Không nên sáp nhập nhiều trường sư phạm lại với nhau
Theo Tiến sĩ Lê Viết Khuyến, việc ghép các trường đại học cùng lĩnh vực với nhau thành một đại học lớn là không ổn.
Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiên nay, ca nươc co 113 cơ sơ đao tao giao viên, bao gồm 14 trương đai hoc sư pham, 48 trương đai hoc đa nganh co đào tạo giáo viên, 30 trương cao đẳng sư phạm, 19 trường cao đẳng đa nganh co đào tạo giáo viên và 02 trường trung cấp sư phạm. Ngoài ra còn có 40 trường trung cấp đa ngành đang đào tạo giáo viên mầm non.
Trong nhưng năm qua, cac cơ sơ đào tạo giáo viên đã thưc hiên nhiêm vu đao tao, bôi dương đôi ngu giao viên va can bô quan ly giao duc, gop phân tich cưc vao sư nghiêp đôi mơi giao duc va đao tao, phat triên kinh tê – xa hôi cua đât nươc.
Theo Tiến sĩ Lê Viết Khuyến, việc ghép các trường đại học cùng lĩnh vực với nhau thành một đại học lớn là không ổn. (Ảnh minh họa: Thùy Linh)
Tuy nhiên, trong qua trinh hoat đông va phat triên, đên nay hê thông cơ sở đào tạo giáo viên đa bôc lô nhiều han chê, bât câp.
Việc mở rộng quy mô thời gian qua tập trung nhiều vào số lượng mà chưa chú trọng đúng mức đến các điều kiện đảm bảo chất lượng;
Phân bố cac cơ sơ đào tạo giáo viên quá dàn trải, phân tan và nho le; nhiêu cơ sơ trên cùng một địa bàn bi trùng lắp về chức năng và nhiệm vụ; chương trình đào tạo giáo viên không thống nhất;
Đao tao chưa găn vơi nhu câu sư dung, còn không ít sinh viên tốt nghiệp sư phạm ra trường không có việc làm đúng ngành hoặc không tìm được việc làm, gây lãng phí, bức xúc; nhân lực giáo viên thừa thiếu cục bộ giữa các địa phương, bậc học; ngân sách nhà nước đầu tư dàn trải, hiệu quả thấp; không thu hut đươc cac hoc sinh gioi, co năng lưc phù hợp vao hoc cac trương sư pham.
Thưc hiên nhiêm vu đươc Chính phủ giao, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng dự thảo trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại các trường sư phạm và thành lập một số trường sư phạm trọng điểm trong đó có nêu nguyên tắc sắp xếp và mục tiêu cụ thể của từng giai đoạn.
Và gộp thêm một số trường sư phạm khác để hình thành nên một Đại học Sư phạm lớn. Các trường sư phạm ở các địa phương thì thành phân hiệu của Đại học Sư phạm lớn, hoặc không làm nhiệm vụ đào tạo mà chỉ làm nhiệm vụ bồi dưỡng giáo viên. Đến sau năm 2025, sẽ thành lập thêm một Đại học Sư phạm trọng điểm thứ 3 nữa ở miền Trung. Sau khi nghiên cứu bản dự thảo, chia sẻ với Báo điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Lê Viết Khuyến – nguyên Vụ phó Vụ giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) thông tin, theo Đề án sắp xếp, tổ chức lại các trường sư phạm của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cả nước trước mắt chỉ hình thành 2 trường sư phạm trọng điểm mà lấy gốc là 2 trường Sư phạm Hà Nội và Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.
“Theo tôi, việc ghép các trường đại học cùng lĩnh vực với nhau thành một đại học lớn là không ổn.
Kinh nghiệm muốn giảm đầu mối là phải ghép các trường khác lĩnh vực với nhau để thành một đại học đa lĩnh vực, chứ ghép 3 hoặc 5 trường sư phạm với nhau thì cũng vẫn chỉ là một trường đại học sư phạm quy mô lớn hơn.
Ghép như vậy sẽ không khả thi, bởi các trường đang hoạt động độc lập và có những thế mạnh của riêng mình, rất khó chấp nhận cho tổ chức, sắp xếp lại”, ông Khuyến nêu quan điểm.
Cũng theo nguyên Vụ phó Vụ giáo dục đại học, các trường sư phạm ở địa phương thực tế chủ yếu đào tạo giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, còn các trường trọng điểm như Đại học Sư phạm Hà Nội truyền thống là đào tạo giáo viên trung học phổ thông.
Nếu xét về bề dày đào tạo giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở thì các trường ở địa phương có ưu thế hơn. Nếu ghép thành phân hiệu của một trường có bề dày ít hơn, họ sẽ khó chấp nhận.
Còn những trường như Đại học Sư phạm Hà Nội cùng với việc đào tạo giáo viên trung học phổ thông sẽ tập trung làm nhiệm vụ bồi dưỡng giáo viên, giảng viên, đào tạo trình độ cao như đào tạo sau đại học (thạc sĩ, tiến sĩ) bởi những trường ở địa phương không làm được việc đó. Theo Tiến sĩ Lê Viết Khuyến, về phân cấp, các trường ở địa phương lâu nay vẫn đào tạo giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở thì vẫn giao nhiệm vụ đó cho họ, nhưng phải giao việc quản lý toàn diện chúng cho lãnh đạo địa phương.
Ngoài ra, cũng nên nâng cấp các trường ở địa phương và hỗ trợ cho họ mở các trường thực hành chất lượng cao hoạt động theo cơ chế tự chủ.
“Các trường Trung cấp Sư phạm thì giải thể là đúng, tuy nhiên trước khi giải thể nếu họ đủ điều kiện nâng lên được thành cao đẳng thì nâng lên, còn nếu sau một thời gian quy định không đủ điều kiện thì mới giải thể’, ông Khuyến lưu ý.
Được biết, dự thảo Đề án sắp xếp, tổ chức lại các trường sư phạm và thành lập một số trường sư phạm trọng điểm có nêu: nguyên tắc sắp xếp, tổ chức lại là khuyến khích các trường sư phạm tự nguyện liên kết để tập trung nguồn lực phát triển hoặc tự nguyện sap nhâp, hơp nhât theo quy định hiện hành đê nâng cao chất lượng, hiệu quả hoat đông.
Và bắt buộc thực hiện đánh giá các điều kiện bảo đảm chất lượng các trường sư phạm theo chuẩn, quy chuẩn. Không giao chỉ tiêu đào tạo cho các ngành đào tạo, cơ sở đào tạo giáo viên không đáp ứng được yêu cầu đảm bảo chuẩn chất lượng sư phạm theo qui định.
Các ngành, cơ sở đào tạo giáo viên không đảm bảo chuẩn chất lượng phải có lộ trình khắc phục theo qui định hoặc có phương án sáp nhập, hợp nhất hoặc giải thể.
Video đang HOT
Sáp nhập, hợp nhất các trường sư phạm hoạt động kém hiệu quả hoặc trung lăp vê chưc năng, nhiêm vu có trụ sở chính trên cung môt đia ban tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Dự thảo cũng nêu rõ mục tiêu cụ thể cho giai đoạn 2020-2025 là hình thành được 02 trường sư phạm trọng điểm quốc gia ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở sắp xếp, tổ chức lại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh và một số trường đại học sư phạm khác.
Xây dựng được mạng lưới “vệ tinh” là các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở các địa phương trên cơ sở sắp xếp, tổ chức lại các trường cao đẳng sư phạm, trung cấp sư phạm, các khoa/trường sư phạm trực thuộc các cơ sở giáo dục đại học đa ngành.
Còn mục tiêu giai đoạn 2026-2030 là hinh thanh thêm 01 trường sư pham trong điêm quốc gia tại miền Trung trên cơ sở sắp xếp, tổ chức lại các trường đại học sư phạm trên địa bàn và một số tỉnh, thành lân cận.
Ít nhất 01 trường sư phạm trọng điểm quốc gia lọt vào top 1000 trường đại học tốt nhất thế giới hoặc top 500 trường đại học tốt nhất châu Á trong lĩnh vực giáo dục.
Thùy Linh
Theo giaoduc,net
Chuyên gia nhận định về "con đường sống còn" của các trường Sư phạm tại Việt Nam
Xóa bỏ hệ thống sư phạm khép kín; phân tầng, phân cấp quản lý; nâng cao trình độ đào tạo; xã hội hóa giáo dục là con đường sống còn của các trường Sư phạm.
Thời gian gần đây, câu chuyện về đề án: Sắp xếp tổ chức lại các trường sư phạm và thành lập một số trường sư phạm trọng điểm được rất nhiều cơ sở giáo dục đào tạo quan tâm.
Bên cạnh đó, một số trường Đại học, Cao đẳng, Trung cấp đào tạo sư phạm cũng đang gặp khó trong vấn đề tuyển sinh.
Lấy ví dụ như Trường Cao đẳng Sư phạm Gia Lai, sau hơn 30 năm hoạt động, năm 2019 - 2020, trường đặt chỉ tiêu tuyển sinh 300 sinh viên và phải tuyển 2 lần mới được 132 sinh viên.
Dưới góc nhìn chuyên gia, Tiến sĩ Lê Viết Khuyến đã có nhiều nhận định đắt giá về thực trạng hệ thống đào tạo sư phạm hiện nay cũng như con đường sống còn của các trường Sư phạm nếu muốn tồn tại.
Thưa Tiến sĩ! Thời gian gần đây, việc triển khai đề án Sắp xếp tổ chức lại các trường sư phạm và thành lập một số trường sư phạm trọng điểm được rất nhiều cơ sở giáo dục đào tạo quan tâm. Bên cạnh đó các trường cũng kêu khó trong việc tuyển sinh. Dưới lăng kính chuyên gia, ông đánh giá sao về thực trạng của hệ thống giáo dục sư phạm tại Việt Nam?
Theo thống kê, hiện nay cả nước có tất cả 13 trường Đại học sư phạm và 1 trường Đại học giáo dục (tổng số 48 khoa Sư phạm Đại học); 30 trường Cao đẳng sư phạm (tổng số 19 khoa Cao đẳng Sư phạm); 2 trường Trung cấp sư phạm.
Với quy mô này, mỗi năm đào tạo khoảng gần 60.000 giáo sinh Đại học, Cao đẳng chính quy.
Bên cạnh đó việc đào tạo lệch diễn ra tình trạng có môn thừa giáo viên, có môn thiếu giáo viên; khu vực này thừa; khu vực kia thiếu.Trong bối cảnh hiện nay khi nhu cầu giáo viên đang giảm, trong khi đó số lượng giáo sinh ra trường không hề giảm. Mặc dù biên chế giáo viên đã tăng nhưng có thể nói nguồn cung đang vượt cầu.
Trong bối cảnh đó Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tính đến phương án sáp nhập các trường sư phạm địa phương với các trường nghề để giảm đầu mối quản lý.
Theo dự báo, đến năm 2020, Việt Nam có thể sẽ thừa 70.000 giáo viên.
Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến các giáo sinh ra trường khi mà cơ hội việc làm ngày càng ít.
Về đề án sắp xếp lại các trường sư phạm đồng thời thành lập một số trường sư phạm trọng điểm. Ông đánh giá sao về hiệu quả của đề án này (nếu triển khai)?
Bên cạnh những điểm mạnh và tích cực của đề án trên. Theo cá nhân tôi, đề án vẫn còn một số điểm bất cập gây khó cho các trường ví dụ như:
Hình thành 2 trường Đại học sư phạm trọng điểm quốc gia trên cơ sở sắp xếp tổ chức lại 2 trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh và một số trường Đại học Sư phạm khác.
Dừng tuyển sinh, tiến tới sáp nhập, hợp nhất hoặc giải thể các cơ sở đào tạo giáo viên không đạt chuẩn.
Rà soát, sắp xếp lại tổ chức các cơ sở đào tạo giáo viên còn lại để chuyển thành các phân hiệu của các trường sư phạm trọng điểm quốc gia hoặc các cơ sở bồi dưỡng giáo viên địa phương.
Theo tôi đây là 3 vấn đề nổi cộm và bất hợp lý nhất của đề án trên.
Tiến sĩ có thể phân tích những hệ lụy xảy ra từ những điểm bất hợp lý trong đề án: Sắp xếp tổ chức lại các trường sư phạm và thành lập một số trường sư phạm trọng điểm?
Theo tôi, việc hình thành một hệ thống sư phạm khép kín chỉ có 2-3 trường Đại học sư phạm trọng điểm quốc gia cùng hệ thống các phân hiệu vệ sinh trong bối cảnh đất nước có 100 triệu dân, gần 20 triệu học sinh là không hợp lý.
Bởi Việt Nam có cơ cấu vùng miền phức tạp nên hệ thống đào tạo sư phạm phải đa dạng và được phân tầng triệt để: trường trọng điểm, trường trung ương và trường địa phương.
Thứ hai, việc tập trung quyền lực vào các trường trung ương, không phân cấp cho các trường địa phương sẽ rất khó triển khai chủ trương đặt hàng đào tạo giáo viên cho các địa phương.
Thứ ba, việc cố gắng xây dựng hệ thống sư phạm khép kín sẽ không khai thác được sức mạnh tổng thể của cả hệ thống giáo dục đại học; làm giảm chất lượng và tăng chi phí đào tạo đội ngũ giáo viên trong điều kiện nguồn lực cho giáo dục còn eo hẹp.
Tiến sĩ Lê Viết Khuyến chỉ ra con đường sống còn của các trường Sư phạm tại Việt Nam (Ảnh:giaoduc.net.vn)
Trong bối cảnh kinh tế, đối ngoại như hiện nay? Hệ thống đào tạo giáo dục sư phạm nên theo xu hướng nào để hội nhập sâu rộng với quốc tế?
Nhìn về quá khứ, hệ thống giáo dục Việt Nam cũng đã từng trải qua nhiều thăng trầm do các biến động xã hội, chính trị như nhu cầu giáo viên, cơ cấu dân số, chính sách cải cách giáo dục.
Hệ thống sư phạm Việt nam cũng đã từng có sự phân tầng và phân cấp quản lý, phân công trách nhiệm đào tạo đội ngũ giáo viên. Những giải pháp này cũng đã khẳng định được phần nào giá trị khi trình độ chuẩn và chất lượng của giáo viên đã được nâng lên nhiều lần.
Trong bối cảnh hiện nay xu hướng chung của hệ thống đào tạo giáo dục sư phạm phải theo hướng chuẩn hóa trình độ của giáo viên tiến tới trình độ cử nhân cho mọi cấp học.
Bên cạnh đó việc thay đổi chương trình giáo dục phổ thông mới (môn tích hợp, môn tổng hợp, môn tự chọn); thay đổi phương pháp dạy học cũng đòi hỏi người giáo viên cần được đào tạo theo một quy chuẩn mới.
Sự biến động của hệ thống giáo dục quốc dân; nhu cầu giáo viên tổng thể đang tạm thời bão hòa; ngân sách nhà nước dành cho giáo dục còn hạn hẹp; vấn đề tăng cường tự chủ và xã hội hóa giáo dục là những điều kiện, bối cảnh cũng như tác động trực tiếp đến hệ thống sư phạm đòi hỏi các trường phải có hướng đi mới.
Từ kinh nghiệm thực tiễn của mình, Tiến sĩ cho rằng: Nền giáo dục của Việt Nam có thể tiếp thu, học hỏi kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới được hay không?
Không chỉ riêng gì Việt Nam, tất cả các quốc gia trên thế giới đều phải trải qua sự thăng trầm về nhu cầu giáo viên theo quy luật lượn sóng. Cho nên chúng ta cần phải duy trì được sự ổn định của các cơ sở đào tạo giáo viên.
Xây dựng các trường cao đẳng/ đại học cộng đồng/ đa lĩnh vực như mô hình tại Hoa Kỳ, Thái Lan, Canada, một số quốc gia tại khu vực Đông Nam Á.Theo kinh nghiệm tại một số quốc gia, họ xây dựng các trường sư phạm đào tạo theo địa chỉ giống như hệ thống trường công an, quân đội...
Xây dựng các trường đại học nông thôn là mô hình Thái Lan đang áp dụng rất có hiệu quả.
Về chương trình đào tạo, nhiều quốc gia xây dựng các chương trình đào tạo giáo dục 4 và 3 1; chương trình cấp chứng chỉ sư phạm 4 1.
Căn cứ theo thực trạng và một số sáng kiến, kinh nghiệm Tiến sĩ vừa chỉ ra, hệ thống giáo dụcsư phạm Việt Nam nên được xây dựng và hoạt động theo nguyên tắc nào?
Thứ nhất, phải thực hiện phân tầng hệ thống các trường sư phạm: Đại học sư phạm/ Đại học giáo dục trọng điểm, Đại học sư phạm/ Đại học giáo dục Trung ương, Đại học Sư phạm/ Cao đẳng sư phạm địa phương.
Thứ hai: Nên thực hiện đào tạo và bồi dưỡng giáo viên chủ yếu theo địa chỉ - đặt hàng (không theo cơ chế thị trường).
Thứ ba: Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phải ban hành các quy định các chuẩn cơ sở sư phạm, chuẩn chương trình...để tạo cơ chế liên thông, phát huy sức mạnh của cả hệ thống giáo dục đại học.
Thứ tư: Hỗ trợ các trường sư phạm thành lập trường thực hành chất lượng cao hoạt động theo cơ chế tự chủ.
Thưa Tiến sĩ, trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo và các địa phương trong việc quản lý hệ thống giáo dục sư phạm là như thế nào?
Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và giao chỉ tiêu đào tạo/ phân công sau tốt nghiệp cho các trường Đại học sư phạm/ Đại học giáo dục trọng điểm.
Ủy ban Nhân dân các tỉnh và thành phố quản lý trực tiếp và giao chỉ tiêu đào tạo/ phân công sau tốt nghiệp cho các trường, khoa sư phạm địa phương.
Việc quản lý cần được phân cấp rõ ràng, không giao nhiệm vụ đào tạo chồng chéo, không tranh giành nguồn tuyển như hiện nay.
Mô hình trường đa ngành đào tạo giáo viên là hướng đi mới dành cho các trường Sư phạm (Ảnh:thanhtra.vn)
Trong bối cảnh thực hiện đề án sắp xếp các trường sư phạm cũng như nhiều trường đang gặp khó khăn trong vấn đề tuyển sinh. Theo ông, đâu là con đường sống còn cho các trường sư phạm nói riêng và hệ thống giáo dục đào tạo sư phạm nói chung?
Trong bối cảnh hiện nay, để có sự ổn định trong hoạt động và nâng cao chất lượng, các cơ sở sư phạm nên tồn tại dưới dạng các trường giáo dục trong các đại học đa lĩnh vực hoặc các khoa sư phạm trong các trường đại học địa phương/ cao đẳng cộng đồng.
Cần giải thể các cơ sở sư phạm không đảm bảo chất lượng. Tiến tới xóa bỏ cơ chế hệ thống sư phạm khép kín.
Các trường cũng phải tự ý thức được việc nâng cao trình độ đào tạo theo hướng đạt chuẩn vào năm 2030.
Đối với các trường trọng điểm/ trung trương cần tập trung vào đào tạo sau đại học, nghiên cứu khoa học giáo dục và bồi dưỡng giảng viên cho các trường sư phạm và trường trung học phổ thông.
Các trường/ khoa sư phạm địa phương tập trung đào tạo và bồi dưỡng giáo viên cho các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở.
Đối với chương trình đào tạo, bồi dưỡng xây dựng theo hướng:
Đào tạo giáo viên Trung học phổ thông: Chương trình đơn môn
Đào tạo giáo viên Trung học cơ sở: Chương trình đa môn, tích hợp.
Ngoài ra các trường sư phạm có thể nghiên cứu phạm thành lập trường thực hành chất lượng cao hoạt động theo cơ chế tự chủ.
Xin cảm ơn Tiến sĩ Lê Viết Khuyến về cuộc trò chuyện này!
Vũ Ninh
Theo giaoduc.net
Giáo sư Trần Hồng Quân: Các trườnng sư phạm nên theo hướng đa ngành nghề Theo Giáo sư Trần Hồng Quân, để tạo điều kiện phát triển các trường sư phạm cần tạo ra sự hỗ trợ của toàn hệ thống đại học đối với hệ sư phạm. Thông tin từ Vụ giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết, hiện cả nước có 154 cơ sở đào tạo giáo viên bao gồm 15...