Lệ thuộc UAV để chống Nga, Ukraine khó thay đổi tình thế?

Ukraine đang tận dụng máy bay không người lái (UAV) để bù đắp cho tình trạng thiếu đạn pháo và làm suy yếu khả năng quân sự của Nga, nhưng giới chuyên gia cảnh báo UAV không thể làm thay đổi cán cân sức mạnh.

Chuyên gia Ulrike Franke tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu (ECFR) mới đây đánh giá Ukraine đang sử dụng UAV “ở quy mô không thể tưởng tượng được”, với con số có thể lên tới “hàng chục, hàng trăm ngàn chiếc trên chiến trường”, theo AFP ngày 18.3.

Các quan chức Ukraine ước tính cần khoảng 100.000-120.000 chiếc UAV mỗi tháng. Nhiều bên ủng hộ Ukraine đang cố gắng củng cố nguồn dự trữ UAV của Ukraine. Chẳng hạn, Anh chuẩn bị cung cấp hơn 10.000 chiếc UAV, trong đó có 1.000 chiếc được gọi là máy bay không người lái FPV.

Máy bay không người lái FPV cho phép người điều khiển nhìn thấy hình ảnh trực tiếp trên mặt đất như thể họ đang ở trên máy bay và có thể xác định vị trí các đơn vị của kẻ thù và nếu được trang bị chất nổ, nó có thể tấn công trong phạm vi vài km. AFP dẫn một nguồn tin quân sự Pháp cho hay máy bay không người lái FPV của Ukraine hiện chịu trách nhiệm từ 65- 85% việc phá hủy các vị trí của lực lượng Nga.

Phi công mang máy bay không người lái trên sân tập ở tỉnh Kyiv của Ukraine ngày 23.2. Ảnh Reuters

Trong khi đó, Ukraine cần 200.000-250.000 quả đạn pháo mỗi tháng cho một cuộc tấn công lớn hoặc 75.000- 90.000 quả để duy trì cuộc chiến phòng thủ, theo đánh giá của Viện Nghiên cứu Chiến lược (IISS, Anh).

IISS cho rằng Ukraine không có đủ đạn dược để tiến hành một cuộc tấn công lớn vào năm tới, nên “Ukraine có thể giảm nhu cầu về đạn pháo bằng cách tăng đáng kể việc sản xuất máy bay không người lái tấn công”.

Chuyên gia Mykola Bielieskov của Hội đồng Đại Tây Dương (Mỹ) cũng nhất trí rằng UAV “có khả năng tái tạo nhiều chức năng của pháo và tên lửa với chi phí thấp”. Một chiếc UAV thương mại nhỏ có giá chỉ vài trăm euro, trong khi một tên lửa chống tăng đơn giản, đạn pháo hoặc đạn được điều khiển từ xa có giá vài ngàn euro, theo AFP.

Nhưng chuyên gia Franke cảnh báo: “Họ sử dụng máy bay không người lái vì họ có thể sản xuất hoặc mua chúng, nhưng điều đó không lý tưởng”.

“Ngay cả số lượng lớn máy bay không người lái cũng không thể sánh được với hỏa lực của pháo binh”, chuyên gia Stacie Pettyjohn nhất trí trong một nghiên cứu của tổ chức nghiên cứu an ninh Mỹ CNAS.

Trước đó, vào tháng 9.2023, tờ The New York Times đưa tin chưa đến 1/3 số cuộc tấn công bằng UAV đánh trúng mục tiêu vì UAV có thể dễ dàng bị gây nhiễu hoặc gián đoạn bởi các biện pháp đối phó điện tử.

Nga cũng phụ thuộc rất nhiều vào UAV cảm tử FPV để ngăn chặn cuộc phản công của Ukraine vào mùa hè năm ngoái, theo AFP.

Dù UAV mang lại những khả năng mới, nhưng cuối cùng lại gây khó khăn hơn cho việc “tập trung lực lượng, đạt được sự bất ngờ và tiến hành các hoạt động tấn công” nên chúng sẽ không tạo ra “sự thay đổi thực sự mang tính đột phá”, theo chuyên gia Pettyjohn.

Hiện chưa có thông tin về phản ứng của Ukraine cũng như Nga đối với những nhận định như trên.