Không lo sáng hay dậy muộn, uể oải nhờ tuân thủ những điều đơn giản sau

Theo dõi VGT trên

Duy trì những thói quen sau sẽ giúp bạn tỉnh táo và thức dậy đúng giờ dễ dàng hơn.

Người uể oải, mệt mỏi, hay dậy muộn vào buổi sáng là tình trạng nhiều người thường xuyên gặp phải. Thức quá khuya, thiếu ngủ hoặc có giấc ngủ không chất lượng là những nguyên nhân gây ra tình trạng này. Để khắc phục những vấn đề trên, bạn hãy duy trì thực hiện những thói quen sau. Chúng có tác dụng cải thiện giấc ngủ, giúp cơ thể không bị mệt và tỉnh táo hơn khi thức dậy.

Không ngủ trưa quá lâu

Ngủ trưa quá lâu là thói quen khiến bạn dễ bị mất ngủ vào buổi tối. Chứng khó ngủ sẽ khiến cơ thể dễ bị mê man sau đó và mệt mỏi khi tỉnh giấc. Việc mất ngủ cũng khiến bạn khó thức dậy đúng giờ vào sáng hôm sau. Để khắc phục vấn đề này, bạn nên tránh ngủ quá nhiều vào buổi trưa. Một giấc ngủ ngắn khoảng 30 phút sẽ giúp cơ thể nghỉ ngơi tốt hơn.

Không lo sáng hay dậy muộn, uể oải nhờ tuân thủ những điều đơn giản sau - Hình 1

Đi vệ sinh trước khi ngủ

Bạn có thể bị tỉnh giấc giữa đêm và khó ngủ lại sau đó do chiếc bụng “ì ạch” nước. Điều này cũng là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Để tránh tình trạng này, bạn hãy chú ý đi vệ sinh trước khi ngủ. Thực hiện chúng sẽ giúp bạn có một giấc ngủ liền mạch, không bị mệt và khó thức dậy.

Không lo sáng hay dậy muộn, uể oải nhờ tuân thủ những điều đơn giản sau - Hình 2

Ăn các thực phẩm tốt cho giấc ngủ

Những thực phẩm như trà thảo mộc, chuối, hạt sen, trứng, hạnh nhân… rất có lợi cho giấc ngủ. Nếu bạn đang gặp phải các vấn đề như mất ngủ, hay tỉnh giấc giữa đêm thì chắc hẳn đây sẽ là những trợ thủ “đắc lực”. Bổ sung chúng vào thực đơn bữa tối sẽ giúp cải thiện giấc ngủ hiệu quả. Ngủ ngon giấc sẽ giúp cơ thể không bị mệt mỏi và thức giấc dễ dàng hơn.

Để các thiết bị điện tử ra xa

Dùng những thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại… trước khi ngủ là thói quen nhiều người hay mắc phải. Tuy nhiên, ánh sáng xanh từ các thiết bị này sẽ gây ức chế và rối loạn giấc ngủ. Dùng điện thoại hay máy tính lúc này cũng có thể gây ra tình trạng đau đầu. Bạn hãy chú ý để những thiết bị này ra xa, tránh sử dụng trước khi ngủ. Thay đổi thói quen đơn giản này sẽ giúp hạn chế tối đa tình trạng mệt mỏi và ngủ dậy muộn đó.

Video đang HOT

Không lo sáng hay dậy muộn, uể oải nhờ tuân thủ những điều đơn giản sau - Hình 3

Không thức quá khuya

Thức khuya là nguyên nhân chính dẫn đến việc thiếu ngủ. Thói quen này cũng khiến não bộ làm việc quá tải và dễ gây đau đầu. Bởi vậy, thường xuyên thức khuya sẽ khiến cơ thể ngủ không đủ giấc, mệt mỏi và khó tỉnh giấc đúng giờ. Bạn nên duy trì thói quen ngủ sớm vào một khung giờ cố định mỗi đêm để cải thiện vấn đề trên. Việc làm này cũng sẽ giúp cân bằng nhịp sinh học của cơ thể.

Không lo sáng hay dậy muộn, uể oải nhờ tuân thủ những điều đơn giản sau - Hình 4

Theo Helino

Uống nước ép rẻ tiền này trong vòng 1 tháng: Đẩy sỏi thận, thanh lọc gan, bổ tim

Giảm huyết áp cao, đẩy sỏi thận, bổ tim, thanh lọc gan... bằng nước ép bí đỏ.

Uống nước ép rẻ tiền này trong vòng 1 tháng: Đẩy sỏi thận, thanh lọc gan, bổ tim - Hình 1

Khi cầm tờ xét nghiệm máu, bạn sẽ phải chú ý vào các chỉ số quan trọng như chất béo, đường trong máu, cholesterol, ure và triglycerides.

Khi các thông số vượt quá mức nguy hiểm có nghĩa là sức khỏe của bạn đang gặp vấn đề. Đó là lí do bác sỹ luôn khuyên mọi người phải chú ý giữ gìn sức khỏe để đạt các chỉ số an toàn.

Vậy bạn sẽ làm gì khi các thông số đó ở dưới mức giới hạn cho phép?

Tờ Boldsky khuyên rằng trước khi uống thuốc mà bác sĩ kê, hãy thử một liệu pháp tự nhiên đơn giản để giảm thiểu cholesterol, lượng đường trong máu và duy trì chỉ số lipid và triglyceride khỏe mạnh.

Cách làm: Gọt vỏ bí đỏ. Cắt thành những miếng nhỏ và cho vào máy xay sinh tố. Thêm một ít nước và xay đều.

Cách dùng: Uống vào mỗi sáng, trong vòng 30 ngày. Tốt nhất là uống ngày nào làm ngày đó, không nên bảo quản trong tủ lạnh.

Sau khi uống trong 1 tháng, bạn hãy đi xét nghiệm máu lại. Nếu tất cả các thông số vẫn đang ở mức an toàn, hãy thử phương thuốc này thêm một lần nữa.

Không chỉ có tác dụng trên, nước ép bí đỏ, chứa vitamin B1, B2, B6, D, C và beta carotene, giàu chất xơ và khoáng chất như kali, sắt, canxi, đồng và kẽm, còn có những lợi ích sau.

Giảm huyết áp cao

Dầu có trong hạt bí đỏ chứa nhiều phytoestrogen (kích thích tố nữ), có tác dụng ngăn ngừa cao huyết áp. Không những thế, trong hạt bí đỏ còn có nhiều axít béo từ thực vật có tên gọi là phytosterol, giúp làm giảm mức cholesterol xấu LDL.

Uống nước ép rẻ tiền này trong vòng 1 tháng: Đẩy sỏi thận, thanh lọc gan, bổ tim - Hình 2

Ngoài ra, bổ sung dầu bí đỏ vào chế độ ăn uống cho các con chuột, họ nhận thấy dầu bí đỏ có thể giúp giảm huyết áp tâm thu và tâm trương chỉ trong vài tháng.

Tốt cho thận

Với trường hợp bị sỏi thận nhẹ, người bệnh có thể khỏi mà không cần điều trị nếu uống một ly nước ép bí đỏ hàng ngày cho đến khi hết sỏi. Nước ép bí cũng giúp loại bỏ độc tố khỏi thận, giúp thận khỏe mạnh.

Thanh lọc gan

Gan cũng sẽ được bảo vệ, thanh lọc nếu bạn uống 1/2 cốc nước ép bí đỏ 3 lần/ngày.

Ngăn chặn xơ cứng động mạch

Nước bí giúp động mạch lưu thông, do đó giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ. Những người bị bệnh tim nên thường xuyên uống nước ép bí ngô để cải thiện tình trạng bệnh.

Hỗ trợ tiêu hóa

Hạt bí đỏ chứa hàm lượng chất xơ khá cao, có tác dụng loại các chất độc ra khỏi đường tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Vì vậy mà nước ép bí ngô có thể chữa lành vết loét dạ dày, tá tràng và các nhiễm trùng khác trong ruột.

Ngoài ra, chất xơ còn giúp no lâu và hạn chế sự thèm ăn.

Tốt cho nam giới

Uống nước ép rẻ tiền này trong vòng 1 tháng: Đẩy sỏi thận, thanh lọc gan, bổ tim - Hình 3

Hạt bí đỏ cũng được cho rất tốt cho sức khỏe tình dục nam giới.

Cải thiện giấc ngủ

Bí đỏ cũng chứa tryptophan giúp cơ thể sản xuất ra một số tác nhân thư giãn khác. Bạn có xu hướng ngủ dễ dàng và ngủ ngon giấc hơn.

Tốt cho mắt

Bí đỏ giàu Vitamin A. Thị lực của bạn sẽ tốt hơn nếu thường xuyên ăn bí đỏ. Nó cũng giảm thiểu nguy cơ rối loạn mắt.

Theo phunugiadinh/Boldsky

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Thiếu nữ tổn thương não do nhiễm khuẩn từ những nốt mụn trứng cáThiếu nữ tổn thương não do nhiễm khuẩn từ những nốt mụn trứng cá
17:00:01 28/02/2025
Sinh mổ ngoài ý muốn có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinhSinh mổ ngoài ý muốn có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh
08:54:31 28/02/2025
Uống cà phê kiểu này cực tốt cho cơ thế nhưng không phải ai cũng biếtUống cà phê kiểu này cực tốt cho cơ thế nhưng không phải ai cũng biết
09:27:08 28/02/2025
5 loại thuốc cần uống nhiều nước5 loại thuốc cần uống nhiều nước
19:19:04 27/02/2025
Dầu ô liu và dầu dừa, loại nào tốt cho sức khỏe hơn?Dầu ô liu và dầu dừa, loại nào tốt cho sức khỏe hơn?
10:35:55 28/02/2025
Dậy sớm có đáng sợ hơn thức khuya?Dậy sớm có đáng sợ hơn thức khuya?
19:49:50 27/02/2025
4 lý do cản trở việc giảm cân ở tuổi trung niên4 lý do cản trở việc giảm cân ở tuổi trung niên
20:39:20 27/02/2025
Đậu nành có tốt nhất?Đậu nành có tốt nhất?
09:33:57 28/02/2025

Tin đang nóng

Người mẹ bật điều hòa giữ xác con gái trong căn chung cư suốt 6 nămNgười mẹ bật điều hòa giữ xác con gái trong căn chung cư suốt 6 năm
11:01:05 01/03/2025
Nóng: Huy Khánh và Mạc Anh Thư ly hôn sau 12 năm chung sốngNóng: Huy Khánh và Mạc Anh Thư ly hôn sau 12 năm chung sống
09:58:13 01/03/2025
Video sốc: Chụp ảnh check in, thanh niên 20 tuổi bất ngờ bị sóng "nuốt gọn" ngay trước mắt bạn bèVideo sốc: Chụp ảnh check in, thanh niên 20 tuổi bất ngờ bị sóng "nuốt gọn" ngay trước mắt bạn bè
10:54:19 01/03/2025
Vì sao Văn Toàn dễ dàng cho Hoà Minzy vay 4 tỷ nhưng lần thứ hai cô bạn thân hỏi vay tiếp thì say "No"?Vì sao Văn Toàn dễ dàng cho Hoà Minzy vay 4 tỷ nhưng lần thứ hai cô bạn thân hỏi vay tiếp thì say "No"?
13:13:42 01/03/2025
Nữ nghệ sĩ cải lương nổi tiếng: Ly hôn chồng cầu thủ, con bỏ theo cha, tuổi 72 cô độc, túng thiếuNữ nghệ sĩ cải lương nổi tiếng: Ly hôn chồng cầu thủ, con bỏ theo cha, tuổi 72 cô độc, túng thiếu
10:26:47 01/03/2025
"Bóc" độ xa hoa và quy định trong đám cưới "cơ trưởng đẹp trai nhất Việt Nam" và phú bà U30 diễn ra hôm nay!"Bóc" độ xa hoa và quy định trong đám cưới "cơ trưởng đẹp trai nhất Việt Nam" và phú bà U30 diễn ra hôm nay!
12:15:15 01/03/2025
Lộ mức cát-xê Văn Toàn nhận được khi đóng MV của Hoà Minzy, khoảnh khắc ôm cô bạn thân ở hậu trường gây sốtLộ mức cát-xê Văn Toàn nhận được khi đóng MV của Hoà Minzy, khoảnh khắc ôm cô bạn thân ở hậu trường gây sốt
11:16:18 01/03/2025
HOT: Á hậu Miss Universe Vietnam được cầu hôn, nhẫn kim cương "to vật vã" chứng minh vị hôn phu "không phải dạng vừa"!HOT: Á hậu Miss Universe Vietnam được cầu hôn, nhẫn kim cương "to vật vã" chứng minh vị hôn phu "không phải dạng vừa"!
15:06:11 01/03/2025

Tin mới nhất

Trà đen: lợi ích sức khỏe và những lưu ý khi sử dụng

Trà đen: lợi ích sức khỏe và những lưu ý khi sử dụng

12:43:09 01/03/2025
Mặc dù trà đen có nhiều lợi ích, nhưng nếu uống quá nhiều hoặc không đúng cách, nó cũng có thể gây ra một số tác hại đối với sức khỏe. Dưới đây là một số tác hại có thể gặp phải:
Thành phố Hồ Chí Minh: Cảnh báo trẻ sốc sốt xuất huyết nặng dù chưa vào mùa dịch

Thành phố Hồ Chí Minh: Cảnh báo trẻ sốc sốt xuất huyết nặng dù chưa vào mùa dịch

12:34:18 01/03/2025
Mặc dù vậy, tình trạng suy hô hấp của bệnh nhi vẫn không cải thiện, các bác sĩ phải chọc hút dịch màng bụng để giải áp. Đến nay, sau một tuần điều trị, tình trạng của bé trai mới cải thiện, được cai máy thở, ăn uống được.
Uống nước đúng cách giúp giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý

Uống nước đúng cách giúp giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý

12:30:28 01/03/2025
Các chất ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần của con người chính là hormone. Hiểu một cách đơn giản, hormone được phân thành hai nhóm: nhóm gắn liền với niềm vui và nhóm liên quan đến nỗi buồn.
Vỡ dạ dày do người thân sơ cứu sai cách

Vỡ dạ dày do người thân sơ cứu sai cách

12:27:56 01/03/2025
Người đàn ông bị hóc khi ăn măng được gia đình sử dụng thủ thuật Heimlich sơ cứu. Tuy nhiên, quá trình thao tác quá mạnh khiến bệnh nhân vỡ dạ dày phải đi cấp cứu.
6 loại trái cây khô giúp giảm axit uric cao, ngăn ngừa bệnh gút và sỏi thận

6 loại trái cây khô giúp giảm axit uric cao, ngăn ngừa bệnh gút và sỏi thận

11:11:39 01/03/2025
Hạt điều là một nguồn cung cấp magie và chất béo lành mạnh, cả hai đều hỗ trợ quá trình trao đổi chất và giảm viêm. Chúng cũng chứa ít purin nên trở thành lựa chọn an toàn để kiểm soát axit uric.
Việt Nam có loại lá tưởng không ăn được, hóa ra lại là vị thuốc 'siêu bổ dưỡng'

Việt Nam có loại lá tưởng không ăn được, hóa ra lại là vị thuốc 'siêu bổ dưỡng'

11:09:39 01/03/2025
Một số nghiên cứu trong ống nghiệm và trên động vật đã cho thấy rằng các hợp chất trong lá đu đủ có thể có tác dụng chống ung thư. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người để xác nhận hiệu quả này.
8 thói quen đơn giản giúp làn da trẻ lâu

8 thói quen đơn giản giúp làn da trẻ lâu

10:29:57 01/03/2025
Trong suốt cả ngày, làn da của chúng ta tích tụ hỗn hợp bụi bẩn, dầu, mồ hôi, tế bào da chết và các chất ô nhiễm môi trường. Nếu không được làm sạch đúng cách, các tạp chất này có thể tích tụ, dẫn đến lỗ chân lông bị tắc, nổi mụn và thậ...
70-80% bệnh hiếm liên quan tới di truyền, rất ít bệnh có thuốc điều trị

70-80% bệnh hiếm liên quan tới di truyền, rất ít bệnh có thuốc điều trị

19:15:00 28/02/2025
Việc sàng lọc phát hiện bệnh rất khó khăn, tuy nhiên, nếu sàng lọc sơ sinh càng sớm thì khả năng phát hiện bệnh hiếm trong giai đoạn bệnh chưa bùng phát và chưa có triệu chứng càng cao. Phát hiện sớm thì cơ hội cứu bệnh nhi càng cao.
Hé lộ cơ chế đằng sau tình trạng sụt cân nghiêm trọng của bệnh nhân ung thư

Hé lộ cơ chế đằng sau tình trạng sụt cân nghiêm trọng của bệnh nhân ung thư

18:56:49 28/02/2025
Cytokine là những protein nhỏ, giúp cho các tế bào của cơ thể có sự tương tác với nhau. Khi hệ thống miễn dịch phát hiện có các mối đe dọa thì những tế bào sẽ giải phóng các cytokine để phối hợp phản ứng cơ thể.
Top 5 loại quả giá rẻ giàu vitamin C nhất

Top 5 loại quả giá rẻ giàu vitamin C nhất

17:32:24 28/02/2025
Bổ sung 100-200g dứa mỗi ngày giúp nâng cao miễn dịch, duy trì quá trình trao đổi chất, chống oxy hóa, giảm căng thẳng, lo âu, stress. Dứa có nhiều chất xơ giúp ngừa táo bón, thúc đẩy nhu động ruột.
Chinh phục phong cách tối giản dễ dàng với quần suông

Chinh phục phong cách tối giản dễ dàng với quần suông

10:26:16 28/02/2025
Chiếc áo sơ mi lụa xanh dương đậm với thiết kế cổ cao, điểm nhấn là hàng cúc tinh tế và phần tay bồng nhẹ. Đi cùng với áo là quần âu trắng ống suông cạp cao - một món đồ không thể thiếu trong phong cách thời trang công sở hiện đại
Ăn gan ngỗng có tốt cho sức khỏe?

Ăn gan ngỗng có tốt cho sức khỏe?

09:30:32 28/02/2025
Tại Việt Nam, ngỗng nuôi cơ bản vẫn là tự nhiên, mục đích là lấy trứng và thịt, không phải lấy gan. Hơn nữa cả thịt và gan ngỗng đều không ngon bằng gà nếu nuôi ở điều kiện bình thường như ở Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm

Lisa nổi loạn đích thực, vào vai phản diện "diss" cả thế giới, fan ngợp

Lisa nổi loạn đích thực, vào vai phản diện "diss" cả thế giới, fan ngợp

Sao châu á

15:48:46 01/03/2025
Lisa tiếp tục trình làng MV FUTW (Fxck Up The World) phiên bản Vixi solo. Ca khúc nằm trong album đầu tay Alter Ego, vừa được Lisa phát hành vào 0h cùng ngày. Như giới thiệu trước đó, Lisa hoá điên trong FUTW, gây sốt với loạt tạo hình ...
Timothée Chalamet liệu có thể chạm tay tới tượng vàng Oscar?

Timothée Chalamet liệu có thể chạm tay tới tượng vàng Oscar?

Hậu trường phim

15:15:44 01/03/2025
Với vai Bob Dylan trong tác phẩm A Complete Unknown của đạo diễn James Mangold, Chalamet đã mang đến một màn hóa thân sâu sắc và đầy bất ngờ, mở ra cánh cửa cho những kỷ lục mới trong làng điện ảnh.
Selena Gomez và hành trình giảm cân, lấy lại phong độ nhan sắc

Selena Gomez và hành trình giảm cân, lấy lại phong độ nhan sắc

Sao âu mỹ

15:08:28 01/03/2025
Selena Gomez, từ một ngôi sao tuổi teen nổi tiếng, đã trải qua nhiều biến đổi về ngoại hình và phong cách trong suốt sự nghiệp của mình.
Biểu hiện lạ của kẻ cướp ô tô rồi 'phóng như bay' từ Cần Thơ đến Tiền Giang

Biểu hiện lạ của kẻ cướp ô tô rồi 'phóng như bay' từ Cần Thơ đến Tiền Giang

Pháp luật

15:04:02 01/03/2025
Hôm (28/2), Viện Kiểm sát nhân dân quận Cái Răng ban hành cáo trạng truy tố bị can Ngô Bảo Trường (38 tuổi, ngụ quận 7, TPHCM) về tội "Cướp giật tài sản".
Livestream làm trà sữa cho khách nhưng ngậm cả miệng vào cốc: Chủ quán khóc khi bị lan truyền, nghi ngờ bị "chơi xấu"

Livestream làm trà sữa cho khách nhưng ngậm cả miệng vào cốc: Chủ quán khóc khi bị lan truyền, nghi ngờ bị "chơi xấu"

Netizen

15:03:26 01/03/2025
Những hình ảnh một người phụ nữ liên tục ngậm vào thìa và cốc khi đang làm trà sữa cho khách được lan truyền khiến cư dân mạng không ngừng xôn xao.
Người đàn ông làm tranh thủy cung bằng nguyên liệu độc đáo

Người đàn ông làm tranh thủy cung bằng nguyên liệu độc đáo

Sáng tạo

14:57:35 01/03/2025
Từ những mảnh gỗ tưởng chừng bỏ đi, Đậu Viết Tùng (34 tuổi, ngụ TP.HCM) đã biến chúng thành những bức tranh thủy cung sống động, nơi cả một thế giới đại dương thu nhỏ hiện lên đầy sức sống.
Nam nghệ sĩ bức xúc chỉ tay, nói thẳng mặt những người thiếu tôn trọng mình trong họp báo

Nam nghệ sĩ bức xúc chỉ tay, nói thẳng mặt những người thiếu tôn trọng mình trong họp báo

Sao việt

14:50:09 01/03/2025
Nghệ sĩ Thanh Sơn vô cùng bức xúc vì bị thiếu tôn trọng, liền lên tiếng một cách gay gắt, chỉ thẳng tay xuống dưới trong họp báo.
Sự "hết thời" của G-Dragon: Thành tích streaming "lẹt đẹt", bị chê lép vế trước BTS - BLACKPINK nhưng...

Sự "hết thời" của G-Dragon: Thành tích streaming "lẹt đẹt", bị chê lép vế trước BTS - BLACKPINK nhưng...

Nhạc quốc tế

14:40:53 01/03/2025
Too Bad - 1 trong 2 track được G-Dragon phát hành MV debut ngay trên đỉnh MelOn, Bugs và Genie (3 BXH nhạc số thuộc hệ thống iChart).
Cơn sốt vàng ở Mỹ 'hút' vàng thỏi từ nhiều quốc gia khác

Cơn sốt vàng ở Mỹ 'hút' vàng thỏi từ nhiều quốc gia khác

Thế giới

14:11:26 01/03/2025
Rủi ro từ thay đổi thuế quan đối với vàng đã thúc đẩy các ngân hàng, nhà đầu tư và thương nhân Mỹ chuyển kim loại quý này vào Trung tâm giao dịch hàng hóa và các kho vàng khác ở New York, trong khi thông thường nó sẽ được lưu trữ ở Lond...
1 Chị Đẹp thừa nhận thấy "quá dở" khi nghe lại nhạc của mình, đáp 3 chữ "cảm lạnh" vì fan đòi remix lại hit cũ

1 Chị Đẹp thừa nhận thấy "quá dở" khi nghe lại nhạc của mình, đáp 3 chữ "cảm lạnh" vì fan đòi remix lại hit cũ

Nhạc việt

13:15:47 01/03/2025
Đã hơn 3 năm kể từ khi Xuân Nghi phát hành dự án âm nhạc cuối cùng là mini album The Coffee Girl. Kể từ đó, cô mai danh ẩn tích cho đến Chị Đẹp Đạp Gió vừa qua.
7 thị trấn kỳ lạ nhất thế giới siêu hút khách du lịch: Có nơi chỉ được sống nhưng không thể chết

7 thị trấn kỳ lạ nhất thế giới siêu hút khách du lịch: Có nơi chỉ được sống nhưng không thể chết

Lạ vui

12:58:56 01/03/2025
Mỗi thành phố hay thị trấn trên thế giới đều có vẻ ngoài độc đáo và riêng biệt. Tuy nhiên, có một số nơi có những đặc điểm kỳ lạ hơn nhiều do những lý do từ địa lý, văn hóa đến lịch sử.