Lần đầu tiên tại Việt Nam: Ghép gan cứu sống bệnh nhi 18 tháng tuổi ung thư

11 tháng tuổi, bé gái đã được phát hiện u nguyên bào gan ác tính. Bé trải qua 6 đợt điều trị hóa chất và nút mạch nhưng khối u vẫn phát triển nhanh, không thể cắt bỏ, có nguy cơ di căn.

Ngày 17/8, Bệnh viện Nhi Trung ương thông tin, Bệnh viện thực hiện thành công ca ghép gan cứu sống bé gái 18 tháng tuổi ở Hà Nội ung thư gan giai đoạn cuối. Đây cũng là ca ghép gan đầu tiên cho trẻ bị ung thư gan được tiến hành tại Việt Nam, mở ra cánh cửa hy vọng mới cho các trẻ em không may mắc bệnh hiểm nghèo.

Trước đó, từ 11 tháng tuổi bệnh nhi được phát hiện u nguyên bào gan ác tính. Dù đã trải qua 6 đợt điều trị hóa chất và nút mạch song khối u vẫn phát triển nhanh, không có khả năng cắt bỏ và có nguy cơ di căn đến các cơ quan khác.

TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa- Trưởng khoa Gan mật và Tiến sĩ, bác sĩ Bùi Ngọc Lan, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, ngay từ khi phát hiện, bệnh của cháu A. đã ở giai đoạn muộn, khối u lớn lan tỏa, chiếm phần lớn thể tích gan, không có khả năng cắt bỏ vì còn quá ít thể tích gan lành.

Với trường hợp này, các bác sĩ đã chỉ định điều trị hóa chất và nút mạch, với hi vọng khống chế sự phát triển khối u và tăng thể tích phần gan còn lại để có thể phẫu thuật loại bỏ khối u.

Tuy nhiên, cả hai phương án này không đạt hiệu quả tối ưu khi thể tích khối u gan vẫn không thuyên giảm sau điều trị và xét nghiệm alphafetoprotein – chất chỉ thị đánh giá tình trạng ác tính của khối u – tăng lên theo từng ngày, đe dọa các biến chứng bất lợi cho tính mạng của bệnh nhi.

Với diễn biến bệnh tiến triển nặng lên dù đã được điều trị, tính mạng bệnh nhi bị đe dọa, khi khối u gan phát triển, di căn đến các cơ quan khác.

Ngày 24/5, trong cuộc hội chẩn về trường hợp này, PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương đã chỉ đạo, phối hợp tham gia của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tìm cơ hội ghép gan, cứu sống bệnh nhân.

PGS.TS Phạm Duy Hiền – Phó Giám đốc Bệnh viện, Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, với ca ghép gan này, các bác sĩ đã dự báo nhiều khó khăn.

Đây là trường hợp ghép gan cho trẻ em đầu tiên trên nền một bệnh lý ác tính, nhiều nguy cơ biến chứng và rủi ro rất cao.

Các bác sĩ phải tiến hành tầm soát các tổn thương xâm lấn sang các cơ quan khác kỹ càng, tỉ mỉ nhằm đưa ra các phương án phẫu thuật tối ưu.

Tại thời điểm ghép gan, tình trạng khối u quá lớn, chiếm toàn bộ thể tích gan, đặc biệt có một phần u xâm lấn và chèn ép tĩnh mạch chủ . Thêm vào đó, tình trạng bất đồng nhóm máu hệ ABO giữa người cho và người nhận (cháu bé có nhóm máu O trong khi người mẹ có nhóm máu B cũng là một khó khăn rất lớn về chuyên môn trong ca ghép.

Để hạn chế tối đa các phản ứng bất lợi về miễn dịch do bất đồng nhóm máu, các bác sĩ chuyên khoa gan mật đã phải sử dụng các liệu pháp điều trị nội khoa trước ghép để bé có thể sẵn sàng nhận mảnh ghép từ người mẹ. Các phương án dự phòng phản ứng thải loại sau ghép thường gặp ở những trường hợp ghép gan do bất đồng nhóm máu cũng được chuẩn bị.

Theo Đại tá, TS.BS Lê Văn Thành – Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan-Mật-Tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, ca phẫu thuật ghép gan cho bệnh nhi còn khó khăn ở chỗ khối u lớn, có khả năng xâm lấn vào tĩnh mạch chủ.

Các bác sĩ đưa ra phương án có thể phải thay cả đoạn tĩnh mạch chủ dưới cho bệnh nhi. Ngày 29/5, ca phẫu thuật ghép gan cho bệnh nhi đã được tiến hành thành công với sự phối hợp của các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện Trung ương quân đội 108.

“Trong cuộc mổ, nhờ việc phẫu tích chính xác và xử lý tốt các mạch máu, chúng tôi không phải sử dụng phương án thay thế đoạn tĩnh mạch chủ dưới”, TS Thành thông tin.

Người hiến tặng gan tự nguyện, mẹ bé A được ra viện sau một tuần phẫu thuật và 2 tuần sau đó, bệnh nhi hồi phục tốt, sức khỏe ổn định.