nơi vùng khó.
Mắc bệnh hiểm nghèo, thầy giáo vùng biên Hà Tĩnh vẫn miệt mài gieo chữ
Nỗ lực chiến thắng bệnh hiểm nghèo, thầy Hà Trung Hiếu (SN 1977) - giáo viên môn Địa lý, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên (TTGDNN-GDTX), huyện Hương Sơn vẫn miệt mài gieo chữ ở miền biên giới Hà Tĩnh, thắp lửa cho ước mơ của bao học trò rộng cánh bay xa.
Trong ngành GD&ĐT Hương Sơn, hầu như không mấy ai không biết về thầy giáo Hà Trung Hiếu - người được Bộ GD&ĐT xét tặng danh hiệu Nhà giáo tiêu biểu năm 2022. Điều khiến đồng nghiệp ngưỡng mộ hơn ở thầy chính là nghị lực vươn lên không ngừng, bởi suốt 5 năm qua, thầy mang trong mình căn bệnh ung thư quái ác.
23 năm dạy học là bấy nhiêu năm thầy Hiếu nỗ lực vượt lên khó khăn.
Nhớ về quãng thời gian "chiến đấu" với bệnh tật, thầy Hiếu tâm sự: "Vào giữa năm 2017, tôi nhận được thông báo mắc bệnh ung thư đại tràng. Với nhiều người, khi nhắc đến bệnh ung thư thì chẳng khác nào là "án tử", không ít người có tâm lý buông xuôi. Nhưng khi nghe tình trạng bệnh từ bác sỹ, tôi chỉ có một suy nghĩ duy nhất là không được bỏ cuộc, không được đầu hàng. Với tôi, căn bệnh đó như một "nốt lặng" trong cuộc đời. Có buồn nhưng tôi quyết không bỏ cuộc.
Trong câu chuyện kể về cuộc đời mình, thầy Hà Trung Hiếu chia sẻ với chúng tôi nhiều về hai chữ "học trò", bởi với thầy, các em học sinh chính là niềm tự hào, là động lực lớn giúp thầy vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống, nhất là sau ngày thầy biết mình mắc bệnh nan y.
Thời điểm kết thúc năm học 2016 - 2017 cũng là lúc thầy Hiếu ra Hà Nội, tiến hành phẫu thuật và xạ trị tại Bệnh viện K - cơ sở Tân Triều.
"Thời gian điều trị cũng là thời điểm học sinh nghỉ hè nên tôi yên tâm hơn để chữa bệnh. Kết thúc 3 tháng nghỉ hè, mặc dù được lãnh đạo trung tâm cùng các đồng nghiệp tạo điều kiện để phục hồi hẳn sức khỏe rồi quay trở lại trường nhưng tôi rất nhớ nghề, nhớ các em học sinh. Thế nên, khi năm học mới bắt đầu được 1 tháng, nhận được sự đồng ý của bác sỹ, tôi đã trở lại giảng dạy. Thời gian đó, tôi vẫn phải ra Hà Nội xạ trị 1 tháng 2 lần" - thầy Hiếu kể.
Thầy Hiếu vừa là người thầy dạy kiến thức, vừa là người dạy kỹ năng sống cho học sinh.
Đến nay, sau 5 năm mắc bệnh, trải qua 12 đợt xạ trị cùng chế độ ăn uống khoa học, kết hợp tập luyện thể dục, thể thao, tình hình sức khỏe của thầy Hiếu đã ổn định.
Nói về động lực để bản thân vượt qua bạo bệnh, thầy Hiếu chia sẻ: "Tôi tâm niệm phải lắng nghe bệnh của mình và tinh thần luôn lạc quan để chiến thắng bệnh tật. Nhưng hơn hết, chính gia đình đã truyền động lực để tôi quên đi những đa.u đớ.n của bệnh tật. Và, các em học sinh là những "liều thuố.c quý" giúp tôi có thêm ý chí, sức mạnh vượt qua khó khăn. Chưa bao giờ tôi nghĩ mình có thể từ bỏ công việc giảng dạy. Khi chân còn đi được, mắt còn thấy, tay vẫn cầm được phấn để viết thì khi ấy tôi còn muốn được đứng trên bục giảng".
Được biết, thầy Hiếu đã có 23 năm gắn với với nghề bảng đen phấn trắng.
Năm 1999, sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Sư phạm Địa lý - Trường Đại học Sư phạm Huế (Thừa Thiên Huế), thầy được phân công về dạy tại Trường THPT Đức Thọ. Đến năm 2006, thầy chuyển về công tác tại TTGDNN-GDTX huyện Hương Sơn và tiếp tục sự nghiệp "trồng người" cho đến nay.
Thầy Hiếu cho biết: "Ban đầu khi được phân công về giảng dạy tại TTGDNN-GDTX, tôi có chút hồi hộp, lo lắng bởi xuất phát điểm của các em tại đây thấp hơn các bạn THPT, làm sao để cải thiện thành tích của học trò, định hướng được nghề nghiệp cho các em khiến tôi trăn trở".
Để giải quyết bài toán khó cũng như hiểu hơn học sinh của mình, thầy Hiếu đã đi sâu, đi sát vào tâm tư, thấu hiểu hơn về hoàn cảnh của các em. Từ đó, thầy vừa là người dạy kiến thức, vừa là người dạy kỹ năng sống, "chữa lành vết thương" về tâm lý cho những em học sinh kém may mắn, đồng thời động viên, khích lệ học trò cố gắng hơn trong học tập.
Từng bài học được thầy Hiếu chỉ dạy cặn kẽ, giúp học sinh ngày một tiến bộ.
Nhằm nâng cao kiến thức cho học sinh, thầy Hiếu đã tham gia nhiều lớp học về đổi mới phương pháp và kĩ thuật dạy học hiện đại, phát triển chất lượng chuyên môn, tạo hứng thú, phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của các em.
Chính sự tận tâm, tình thương yêu của thầy đã giúp học sinh ngày càng tiến bộ, các em có hoàn cảnh khó khăn luôn cố gắng trong học tập. Nhờ sự dạy dỗ tận tình của thầy Hiếu, nhiều thế hệ học sinh tại TTGDNN-GDTX luôn cố gắng học tập, rèn luyện đạo đức, nhân cách tốt, kết quả học tập tiến bộ, được nhà trường ghi nhận, phụ huynh yên tâm, tin tưởng.
Các em học sinh chính là niềm tự hào, là động lực giúp thầy Hiếu vượt lên bệnh tật, tiếp tục sự nghiệp trồng người.
Em Hồ Thị Ngọc Loan (SN 2004, cựu học sinh lớp 12C, TTGDNN-GDTX huyện Hương Sơn) tâm sự: "Trong suốt 3 năm học, chúng em không những được thầy truyền dạy kiến thức mà còn được dạy kỹ năng sống, định hướng nghề nghiệp. Thầy Hiếu luôn thấu hiểu và lắng nghe học sinh, từ đó, đưa ra những lời khuyên bổ ích cho cả lớp. Nhờ vậy, nhiều bạn đã có được những công việc tốt, góp sức mình cho sự phát triển của xã hội. Khi nghe tin thầy lâm bệnh nặng, chúng em rất lo lắng. Song, chứng kiến quá trình thầy nỗ lực không ngừng nghỉ, chúng em lại có thêm bài học mới về tinh thần vươn lên trong cuộc sống".
Thầy Hiếu thường xuyên tham gia nhiều hoạt động đoàn thể với học sinh.
Với những nỗ lực truyền cảm hứng trong công tác giảng dạy, thầy Hiếu và các thế hệ học trò đã đạt nhiều thành tích tốt, chất lượng dạy và học môn Địa lý được nâng lên rõ rệt theo từng năm. Đặc biệt, năm học 2021 - 2022, điểm thi tốt nghiệp THPT môn Địa lý do thầy Hiếu giảng dạy đạt kết quả điểm trung bình cao nhất tỉnh trong hệ GDTX cấp THPT (điểm trung bình 7.3 điểm).
Thầy Hiếu cũng đạt nhiều bằng khen, giấy khen của ngành giáo dục cấp huyện, cấp tỉnh. Vinh dự hơn, trước thềm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11) năm nay, thầy Hiếu được Bộ GD&ĐT xét tặng danh hiệu Nhà giáo tiêu biểu năm 2022.
Giám đốc TTGDNN-GDTX huyện Hương Sơn Nguyễn Thế Toàn cho biết: "Thầy Hiếu là tấm gương yêu nghề, yêu trò. Mặc dù lâm trọng bệnh nhưng thầy vẫn không ngừng nỗ lực vươn lên, vượt qua những khó khăn để tiếp tục "cháy" với ngọn lửa yêu nghề. Những tiết dạy của thầy Hiếu giờ đây không chỉ mang đến cho học trò kiến thức mà còn lan tỏa năng lượng tích cực về tình yêu thiết tha với cuộc sống, về tinh thần mạnh mẽ, chiến đấu không ngừng với những "khúc quanh" của số phận".
Đã có hy vọng chống bệnh sốt rét? Trong nỗ lực lâu dài nhằm xóa bỏ bệnh sốt rét, các nhà khoa học châu Phi mới đây đã nghiên cứu thành công loại kháng thể với chỉ liều duy nhất có thể giúp người trưởng thành đề kháng với sốt rét trong 6 tháng. Muỗi Anopheles funestus cái đang hút má.u người. Loài vật trung gian này lây truyền bệnh sốt...