Kiến trúc và chữa lành thích ứng với biến đổi khí hậu
Xu hướng thiết kế kiến trúc chữa lành ngày càng trở nên phổ biến. Vai trò của kiến trúc càng được khẳng định rõ hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra trên toàn cầu.
Kiến trúc chữa lành khuyến khích con người sống cùng thiên nhiên.
“Kiến trúc – chữa lành”
Theo KTS Võ Trọng Nghĩa, trong thời gian gần đây, chủ đề “chữa lành” đã thu hút đông đảo sự quan tâm của thế hệ trẻ và trở thành một từ khóa thường xuyên được nhắc đến như một xu thế của lối sống. Nếu coi kiến trúc là cầu nối giữa con người với thiên nhiên, vậy vai trò của kiến trúc càng được khẳng định rõ hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra trên toàn cầu.
Hiện nay, tình trạng biến đổi khí hậu đang mang tính chất cực đoan, chất lượng không khí đang ở mức ô nhiễm, cùng hậu quả suy thoái sau Covid 19 khiến ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống vật chất và tinh thần của con người. Trong bối cảnh như vậy cùng những tác động của các luồng sóng diện từ độc hại xung quanh đời sống tinh thần cần được “nâng niu” và bảo vệ hơn bao giờ hết.
Vì vậy nhiệm vụ của KTS là làm sao để giảm thiểu tối đa những tác động này, nhằm “chữa lành” cho trái đất, cũng như tạo ra những không gian an trú và “chữa lành” cho con người từ trong tâm.
Video đang HOT
Theo đó, công trình thiền viện, tòa nhà, nhà cộng đồng, trường học, khách sạn, villa với phong cách hòa hợp với thiên nhiên, ưu tiên không gian thoáng, ánh sáng, gió tự nhiên và cây xanh, vì đây là những yếu tố cốt lõi có giá trị tích cực đối với sức khỏe tinh thần con người và ứng phó với hiện tượng ô nhiễm không khí, biến đổi khí hậu khiến trái đất đang dần nóng lên.
Quan niệm kiến trúc là cầu nối giữa con người và thiên nhiên, KTS Võ Trọng Nghĩa xây dựng các công trình tận dụng yếu tố thiên nhiên, đặc biệt là nguyên liệu tre. Cách làm dễ nhất là thay vì xử lý bằng hóa chất, nên ngâm tre dưới kênh, hồ từ 6 tháng trở lên, khi đó lượng đường của cây tre đã mất hết, vì thế tránh được mối, mọt. Ngoài ra có thể sử dụng phương pháp hun khói tre trong phòng kín bằng cách đốt một lượng nhỏ phân bò và trấu trộn lẫn.
Nhà là nơi thư giãn
Theo Phó Giám đốc Công ty CP Module9 Nguyễn Văn Chiến, ngôi nhà là nơi tôn nghiêm, không gian an toàn, giúp chúng ta thư giãn, thu thập suy nghĩ và trở thành con người tự do của mình. Khi bắt tay xây dựng dự án cùng các KTS luôn cố gắng thiết kế những không gian mang lại cảnh quan và cây xanh.
Không gian mở, có hệ thống thông gió tự nhiên tốt và hòa hợp với khí hậu với nhiều cảnh quan có thể mang lại hiệu quả cho quá trình “chữa lành” của một người. Giữ lối trang trí tối giản, sử dụng vật liệu và kết cấu tự nhiên cũng như giảm bớt sự lộn xộn về mặt thị giác. Cửa sổ dài đón ánh sáng tự nhiên mang lại cảm giác trị liệu cho ngôi nhà. Chúng làm cho không gian trông rộng hơn, hấp dẫn và tích cực hơn cùng với tạo một góc xanh với cây trồng trong nhà.
Xu hướng thiết kế kiến trúc chữa lành tại Việt Nam nhấn mạnh việc tôn trọng văn hóa và giá trị kiến trúc bản địa. Kiến trúc sư tận dụng vật liệu địa phương để xây dựng không gian sống thân thiện với môi trường, có lợi cho sức khỏe con người và linh hoạt thích ứng với sự biến đổi của tự nhiên như nhiệt độ, ánh sáng, và thay đổi khí hậu.
Để đáp ứng một không gian chữa lành đa dạng văn hóa, yếu tố tiên quyết khi xây dựng công trình là sự phù hợp, thích ứng với điều kiện khí hậu của từng vùng đất. KTS Võ Trọng Nghĩa cho rằng, con người nói chung đều mong muốn gần gũi với thiên nhiên để hàn gắn sợi dây kết nối trong tâm hồn. Các cây xanh bao phủ mặt t.iền tòa nhà vì thế cũng cần sự nghiên cứu kỹ lưỡng, ví dụ những vùng gần biển thì trồng cây phong ba – một loài cây có khả năng chống chọi với gió bão.
Tính đến nay, xu hướng này đã tồn tại tại Việt Nam từ nhiều năm trước và đang ngày càng trở nên phổ biến tại các khu đô thị và thành phố lớn. Thiết kế kiến trúc chú trọng đến sự thư thái và cảm xúc của cư dân, đồng thời đưa thiên nhiên vào cuộc sống hàng ngày.
Kiến trúc và chữa lành trong công cuộc xanh hóa đô thị
KTS. Võ Trọng Nghĩa nhận định, để giải quyết các vấn đề của thế giới hiện nay như: thiên tai, chiến tranh, đại dịch, trước hết, cần bắt đầu từ cái tâm bình yên.
Và thiền chính là giải pháp trị liệu mà ông không chỉ ứng dụng khi thực hành kiến trúc để nâng cao hiệu quả làm việc mà còn với mọi mặt của đời sống.
Tọa đàm "Kiến trúc và chữa lành" do Công ty Cổ phần tập đoàn Gỗ Minh Long cùng Ashui đồng tổ chức, với sự hỗ trợ của đối tác cộng đồng YIDC - Cộng đồng nội thất trẻ Việt Nam diễn ra vào chiều ngày 8.6, tại Hà Nội. Tại đây, diễn giả, KTS. Võ Trọng Nghĩa chia sẻ kinh nghiệm trong việc thực hành kiến trúc xanh.
Toàn cảnh tọa đàm "Kiến trúc và chữa lành".
Viện dẫn số liệu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về người mắc bệnh trầm cảm, chứng rối loạn lo âu, rối loạn lưỡng cực, căng thẳng kéo dài, KTS. Võ Trọng Nghĩa đã đi tới nhận định, để giải quyết các vấn đề của thế giới hiện nay như: thiên tai, chiến tranh, đại dịch, trước hết, cần bắt đầu từ cái tâm bình yên. Và thiền chính là giải pháp trị liệu mà ông không chỉ ứng dụng khi thực hành kiến trúc để nâng cao hiệu quả làm việc mà còn với mọi mặt của đời sống.
Quan niệm kiến trúc là cầu nối giữa con người và thiên nhiên, KTS. Võ Trọng Nghĩa xây dựng các công trình tận dụng yếu tố thiên nhiên, đặc biệt là nguyên liệu tre. Chia sẻ về cách xử lý tre để công trình xây dựng được lâu dài, KTS. Võ Trọng Nghĩa cho biết: "Cách làm dễ nhất là thay vì xử lý bằng hóa chất, nên ngâm tre dưới kênh, hồ từ 6 tháng trở lên, khi đó lượng đường của cây tre đã mất hết, vì thế tránh được mối, mọt. Ngoài ra có thể sử dụng phương pháp hun khói tre trong phòng kín bằng cách đốt một lượng nhỏ phân bò và trấu trộn lẫn".
Dự án Urban Farming Office minh chứng cho khả năng phát triển đô thị theo chiều thẳng đứng tại TP.HCM. Ảnh: Gỗ Minh Long
Để đáp ứng một không gian chữa lành đa dạng văn hóa, yếu tố tiên quyết khi xây dựng công trình là sự phù hợp, thích ứng với điều kiện khí hậu của từng vùng đất. Ông cho rằng, con người nói chung đều mong muốn gần gũi với thiên nhiên để hàn gắn sợi dây kết nối trong tâm hồn. Các cây xanh bao phủ mặt t.iền tòa nhà vì thế cũng cần sự nghiên cứu kỹ lưỡng, ví dụ những vùng gần biển thì trồng cây phong ba - một loài cây có khả năng chống chọi với gió bão.
Đối với các nhà máy, theo KTS. Võ Trọng Nghĩa, với chi phí cho một chứng chỉ Công trình xanh còn cao thì trước đó, việc hướng tới yếu tố thật, tức yếu tố xanh - sạch - đẹp là điều đáng quan tâm, cân nhắc.
Dẫn ra quy chuẩn của Singapore về việc các công trình phải trả lại đúng bề mặt xanh khi lấy một bề mặt của Trái Đất cho xây dựng, TS. KTS Nguyễn Việt Huy đề xuất nhà quản lý chính sách tại Việt Nam cần có những quy chuẩn thích hợp để giải quyết những vấn đề của khu công nghiệp xanh.
Dự án Stepping Park House được xây dựng dựa trên ý tưởng tạo ra một không gian hòa quyện với môi trường xung quanh bằng cách đưa cây xanh từ công viên vào không gian trong nhà. Ảnh: Gỗ Minh Long
Hướng tới phát triển đô thị xanh, rất cần sự chung tay không chỉ của giới kiến trúc mà còn của toàn thể xã hội cũng như những nhà hoạch định chính sách. Qua buổi tọa đàm "Kiến trúc và chữa lành", diễn giả, KTS. Võ Trọng Nghĩa đưa ra nhiều kinh nghiệm quý trong quá trình thực hành kiến trúc với những công trình là điểm sáng trong công cuộc xanh hóa đô thị. Từ đó, mở ra nhiều giải pháp cho kiến trúc xanh, bền vững.
Ngôi nhà trong phố với kiến trúc 'chữa lành' đẹp như homestay Cuộc sống bận rộn, áp lực 'cơm- áo - gạo - t.iền' khiến nhiều người mệt mỏi. Những ngôi nhà với không gian đậm chất làng quê cùng loạt đồ decor mộc mạc, đôi khi lại có tác dụng như liều thuốc 'chữa lành' mọi vết thương. Giữa đô thị ồn ào, căn nhà 5 tầng nằm trong ngõ An Trạch, quận Đống...
