Kỷ niệm 39 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20.11.1982 – 20.11-2021) (*): Thầy cô nâng bước trên mọi nẻo đường

Dù bám trường lớp ở vùng sâu hay nơi biên giới xa xôi, đội ngũ thầy cô giáo cống hiến cả tuổi thanh xuân vì tương lai tươi sáng hơn của những học trò còn nhiều thiệt thòi

Bản Ón, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa nằm lưng chừng trên đỉnh núi cao, cách cột mốc biên giới 270 khoảng 2 km theo đường chim bay, nơi đây gọi là ngã ba biên giới của Thanh Hóa do tiếp giáp với Lào và tỉnh Sơn La. Bản Ón có 115 hộ (100% là người Mông), sống rải rác trên những triền đồi. Vừa đặt chân tới điểm trường, chúng tôi đã nghe vọng ra tiếng giảng bài của thầy cô và tiếng ê, a tập đọc của những trẻ nhỏ.

Cô Quách Thị Minh – nữ giáo viên cắm bản tại điểm trường Ón, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: THANH TUẤN

Dành cả thanh xuân gieo chữ nơi biên giới

Điểm trường này hiện có 8 giáo viên (GV) cắm bản, trong đó có 5 GV tiểu học và 3 GV mầm non. Cô Quách Thị Minh (SN 1990) là GV nữ duy nhất của khu tiểu học, công tác tại Mường Lát từ năm 2013. Sau nhiều lần chuyển trường khắp các bản vùng cao, năm 2019, cô Minh chuyển về dạy học tại Trường Tiểu học Tam Chung và được phân công về đây cắm bản. “Những ngày đầu, cứ tối đến, điểm trường trở nên vắng vẻ, tĩnh mịch giữa núi rừng. Nhiều lần em đã khóc vì chạnh lòng, vì nhớ nhà. Nhưng ngày qua ngày, chứng kiến những đứa trẻ phong phanh trong tấm áo cũ, chân trần lội bộ hàng km để tới trường tìm con chữ, em lại thêm vững tin và quyết tâm ở lại” – cô Minh tâm sự.

Thầy giáo Nguyễn Thế Cường, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tam Chung, đã kể cho chúng tôi nghe về những ngày đầu gian nan vượt núi, băng rừng để đến với những đứa trẻ vùng cao. Đến nay, qua 17 năm dạy học ở Mường Lát, thầy Cường lặn lội khắp các điểm trường vùng cao, hầu hết những nơi xa xôi, những điểm trường đặc biệt khó khăn đều in dấu chân thầy. Với thầy, việc dạy chữ cho học trò vùng cao, hơn nữa lại là con em đồng bào các dân tộc thiểu số, còn khó hơn việc vượt núi băng rừng. Bởi thời ấy, theo thầy Cường, dân bản vùng cao hầu hết là mù chữ và không biết tiếng phổ thông; cuộc sống nghèo nàn, lạc hậu, thiếu thốn đủ bề…

Nhưng nhờ những hy sinh không biết mệt mỏi của những người như thầy Cường, cô Minh mà rất nhiều trẻ nhỏ được nâng bước tới trường, nhiều em lớn lên trở thành tấm gương sáng hiếu học của bản làng. Đây là nguồn động lực lớn lao để các thầy cô cắm bản vững tin cho chặng đường gieo chữ còn nhiều gian nan nơi vùng cao biên giới.

Dìu dắt, quan tâm bằng cả tấm lòng

Không chỉ giỏi chuyên môn, tận tâm với công việc, cô Phan Thị Thảo – GV Trường THPT Phan Đình Phùng (ngôi trường vùng xa ở huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk) – luôn được đồng nghiệp, các thế hệ học trò kính phục bởi sự tâm huyết, hết lòng vì học trò nghèo. Cô Thảo là 1 trong 2 GV của tỉnh Đắk Lắk được vinh danh GV tiêu biểu toàn quốc.

Trong những năm qua, cô Phan Thị Thảo đã đoạt nhiều giải thưởng tại các kỳ thi GV giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia, có 9 sáng kiến kinh nghiệm được Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đắk Lắk công nhận. Cô cũng bồi dưỡng, dìu dắt hàng chục học sinh (HS) đoạt danh hiệu HS giỏi cấp quốc gia, cấp tỉnh.

Em Đỗ Mạnh Hảo (HS lớp 12 Trường THPT Phan Đình Phùng) cho biết năm ngoái, lúc đang học lớp 11, em được cô Thảo dìu dắt, em đoạt giải ba cuộc thi HS giỏi cấp tỉnh môn địa lý và huy chương đồng tại kỳ thi Olympic 10-3. “Bất kể giờ nào, mỗi lần gặp câu hỏi khó em đều được cô chỉ dạy đáp án hay nhất. Ngoài thời gian trên lớp, cô Thảo thường tranh thủ những ngày nghỉ để ôn tập, hướng dẫn cho em. Cô luôn hỗ trợ tài liệu, chăm lo từng bữa cơm, ly nước những ngày cô trò ôn tập” – em Hảo cho biết thêm.

Em H’Quỳnh Niê (HS lớp 12 Trường THPT Phan Đình Phùng), cha mẹ đau yếu, gia đình chỉ có hơn 2 sào đất nên hoàn cảnh kinh tế rất khó khăn. Kết thúc năm học 2020-2021, em gái của H’Quỳnh Niê phải nghỉ học khi vừa xong lớp 9 và em cũng tính nghỉ học để giúp gia đình. Khi biết tin, cô Thảo đã tìm gặp em H’Quỳnh Niê động viên và hứa sẽ lo toàn bộ học phí để em tiếp tục tới trường. Khi vào năm học mới, tình hình dịch Covid-19 phức tạp, em H’Quỳnh Niê phải học trực tuyến trong khi không có điều kiện mua trang thiết bị học tập, cô Thảo đã sắm điện thoại, trả tiền mạng hằng tháng cho em. “Nếu cô Thảo không giúp đỡ, em đã phải bỏ học. Cô là người giúp em viết tiếp ước mơ” – em H’Quỳnh Niê xúc động.

Cô Phan Thị Thảo kết nối tặng xe đạp, tiếp sức tới trường cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Ảnh: NGUYỄN ĐẠT

Thầy Lê Ngọc Chương, Chủ tịch Công đoàn Trường THPT Phan Đình Phùng, cho biết H’Quỳnh Niê là một trong nhiều thế hệ học trò được cô Thảo dìu dắt, hỗ trợ để con đường tới trường của các em bớt chông chênh. Với vai trò là Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ của trường, những năm qua, cô Thảo miệt mài tìm kiếm, kết nối nhà hảo tâm, các nguồn tài trợ để hỗ trợ các HS có hoàn cảnh khó khăn.

Bên cạnh đó, cô Thảo cũng đang hỗ trợ thường xuyên cho một số địa chỉ nhân đạo trên địa bàn huyện theo tinh thần cuộc vận động “Mỗi tổ chức, cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”. Cô đã nhiều lần được Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Đắk Lắk tặng bằng khen, kỷ niệm chương.

Không chỉ giúp đỡ học trò, có những người thầy tận tâm làm công tác thiện nguyện giúp đỡ HS nghèo và người dân khó khăn. Thầy giáo Trương Vĩnh Đặng, GV Trường Tiểu học Tây Hồ (quận Hải Châu, TP Đà Nẵng), cùng các thầy cô trong trường thực hiện “bếp ăn 0 đồng” ròng rã suốt 2 năm qua. Cô giáo Trương Thị Hồng Thanh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tây Hồ, cho hay khi dịch Covid-19 bùng phát ở TP Đà Nẵng đầu năm 2020, nhiều người lao động rơi vào khó khăn. Thầy Đặng khi đó đã đề xuất ý tưởng với ban giám hiệu nhà trường xin phép được sử dụng bếp ăn bán trú để nấu cơm phát miễn phí cho người dân. Lãnh đạo nhà trường cũng như GV của trường đã ủng hộ nhiệt tình ý tưởng đẹp của thầy Đặng.

Thời điểm dòng người từ các tỉnh phía Nam đổ về quê vào tháng 9 vừa qua, thầy Đặng ngoài những ngày gắn với “bếp ăn 0 đồng” còn cùng cha là ông Trương Vĩnh Luân tham gia tiếp sức người dân. Thầy Đặng tâm sự những đoàn xe máy mệt mỏi từ miền Nam qua Đà Nẵng để về quê vì dịch Covid-19 cứ thôi thúc anh phải làm một điều gì đó. 14 ngày trụ trên đèo Hải Vân hỗ trợ người dân về quê, thầy Đặng và cha mình đã tiếp sức cho hàng ngàn lượt người. “Có thể một bữa ăn là không lớn nhưng đó là niềm động viên, chia sẻ. Chỉ mong bà con có thể vững vàng vượt qua khó khăn trước mắt” – thầy Đặng nói.

Thầy cô là những bông hoa rực rỡ nhất

Gặp mặt đoàn đại biểu giáo viên tham gia chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2021 nhân dịp 20-11, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân chia sẻ những khó khăn, vất vả của sự nghiệp “trồng người”, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, khiến công tác dạy và học thời gian qua phải thay đổi về nhiều mặt. Vượt lên những thách thức đó, các thầy cô vẫn không ngừng nỗ lực, vừa bảo đảm chất lượng giáo dục và đào tạo vừa trở thành chỗ dựa cho học trò, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo…

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân khẳng định Đảng, Nhà nước luôn coi giáo dục và đào tạo là một trong những quốc sách hàng đầu, được ưu tiên trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và luôn đặt đội ngũ giáo viên ở vị trí trung tâm của các chiến lược phát triển giáo dục. Các thầy cô giáo tham gia chương trình đã góp phần quan trọng hun đúc bản lĩnh, trí tuệ, giúp học trò “tạm dừng đến trường nhưng không dừng việc học”, đồng thời dìu dắt, động viên, định hướng cho các em rèn luyện những chuẩn mực đạo đức cần thiết, trở thành người có ích cho xã hội.

Phó Chủ tịch nước cũng đánh giá cao những hình thức giảng dạy hiện đại, sáng tạo mà các đại biểu đã áp dụng hiệu quả trong trạng thái bình thường mới. Đồng thời nhấn mạnh các thầy cô giáo chính là những bông hoa rực rỡ nhất trong rừng hoa của ngành giáo dục nước nhà.

Y.Anh

^(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 17-11