“Lá bài” nghìn tỷ USD Ukraine để dành nhằm thuyết phục ông Donald Trump
Để thuyết phục Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tiếp tục ủng hộ trong tương lai, Ukraine dường như đã chuẩn bị sẵn một thỏa thuận có lợi cho Washington.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hồi tháng 9 (Ảnh: Reuters).
New York Times dẫn nguồn thạo tin cho biết, Ukraine được cho đã trì hoãn việc ký kết một thỏa thuận khoáng sản quan trọng với chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Động thái này được cho là lá bài để Kiev có thể thuyết phục ông Donald Trump tiếp tục ủng hộ cho Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng với Nga trong tương lai.
Ông Trump, người sẽ bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống thứ 2 vào tháng 1, đã hứa sẽ nhanh chóng giúp chấm dứt chiến sự Ukraine – Nga. Ông cũng coi đây là ưu tiên chính trong chính sách đối ngoại của ông.
Trong khi ông Trump vẫn chưa nói rõ ông sẽ chấm dứt xung đột như thế nào, Kiev lo ngại ông sẽ rút viện trợ quân sự và buộc Ukraine chấp nhận một giải pháp có lợi cho Nga.
Cho đến nay, Mỹ là nhà cung cấp viện trợ quân sự lớn nhất cho Ukraine, với số tiề.n là hơn 62 tỷ USD.
Nguồn tin của New York Times cho biết, Kiev đã 2 lần trì hoãn việc ký một thỏa thuận với chính quyền của ông Biden về hợp tác khai thác và chế biến khoáng sản.
Video đang HOT
Ukraine có trữ lượng lớn của 20 loại khoáng sản quan trọng, bao gồm coban, graphite và lithium, nhiều trong số đó rất cần thiết cho các ngành công nghiệp của Mỹ. Trị giá của những kho khoáng sản này lên tới hàng nghìn tỷ USD.
Lithium, một thành phần quan trọng trong pin sạc, đặc biệt thu hút sự chú ý của tỷ phú Elon Musk và tham vọng phát triển xe điện của ông.
Nếu ông Trump ký thỏa thuận này với Ukraine vào đầu nhiệm kỳ thứ 2, đó sẽ là một thành tựu nhanh chóng mà ông đạt được và sẽ khiến ông vui lòng.
Lindsey Graham, thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa và là đồng minh của ông Trump, đã dự đoán rằng Trump sẽ thực hiện một thỏa thuận “để lấy lại tiề.n của chúng ta (đã viện trợ), từ các khoáng sản đất hiếm của Ukraine. Một thỏa thuận tốt cho cả Ukraine và chúng ta, đồng thời ông ấy sẽ mang lại hòa bình”.
Hồi tháng 6, ông Graham cho rằng Mỹ không được phép để Nga giành chiến thắng ở Ukraine vì điều đó có nghĩa là Washington sẽ mất đi khả năng tiếp cận trực tiếp với trữ lượng khoáng sản dồi dào của Kiev.
“Ukraine đang ngồi trên 10.000-12.000 tỷ USD trữ lượng khoáng sản quan trọng. Họ có thể là quốc gia giàu nhất châu Âu. Nếu chúng ta giúp Ukraine bây giờ, họ có thể trở thành đối tác kinh doanh tốt nhất mà chúng ta từng mơ ước, rằng lượng khoáng sản quan trọng nói trên có thể được Ukraine và phương Tây sử dụng chứ không phải được trao cho Nga và Trung Quốc”, ông Graham nói.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gần đây đã có thông điệp công khai mềm mỏng hơn về cục diện cuộc chiến. Vào 2 tuần trước, ông nói rằng “giai đoạn nóng” của cuộc chiến có thể kết thúc nếu đất nước ông được chấp nhận vào NATO.
Đáng chú ý, ông cũng cho biết Ukraine sẽ chấp nhận việc các khu vực phía Đông không nằm trong thỏa thuận ban đầu. Ông Zelensky nhấn mạnh rằng Kiev sẽ tìm cách lấy lại lãnh thổ này thông qua biện pháp ngoại giao sau đó.
Tuần trước, ông Zelensky đã đến Pháp gặp ông Trump, trong khi một nghị sĩ Ukraine đề cử Tổng thống đắc cử Trump cho giải Nobel Hòa bình. Andriy Yermak, chánh văn phòng của ông Zelensky, cũng đã đến Washington đầu tháng này để gặp gỡ đội ngũ của ông Trump.
Dù ông Trump thường xuyên ch.ỉ tríc.h mức độ hỗ trợ của chính quyền Biden cho Ukraine nhưng có dấu hiệu cho thấy chiến lược của Ukraine đang phát huy hiệu quả.
Sau cuộc gặp tại Paris tuần trước, ông Trump nói rằng ông Zelensky “muốn đạt được một thỏa thuận chấm dứt xung đột”. Trong một cuộc phỏng vấn ngày 12/12, Tổng thống đắc cử khẳng định Mỹ sẽ không “bỏ rơi” Ukraine.
Ông nói: “Tôi muốn đạt được một thỏa thuận, và cách duy nhất để làm điều đó là không bỏ rơi họ”.
Trong khi đó, đội ngũ của ông Trump đã tổ chức các cuộc thảo luận với các quan chức Nhà Trắng, một phần trong nỗ lực của chính quyền sắp tới nhằm thiết lập lệnh ngừng bắ.n ở Ukraine.
Các cuộc thảo luận diễn ra trong bối cảnh quân đội Ukraine tiếp tục mất đất ở miền Đông, với Nga đang kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine.
Thông điệp mới về Ukraine của ông Trump gửi châu Âu
Trong cuộc họp với các lãnh đạo châu Âu về Ukraine, ông Trump kêu gọi triển khai lực lượng giám sát lệnh ngừng bắ.n và nhấn mạnh vai trò quan trọng của châu Âu.
Ông Donald Trump phát biểu tại Harrisburg, Pennsylvania, Mỹ. Ảnh: AA/TTXVN
Theo tờ Wall Street Journal ngày 14/12, những phác thảo về nỗ lực ban đầu của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine từ chuyến thăm châu Âu tuần trước đang bắt đầu xuất hiện lần đầu tiên. Điểm chính rút ra là: Châu Âu sẽ phải gánh vác phần lớn gánh nặng hỗ trợ Ukraine bằng lực lượng để giám sát lệnh ngừng bắ.n và vũ khí để ngăn ngừa các cuộc tấ.n côn.g từ Nga.
Trong cuộc họp tại Paris, Tổng thống đắc cử Trump đã nói với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron rằng ông không ủng hộ việc Ukraine gia nhập NATO, nhưng ông muốn thấy một Ukraine mạnh mẽ, được trang bị vũ khí tốt hơn.
Ông Trump cho biết châu Âu nên đóng vai trò chính trong việc bảo vệ và hỗ trợ Ukraine và ông muốn quân đội châu Âu có mặt tại Ukraine để giám sát lệnh ngừng bắ.n. Ông Trump không loại trừ khả năng Mỹ hỗ trợ thỏa thuận này, mặc dù sẽ không có binh sĩ Mỹ nào tham gia.
Bên cạnh đó, ông Trump cũng thúc đẩy châu Âu làm nhiều hơn nữa để Trung Quốc gây sức ép với Điện Kremlin chấm dứt xung đột. Các bên cũng đã thảo luận về việc sử dụng thuế quan đối với Trung Quốc như một con bài mặc cả, nếu Bắc Kinh không đồng ý làm như vậy.
Tổng thống đắc cử Trump từ lâu đã nói rằng ông muốn chấm dứt nhanh chóng cuộc chiến kéo dài gần 3 năm nhưng lại đưa ra rất ít chi tiết trước công chúng về cách ông dự định đạt được điều đó. Các quan chức châu Âu tiết lộ trong các cuộc thảo luận sau bầu cử, Tổng thống đắc cử Mỹ chủ yếu đặt câu hỏi và tìm kiếm lập trường về cuộc xung đột, và họ không nghĩ rằng ông Trump đã hình thành một kế hoạch rõ ràng về việc phải làm gì.
Bất kỳ nỗ lực nào nhằm chấm dứt giao tranh tranh đều sẽ phải đối mặt với những "cơn gió ngược mạnh", đặc biệt là từ Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Đối với Ukraine, một lệnh ngừng bắ.n dọc theo các chiến tuyến hiện tại cũng sẽ là một bước đi đa.u đớ.n, nhượng lại quyền kiểm soát trong tương lai gần đối với 20% diện tích lãnh thổ nước này.
Các trợ lý của Tổng thống đắc cử Trump cho biết ông vẫn chưa hài lòng với bất kỳ kế hoạch cụ thể nào về Ukraine và chưa suy nghĩ sâu sắc về vấn đề này khi chuẩn bị nắm quyền. Các thành viên trong nhóm chuyển giao và những người thân tín của ông Trump đang soạn thảo các đề xuất và tóm tắt cho ông. Các quyết định quan trọng sẽ được đưa ra sau khi nhóm an ninh quốc gia của ông Trump được thành lập và Tổng thống đắc cử Mỹ có thêm các cuộc trao đổi với các đồng minh - và có thể là cả Tổng thống Putin.
Ông Trump đã nhiều lần ch.ỉ tríc.h viện trợ của Mỹ cho Ukraine, làm dấy lên mối lo ngại ở Kiev và các nước châu Âu rằng ông có thể cắt đứt viện trợ. Trong khi các nước châu Âu đã cung cấp tổng viện trợ cho Ukraine nhiều hơn Mỹ, Washington đặc biệt quan trọng đối với viện trợ quân sự. Năng lực quân sự của châu Âu có hạn, và Ukraine chủ yếu dựa vào nguồn cung cấp từ Lầu Năm Góc để duy trì cuộc đối đầu với Nga.
Một số cố vấn của ông Trump đã hoan nghênh quyết định gần đây của chính quyền Biden về việc cung cấp cho Ukraine vũ khí có thể tấ.n côn.g sâu hơn vào lãnh thổ Nga, tin rằng điều này sẽ tạo đòn bẩy cho chính quyền Mỹ mới thúc đẩy Nga đàm phán.
Nhưng ông Trump đã ch.ỉ tríc.h động thái này. "Tôi cực kỳ phản đối việc bắ.n tên lửa hàng trăm km vào Nga", ông Trump nói với tờ The Time trong một bài báo được công bố tuần này, khi tạp chí vinh danh ông là "Nhân vật của năm 2024".
Trong khi đó, các cuộc thảo luận về việc đưa binh sĩ châu Âu đến Ukraine vẫn đang ở giai đoạn đầu, với một số câu hỏi chưa được giải quyết, bao gồm những quốc gia châu Âu nào sẽ tham gia, số lượng quân, vai trò của Washington trong việc hỗ trợ thỏa thuận này và liệu Nga có chấp nhận một thỏa thuận liên quan đến quân đội từ các nước NATO hay không.
"Tổng thống Zelensky và Ukraine muốn đạt được thỏa thuận và chấm dứt cuộc xung đột này. Cần phải có lệnh ngừng bắ.n ngay lập tức và các cuộc đàm phán nên bắt đầu", ông Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình sau cuộc họp ở Paris.
Thủ tướng Ba Lan tiết lộ thời điểm bắt đầu hòa đàm Nga - Ukraine Theo Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk, đàm phán hòa bình về cuộc chiến giữa Liên bang Nga và Ukraine có thể diễn ra vào mùa đông năm nay khi Vacsava (Warsaw) muốn đóng vai trò quan trọng trong việc kết thúc xung đột. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk trong cuộc họp báo tại Warsaw, ngày 16/2/2024. Ảnh: PAP/TTXVN Theo báo The...