Khi chính sách giáo dục ‘xếp hạng’ cả đạo đức của giáo viên
Không chỉ khiến giáo giới “xáo động” về chứng chỉ chức danh nghề nghiệp, chuyện nâng hạng, tụt hạng…, những văn bản mới của Bộ GD-ĐT còn gây bất ngờ khi ở từng hạng giáo viên lại có riêng tiêu chí về đạo đức nghề nghiệp.
Bộ GD-ĐT vừa ban hành các Thông tư 01, 02, 03, 04 quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non, các trường phổ thông công lập.
Các thông tư này thay thế các văn bản cũ do Bộ GD- ĐT và Bộ Nội vụ ban hành năm 2015.
Đạo đức giáo viên hạng I cao hơn đạo đức giáo viên hạng II?
Chia sẻ với VietNamNet , thầy Trần Trung Hiếu, giáo viên Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu ( Nghệ An) cho rằng, một trong những điểm mới của chùm Thông tư là có thêm Tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp .
Theo thầy Hiếu, điều này là hoàn toàn phù hợp, cần thiết. Tuy nhiên, bất cập cũng chính ở điểm mới này.
Chẳng hạn, theo Thông tư 03, giáo viên THCS hạng III có 4 tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp.
Với giáo viên THCS hạng II thì ngoài các tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp của giáo viên hạng III, được bổ sung thêm tiêu chuẩn: “phải luôn luôn gương mẫu thực hiện các quy định về đạo đức nhà giáo”.
Còn giáo viên THCS hạng I thì ngoài các tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp của giáo viên hạng II, “phải là tấm gương mẫu mực về đạo đức nhà giáo và vận động, hỗ trợ đồng nghiệp thực hiện tốt các quy định về đạo đức nhà giáo”.
Tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp của giáo viên THCS hạng I, II, III theo thông tư 03
Việc có phần tiêu chí đạo đức nghề nghiệp riêng ở từng hạng cũng được thể hiện trong các thông tư còn lại. Theo đó, cứ hạng cao hơn thì có thêm tiêu chí.
Chẳng hạn, với giáo viên mầm non hạng II thì “…ngoài các tiêu chuẩn với giáo viên mầm non hạng III, giáo viên mầm non hạng II phải luôn gương mẫu thực hiện các quy định về đạo đức nhà giáo” .
Theo thầy Hiếu, về số lượng chứng chỉ, tên văn bằng đào tạo, trình độ chuyên môn, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; thành tích và thâm niên công tác của từng cán bộ quản lý, giáo viên ở các cấp có thể khác nhau (xếp hạng I, hạng II, hạng III…), nhưng đạo đức nhà giáo thì không nên phân loại để xếp hạng thành I, II, III.
“Ở đây, không nói chuyện đúng hay sai, mà tôi nghĩ là chưa phù hợp. Nếu không tường minh các khái niệm rất dễ làm cho giáo viên hiểu sai và gây tranh cãi. Không nên “mặc định” đạo đức nhà giáo theo kiểu hạng I cao hơn hạng II, còn đạo đức nhà giáo hạng II sẽ cao hơn nhà giáo hạng III”, thầy Hiếu nói.
Video đang HOT
Vì vậy, cả 3 hạng giáo viên chỉ cần thống nhất một mức tiêu chuẩn chung về đạo đức nghề nghiệp.
“Đạo đức phải là giá trị phổ quát”
Một giáo viên khác ở TP.HCM thì đặt câu hỏi: “Ví dụ tại thời điểm này, giáo viên được công nhận hạng I và được hưởng lương hạng I. Giả sử năm sau, giáo viên này vi phạm đạo đức nghề nghiệp thì liệu có được coi là hạng I nữa không, hay có bị xuống hạng II hay không. Thông tư chưa nói rõ điều này?”.
Ngoài ra, theo anh, đã đặt ra tiêu chí cụ thể về đạo đức cho từng hạng thì cần có quy định xét lại hạng theo từng năm. Bởi đạo đức là điều hoàn toàn có thể thay đổi theo thời gian.
Trong khi đó, thầy N.T, hiệu trưởng một trường cao đẳng cho hay cảm thấy hài hước và “dở khóc dở cười” khi đọc đến phần tiêu chuẩn đạo đức ở từng hạng giáo viên.
“Tôi nghĩ đã là tiêu chuẩn đạo đức cho các hạng phải cùng tiêu chí, không phân biệt. Giống như đạo đức xã hội là chuẩn mực chung, phải là giá trị phổ quát cho mọi người. Do đó, không thể tách riêng ra từng hạng, vì hạng nào thì cũng là đối tượng giáo viên và phải thực hiện chung các nguyên tắc về chuẩn mực, đạo đức nghề nghiệp” – thầy T. nói.
Chưa kể, theo thầy giáo này, Bộ GD-ĐT đã từng có Quyết định số 16 năm 2008 quy định về đạo đức nhà giáo. Trong đó, Điều 4 quy định về đạo đức nghề nghiệp và các quy định khác (phẩm chất chính trị, tác phong…) là những quy định chung và bắt buộc giáo viên phải thực hiện. Vì vậy, việc đưa những tiêu chuẩn này vào chùm thông tư mới là thừa.
Đừng trách Bộ Giáo dục
Bộ Giáo dục đã nỗ lực trong việc xin chuyển hình thức đào tạo chứng chỉ chức danh nghề nghiệp sang hình thức học bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên...
Sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chùm Thông tư 01;02;03;04/TT-BGDĐT Quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục công lập, đặc biệt có quy định về chứng chỉ chức danh nghề nghiệp thì trên các diễn đàn rất nhiều ý kiến của giáo viên than phiền, đổ lỗi, trách cứ Bộ Giáo dục một cách rất nặng nề.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ tại buổi tiếp xúc cử tri tại Bình Định (Ảnh: moet.gov.vn)
Người ngoài ngành không hiểu thì chẳng nói làm gì, đã là người trong ngành giáo dục cần có sự thấu hiểu, cảm thông, chia sẻ, ghi nhận và bảo vệ những nỗ lực cố gắng của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc bảo vệ quyền lợi cho nhà giáo.
Thứ nhất : Bộ Giáo dục và Bộ trưởng đã nỗ lực rất nhiều để bỏ yêu cầu chứng chỉ ngoại ngữ và chứng chỉ tin học đối với giáo viên
Nếu trước đây, giáo viên các cấp buộc phải có 2 loại chứng chỉ là chứng chỉ ngoại ngữ và chứng chỉ tin học tương ứng với từng hạng chức danh thì từ 20/3 sẽ không còn quy định này.
Để có kết quả này, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nỗ lực rất lớn. Trong buổi tiếp xúc cử tri tại thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã thông tin:
" Thời gian vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã làm việc với Bộ Nội vụ để đi tới thống nhất, sẽ xóa bỏ chứng chỉ ngoại ngữ và tin học cho giáo viên. Dự kiến, tháng 12/2020 sẽ ban hành quy định cụ thể về vấn đề này ".
Bộ trưởng còn chia sẻ thêm: " Việc bỏ chứng chỉ ngoại ngữ, tin học là mong mỏi từ lâu của giáo viên, trong quá trình đào tạo các thầy cô đã được đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ, tin học ở những mức độ khác nhau rồi, nên việc tiếp tục phải bồi dưỡng thêm để có chứng chỉ là chưa thiết thực .
Những nội dung về ngoại ngữ, tin học tới đây sẽ được tính toán để đưa vào chương trình đào tạo giáo viên một cách phù hợp ". [1]
Và, đây không phải là lần đầu tiên Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đề cập đến vấn đề này bởi tại phiên chất vấn của đại biểu Quốc hội ngày 07/11/2019 thì Bộ trưởng Nhạ cũng đã cho biết:
" Qua thực tiễn, Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận thấy, đối với giáo viên nói riêng và công chức, viên chức nói chung, quy định về chứng chỉ ngoại ngữ, tin học là không cần thiết.
Những yêu cầu này cần lồng ghép trong quá trình bồi dưỡng chức năng nghề nghiệp và cũng đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định trong chuẩn giáo viên ".[2]
Khi 2 loại chứng chỉ ngoại ngữ và tin học không còn là điều kiện bắt buộc đối với giáo viên thì nhiều thầy cô đã không bị mất thêm một khoản tiền vô ích.
Cùng với đó, môi trường giáo dục trở nên trong sạch và lành mạnh hơn vì chuyện "học gạo", bỏ tiền lấy chứng chỉ đã không còn nhộn nhịp như trước nữa.
Cần nhớ rằng trong khi các viên chức ngành khác vẫn phải có 2 loại chứng chỉ này theo Luật Viên chức, Nghị định 115, thì nhờ sự nỗ lực không mệt mỏi của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như cá nhân Bộ trưởng, giáo giới mới thoát được 2 loại chứng chỉ không phù hợp này.
Thẩm quyền việc này không nằm trong tay Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhưng Bộ đã làm được.
Thứ hai : Bộ Giáo dục đã nỗ lực để giữ phụ cấp thâm niên cho nhà giáo
Luật Giáo dục 2019 đã chính thức bỏ phụ cấp thâm niên nghề ra khỏi các chế độ dành cho giáo viên, từ ngày 1/7/2020.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nỗ lực bảo vệ quyền lợi nhà giáo khi trình Công văn 460/BGDĐT-NGCBQLGD ngày 02/02/2021 lên Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện chế độ phụ cấp thâm niên nhà giáo.
Sau đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đồng ý phương án tiếp tục thực hiện chế độ phụ cấp thâm niên với nhà giáo cho đến khi thực hiện chính sách tiền lương mới.
Giáo viên chủ yếu sống bằng thu nhập làm nghề dạy học chính khóa, bao gồm lương và phụ cấp nhưng lâu nay quen gọi gộp lại là "lương". Vì thế, khi mất đi tiền phụ cấp thâm niên gia đình của nhiều thầy cô giáo lớn tuổi cũng gặp không ít khó khăn.
Vì thế, bằng sự nỗ lực của Bộ Giáo dục trong việc chăm lo đời sống cho giáo viên hiện vẫn giữ được phụ cấp thâm niên đã giúp những thầy cô giáo có thâm niên nghề ổn định được cuộc sống và yên tâm công tác.
Những cố gắng đang thực hiện
Bằng sự ra đời của chùm Thông tư 01; 02; 03; 04/2021/TT-BGDĐT Quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục công lập có quy định về chứng chỉ chức danh nghề nghiệp.
Thế nên, giáo viên các cấp đang nháo nhào đi học để bổ sung chứng chỉ chức danh nghề nghiệp theo đúng quy định của thông tư.
Mất một khoản tiền chỉ để học lấy cái chứng chỉ về kẹp hồ sơ, vừa xót tiền lại mất thời gian.
Nhiều giáo viên than vãn và không tránh khỏi những lời ca thán, chỉ trích nhằm vào Bộ Giáo dục cứ như là những quy định về chứng chỉ chức danh nghề nghiệp là do Bộ Giáo dục tự "đẻ ra" mà ít ai hiểu rằng đấy là quy định chung của Luật Viên chức do Bộ Nội vụ xây dựng dự thảo.
Luật Viên chức quy định chung đối với viên chức của tất cả các ngành, các lĩnh vực, mà không riêng gì ngành giáo dục. Và dù không muốn giáo viên phải học những chứng chỉ bất cập, vô bổ này, nhưng Bộ Giáo dục cũng không thể tự quyền quyết định.
Nhiều thứ liên quan đến giáo dục, giáo viên không thuộc thẩm quyền của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Những hễ có vấn đề gì xảy ra, thì Bộ Giáo dục và Đào tạo phải đứng mũi chịu sào, kể cả trước áp lực dư luận cũng như trên nghị trường.
Muốn bỏ quy định về chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên thì cần thiết phải xem xét, sửa các quy định này tại Luật Viên chức và Nghị định số 101/2017/NĐ-CP theo hướng mở rộng quy định tại Luật Viên chức và Nghị định số 101/2017/NĐ-CP là có thể sử dụng chứng chỉ của chuyên ngành thay thế.
Và, Bộ Giáo dục cũng đã nỗ lực trong việc xin chuyển hình thức đào tạo chứng chỉ chức danh nghề nghiệp như hiện nay sang hình thức học bồi dưỡng thường xuyên của giáo viên hàng năm nhưng chưa được.
Cụ thể, ngày 29/7/2020, Bộ Giáo dục và Đào tạo có văn bản số 2814/BGD&ĐT-NGCBQLGD gửi Bộ Nội vụ, đề xuất điều chỉnh quy định về bồi dưỡng viên chức tại Nghị định số 101/2017/NĐ-CP về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức.
Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Bộ Nội vụ tham mưu với Chính phủ sửa đổi Nghị định số 101 trong đó có một nội dung mà các thầy cô đặc biệt quan tâm đó là:
Đối với viên chức ngành Giáo dục, chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp được thay thế bằng các chứng chỉ bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu phát triển nghề nghiệp do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định (trong trường hợp không thể thay thế tất cả thì chỉ yêu cầu có chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp đối với viên chức có nhu cầu thăng hạng chức danh nghề nghiệp).
Giáo viên hãy đồng hành cùng Bộ Giáo dục, đừng chỉ biết ngồi trách móc
Bộ Giáo dục đã rất nỗ lực bảo vệ quyền lợi cho nhà giáo, tuy nhiên do chưa hiểu sâu, hiểu kỹ về quyền hạn và trách nhiệm của Bộ Giáo dục nên những lời than trách từ giáo viên vẫn cứ bật ra.
Rồi nay mai, khi thực hiện chế độ tiền lương mới, phụ cấp thâm niên của nhà giáo sẽ bị cắt theo quy định của Luật Giáo dục 2019, nhiều nhà giáo đã cống hiến bao nhiêu năm cho giáo dục sẽ mất đi một khoản thu nhập hàng tháng đáng kể. Vì thế, những lời ca thán còn nhiều hơn.
Thay vì cứ trách cứ, cứ đổ trách nhiệm cho Bộ Giáo dục thì tất cả giáo viên chúng ta hãy sát cách cùng Bộ để kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền xem xét thấu tình đạt lý, giữ lại thâm niên nhà giáo hoặc chuyển đổi thành hệ số đưa vào lương để đảm bảo cho nhiều thầy cô giáo không bị thiệt thòi về quyền lợi.
Tài liệu tham khảo:
https://giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/bo-giao-duc-de-xuat-thay-chung-chi-chuc-danh-nghe-nghiep-bang-chung-chi-gi-post211251.gd
[1] https://moet.gov.vn/tintuc/Pages/tin-tong-hop.aspx?ItemID=7093
[2] https://www.sggp.org.vn/bo-truong-phung-xuan-nha-quy-dinh-ve-chung-chi-ngoai-ngu-tin-hoc-la-khong-can-thiet-627230.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Bộ Giáo dục tái khẳng định bỏ yêu cầu chứng chỉ ngoại ngữ, tin học với giáo viên Các quy định về thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp tại Nghị định số 115/2020/NĐ-CP là quy định chung cho viên chức của tất cả các ngành, các lĩnh vực. Vừa qua, giáo viên cả nước rất vui mừng, phấn khởi khi Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành các thông tư mới không yêu cầu chứng chỉ ngoại ngữ,...