Mạnh tay, kỹ lưỡng với “những vấn đề còn băn khoăn”

Bộ GD&ĐT mới đây đã báo cáo kết quả bước đầu rà soát 1.226 ứng viên xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017, trong đó 94 ứng viên phải rà soát lại vì có đơn thư tố cáo và hồ sơ cần xác minh thêm.

ảnh minh họa

94 hồ sơ ứng viên cần xem xét lại

Với số lượng ứng viên tăng đột biến năm 2017, việc rà soát này, nhất là đối với các trường hợp “còn băn khoăn” rõ ràng là cần thiết. Bởi với chức danh cấp Nhà nước, minh bạch là một chuyện, quan trọng hơn là phải “chuẩn”. Đội ngũ hàng đầu của khoa học giáo dục nước nhà, không nên có bất cứ sự “băn khoăn” nào.

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng và Thứ tưởng Bộ GD&ĐT Phạm Mạnh Hùng đã làm rõ những vấn đề liên quan đến việc ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017 tăng đột biến so với những năm trước.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Mạnh Hùng cho biết, việc xét chức danh GS, PGS năm 2017 là việc làm thường niên. Ông Hùng cũng nhận định số lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017 tăng nhiều so với năm trước.

Có 3 lý do dẫn đến số GS, PGS năm 2017 tăng hơn nhiều so với những năm trước. Cụ thể, do thời gian tiếp nhận hồ sơ các ứng viên của năm 2017 kéo dài hơn 6 tháng so với năm 2016. “Trong 6 tháng đó, các ứng viên tiếp tục tích lũy thêm các điều kiện, tiêu chuẩn để đăng ký xét chức danh GS, PGS”, ông Hùng nói.

Số lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn năm 2017 tăng lên cũng có lý do được đào tạo bài bản ở nước ngoài, tích lũy được nhiều kinh nghiệm, có nhiều bài báo quốc tế, công trình khoa học lớn. Ngoài ra, các trường đào tạo ĐH cũng muốn nâng chất lượng giảng viên nên số lượng cán bộ được tạo điều kiện để đạt các chức danh GS, PGS. Chức danh GS, PGS năm 2017 nhìn chung tăng lên so với các năm trước, năng lực ngoại ngữ cũng tăng lên rất nhiều. Theo kết quả Hội đồng chức danh Nhà nước công bố, tổng số ứng viên đạt là 1.226 trên 1.537 (79,76%). Tỷ lệ này chỉ như những năm trước.

Bộ GD&ĐT cũng đã yêu cầu rà soát kỹ các hồ sơ ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017. Nếu phát hiện trường hợp nào không đáp ứng sẽ kiên quyết không công nhận. Với những trường hợp đơn thư tố cáo sẽ xem xét xử lý theo pháp luật về tố cáo.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, Bộ GD&ĐT đã chính thức báo cáo Thủ tướng kết quả bước đầu rà soát 1.226 ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS được công nhận. Qua rà soát cho thấy, có những ứng viên chưa đủ đề tài, bài báo, chưa đủ giờ giảng, chưa có nghiên cứu khoa học. Trong số đó Bộ GD&ĐT và Hội đồng chức danh giáo sư Nhà nước báo cáo Thủ tướng trước mắt có 94 ứng viên cần xem xét lại vì có đơn thư tố cáo và hồ sơ cần xác minh thêm”, ông Mai Tiến Dũng nói và cho biết, Hội đồng chức danh giáo sư đang tiếp tục đánh giá, rà soát lại những ứng viên đạt tiêu chuẩn GS, PGS.

Cũng theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Quan điểm của Thủ tướng là làm nghiêm túc vấn đề này, từ đó đánh giá thực chất các ứng viên đạt tiêu chuẩn GS, PGS.

Có những ứng viên chức danh GS, PGS không có công bố khoa học trên tạp chí khoa học quốc tế, điều này gây băn khoăn về năng lực nghiên cứu của nhiều ứng viên. Ảnh minh họa

Những “bất hợp lý” trong việc công nhận chức danh GS, PGS

Trong vấn đề công nhận chức danh GS, PGS năm 2017, ngoài vấn đề tăng đột biến về số lượng, những con số được cho là đáng quan tâm và bất hợp lý hơn đó chính là công bố khoa học của các ứng viên. Nhất là khi năm nay khi số người có bài báo đăng trên tạp chí khoa học thuộc danh mục ISI, Scopus rất thấp.

Theo thống kê, 56 tân GS có bài đăng trên tạp chí ISI/Scopus với tổng số bài đăng là 924 bài. Như vậy, 29 người được công nhận dù không có bài đăng trên ISI/Scopus, chiếm 34% tổng số tân GS năm nay. Con số này ở PGS còn là 53%, tức 609 người không có bài đăng trên tạp chí ISI/Scopus.

Có những ngành rất ít công bố khoa học hay bài báo khoa học. GS, PGS không có bài đăng trên tạp chí ISI/Scopus chủ yếu rơi vào các ngành thuộc khoa học xã hội. Cụ thể, 11 ngành trong tổng số 28 ngành có giáo sư được phong lần này không có bài báo ISI/Scopus nào. 13 PGS ngành Luật, 22 PGS ngành Ngôn ngữ học được công nhận không có bài trên tạp chí ISI/Scopus. Ngành Khoa học An ninh, Khoa học Quân sự chỉ có một trong tổng 93 người được xét duyệt năm nay có bài đăng trên tạp chí danh tiếng quốc tế với chỉ một bài.

Một vấn đề khác gây băn khoăn ở chỗ là: Mặc dù quy định rất rõ GS phải là người tham gia giảng dạy ĐH với thâm niên được quy định cụ thể nhưng trên thực tế, không ít người được phong GS mà không hề giảng dạy, chỉ làm công tác quản lý ở các Bộ, ngành.

Trước khi đưa ra dự thảo về tiêu chuẩn, thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm chức danh GS, PGS, Bộ GD&ĐT cũng thừa nhân quy định hiện nay thiếu cập nhật với xu hướng, chuẩn quốc tế; Chưa thể hiện sự đặc thù của các nhóm ngành; Không quy định về tuổi của ứng viên (có ứng viên được xét xong không thể bổ nhiệm do tuổi quá cao).

Bên cạnh đó, phân cấp chưa mạnh mẽ, chưa quy định việc cơ sở giáo dục ĐH quy định tiêu chuẩn bổ nhiệm của đơn vị (thủ trưởng cơ sở giáo dục ĐH chỉ thực hiện quy trình bổ nhiệm). Thủ tục hành chính còn nặng nề bởi 3 cấp Hội đồng (Cơ sở, ngành, Nhà nước), không có sự khác biệt về quy trình xét giữa cấp cơ sở và cấp ngành.

Theo dự thảo mới, từ năm 2019, ứng viên GS nhóm ngành khoa học tự nhiên – công nghệ phải có ít nhất 2 bài báo, ứng viên nhóm ngành khoa học xã hội và nhân văn có ít nhất 1 bài báo trên tạp chí khoa học quốc tế thuộc hệ thống ISI, Scopus. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng quy định như vậy vẫn là quá thấp, phải tăng các yêu cầu về ngoại ngữ và báo cáo khoa học lên.

Việc rà soát lại hồ sơ các ứng viên năm nay cho thấy rằng, rõ ràng, tiêu chí để công nhận chức danh GS, PGS cần có những chỉnh sửa cho phù hợp hơn, nhất là trong bối cảnh hội nhập giáo dục quốc tế đang rất mạnh mẽ.

Theo Phapluatxahoi.vn