Loại ung thư nguy hiểm phổ biến thứ 4 ở Việt Nam
Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ 4 ở nam giới, thứ 3 ở nữ giới.
Chuyên gia cảnh báo nếu bạn đau bụng và mệt mỏi nên khám nội soi sớm. Ảnh minh họa: Unsplash.
TS.BS Phan Thị Hồng Đức, Trưởng khoa Nội tuyến vú – Tiêu hóa – Gan – Niệu, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cho biết ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ 3 trên thế giới với hơn 1,9 triệu ca mắc mới.
Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ 4 ở nam giới, thứ 3 ở nữ giới.
Thống kê tình hình bệnh ung thư tại Việt Nam theo Globocan 2022, ở cả 2 giới, tổng số ca mắc ung thư đại trực tràng là 16.835 ca, phổ biến thứ 4 trong số các loại ung thư (sau ung thư vú, gan và phổi). Số trường hợp t.ử von.g được ghi nhận là 8.454, đứng thứ 5 về tỷ lệ gây t.ử von.g do ung thư (sau ung thư gan, phổi, dạ dày, vú).
Riêng tại TP.HCM, tổng số ca mới mắc ung thư đại trực tràng – hậ.u mô.n ở 2 giới và tất cả nhóm tuổ.i trong vòng 2 năm được ghi nhận là 2.626 ca.
Theo bác sĩ Đức, ung thư đại trực tràng có những triệu chứng không nghiêm trọng và thường bị bỏ qua. Đến khi được chẩn đoán ung thư thì đã ở giai đoạn muộn với tỷ lệ t.ử von.g cao.
Theo thống kê của Viện ung thư Quốc gia Mỹ, dựa trên dữ liệu thu thập từ Chương trình Giám sát, Dịch tễ học và Kết quả cuối cùng (SEER) từ 2014-2020, ung thư ở giai đoạn khu trú (chỉ phát triển ở đại tràng hoặc trực tràng), tỷ lệ sống trong 5 năm là 91%. Thời gian người bệnh ung thư đại trực tràng sống giảm mạnh qua từng giai đoạn.
Khi ung thư ở giai đoạn di căn xa (lan đến hạch bạch huyết ở xa hoặc lan đến cơ quan khác như gan, phổi), tỷ lệ sống trong 5 năm chỉ còn 15,7%.
Với sự tiến bộ của y học, các liệu pháp điều trị nhắm trúng đích đã được nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trên lâm sàng, giúp cải thiện đáng kể hiệu quả điều trị cho bệnh nhân ung thư.
Cụ thể, liệu pháp kháng EGFR đã được sử dụng trên lâm sàng 20 năm, kể từ khi liệu pháp này được Cơ quan quản lý Dược phẩm châu Âu phê duyệt cho chỉ định điều trị ung thư đại trực tràng.
Video đang HOT
Bác sĩ Đức cho biết nhiều nghiên cứu cho thấy ở những bệnh nhân ung thư đại trực tràng di căn không còn khả năng phẫu thuật, cá thể hóa điều trị với liệu pháp kháng EGFR dựa trên tình trạng đột biến gene có thể giúp tăng thời gian sống trên 30 tháng.
Bên cạnh những hiệu quả đã được chứng minh, các chuyên gia cũng nhận định sự ra đời và phát triển của liệu pháp kháng EGFR cũng đồng thời mở ra những triển vọng tương lai trong điều trị ung thư đại trực tràng di căn.
“Có thể nói, việc điều trị cá thể hóa, dựa trên đặc tính sinh học của mỗi người bệnh để chọn phương pháp điều trị thích hợp là một bước tiến quan trọng trong điều trị ung thư”, bác sĩ Đức nói.
Tuy nhiên, để lựa chọn liệu pháp nhắm trúng đích phù hợp và đạt hiệu quả cao, bệnh nhân cần được làm xét nghiệm sinh học phân tử nhằm phát hiện các đột biến gene họ RAS (KRAS và NRAS) và gene BRAF, tình trạng bất ổn định vi vệ tinh với sự hỗ trợ công nghệ NGS, kỹ thuật PCR.
Ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư thường gặp ở Việt Nam. Độ tuổ.i mắc bệnh này thường dao động từ 40-60 tuổ.i, nhưng xu hướng ngày càng trẻ hóa.
Ở giai đoạn đầu, bệnh không có triệu chứng rõ ràng và thường có thể nhầm với một rối loạn tiêu hóa do stress hay tuổ.i tác.
Những bộ phận nào trên cơ thể dễ mắc ung thư?
Ung thư là tập hợp các bệnh lý đặc trưng bởi sự phát triển bất thường của các tế bào phân chia không kiểm soát và có khả năng xâm nhập, phá hủy các mô cơ thể bình thường.
Thế nào là ung thư?
Hầu hết, các tế bào trong cơ thể có chức năng cụ thể và tuổ.i thọ cố định. Trong quá trình điều hòa, một tế bào nhận được chỉ thị để chế.t và cơ thể có thể thay thế nó bằng một tế bào mới hơn hoạt động tốt hơn. Với các tế bào ung thư thiếu các yếu tố hướng dẫn chúng ngừng phân chia và chế.t. Kết quả dẫn đến sự tích tụ trong cơ thể, sử dụng oxy và chất dinh dưỡng thường nuôi dưỡng các tế bào khác.
Ung thư là tập hợp các bệnh lý đặc trưng bởi sự phát triển bất thường của các tế bào phân chia không kiểm soát và có khả năng xâm nhập, phá hủy các mô cơ thể bình thường.
Các tế bào ung thư có thể xuất hiện ở một khu vực, sau đó lan rộng qua các hạch bạch huyết. Một số loại ung thư gây ra sự phát triển tế bào nhanh chóng, trong khi những loại khác làm cho các tế bào phát triển và phân chia với tốc độ chậm hơn.
Có hơn 100 loại ung thư khác nhau. Ung thư thường được gọi tên theo cơ quan mà nó phát sinh. Ung thư cũng có thể được gọi theo loại tế bào hình thành chúng như ung thư biểu mô (carcinoma) hay ung thư mô liên kết (sarcoma). Ngoài ra các ung thư có thể phát triển từ má.u, như là các bệnh má.u ác tính.
Những bộ phận trong cơ thể dễ mắc ung thư
Phổi
Hút thuố.c l.á dài hạn có thể tích tụ các chất độc hại gây ung thư đồng thời tổn thương nhiều cơ quan như thanh quản, thực quản, bàng quang, thận, tuyến tụy... Khói bụi, ô nhiễm môi trường hay các hóa chất độc hại cũng tác động xấu đến phổi. Ung thư phổi thường không gây ra triệu chứng ở thời gian đầu, đến khi xuất hiện triệu chứng bệnh đã ở giai đoạn muộn gây khó khăn cho điều trị.
Dạ dày
Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm, có thể chỉ đau mơ hồ ở vùng thượng vị, cảm giác mệt mỏi, chán ăn. Khi ung thư tiến triển, bệnh nhân thường đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn ngay sau ăn, suy kiệt do khối u lớn gây hẹp dạ dày và xâm lấn ra xung quanh.
Ngoài ra, người có tiề.n sử gia đình bị ung thư dạ dày và mang nhóm má.u A có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Có hơn 100 loại ung thư khác nhau. Ung thư thường được gọi tên theo cơ quan mà nó phát sinh.
Đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng là căn bệnh ung thư đường tiêu hóa thường gặp, liên quan trực tiếp đến lối sống và chế độ ăn uống thiếu lành mạnh như: Thừa cân béo phì, ít vận động, ăn nhiều thịt đỏ, ăn ít rau củ xanh và trái cây, ăn thức ăn nhanh, hút thuố.c l.á, uống rượu bia...
Ngoài ra, ung thư đại trực tràng còn liên quan đến yếu tố di truyền với hai hội chứng điển hình là đa polyp đại trực tràng gia đình và ung thư đại trực tràng di truyền không polyp (Hội chứng Lynch).
Thực quản
Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến căn bệnh này, trong đó, thói quen hút thuố.c l.á, uống rượu bia là nguyên nhân hàng đầu. Độ tuổ.i thường gặp là 50-60 tuổ.i nhưng bệnh ngày càng trẻ hóa. Chế độ ăn uống nhiều chất đạm, chất béo làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Vú
Ung thư vú xảy ra do nhiều yếu tố, trong đó, khoảng 5-7% là do di truyền, hơn 90% là do yếu tố môi trường, lối sống sinh hoạt. Các yếu tố nguy cơ gồm tuổ.i cao, hút thuố.c l.á, uống rượu, béo phì, thừa cân, ít vận động hoặc tiếp xúc với các chất sinh ung thư trong môi trường sống. Phụ nữ có xu hướng kết hôn muộn, sinh con sau tuổ.i 35, ít đẻ con, ít cho con bú cũng làm tăng nguy cơ ung thư vú.
Tuyến tiề.n liệt
Thường gặp ở nam giới cao tuổ.i. Bệnh tiến triển chậm nhưng liên tục với các mức độ khác nhau. Nam giới từ 40 tuổ.i trở đi cần quan tâm và thăm khám sức khỏe nam khoa định kỳ, thực hiện xét nghiệm định lượng kháng nguyên tuyến tiề.n liệt (PSA) kết hợp với siêu âm nội trực tràng và sinh thiết chẩn đoán nếu có nghi ngờ.
Tuyến giáp
Tại Việt Nam, ung thư tuyến giáp đứng hàng thứ 6 trong số các loại ung thư thường gặp ở nữ giới. Sự khác biệt trong sinh lý và nội tiết là nguyên nhân chính khiến tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao hơn nam giới. Nữ giới sẽ trải qua nhiều biến động trong thời kỳ hành kinh, thai kỳ, mãn kinh, căng thẳng... ảnh hưởng đến quá trình điều hòa hormone tuyến giáp, tăng nguy cơ mắc bệnh. Người bệnh cần lưu ý khi có triệu chứng ho dai dẳng, khàn giọng, nuốt khó hoặc có khối u.
Vòm họng
Ung thư vòm họng thường gặp ở vùng đầu cổ, gồm ung thư mũi hầu (phần trên của họng), ung thư hầu họng (phần giữa của họng) và ung thư hạ hầu hay ung thư hạ họng (phần dưới của họng).
Ung thư vòm họng có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổ.i nào, nhưng phổ biến nhất là nam giới 30-60 tuổ.i. Triệu chứng thường gặp là đau họng kèm khó thở kéo dài, đau đầu, ù tai, thường chả.y má.u cam, xuất hiện khối u bất thường ở vòm họng... Nhiều người thường nhầm lẫn triệu chứng của ung thư vòm họng với các bệnh lý thông thường khác như viêm họng, sổ mũi, nhức đầu, dẫn đến phát hiện bệnh muộn.
Gan
Nguyên nhân gây ung thư gan đến nay vẫn chưa rõ ràng. Yếu tố nguy cơ hàng đầu là người mắc viêm gan virus B, C, gan nhiễm mỡ, xơ gan... vẫn chưa quan tâm theo dõi và điều trị bệnh nền ổn định. Ung thư gan còn liên quan đến yếu tố môi trường, chế độ ăn không lành mạnh, lạm dụng bia rượu, thuố.c l.á, nhiễm độc nấm aflatoxin...
Vì sao các loại rau họ cải có thể phòng ngừa ung thư? Những người tiêu thụ nhiều hơn ba khẩu phần rau họ cải mỗi tuần có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiề.n liệt thấp hơn đáng kể so với những người tiêu thụ ít hơn một khẩu phần mỗi tuần. (Ảnh: Getty images) Các nghiên cứu cho thấy rau họ cải không chỉ giàu vitamin, chất xơ, khoáng chất mà còn có đặc...