Làm rõ hành vi “giải quỹ” và đảo nợ của bị cáo Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm

Đức Mừng - Văn Hào - Ngọc Thiện08:06 23/03/2024

Ngày 22/3, TAND TP Hồ Chí Minh tiếp tục xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị cáo khác trong vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB.

HĐXX tiếp tục phần các luật sư bào chữa cho các bị cáo trong vụ án.

Quá trình bào chữa, luật sư đã làm rõ việc “giải quỹ”, được xem thành “nếp” tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Theo luật sư, bị cáo Hồ Bửu Phương thừa nhận hành vi tham ô tài sản như cáo trạng truy tố. Bị cáo Phương được bổ nhiệm làm Phó Tổng giám đốc phụ trách tài chính của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty Đầu tư Vạn Thịnh Phát. Ngoài các nhiệm vụ chuyên môn về tài chính, bị cáo Phương còn được bị cáo Lan chỉ đạo, giao nhiệm vụ phối hợp với Văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Nguyễn Phương Anh (Tổng Giám đốc và Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Peninsula) cùng các cá nhân liên quan lên phương án “giải quỹ” đối với số tiền đã được Ngân hàng SCB giải ngân vào tài khoản các công ty thụ hưởng tiền theo phương án vay để bị cáo Lan sử dụng cho các mục đích khác nhau.

Để “giải quỹ”, các bị cáo lập hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần khống, trong đó, các công ty “ma” được thụ hưởng tiền giải ngân hứa mua cổ phần của các cá nhân (được thuê đứng tên sở hữu cổ phần của công ty “ma” khác). Sau khi ký hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần và chuyển tiền, các cá nhân sẽ đến ngân hàng ký chứng từ rút tiền. Công ty thụ hưởng hứa mua cổ phần chỉ hạch toán vào mục “các khoản phải thu”, không làm thủ tục sang tên, chuyển nhượng cổ phần nên không phát sinh thuế, tránh việc bị cơ quan chức năng, thuế, thanh tra phát hiện sai phạm.

Bị cáo Lan cùng đồng phạm tại phiên tòa.

Video đang HOT

Trình bày quan điểm, luật sư bào chữa cho bị cáo Phương cho biết, bị cáo Phương là người có chuyên môn, được mời về Tập đoàn Vạn Thịnh Phát giữ vai trò hoạt động chuyên sâu về mảng chứng khoán. Ngoài ra, khi nhận được hồ sơ các công ty, bị cáo Phương không biết đây là công ty thật hay ma. Do vậy, khi cho ý kiến áp giá, bị cáo Phương dựa trên kiến thức, kinh nghiệm cá nhân để đánh giá rồi áp giá phù hợp theo nhận thức chủ quan của mình. Hành vi “giải quỹ” chỉ là bước giả cách để tạm thời chuyển tiền chưa có lý do để sử dụng ra khỏi công ty vay, rồi sau đó thu hồi lại.

Luật sư bào chữa cũng cho hay, sau khi “giải quỹ” dòng tiền có quay trở lại hay không, không phải trách nhiệm của bị cáo Phương. Do đó, bị cáo Phương cũng chỉ làm theo thông lệ có từ trước tại Vạn Thịnh Phát mà không dự liệu đến tính đúng sai của hoạt động này nên mong HĐXX xem xét nội dung này để đánh giá lại hoàn cảnh, bối cảnh phạm tội cho bị cáo.

Cáo trạng nêu rõ, bị cáo Phương là người trực tiếp tiếp nhận chỉ đạo của bị cáo Lan phối hợp với Văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Nguyễn Phương Anh và các cá nhân liên quan lên phương án “giải quỹ”, giúp sức cho bị cáo Lan chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn với 163.155.871.766.846 đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 99.228.168.116.343 đồng.

Tiếp đến là phần bào chữa của luật sư và tự bào chữa của bị cáo Nguyễn Văn Thanh Hải (cựu Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB). Bị cáo Hải bị đại diện VKS đề nghị mức án từ 15 đến 16 năm tù. Bị cáo Hải xin HĐXX xem xét về bản chất của hành vi phạm tội, vì theo bản luận tội của đại diện VKS là chưa đầy đủ. Bị cáo Hải nhấn mạnh về quá trình tạo lập hồ sơ vay, tài sản thế chấp và tài sản gắn liền, mà bị cáo không tham gia. Đồng thời, bị cáo Hải thể hiện sự ăn năn, hối lỗi về hành vi phạm tội, mong xem xét giảm nhẹ mức án.

Theo cáo trạng, bị cáo Hải với chức vụ quyền hạn là Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB, đã giúp sức cho bị cáo Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, sử dụng vào các mục đích của bị cáo Lan, gây hậu quả đặc biệt lớn. Từ ngày 28/6/2012 đến ngày 30/12/2020, bị cáo Hải đã ký hợp thức 649 khoản vay tại Ngân hàng SCB, có tổng dư nợ đến ngày 17/10/2022 là 467.560.297.502.973 đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB 369.818.550.576.511 đồng Bào chữa cho Trần Thị Mỹ Dung (cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB), luật sư cho rằng, bị cáo Dung thực hiện hành vi phạm tội theo sự chỉ đạo của Trương Mỹ Lan mà không được hưởng bất kỳ lợi ích vật chất nào. Hành vi của bị cáo Dung là thẩm định tài sản, hoàn thiện hồ sơ vay từ Ngân hàng SCB theo chỉ đạo của bị cáo Lan để xử lý các khoản vay đến hạn của Lan có từ năm 2012 (hay còn gọi là đảo nợ), không có các khoản vay mới.

Đồng thời, luật sư cũng lập luận, hành vi đảo nợ tại Ngân hàng SCB không bắt nguồn từ bị cáo Dung mà đã diễn ra trong nhiều năm trước khi bị cáo được bổ nhiệm làm Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB, phụ trách phê duyệt tín dụng và xử lý nợ. Bị cáo Dung chỉ tiếp nối hành vi của người tiền nhiệm chức vụ trước mình, dẫn đến việc phạm tội. Một nguyên nhân khác là do bị cáo Dung quá tin tưởng vào bị cáo Lan, thực hiện tất cả mọi mệnh lệnh được giao cho với niềm tin rằng bị cáo Lan sẽ giúp Ngân hàng SCB vực dậy trước khó khăn. Đối với số cổ phần mà bị cáo Dung khai được nhận vào năm 2021 từ bị cáo Lan, luật sư phân tích thêm, đây là phần thưởng năm theo chế độ của Ngân hàng SCB dành cho nhân viên, không phải là số cổ phần được bị cáo Lan cho riêng bị cáo Dung. Số cổ phần này không phải là sự thỏa thuận ăn chia lợi ích để thực hiện hành vi giúp sức cho bị cáo Lan.

Bị cáo Dung tự bào chữa rằng, mọi hành vi thực hiện đều theo sự chỉ đạo của bị cáo Lan. Thời điểm được bổ nhiệm lên chức Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB, bị cáo cùng nhiều nhân viên của Ngân hàng SCB có niềm tin sâu sắc vào bị cáo Lan do bị cáo này là một doanh nhân có sức ảnh hưởng rất lớn trong xã hội. Bị cáo nghĩ rằng, bị cáo Lan có khả năng giúp Ngân hàng SCB vượt qua khó khăn, phát triển mạnh mẽ. Bị cáo mong nhận được sự khoan hồng của pháp luật.

Trước đó, bị cáo Dung bị VKS đề nghị HĐXX tuyên mức án từ 19 đến 20 năm tù về tội “Tham ô tài sản”. Cáo trạng nêu rõ, bị cáo Dung đã giúp sức tích cực để bị cáo Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây thiệt hại đặc biệt lớn. Từ ngày 11/9/2019 đến ngày 15/8/2022, bị cáo Dung đã ký hợp thức cho 617 khoản vay, để bị cáo Lan chiếm đoạt số tiền 200.690.614.418.211 đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 69.023.359.900.940 đồng

Nhiều bị cáo gây thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng cho Ngân hàng SCB nhưng chỉ bị đề nghị mức án treo

Tại phiên tòa xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo khác trong vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB, ngoài bị cáo Lan và nhiều đồng phạm chủ chốt bị đề nghị mức án nghiêm khắc, VKS còn đề nghị mức án treo đối với 15 bị cáo.

Bị cáo Lan tại phiên tòa ngày 20/3.

Cụ thể, Đại diện VKS đề nghị HĐXX xử phạt bị cáo Nguyễn Anh Phước (nguyên là Thành viên Hội đồng Kinh doanh và Đầu tư Trung Ương, Phó Tổng giám đốc, Phó Giám đốc Ngân hàng SCB Chi nhánh Sài Gòn, Giám đốc Ngân hàng SCB Chi nhánh Phạm Ngọc Thạch) bị đề nghị xử phạt về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" với mức án 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm. Bị cáo Phước đã giúp sức cho bị cáo Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây hậu thiệt hại đặc biệt lớn. Từ ngày 19/9/2014 đến ngày 12/02/2018, bị cáo Phước đã ký hợp thức hồ sơ của 31 khoản vay, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 16.583.933.231.624 đồng.

Đại diện VKS giữ quyền công tố tại phiên tòa.

Bị cáo Lưu Chấn Nguyên, tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng" bị đề nghị mức án 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm. Cáo trạng nêu rõ, Lưu Chấn Nguyên với vai trò là Giám đốc Ngân hàng SCB Củ Chi, đã giúp sức cho bị cáo Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây hậu quả thiệt hại đặc biệt lớn. Từ ngày 21/9/2018 đến ngày 26/12/2019, Lưu Chấn Nguyên đã ký hợp thức hồ sơ của 27 khoản vay, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 28.399.844.763.162 đồng.

VKS cũng đề nghị xử phạt bị cáo Uông Văn Ngọc Ẩn về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" với mức án 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm. Uông Văn Ngọc Ẩn nguyên là Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB, đã giúp sức cho Trương Mỹ Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây hậu quả đặc biệt lớn. Từ ngày 25/7/2012 đến ngày 11/12/2012, Uông Văn Ngọc Ẩn đã ký hợp thức 70 khoản vay, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền là 2.184.997.491.588 đồng. VKS còn đề nghị xử phạt bị cáo Nguyễn Thị Phương Loan (nguyên là Thành viên HĐQT Ngân hàng SCB) về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" với mức án 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm.

Bị cáo Phạm Thu Phong (nguyên Trưởng Ban kiểm soát Ngân hàng SCB) cũng bị đề nghị xử phạt về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" với mức án 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm. Trong thời gian là Trưởng ban Kiểm soát Ngân hàng SCB, từ ngày 20/11/2012 đến ngày 26/12/2018, Phạm Thu Phong đã buông lỏng quản lý, không thực hiện đầy đủ, đúng chức năng nhiệm vụ quy định của Ban Kiểm soát và Trưởng Ban Kiểm soát, thiếu kiểm tra giám sát hoạt động cấp tín dụng của Ngân hàng SCB nên đã không phát hiện được, ngăn chặn kịp thời, có biện pháp xử lý đối với các sai phạm của Ngân hàng SCB trong việc hợp thức hồ sơ cho vay, giải ngân 403 khoản vay để bị cáo Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 90.317.093.032.112 đồng.

Bị cáo Nguyễn Huỳnh Lan Chi (cựu Giám đốc Phòng Tái thẩm định Ngân hàng SCB) cũng bị đề nghị xử phạt về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" với mức án 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm. Theo cáo trạng, Nguyễn Huỳnh Lan Chi với các vai trò là Phó Giám đốc phụ trách Phòng Tái thẩm định, Giám đốc Phòng Tái thẩm định, Thành viên Hội đồng Kinh doanh và Đầu tư Hội sở Ngân hàng SCB, đã giúp sức cho bị cáo Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây hậu quả thiệt hại đặc biệt lớn. Từ ngày 23/12/2015 đến ngày 9/2/2018, Chi đã ký hợp thức hồ sơ của 83 khoản vay, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 18.282.357.246.771 đồng.

Kế đến là bị cáo Trần Thị Kim Ngân bị đề nghị xử phạt về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng" với mức án 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm. Trần Thị Kim Ngân là Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thẩm định giá Thiên Phú, đã thỏa thuận, thống nhất với Trần Văn Nhị về việc phát hành chứng thư thẩm định giá ghi lùi ngày, nâng giá trị tài sản theo yêu cầu của Ngân hàng SCB để Ngân hàng SCB đưa vào hợp thức hồ sơ thế chấp, hồ sơ vay vốn. Từ tháng 8/2020 đến tháng 12/2020, bị cáo Ngân ký phát hành 2 Chứng thư Thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản và ghi lùi ngày phát hành chứng thư để Ngân hàng SCB đưa vào hợp thức hồ sơ thế chấp, hồ sơ vay vốn, giải ngân cho 65 khách hàng. Các khoản vay trên có tổng dư nợ tính đến ngày 17/10/2022 là 127.384.417.850.190 đồng. Hành vi của bị cáo Ngân gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 110.064.140.771.180 đồng

Bị cáo ký kết luận thanh tra Ngân hàng SCB bị đề nghị mức án 3-4 năm tù Bị cáo Nguyễn Văn Du, cựu Quyền Chánh thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước là bị cáo duy nhất trong đoàn thanh không nhận tiền hối lộ từ SCB. Tuy nhiên, Viện Kiểm sát (VKS) xác định bị cáo Du là người trực tiếp ký kết luận thanh tra tại Ngân hàng SCB, gây thiệt hại hơn...