Lên mạng ‘xin’ toa thuốc, lợi bất cập hại

Hiện nhiều loại bệnh như hô hấp, tiêu chảy, sốt xuất huyết, vi rút Adeno… đang hoành hành. Số trẻ mắc các bệnh này đến khám và nhập viện tại các bệnh viện nhi tăng mạnh.

Bệnh nhi điều trị tại Bệnh viện Thanh Nhàn ( Hà Nội) – Ảnh: NAM TRẦN

Nhiều phụ huynh ngại đưa trẻ đến bệnh viện, muốn tự chăm sóc trẻ tại nhà nên lên mạng xã hội xin đơn thuốc và áp dụng cho con uống. Điều này nên không?

Lên mạng xin đơn thuốc

Đăng tải trong nhóm Hội những trẻ khám tại Bệnh viện Nhi trung ương, chị H.T. đăng: “Bé nhà mình bị vi rút Adeno sốt cao 39 độ mãi không khỏi. Bác nào có con khỏi rồi cho em xin đơn thuốc với ạ”.

“Mấy ngày nay trẻ vào viện nhiều quá, em sợ cho con vào viện khám lại lây chéo. Bác nào có đơn thuốc con có triệu chứng ho, đờm, sổ mũi hiệu quả cho bé từ 1 tuổi không, cho em xin.

Nếu đơn của viện nhi thì càng tốt”, một tài khoản khác đăng tải. Tương tự, chị H. cũng đăng trong nhóm: “Bé nhà em 3 tuổi bị viêm phổi, viêm phế quản. Ai có đơn thuốc của Bệnh viện Nhi trung ương cho em xin ạ”.

Không ít phụ huynh cho rằng, con có chung biểu hiện thì sẽ có bệnh giống nhau và chỉ cần uống theo đơn thuốc do bác sĩ kê sẽ khỏi bệnh.

Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo việc uống thuốc theo đơn của người khác dù là bệnh lý gì cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Đặc biệt, với trẻ nhỏ thì càng cần phải cẩn trọng hơn.

Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến – giám đốc Bệnh viện Nhi đồng thành phố (TP.HCM) – cho biết các bệnh ở trẻ đều gia tăng gần như gấp đôi, trong đó nổi bật nhất bệnh hô hấp, nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp.

Bác sĩ Tiến cho biết thêm, trong số này có nhiều phụ huynh cho biết khi thấy trẻ sốt, sổ mũi, ho… họ đã tự ý ra nhà thuốc mua về uống.

Qua khai thác từ phụ huynh, được biết nguyên nhân này có một phần là ngại đến bệnh viện, một phần do kinh tế eo hẹp nên chỉ có thể đến tiệm thuốc tây khai bệnh để mua thuốc, phần khác là những phụ huynh lên trên nhóm, hội mạng xã hội để xin đơn thuốc từ các phụ huynh có con em có triệu chứng tương tự.

“Phụ huynh tự ý mua thuốc về cho trẻ uống có thể làm bệnh diễn tiến nặng hơn, trẻ cũng có thể có triệu chứng tiềm tàng đi kèm như bội nhiễm nên rất nguy hiểm. Trẻ bệnh cần được bác sĩ khám, chẩn đoán có bệnh đi kèm hay không. Trong trường hợp có triệu chứng nặng mà không can thiệp điều trị kịp thời thì nguy cơ tử vong rất cao”, bác sĩ Tiến nói.

Bác sĩ Nguyễn Thị Thùy Dương – trưởng khoa nhi, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông (Hà Nội) – cho biết bệnh viện từng tiếp nhận nhiều trẻ đến viện trong tình trạng nặng do sử dụng đơn thuốc “truyền tay”.

“Nhiều cha mẹ tự dùng đơn thuốc không được chỉ định cho trẻ, hoặc dùng lại đơn thuốc khám trước đó mà không đi khám lại khiến nhiều trẻ chuyển biến nặng hơn.

Ví dụ điều trị trẻ bị viêm phế quản, nếu trẻ được đưa đến viện thăm khám sẽ tìm ra nguyên nhân gây bệnh và điều trị theo phác đồ. Bởi không phải viêm phế quản là phải điều trị kháng sinh, nếu nguyên nhân do vi rút thì trẻ chỉ cần điều trị triệu chứng.

Nếu nguyên nhân do vi khuẩn thì bác sĩ sẽ điều trị kháng sinh theo phác đồ, đúng liều lượng và thời gian. Khi hết thuốc mà tình trạng của trẻ không giảm, bác sĩ sẽ tiếp tục tái khám, đánh giá và đưa ra đơn thuốc phù hợp”, bác sĩ Dương nói.

Theo bác sĩ Dương, bệnh nhi cần phải được các y bác sĩ khám lâm sàng, làm các xét nghiệm cần thiết mới có thể chẩn đoán và kê đơn thuốc. Nhiều cha mẹ xin đơn thuốc của những trẻ khác để cho con uống, không khỏi mới đưa vào viện. Lúc này nhiều trẻ đã kháng thuốc, tình trạng nặng hơn gây khó khăn trong việc điều trị.

Nhiều người lên mạng xã hội xin đơn thuốc điều trị bệnh cho trẻ – Ảnh: D.L chụp màn hình

Kháng thuốc, điều trị khó khăn

Theo bác sĩ Nguyễn Thành Lê – trưởng khoa nhi, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương – trẻ thường mắc các bệnh hô hấp là chủ yếu, nguyên nhân chính do trẻ nhiễm vi khuẩn hoặc vi rút.

“Với bệnh do vi rút gây nên, một số bệnh nhi không điều trị cũng có thể ổn định sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu bệnh do nhiễm vi khuẩn thì cần phải điều trị, nếu không sẽ nặng lên.

Việc điều trị cho bệnh nhi cũng khác nhau, với vi rút trẻ không cần điều trị kháng sinh, còn nhiễm vi khuẩn cần dùng kháng sinh. Trong khi đó, chỉ đến cơ sở y tế các bác sĩ mới chẩn đoán được trẻ mắc bệnh do vi rút hay vi khuẩn để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp”, bác sĩ Lê cho hay.

Bác sĩ Lê khuyến cáo, cha mẹ tuyệt đối không xin đơn thuốc của các trẻ khác để điều trị cho con. Mỗi trẻ có một thể trạng khác nhau, ngay cả thuốc hạ sốt cũng có hướng dẫn rõ uống theo cân nặng của trẻ. Bên cạnh đó, trẻ có thể dị ứng với các thành phần của thuốc, bởi vậy đơn thuốc phải do bác sĩ khám, kê đơn mới an toàn cho trẻ.

Với trẻ có biểu hiện sốt cao khoảng 2 ngày không bớt sốt cần đưa đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời. Đặc biệt, trong bối cảnh trẻ nhiễm vi rút Adeno đang tăng cao, nếu trẻ đến muộn, có diễn biến nặng gây khó khăn trong việc điều trị và nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Bác sĩ Nghiêm Thị Mai Sang, phó trưởng khoa nhi, Bệnh viện Thanh Nhàn, thông tin thêm ngoài việc xin đơn thuốc còn có tình trạng cha mẹ tự ý mua kháng sinh điều trị cho con khiến trẻ nhập viện trong tình trạng nặng, gây khó khăn trong quá trình điều trị.

“Sai lầm thường gặp nhất khi phụ huynh chăm sóc trẻ bị ho, sốt tại nhà đó là tự ý mua thuốc trong đó có kháng sinh. Rất nhiều trẻ đến viện trong tình trạng nặng, khi tìm hiểu qua thì cha mẹ đều cho con uống thuốc có kháng sinh.

Nhiều phụ huynh chỉ ra nhà thuốc đọc triệu chứng rồi được kê đơn. Trong khi đó, nếu trẻ nhiễm vi rút thì kháng sinh không có tác dụng, thậm chí có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn, có trường hợp bị nhiễm khuẩn huyết. Hậu quả lâu dài là kháng kháng sinh, khiến việc điều trị sau đó khó khăn hơn”, bác sĩ Sang chia sẻ.

Bác sĩ Sang khuyến cáo khi trẻ sốt cha mẹ không nên chườm lạnh cho trẻ. Chườm lạnh có thể khiến trẻ bị cảm lạnh nặng hơn. Cha mẹ nên dùng khăn ấm để chườm cho trẻ, đồng thời quần áo thoáng mát, cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo liều lượng.

Chăm sóc trẻ tại nhà như thế nào?

Các chuyên gia khuyến cáo, với những trẻ mắc các bệnh nền như tim bẩm sinh, bệnh phổi mãn tính, hệ miễn dịch yếu, nhiễm vi trùng… sẽ dễ trở nặng khi nhiễm bệnh. Với những trẻ này, cha mẹ cần đặc biệt chú ý vì trẻ rất dễ mắc bệnh, khi nhiễm vi rút thì rất dễ trở nặng. Nên đưa trẻ đến viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Bên cạnh đó, phụ huynh chăm sóc trẻ trong thời gian thay đổi thời tiết như hiện nay cần vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, tránh nguồn nguy cơ lây nhiễm bệnh như đến nơi đông người; cho trẻ uống đủ nước, ăn đủ chất và ngủ đủ giấc để tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ; cho trẻ tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin cần thiết.