Luật An ninh mạng giúp học sinh biết cách tự bảo vệ bản thân
Cũng như ngoài đời thực, không gian mạng cũng có muôn vàn thông tin xấu, độc. Nếu không có kiến thức, cứ vô tư sử dụng, rất có thể, các em sẽ bị vi phạm pháp luật.
Thời gian dùng Internet của học sinh là bao nhiêu?
Cuộc sống của mỗi người giờ có 2 không gian, một là cuộc đời thực và hai là không gian mạng. Thanh niên, học sinh hay con trẻ cũng vậy. Các em học tập, giải trí, kết nối đều sử dụng mạng xã hội hay các trang web.
Hầu như học sinh trung học nào giờ đây cũng có điện thoại di động hay máy tính để bàn. Có những bạn còn có đủ cả máy tính bảng, máy tính để bàn, điện thoại di động. Thời lượng dùng mạng xã hội và các trang web của các em mỗi ngày sẽ phải tính bằng giờ đồng hồ.
Thanh thiếu niên khi sử dụng mạng xã hội thường tập trung vào các mục đích như học tập, giải trí, tìm kiếm, cập nhật thông tin xã hội, liên lạc với gia đình, bạn bè… Chính các em cũng nhận ra nhiều thông tin, bài viết, hình ảnh không phù hợp.
Nhiều học sinh vi phạm về an ninh mạng
Nhiều em vô tình tiếp tay cho các thế lực phản động hay vi phạm pháp luật vì đăng tải thông tin cá nhân của người khác mà chẳng hề hay biết. Vì thiếu những kiến thức cơ bản mà không ít em đang vi phạm Luật An ninh mạng.
Một số người trẻ dùng mạng xã hội đã bị cơ quan chức năng mời lên làm việc vì đăng tải những thông tin sai sự thật, đưa thông tin không đúng, phát tán những công cụ phần mềm đánh cắp dữ liệu cá nhân.
Luật sư Giang Hồng Thanh đã tham gia nhiều buổi tuyên truyền pháp luật tại các trường học. Anh được chính các em kể nhiều câu chuyện về vi phạm an ninh mạng.
Các trường chủ động tăng cường giảng dạy về an ninh mạng
Kể từ khi Luật An ninh mạng có hiệu lực vào năm 2019, nhiều trường học đã chủ động việc tuyên truyền. Tại một số trường THPT của Hà Nội, các luật sư đến chia sẻ, giải đáp những thắc mắc của các em về an ninh mạng. Còn tại những trường ở các vùng nông thôn, đã có những trường linh hoạt trong việc giảng dạy nội dung này cho các em như tại trường THPT Minh Châu, Hưng Yên.
Trong giờ học Công dân với các quyền tự do cơ bản, theo chương trình, các em có 4 tiết tìm hiểu về bài học này và hiện chỉ học sinh lớp 12 mới được học. Cô giáo cho các dẫn chứng để các em cùng giải đáp ví như đọc trộm thư của người khác, xem tin nhắn của người khác, nghe trộm điện thoại của người khác. Đã có những bạn chia sẻ, mình từng mắc lỗi này.
Nhưng tiết học này, cô giáo đã giảng giải thêm về Luật An ninh mạng, giúp các em phần nào nhận thức những việc được và không được khi tham gia thế giới ảo này.
Tại trường THPT Minh Châu, ngay từ lớp 10, trong các giờ Tin học, nhà trường đã lồng ghép các kiến thức về an ninh mạng cho học sinh. Trong giáo trình môn Tin học, có nội dung về việc bảo mật thông tin cá nhân. Nhưng ngoài ra, cô giáo chia sẻ với các em cách để cảnh giác với các đường link lạ. Cách đặt mật khẩu để tránh bị đánh cắp. Ý thức về việc bảo mật các thông tin cá nhân của mình, cân nhắc kỹ khi đăng tải trên mạng.
Hiện Bộ GD-ĐT đang biên soạn sách dạy về an ninh quốc phòng, trong đó có nội dung về Luật an ninh mạng. Yêu cầu đặt ra là sau khi học môn này, học sinh phải đạt được các yêu cầu cơ bản:
- Nêu được một số khái niệm cơ bản về mạng, an ninh mạng, bảo mật thông tin cá nhân trên môi trường không gian mạng;
- Hiểu rõ nội dung cơ bản của Luật An ninh mạng;
- Bảo mật được thông tin cá nhân
- Cảnh giác trước những thủ đoạn xâm nhập, phát tán mã độc, thông tin giả trên mạng.
- Không tham gia vào bất cứ nhóm nào mang tính kích động; không tự tiện đăng ảnh của người khác lên mạng kèm những thông tin không đúng sự thật và ảnh hưởng tới nhân phẩm, danh dự của người khác…
Luật An ninh mạng giúp học sinh biết cách tự bảo vệ bản thân
Luật An ninh mạng sẽ là một nội dung bắt buộc giảng dạy cho học sinh, bắt đầu từ lớp 10. Các em sẽ học về an ninh mạng trong môn giáo dục quốc phòng và an ninh. Đây được xem là một bước đi bắt kịp giữa giảng dạy và thực tế.
Các chuyên gia quốc tế về bảo vệ trẻ em cũng hướng dẫn một số mẹo để tạo lập thói quen tham gia môi trường trực tuyến lành mạnh và an toàn như khuyến khích con tham gia vào việc xây dựng các quy định trong gia đình về việc sử dụng thiết bị công nghệ một cách lành mạnh.
Chúng ta có thể làm gì để bảo vệ bản thân? Hãy là người sử dụng công nghệ có trách nhiệm cùng với những quy tắc vàng sau:
- Hãy đối xử với người khác bằng cách mà chúng ta muốn được đối xử. Luôn tôn trọng những người chúng ta tiếp xúc qua điện thoại, máy tính và công nghệ.
- Hãy ủng hộ các thông điệp tích cực trên mạng.
- Suy nghĩ kỹ trước khi chia sẻ suy nghĩ, hình ảnh và các video clip. Nhớ rằng, những thứ mà chúng ta chia sẻ, ngay cả với bạn bè, trên mạng thì đều được lưu trữ, phát tán và rất khó bị xóa.
- Cẩn trọng khi sử dụng các thiết bị điện tử.
- Chỉ sử dụng các thiết bị này ở những nơi và những lúc thích hợp.
- Kiểm soát thời gian sử dụng Internet
Internet không thể điều khiển cuộc sống của chúng mình. Hãy nhớ rằng, chúng ta còn các nhiệm vụ khác ở bên ngoài Internet
Cuộc sống của cả thế giới giờ không thể thiếu mạng Internet và khi không có kiến thức về nó, nguy cơ tự mình hại mình là rất lớn. Có những người đã tự tử vì tin đồn trên mạng, vào tù vì dùng mạng thiếu ý thức, làm cả xã hội hoang mang vì đưa thông tin sai lệch. Do đó, giáo dục và cung cấp kiến thức về an ninh mạng cho học sinh chính là cái gốc ngăn chặn mọi nguy cơ kể trên.
Học Luật An ninh mạng trong nhà trường: Giảng dạy bắt kịp thực tế
Chương trình môn giáo dục quốc phòng và an ninh cấp trung học phổ thông ban hành kèm Thông tư 46/2020/TT-BGDĐT có hiệu lực từ ngày 11/1/2021.
Theo đó, thông tư được áp dụng đối với các trường trung học phổ thông, trường phổ thông có nhiều cấp học trong đó có cấp trung học phổ thông và tổ chức, cá nhân có liên quan.
An ninh mạng sẽ là một nội dung bắt buộc đưa vào giảng dậy
Những năm gần đây, sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội đã tác động đến đời sống của học sinh, thậm chí trong nhiều trường hợp có các tác động tiêu cực, gây hậu quả nặng nề. Một số trường học ở các thành phố lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Quảng Ninh... từng tổ chức những hoạt động ngoại khóa để tuyên truyền cho giáo viên, học sinh về vấn đề này, từ đó có ý thức khi sử dụng internet và mạng xã hội, tỉnh táo, không tham gia vào bất cứ nhóm nào mang tính kích động; không tự tiện đăng ảnh của người khác lên mạng kèm những thông tin không đúng sự thật và ảnh hưởng tới nhân phẩm, danh dự của người khác.
Bên cạnh đó, cuộc sống của cả thế giới hiện nay không thể thiếu mạng Internet và khi không có kiến thức về nó, nguy cơ tự mình hại mình là rất lớn. Có những người đã tự tử vì tin đồn trên mạng, vào tù vì dùng mạng thiếu ý thức, làm cả xã hội hoang mang vì đưa thông tin sai lệch. Do đó, giáo dục và cung cấp kiến thức về an ninh mạng cho học sinh chính là cái gốc ngăn chặn mọi nguy cơ kể trên.
Chính vì vậy, Luật An ninh mạng sẽ là một nội dung bắt buộc giảng dạy cho học sinh, bắt đầu từ lớp 10. Các em sẽ học về an ninh mạng trong môn giáo dục quốc phòng và an ninh. Đây được xem là một bước đi bắt kịp giữa giảng dạy và thực tế.
Theo thông tư, việc dạy học môn giáo dục quốc phòng và an ninh phải kết hợp giữa dạy lý thuyết và thực hành. Trong đó, vận dụng phương pháp giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo. Nội dung môn học ở bậc THPT gồm 105 tiết, từng khối lớp ở bậc học này được quy định chi tiết, nêu rõ yêu cầu cần đạt. Nhưng ở chương trình lớp 10 có những nội dung mới, đặc biệt rất gần với những vấn đề đang diễn ra xung quanh lứa tuổi học sinh bậc THPT.
Cụ thể, ở lớp 10 môn giáo dục quốc phòng và an ninh có 35 tiết. Ngoài các nội dung giới thiệu lịch sử, truyền thống của lực lượng vũ trang nhân dân, nội dung cơ bản một số luật về quốc phòng và an ninh Việt Nam, chương trình đưa vào những nội dung mới và thiết thực như: ma túy và tác hại của ma túy, phòng chống vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, kỹ thuật cấp cứu và chuyển thương.
Đặc biệt có hai tiết dành cho nội dung tìm hiểu về an ninh mạng. Trong đó, yêu cầu của tiết học là nêu được khái niệm cơ bản về mạng, an ninh mạng, bảo mật thông tin cá nhân trên môi trường không gian mạng, nội dung cơ bản của Luật an ninh mạng; vấn đề bảo mật thông tin cá nhân, cảnh giác trước những thủ đoạn xâm nhập, phát tán mã độc, thông tin giả...
Theo các thầy cô bậc THPT, việc giới thiệu, cung cấp thông tin về các luật như an toàn giao thông, phòng chống ma túy hay Luật an ninh mạng trước đây chỉ lồng ghép vào các tiết dạy giáo dục công dân, hoạt động ngoại khóa. Vì thế trong môn giáo dục quốc phòng và an ninh có thể đưa những nội dung này vào chính khóa thì rất tốt.
Ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học Bộ GD-ĐT cho biết, các chủ đề xuyên suốt quá trình học tập của học sinh nhằm giáo dục năng lực số bám sát bảy lĩnh vực trong khung năng lực số của UNESCO.
Đó là năng lực sử dụng thiết bị số, năng lực xử lý thông tin trong môi trường số, năng lực giao tiếp trong môi trường số, an toàn trong quá trình làm việc, học tập trong môi trường số và cách giải quyết vấn đề khi có sự cố, định hướng nghề nghiệp trong môi trường số.
"Những nội dung trên được thiết kế đưa vào nhiều môn học, nhiều nhất là môn tin học. Môn giáo dục quốc phòng và an ninh chỉ có hai tiết về an ninh mạng nhưng sẽ tập trung vào việc phổ biến các quy định liên quan tới bảo đảm an toàn khi sử dụng thiết bị số.
Đây là những nội dung rất quan trọng và cần thiết đối với học sinh trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ và ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy, học trở nên phổ biến hơn", ông Thành cho biết.
Sau khi học môn này, học sinh phải đạt được các yêu cầu cơ bản như: Nêu được một số khái niệm cơ bản về mạng, an ninh mạng, bảo mật thông tin cá nhân trên môi trường không gian mạng; Hiểu rõ nội dung cơ bản của Luật An ninh mạng; Bảo mật được thông tin cá nhân; Cảnh giác trước những thủ đoạn xâm nhập, phát tán mã độc, thông tin giả trên mạng; Không tham gia vào bất cứ nhóm nào mang tính kích động; không tự tiện đăng ảnh của người khác lên mạng kèm những thông tin không đúng sự thật và ảnh hưởng tới nhân phẩm, danh dự của người khác...; Các chuyên gia quốc tế về bảo vệ trẻ em cũng hướng dẫn một số mẹo để tạo lập thói quen tham gia môi trường trực tuyến lành mạnh và an toàn như khuyến khích con tham gia vào việc xây dựng các quy định trong gia đình về việc sử dụng thiết bị công nghệ một cách lành mạnh.
Chúng ta có thể làm gì để bảo vệ bản thân? Hãy là người sử dụng công nghệ có trách nhiệm cùng với những quy tắc vàng sau:
- Hãy đối xử với người khác bằng cách mà chúng ta muốn được đối xử. Luôn tôn trọng những người chúng ta tiếp xúc qua điện thoại, máy tính và công nghệ.
- Hãy ủng hộ các thông điệp tích cực trên mạng.
- Suy nghĩ kỹ trước khi chia sẻ suy nghĩ, hình ảnh và các video clip. Nhớ rằng, những thứ mà chúng ta chia sẻ, ngay cả với bạn bè, trên mạng thì đều được lưu trữ, phát tán và rất khó bị xóa.
- Cẩn trọng khi sử dụng các thiết bị điện tử.
- Chỉ sử dụng các thiết bị này ở những nơi và những lúc thích hợp.
- Kiểm soát thời gian sử dụng Internet
Cần ghi nhớ quy tắc vàng sau khi sử dụng Internet:
- Hãy đối xử với người khác bằng cách mà chúng ta muốn được đối xử.
- Luôn tôn trọng những người chúng ta tiếp xúc qua điện thoại, máy tính và công nghệ.
- Hãy ủng hộ các thông điệp tích cực trên mạng.
- Suy nghĩ kỹ trước khi chia sẻ suy nghĩ, hình ảnh và các video clip. Nhớ rằng, những thứ mà chúng ta chia sẻ, ngay cả với bạn bè, trên mạng đều được lưu trữ, phát tán và rất khó bị xóa.
- Cần cẩn trọng khi sử dụng các thiết bị điện tử. Chỉ sử dụng các thiết bị này ở những nơi và những lúc thích hợp.
Học sinh THPT học Luật An ninh mạng: Người thầy dạy môn này cần được tập huấn bài bản Theo thông tin từ Bộ GD&ĐT thì từ 11/1/2021 học sinh lớp 10 sẽ được học kiến thức về an ninh mạng, nằm trong chủ đề một số hiểu biết chung về quốc phòng và an ninh. Chương trình môn giáo dục quốc phòng và an ninh cấp THPT ban hành áp dụng đối với các trường THPT, trường phổ thông có nhiều...