Kỳ 2: Chỉ tiêu cao, thành tích ảo
Báo cáo của các tỉnh, thành ĐBSCL cho thấy mỗi năm, số người được đào tạo nghề và giải quyết việc làm lên đến hàng chục ngàn người. Tuy nhiên, đằng sau thành tích ấn tượng ấy là nhiều câu chuyện cười ra nước mắt.
Nhiều phụ nữ ở xã Phú Quới, H.Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long học nghề đan lục bình nhưng cuộc sống rất bấp bênh – Ảnh: Đình Tuyển
Học 3 nghề vẫn không biết làm gì
Tiếp chúng tôi trong căn nhà tranh xập xệ, ông Phạm Hoàng Hà (ở ấp Thạnh Đông, xã Hỏa Lựu, TP.Vị Thanh, Hậu Giang), cho biết ông đã học 2 lớp dạy nghề nuôi trồng thủy sản và một lớp dạy trồng cam quýt. Nhưng hiện tại chưa áp dụng được nghề nào, gia đình vẫn sống nhờ vào vài công mía và mấy cây dừa. Cả 3 tấm giấy chứng nhận nghề đều được ông Hà giữ gìn khá cẩn thận, có tấm còn được đóng khung treo trên vách nhà.
Ông Hà cho biết thêm, quy định của đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn, mỗi người chỉ được học một nghề nhưng ai học xong mà không có việc làm, có thể làm đơn chuyển đổi để học nghề khác, tối đa một người học không quá 3 nghề. Khi học xong 2 lớp nuôi trồng thủy sản vẫn không vận dụng được nghề nên ông đã xin học thêm lớp trồng cam quýt. “Tôi thuộc hộ cận nghèo nên mỗi khóa học một tháng cũng được 300.000 đồng. Chỉ có điều học xong rồi bỏ đó, chưa ứng dụng được gì. Chung lớp với tôi có 30 người thì chỉ khoảng 3-4 người theo nghề đã học”, ông Hà nói.
Chị Phạm Thúy An, con gái của ông Hà cũng trong tình cảnh tương tự. Chị An đã được cấp 3 chứng chỉ nghề gồm: sửa chữa điện thoại di động, cài đặt sửa chữa máy vi tính và làm vệ sĩ. “Học cho vui chứ sửa điện thoại, máy tính mà học có 1 – 2 tháng thì làm được gì. Bây giờ đưa điện thoại hay máy tính cho sửa thì chịu thua”, chị An nói.
Video đang HOT
Cũng theo chị An, ở xã Hỏa Lựu còn không ít trường hợp như chị, học 2-3 nghề nhưng “treo” chứng chỉ, không tìm được việc làm. Nhiều trường hợp đăng ký học nghề với mong muốn có thể tìm được việc làm ổn định ngay trên quê hương mình, nhưng cuối cùng vẫn phải phiêu bạt tha hương tìm việc. Anh Huỳnh Tín, từng học nghề ở xã Hỏa Lựu, hiện đang làm công nhân ở Bình Dương tỏ ra bức xúc: “Tôi thấy dạy nghề kiểu này mù mờ và lãng phí tiề.n nhà nước quá. Người cần học nghề đàng hoàng thì không có, học bập bõm không tới đâu, trong khi không ít người lại được vận động đi học chỉ để nhận tiề.n hỗ trợ”.
Phu hồ vẫn hoàn phu hồ
Để hiểu rõ hơn về hiệu quả của dạy nghề cho lao động nông thôn, chúng tôi đã tìm đến xã Phú Quới (H.Long Hồ, Vĩnh Long) – xã có vị trí giáp với Khu công nghiệp Hòa Phú cạnh QL1. Nhờ nằm cận kề khu công nghiệp đang có nhiều công trình xây dựng nên số người trong xã sống bằng nghề phu hồ khá đông, trong đó không ít lao động là phụ nữ.
Từ năm 2010, khi đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn được triển khai, nhiều phụ nữ trong xã đã hăng hái tham gia các lớp đan lục bình, nấu ăn, may công nghiệp với mong muốn có được công việc nhẹ nhàng phù hợp hơn. Đơn cử như ấp Phước Bình A có gần 30 chị em làm phu hồ đăng ký học nghề đan lục bình để chuyển đổi nghề. Thế nhưng học xong, công việc đan lục bình bấp bênh, thu nhập không đủ sống nên hầu hết chị em lại phải quay về với cái nghề cực nhọc trước đây, số còn lại thì đi làm lúa, làm vườn mướn…
Bà Phan Thanh Vân, cán bộ phụ nữ ấp Phước Bình A, than vãn: “Đan lục bình nếu có việc làm thường xuyên cũng chỉ được vài trăm ngàn/tháng. Ai làm được một thời gian rồi cũng nản. Trong khi đi làm phu hồ mỗi ngày cũng còn đem về 120.000 đồng”. Cũng chính vì học nghề không hiệu quả nên việc vận động người dân đi học ngày càng thêm khó khăn.
Bà Võ Thị Tuyết Nhung, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Phú Quới, cho biết năm 2012, thực hiện chỉ đạo của cấp trên, Hội Phụ nữ xã đã vận động được 2 lớp học nấu ăn và một lớp dạy đan lục bình. Đến nay, lục bình thì bí đầu ra, còn học nấu ăn chủ yếu chỉ để phục vụ gia đình. “Tôi thấy kêu chị em đi học nghề mà không giúp họ tìm được việc ổn định rõ ràng mất uy tín quá. Năm 2013 này, Hội Phụ nữ xã không dám vận động mở lớp học nghề nữa”.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, đa phần những người kiên trì học đủ chương trình ở lớp dạy nghề đều có chung tâm nguyện tìm được việc làm ổn định. Tuy nhiên, cũng không ít trường hợp tham gia các lớp học chỉ quan tâm đến tiề.n hỗ trợ. Chị Ngọc (ở ấp 9, xã Vị Thắng, H.Vị Thủy, Hậu Giang) thừa nhận: “Nghe nói học nghề có tiề.n nên cũng đăng ký học đan lục bình nhưng chỉ có 10.000 đồng/ngày, không bằng tôi đi bán vé số”.
Thực tế hiện nay, tại hầu hết các vùng nông thôn ở ĐBSCL, việc mở lớp cũng như tạo việc làm cho lao động nông thôn đều rơi vào hoàn cảnh bế tắc, khó vận động người học đến lớp. Đây là hệ quả của việc mở lớp dạy nghề không bám sát thực tế nhu cầu lao động ở địa phương cũng như nhu cầu học nghề thực sự của người dân; lớp học mở ra nặng tính chất hô hào, chạy theo chỉ tiêu.
Theo thanh niên
Lãng phí dạy nghề ở nông thôn
Được đầu tư đầy đủ máy móc, nhà xưởng với kinh phí hàng chục tỉ đồng nhưng hầu hết trung tâm dạy nghề cấp huyện, thị ở ĐBSCL đều sử dụng kém hiệu quả, gây lãng phí.
Phòng học bỏ hoang
Trung tâm dạy nghề và giới thiệu việc làm H.Long Hồ (Vĩnh Long) rộng khoảng 1.000 m2, khánh thành năm 2006 với vốn đầu tư xây dựng 750 triệu đồng. Mới đây, do nhà xưởng, phòng học xuống cấp nên trung tâm trùng tu, sửa chữa với kinh phí 600 triệu đồng. Dự kiến năm 2013 này, trung tâm tiếp tục được đầu tư thêm hơn 1 tỉ đồng để làm mới phần hạ tầng còn lại.
Hiện tại, trung tâm có 3 phòng học khá rộng nhưng gần như đóng cửa quanh năm bởi có quá ít người đến học. Bên trong hội trường lớn, cũng là phòng học nghề của học viên, đồ điện tử, tủ lạnh, bàn ghế, quạt điện, CPU máy tính... chất ngổn ngang như một kho chứa phế liệu. Ông Lý Vân Nam, Giám đốc trung tâm, cho biết: "Phòng học đóng cửa vì người dân không chịu đi xa lên trung tâm học. Còn các lớp mở dưới xã, ấp cũng phải đến quý 2/2013 có kinh phí mới bắt đầu triển khai được. Lúc ấy, trung tâm mới đem máy móc thiết bị ra lau chùi rồi chở xuống các điểm dạy".
Cũng theo ông Nam, toàn bộ thiết bị máy móc được đầu tư ở trung tâm có giá trị khoảng 4 tỉ đồng. Thế nhưng gần như không có người sử dụng. Nhân lực cơ hữu của cả trung tâm chỉ có 4 người gồm giám đốc, phó giám đốc và 2 nhân viên. Còn giáo viên dạy nghề phải ký hợp đồng với cơ sở dạy nghề khác mỗi khi tổ chức được lớp học. Được đầu tư nhiều, mỗi năm lại được cấp kinh phí hoạt động hàng tỉ đồng nhưng cả năm 2012 trung tâm chỉ mở được 3 lớp học may công nghiệp, với vỏn vẹn 27 học viên. Các nghề khác như chế biến món ăn, may công nghiệp, sinh vật cảnh, tin học, xây dựng dân dụng... đều phải thuê địa điểm mở tại các xã, ấp. Riêng những nghề sửa xe, sửa điện, cơ khí... do không đủ người đăng ký học nên các thiết bị, máy móc phải "trùm mền" cả năm.
Phòng học nghề của Trung tâm dạy nghề và giới thiệu việc làm H.Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long ngổn ngang, bụi bặm như kho phế liệu - Ảnh: Đình Tuyển
Đầu tư để cho thuê
Không thu hút được học viên để mở lớp tại trung tâm nên ở nhiều nơi, các trung tâm đã tận dụng cơ sở hạ tầng, thiết bị để cho thuê. Trung tâm dạy nghề H.Tam Bình (Vĩnh Long) có 5 xưởng dạy nghề được xây dựng trên diện tích hơn 6.300 m2. Hiện nay, trung tâm đã cho các doanh nghiệp thuê 2 xưởng may, các xưởng còn lại đều đóng cửa. Ông Ngô Thái Bình, Phó giám đốc Trung tâm dạy nghề H.Tam Bình, cho biết: "Do ít học viên nên chúng tôi cho Công ty may Ngân Đình và Công ty giày Trường An thuê 2 nhà xưởng với giá 7 triệu đồng/tháng. Các xưởng khác khi tổ chức được lớp mới mở cửa hoạt động". Cũng theo ông Bình, dù nhận hồ sơ thường xuyên nhưng cả năm 2012, tại trung tâm chỉ mở được 8 lớp học may tại trung tâm với khoảng 200 học viên.
Trung tâm dạy nghề ở H.Vị Thủy (Hậu Giang) cũng đang tận dụng các phòng học nghề để cho thuê tổ chức lớp học, thi cử, họp hành... Đây là một trong những trung tâm dạy nghề cấp huyện được đầu tư lớn ở ĐBSCL. Từ khi khánh thành năm 2008 đến nay, trung tâm này đã được đầu tư khoảng 12 tỉ đồng, năm 2011 đưa vào sử dụng khối phòng học mới với kinh phí đầu tư từ ngân sách nhà nước là 3,6 tỉ đồng. Ông Nguyễn Ngọc Phước, Giám đốc trung tâm, thừa nhận: "Hằng năm trung tâm được huyện giao chỉ tiêu nộp ngân sách khoảng 50 triệu đồng. Nhờ tận dụng nguồn thu từ cho thuê phòng học nên năm nào trung tâm cũng hoàn thành chỉ tiêu nộp ngân sách".
Năm 2012, trung tâm còn được đầu tư 7 tỉ đồng để mua sắm thêm trang thiết bị dạy các nghề: cơ khí, nuôi trồng thủy sản, chạm khắc trên gỗ, mộc, xây dựng, kỹ thuật vận hành sửa chữa máy gặt đậ.p liên hợp, sửa chữa điện, điện tử, điện lạnh, nấu ăn... Tuy nhiên, hiện nhiều máy móc trang thiết bị sửa điện dân dụng, điện tử, sửa chữa máy điều hòa đã đưa về trung tâm nhưng lại không có người vận hành. Ngoài cho thuê nhà học, trung tâm dạy nghề H.Vị Thủy còn tận dụng đưa máy gặt đậ.p liên hợp ra đồng gặt lúa thuê, các học viên trực tiếp tham gia để thực hành. Theo ông Phước, mỗi năm trừ tất cả chi phí trung tâm cũng thu được 20 - 30 triệu đồng từ gặt lúa thuê kết hợp với tổ chức thực hành cho học viên.
Không thể phủ nhận vai trò của các trung tâm dạy nghề tuyến huyện, thị trong việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Thế nhưng, việc đầu tư tiề.n tỉ để xây dựng các trung tâm, mua sắm máy móc, thiết bị nhưng người học lèo tèo, sử dụng kém hiệu quả, thậm chí sai mục đích là lãng phí.
Đình Tuyển
Theo thanh niên
Trường Cao đẳng nghề CNTT iSpace tuyển sinh Bậc Cao đẳng và Trung cấp nghề chính quy đợt 4 năm học 2012 sẽ khai giảng vào ngày 31/12. Các nghề xét tuyển: - An ninh mạng - Quản trị mạng máy tính - Thiết kế đồ họa - Kỹ thuât lâp trình ứng dụng trên thiêt bị di đông - Kê toán doanh nghiêp Thời gian và địa điêm nhập học:...