Kiểm định theo chuẩn AUN-QA: Nhà trường được nhiều hơn mất
Trong xu thế hội nhập, các cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) tư thục tích cực theo đuổi những tiêu chuẩn kiểm định chất lượng của quốc tế như ABET, AUN-QA, CTI, ACBSP, FIBAA…
Sinh viên Trường ĐH Lạc Hồng tham gia cuộc thi về sáng tạo khởi nghiệp.
Trong đó, tham gia kiểm định chương trình đào tạo (CTĐT) theo bộ tiêu chuẩn AUN-QA của Mạng lưới các trường ĐH Đông Nam Á, được nhiều trường lựa chọn.
Vạn sự khởi đầu nan
Theo PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Lạc Hồng (LHU, Đồng Nai), nhà trường đang khởi động đánh giá AUN-QA cho 4 CTĐT tiếp theo là các ngành Ngôn ngữ Anh, Kế toán, Dược, Quản trị kinh doanh.
Các ngành này của trường đã tiến hành đợt đánh giá sơ bộ về cơ sở vật chất, công tác chuẩn bị hạ tầng công nghệ thông tin dưới sự theo dõi, giám sát của Ban thư ký AUN-QA.
“Đây là bước khởi động trong chuỗi các hoạt động đánh giá sau khi trường nộp báo cáo toàn văn và hồ sơ minh chứng của 4 ngành này để chuẩn bị cho công tác đánh giá chính thức vào cuối tháng 6/2021″, Phó Hiệu trưởng LHU chia sẻ.
Trước đó, 2 CTĐT của LHU là Công nghệ Kỹ thuật điện – Điện tử và Công nghệ thông tin đã đạt chuẩn kiểm định AUN-QA vào năm 2019. Theo PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh, để có khởi đầu thuận lợi, nhà trường đã chuẩn bị 52 điểm cơ sở vật chất của trường và 4 khoa gửi về AUN-QA.
Đồng thời, các đơn vị có liên quan trong trường như Trung tâm Thông tin tư liệu, Phòng Đào tạo, Phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng cùng các khoa có CTĐT được đánh giá cũng rà soát lại hệ thống mạng, các phương án kỹ thuật và nhân sự quay livestream, bố trí trình tự các điểm quay phù hợp với mốc thời gian làm việc mà AUN-QA đề ra.
Cùng khuynh hướng này, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành (NTTU, TPHCM) có 4 CTĐT đạt chuẩn kiểm định AUN-QA. Theo đại diện NTTU, thông qua lần kiểm định này, các khoa khác trong nhà trường có thể học hỏi, rút kinh nghiệm, chuẩn bị một cách tốt nhất để tiến hành đánh giá ngoài theo chuẩn khu vực và quốc tế trong tương lai. Với kết quả này, nhà trường trở thành cơ sở GDĐH ngoài công lập đầu tiên tại khu vực phía Nam có nhiều chương trình kiểm định chất lượng AUN-QA.
Tương tự, Trường ĐH Văn Lang (VLU) chính thức trở thành thành viên liên kết của tổ chức AUN-QA vào ngày 19/2/2019. TS Võ Văn Tuấn, Phó Hiệu trưởng VLU, cho biết: Nhà trường đã xác định các tiêu chuẩn chất lượng về CTĐT theo AUN-QA phù hợp với sự phát triển của trường trong tương lai.
Video đang HOT
“Đầu năm 2020, trường đăng ký đánh giá ngoài thành công 4 CTĐT: Công nghệ kỹ thuật môi trường, Thiết kế đồ họa, Kế toán và Quản trị khách sạn. Dự kiến sẽ đánh giá ngoài vào đầu năm 2022.
Hiện tại, cán bộ, giảng viên, nhân viên của 4 ngành này và các đơn vị liên quan đang hoàn thiện báo cáo tự đánh giá và chuẩn bị chuyến thăm thực địa của AUN-QA. Dựa trên kết quả đánh giá, VLU tiếp tục xem xét, cải tiến và triển khai hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong của nhà trường…”, TS Võ Văn Tuấn, Phó Hiệu trưởng VLU trao đổi.
Sinh viên ngành Công nghệ kỹ thuật môi trường VLU trong giờ học thực hành.
Nhà trường thay đổi thế nào?
Theo PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh, kết quả kiểm định AUN-QA giúp người sử dụng lao động có một cơ sở tin cậy để tìm kiếm nguồn nhân lực bảo đảm chất lượng, từ một CTĐT có những tham chiếu mang tính quốc tế hóa.
“Với quy trình kiểm định chặt chẽ, minh bạch, bộ tiêu chuẩn đánh giá toàn diện chất lượng đào tạo và được công nhận bởi hệ thống giáo dục của các quốc gia trong và ngoài trong khu vực Đông Nam Á, kiểm định AUN giúp LHU cũng như các cơ sở GDĐH khác ở Việt Nam từng bước xác định vị thế của mình trên trường quốc tế”, PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh thông tin.
Đại diện LHU cho rằng, việc tham gia kiểm định AUN-QA khẳng định sự cam kết của nhà trường đối với người học, xã hội và nhà tuyển dụng về chất lượng sản phẩm đầu ra của CTĐT, đó là nguồn nhân lực được đào tạo theo chuẩn chất lượng được kiểm soát nghiêm ngặt.
Sinh viên của trường cũng dễ dàng tham gia chương trình trao đổi (student exchange) hoặc chuyển đổi tín chỉ với các trường ĐH trong khu vực. Ngoài ra, sinh viên tốt nghiệp từ những chương trình này sẽ có nhiều thuận lợi trong việc tìm kiếm việc làm trong thị trường khu vực và quốc tế…
Đồng quan điểm này, TS Võ Văn Tuấn (VLU) cho rằng, thực tiễn cho thấy đánh giá và kiểm định CTĐT mang lại nhiều lợi ích cho người học, người dạy, CTĐT, cơ sở GDĐH, hệ thống bảo đảm chất lượng quốc gia và cả người sử dụng lao động.
“SV được học CTĐT được kiểm định/đánh giá chất lượng tại cơ sở GDĐH đã được kiểm định chất lượng bảo đảm được tính ngang bằng hoặc không quá khác biệt so với các CTĐT của cơ sở GDĐH khác trong cùng khu vực.
Đồng thời, cơ sở GDĐH được công nhận chất lượng tạo ra vị thế mới cho trường, thu hút SV giỏi, GV giỏi và các đối tác lớn tầm cỡ quốc tế… Điểm quan trọng nhất trong quá trình xây dựng hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong, cơ sở GDĐH hình thành văn hóa chất lượng, toàn thể đội ngũ thực hiện công việc theo quy trình và tiêu chuẩn mà đơn vị hướng đến…”, TS Võ Văn Tuấn chia sẻ.
TS Phạm Văn Toản – Trưởng khoa Cơ điện – Điện tử LHU, đơn vị có CTĐT Công nghệ kỹ thuật Điện – Điện tử đã hoàn thành đánh giá AUN-QA năm 2019 và tiến tới kiểm định theo chuẩn ABET vào năm 2022, chia sẻ: Trước đây, phương pháp giảng dạy của giảng viên chưa đa dạng, nhưng sau kiểm định mọi chuyện đã thay đổi, phương pháp giảng dạy của giảng viên đa dạng và phù hợp hơn với sinh viên, mức độ đồng đều của giảng viên cũng tốt hơn, đa phần thầy cô đều áp dụng các phương pháp tiên tiến để giúp sinh viên học tốt hơn.
Tư duy nhận thức của giảng viên cũng tích cực hơn, giảng viên sẵn sàng lắng nghe ý kiến đóng góp của các bên liên quan với tinh thần cầu thị. Cơ sở vật chất được đầu tư bài bản hơn, hoạt động trong khoa, trong trường cũng được nâng tầm đạt chất lượng tốt hơn.
Kiểm định chất lượng giáo dục: Chưa mặn mà, do đâu?
Theo số liệu thống kê của Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT, tính đến ngày 30/6/2021, có 160 cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) và 10 trường CĐ Sư phạm được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng GD.
Sinh viên Trường ĐH Bách khoa, ĐH Đà Nẵng thực hành tại xưởng trường.
Trong khi đó, cả nước có 242 trường đại học và 236 trường cao đẳng. Như vậy còn nhiều cơ sở GDĐH chưa tham gia kiểm định chất lượng GD (KĐCLGD).
Ngại thay đổi
Khu vực phía Nam có một số cơ sở GDĐH như Trường ĐH Hùng Vương TPHCM (HVUH), Trường ĐH Tân Tạo (TTU), Trường ĐH Đồng Nai (DNPU)... chưa KĐCLGD.
Một cán bộ Phòng Nhân sự TTU cho biết, nhà trường đã làm việc với Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục - ĐHQG TPHCM và đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ; Dự kiện sẽ tham gia đánh giá trong năm học 2021 - 2022.
Trong khi đó, một cán bộ Trường ĐH Đồng Nai cho hay, trước đây, lãnh đạo trường có giao cho Phòng Khảo thí đảm bảo chất lượng chủ trì việc này và phối hợp với các đơn vị trong trường. Nhưng đến nay vẫn chưa xong, do gặp một số khó khăn khi cung cấp minh chứng.
Bên cạnh đó, do trường có sai phạm nên việc KĐCLGD chưa được quan tâm đúng mức. Vừa qua, nhà trường có hiệu trưởng mới và đang chuẩn bị hồ sơ minh chứng liên quan cho công tác kiểm định và định hướng phát triển của trường trong thời gian tới.
Nói về những khó khăn dẫn đến công tác KĐCLGD trong nhà trường chưa như kỳ vọng, một cán bộ HVUH cho rằng có sự khác biệt trong nhận thức về vai trò, ý nghĩa và quyết tâm thực hiện KĐCLGD giữa cán bộ, giảng viên trong trường. Đồng thời, một số đơn vị liên quan thường có quan điểm công tác Đảm bảo chất lượng (ĐBCL), Tự đánh giá (TĐG) là của phòng chức năng và cán bộ của đơn vị đó dẫn đến việc góp ý, xây dựng các văn bản, kế hoạch về TĐG và ĐBCL bên trong cho chu kỳ đánh giá chưa được đầu tư đúng mức.
Bên cạnh đó, nhiều nơi do chưa thành thạo kỹ thuật thu thập minh chứng và việc thực hiện mang tính đối phó, sơ sài. Sự tham gia của các bên liên quan (cựu sinh viên, nhà tuyển dụng...) đến công tác ĐBCL của nhà trường chưa thực sự đều đặn và còn nhiều hạn chế, việc khảo sát và nhận về ý kiến phản hồi góp ý rất khó khăn.
Mặc dù, Bộ GD&ĐT đã ban hành các văn bản quy định nghiêm ngặt trong việc đảm bảo chất lượng của cơ sở, tuy nhiên, đến hiện nay công tác này vẫn chưa khởi sắc. Một số cơ sở GDĐH hiện nay đội ngũ giảng viên không đảm bảo về số lượng lẫn chất lượng. Thậm chí là tìm cách đối phó bằng các hình thức đi thuê bằng TS, ThS để mở ngành, duy trì ngành để đáp ứng tạm thời các yêu cầu về xác định chỉ tiêu tuyển sinh từng ngành.
"Một trường học để duy trì và phát triển thì đội ngũ giảng viên, chương trình đào tạo (CTĐT) quan trọng nhất và là nền tảng cho các hoạt động xây dựng và phát triển. Một số nơi, CTĐT được gắn trên giấy chuẩn 5 sao, thực học thì không có sao nào" - thành viên TTU nói.
Trường ĐH Đồng Nai, mặc dù là cơ sở GDĐH công lập trực thuộc UBND tỉnh Đồng Nai, nhưng đến nay trường này chưa tham gia KĐCLGD.
Chưa có chế tài bắt buộc
Theo PGS.TS Đoàn Quang Vinh - Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa, ĐH Đà Nẵng, hiện vẫn chưa có chế tài bắt buộc các cơ sở GDĐH phải thực hiện KĐCLGD. Ngoài ra, "tâm lý chung khi chọn trường, ngành, thí sinh chủ yếu tập trung vào độ hot của ngành, "thương hiệu" của nhà trường. Mà "thương hiệu" này lại được đánh giá một cách cảm tính. Thông tin các CTĐT đã được đánh giá ngoài, được công nhận bảo đảm chất lượng gần như thí sinh và phụ huynh không quan tâm nhiều" - PGS.TS Đoàn Quang Vinh nhận xét.
PGS.TS Đinh Thành Việt - Trưởng ban Đảm bảo chất lượng giáo dục ĐH Đà Nẵng cho rằng: "Kiểm định cấp trường có giá trị trong việc xác định uy tín chất lượng chung của cơ sở giáo dục và những điểm mạnh, điểm yếu trong nhiều lĩnh vực và hoạt động khác nhau trong trường và thường có ý nghĩa đối với công tác quản trị, quản lý, vận hành trường ĐH. Kiểm định chất lượng CTĐT sẽ giúp chỉ ra được những điểm mạnh và những vấn đề cần phải cải tiến đối với CTĐT và các hoạt động giảng dạy - học tập".
Theo yêu cầu của tiêu chuẩn kiểm định, nội dung đào tạo sẽ phải gắn liền với thực tiễn, đáp ứng tốt các chuẩn đầu ra và yêu cầu của các bên liên quan, đặc biệt là nhà tuyển dụng và thị trường lao động. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng giảng dạy từ tài liệu học tập ở thư viện cho đến trang thiết bị phòng thí nghiệm - thực hành, phương tiện dạy học, hệ thống mạng - máy tính, phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá cũng phải được nhà trường đầu tư, nâng cấp, hiện đại hóa...
Vì vậy, việc cơ sở GDĐH cố gắng đáp ứng một cách tốt nhất các tiêu chuẩn kiểm định chất lượng sẽ giúp người học theo học các chương trình đào tạo được kiểm định sẽ được hưởng lợi. Tuy nhiên, nhà trường phải đối mặt với quy mô giảng viên tăng sẽ kéo theo sự thay đổi trong cơ chế quản lý, đó là chưa tính đến việc đảm bảo quỹ lương, thu nhập... Đây là những rào cản khiến một số trường không "mặn mà" với KĐCLGD.
Đến nay, Trường ĐH Bách khoa, ĐH Đà Nẵng có 16 CTĐT đạt chuẩn quốc tế (CTI của châu Âu và AUN-QA của khu vực Đông Nam Á). Đây là những những nhóm ngành, nghề có sức hút trên thị trường lao động nhiều năm qua. Tuy nhiên, PGS.TS Đoàn Quang Vinh thừa nhận, cùng với xây dựng lộ trình tham gia kiểm định chất lượng các CTĐT, nhà trường vừa phải tuyên truyền, vận động giảng viên vừa có chế tài thực hiện công tác đảm bảo chất lượng bên trong.
"Khi xây dựng kế hoạch sẽ kiểm định chất lượng CTĐT, nhà trường phải rà soát cẩn thận từ nội dung CTĐT cho đến các hoạt động đào tạo. Về phía giảng viên, họ buộc phải thay đổi trong phương pháp giảng dạy, kiểm tra, đánh giá...", PGS.TS Đoàn Quang Vinh thông tin.
Tháo gỡ "nút thắt" Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư quy định về chuẩn chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học. Ảnh minh họa/INT Qua đó, không chỉ đáp ứng mong mỏi của các cơ sở giáo dục đại học, mà còn thỏa mãn yêu cầu của xã hội về Chuẩn các trình độ của giáo dục đại học. Thông tư...