Lý do cả Nga và Ukraine đều không chiếm ưu thế về hải quân ở Biển Đen

Cuộc chiến trên Biển Đen đang chứng kiến một kịch bản chưa từng có: cả Nga và Ukraine đều không thể giành ưu thế tuyệt đối trên mặt biển.

Những hạn chế trong việc triển khai lực lượng, cùng với sự xuất hiện của công nghệ hiện đại như UAV, đã tạo nên một bức tranh chiến sự đầy biến động.

Tàu chiến Nga phóng tên lửa trong một cuộc tập trận ở Biển Đen. Ảnh: TASS

Theo trang tin quốc phòng Armyrecognition.com, Biển Đen đang chứng kiến một cuộc chiến phức tạp, nơi cả Nga và Ukraine đều chưa thể giành được ưu thế tuyệt đối trên biển. Theo đánh giá của Chuẩn tướng Ivo Vrk, Tư lệnh Hải quân Estonia vào đầu tháng 1/2025, tình hình này xuất phát từ nhiều yếu tố, trong đó nổi bật là sự phát triển của công nghệ hiện đại và những thay đổi trong chiến thuật hải quân.

Thực tế cho thấy, cả hai quốc gia đều đang phải đối mặt với những hạn chế đáng kể trong hoạt động hải quân của mình. Các tàu chiến buộc phải hoạt động một cách thận trọng, chủ yếu tập trung ở các khu vực ven biển – nơi có sự bảo vệ của hệ thống phòng không, thủy lôi và các vũ khí được bố trí trên bờ. Điều này tạo ra một vùng đệm an toàn, nhưng đồng thời cũng hạn chế khả năng triển khai lực lượng một cách toàn diện.

Một điểm đáng chú ý trong cuộc xung đột Nga – Ukraine hiện nay là vai trò ngày càng quan trọng của các giàn khoan khí đối với cả hai bên. Những cơ sở này không chỉ có giá trị về mặt kinh tế mà còn đóng vai trò như những trung tâm tình báo chiến lược. Tuy nhiên, quyền kiểm soát các giàn khoan này vẫn đang trong tình trạng tranh chấp và thường xuyên thay đổi.

Bước ngoặt đáng kể trong cuộc chiến diễn ra vào ngày cuối cùng của năm 2024, khi Ukraine lần đầu tiên thành công trong việc sử dụng phương tiện không người lái mặt nước (SUV) để phá hủy một trực thăng của Nga trên Biển Đen. Thành công này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào tác chiến hải quân. Tuy nhiên, việc sử dụng thiết bị không người lái cũng đặt ra những thách thức không nhỏ về mặt chi phí và hiệu quả hoạt động.

Cụ thể, mỗi SUV Magura có giá khoảng 400.000 euro, một khoản đầu tư không nhỏ đối với Ukraine. Điều đáng nói là hiệu quả của những thiết bị này còn bị hạn chế bởi các biện pháp đối phó của Nga.

Thống kê cho thấy trong một đợt triển khai 20 SUV, không có chiếc nào hoàn thành được nhiệm vụ do gặp phải sự chống trả quyết liệt từ phía đối phương.

Mặc dù SUV chứng minh được giá trị trong việc nâng cao khả năng thu thập thông tin tình báo và nhận thức tình huống, chúng vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn các phương tiện hải quân truyền thống như tàu ngầm, tàu mặt nước và hệ thống tên lửa. Thay vào đó, chúng đang dần khẳng định vai trò là công cụ hỗ trợ quan trọng trong các hoạt động hải quân hiện đại.

Có thể thấy, cuộc chiến trên Biển Đen đang phản ánh rõ nét sự phức tạp của xung đột hàng hải trong thời đại mới. Một bên là những phương tiện chiến tranh truyền thống vẫn không thể thiếu, bên kia là sự xuất hiện của các công nghệ mới đang dần định hình lại cách thức tác chiến. Điều này đòi hỏi cả Nga và Ukraine phải liên tục thích nghi và điều chỉnh chiến lược của mình trong một môi trường tác chiến đầy rủi ro và thách thức.