Loại virus nguy hiểm ủ bệnh nhiều năm, chờ thời cơ bùng phát
Trong một số trường hợp hiếm hoi, virus dại có thể ủ bệnh rất nhiều năm trong cơ thể nạn nhân thay vì 2-8 tuần như thông thường.
Trong một số trường hợp, virus dại có thể tồn tại trong có thể người và phát bệnh sau 10 năm. Ảnh: National Geographic.
Mùa nắng nóng thường là thời điểm bệnh dại có xu hướng tăng cao. Thời gian gần đây, hàng loạt trường hợp bị chó dại cắn dẫn đến t.ử v.ong được ghi nhận tại nhiều tỉnh, thành.
Tuy nhiên, điều khiến nhiều người lo ngại ở virus dại là khả năng ủ bệnh âm thầm. Một số người bất ngờ phát bệnh sau mấy tháng, thậm chí hàng năm trời bị chó cắn.
T.ử v.ong sau khi bị chó cắn vài năm
Cũng khoảng thời gian này năm ngoái, một cô gái 23 t.uổi, quê Lào Cai, bất ngờ phát hiện mắc bệnh dại. Trước đó, cô có biểu hiện mệt mỏi, khó chịu, khó thở, co giật, xuất tiết đờm dãi nhiều nên đi khám tại một bệnh viện tư nhân rồi chuyển vào Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Lúc này, cô gái có biểu hiện ớn lạnh, sợ nước, sợ gió, ánh sáng…
Kết quả xét nghiệm nước bọt và dịch não tủy khẳng định cô gái dương tính với virus dại. Cô gái sau đó đã ngừng tim 2 lần và được gia đình xin đưa về để lo hậu sự.
Điều tra bệnh sử, người nhà cho hay 18 tháng trước, cô từng bị con chó của gia đình nuôi cắn vào ngón tay trỏ, gây c.hảy m.áu. 3 ngày sau, con chó c.hết nhưng cô gái vẫn không tiêm vaccine, huyết thanh phòng dại.
Người đàn ông quê Bến Tre, hơn 50 t.uổi, từng bị chó thả rông trong nhà cắn vào mông từ 4 năm trước. Vì chủ quan, nạn nhân không theo dõi tình trạng con chó, cũng không đi chích ngừa.
Video đang HOT
4 năm sau, người đàn ông bắt đầu có biểu hiện hoảng hốt, sợ nước, sợ gió… Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới (TP.HCM), ông được làm xét nghiệm và nhận kết quả dương tính với virus dại, ít ngày sau thì t.ử v.ong.
Nhiều người bị chó cắn tới vài năm mới phát bệnh dẫn đến t.ử v.ong. Ảnh: Shutterstock.
Ủ bệnh âm thầm
Theo thông tin từ Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), năm nay, tình hình bệnh dại tiếp tục gia tăng đột biến, chỉ tính riêng vài tháng đầu năm đã ghi nhận hàng chục trường hợp t.ử v.ong, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023 (10 trường hợp).
Khu vực Tây Nguyên vẫn là điểm nóng về dại với 2/4 tỉnh có ca t.ử v.ong. Đặc biệt, gần đây xuất hiện các trường hợp mắc bệnh dại có thời gian ủ bệnh ngắn, khoảng 10-15 ngày.
Nhiều trường hợp là t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi, bị chó, mèo cắn ở vùng đầu, mặt, gây thương tích nặng ở khu vực gần thần kinh trung ương.
Dại là bệnh do virus lây truyền từ động vật sang người, thường ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Một khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện, bệnh dại gần như gây t.ử v.ong 100%.
Thường thời gian ủ bệnh dại ở người là 2-8 tuần, có thể ngắn khoảng 10 ngày hoặc dài trên một năm. Thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách xa gần từ vết thương đến não bộ. Vết thương nặng, gần thần kinh trung ương thì thời gian ủ bệnh ngắn.
Y văn đã ghi nhận những trường hợp ủ bệnh dại đến 19 năm, sau đó mới phát bệnh và gây t.ử v.ong. Đây cũng là lý do nhiều người bệnh t.ử v.ong chỉ sau vài ngày bị chó mèo cắn, nhưng cũng có người mãi vài năm sau mới phát bệnh.
Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm, thế giới có trên 10 triệu người bị súc vật dại hoặc nghi dại cắn phải đi điều trị dự phòng bằng vaccine, có khoảng 60.000-70.000 người c.hết do bệnh này.
Tại Việt Nam, bệnh dại lưu hành ở nhiều địa phương, chủ yếu ở các tỉnh miền núi với nguồn truyền bệnh chính là chó, mèo. Các biểu hiện lâm sàng của bệnh dại trên người là sợ nước, sợ gió, co giật, liệt và dẫn đến t.ử v.ong.
Trong 99% trường hợp, chó nhà là nguyên nhân truyền virus dại sang người. Mọi người thường bị nhiễm bệnh sau vết cắn sâu hoặc vết xước từ động vật mắc bệnh dại.
Sự lây truyền cũng có thể xảy ra nếu nước bọt của động vật bị nhiễm bệnh tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc (ví dụ mắt hoặc miệng) hoặc vết thương ngoài da mới.
Để chủ động phòng chống bệnh dại, Bộ Y tế khuyến cáo mọi người cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
Người dân nuôi chó, mèo cần tiêm vaccine phòng dại đầy đủ và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y; nuôi chó phải xích, nhốt, khi ra đường phải mang rọ mõm.
Không đùa nghịch, chọc phá chó, mèo.
Khi bị chó, mèo cắn cần rửa vết thương dưới vòi nước chảy ngay lập tức với xà phòng liên tục 15 phút. Sau đó, rửa vết thương bằng cồn 70% hoặc cồn iod, không băng kín vết thương. Đưa người bị cắn đến ngay cơ sở y tế.
Không tự chữa trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị bệnh dại.
Hướng dẫn cho t.rẻ e.m cách phòng tránh và thông báo ngay cho cha, mẹ hoặc người thân sau khi bị chó, mèo cắn.
Ghi nhận 2 ca bệnh ho gà, 12 ổ dịch bệnh dại
Bác sĩ chuyên khoa I Phan Văn Phúc, Trưởng khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cho biết trong 2 tuần đầu tháng 5-2024, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 2 ca bệnh ho gà tại huyện Định Quán và thành phố Biên Hòa.
Đây là những ca bệnh đầu tiên sau 4 năm không ghi nhận trường hợp mắc bệnh này.
Tiêm vaccine phòng bệnh cho t.rẻ e.m tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh.
Cả 2 bệnh nhi đều chưa đến t.uổi tiêm vaccine phòng bệnh ho gà. Qua đó cho thấy trong cộng đồng đang tồn tại vi khuẩn ho hà.
Bệnh ho gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua đường hô hấp, dễ lây lan. Đặc biệt, năm 2023, tình trạng thiếu vaccine phòng bệnh ho gà thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia trong nhiều tháng ảnh hưởng ít nhiều đến khả năng miễn dịch bệnh ho gà trong cộng đồng.
Để chủ động phòng bệnh ho gà cho trẻ nhỏ trước khi bước vào độ t.uổi tiêm chủng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đề nghị các bà mẹ có thể tiêm vaccine phối hợp phòng bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván trong thời gian mang thai. Song song với đó, cần thực hiện tốt các biện pháp khác như: thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng cho trẻ hàng ngày; bảo đảm nhà ở, nhà trẻ, lớp học luôn thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng; hạn chế để trẻ đến những nơi đông người, tránh tiếp xúc với những người bị bệnh đường hô hấp, đặc biệt là người bệnh ho gà.
Đối với dịch bệnh dại, từ đầu năm 2024 đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 12 ổ dịch, tăng 9 ổ dịch so với cùng kỳ năm ngoái. 6 địa phương có ổ dịch bệnh dại trên chó gồm: Trảng Bom (4 ổ dịch), Định Quán (1 ổ dịch), Nhơn Trạch (1 ổ dịch), Vĩnh Cửu (3 ổ dịch), Thống Nhất (1 ổ dịch) và Long Thành (2 ổ dịch).
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh nhận định, tỷ lệ mầm bệnh dại tồn tại trên đàn chó trong phạm vi tỉnh rất cao. Điều tra xử lý các ổ dịch bệnh dại trên địa bàn tỉnh vừa qua cho thấy, tỷ lệ đàn chó được tiêm vaccine phòng bệnh dại chưa đạt kết quả theo yêu cầu. Do vậy, các hộ dân nuôi chó, mèo cần tuân thủ việc tiêm vaccine phòng bệnh dại cho chó, mèo.
Người dân cần có các biện pháp để phòng ngừa bị chó cắn. Nếu chẳng may bị chó, mèo cắn, cào, cần đến cơ sở y tế thăm khám, tiêm vaccine, huyết thanh kháng dại theo chỉ định của bác sĩ.
Biện pháp khắc phục tại nhà điều trị sốt siêu vi Khi bị sốt siêu vi, một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể giúp kiểm soát nhiệt độ và giúp cơ thể phục hồi... 1. Sốt siêu vi là gì? Sốt siêu vi là thuật ngữ chỉ chung các loại bệnh do virus gây ra với biểu hiện chính là sốt. Không giống như vi khuẩn, virus thường không phản ứng...