Khám phá lịch sử bí ẩn của thiên hà Tiên Nữ láng giềng

Hạo Nhiên20:10 19/01/2025

Nhờ kính viễn vọng không gian Hubble , các nhà thiên văn học đã hoàn thành cuộc khảo sát toàn diện nhất từ trước tới nay về thiên hà Tiên Nữ, láng giềng của Dải Ngân hà, và tạo ra bức ảnh 417-megapixel ghép từ hơn 600 tấm ảnh được chụp trong hơn 10 năm.

Hình ảnh tổng hợp về thiên hà Tiên Nữ dưới ống kính của Hubble . ẢNH: NASA/ESA

Bức ảnh toàn cảnh lớn nhất về thiên hà Tiên Nữ hiển thị khoảng 200 triệu ngôi sao và trải dài trên độ phân giải 2,5 tỉ pixel, theo trang science.nasa.gov .

Sau khi kính Hubble được Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) và Cơ quan Không châu Âu (ESA) hợp tác phóng lên quỹ đạo thấp của trái đất, các nhà thiên văn học đã kiểm đếm được hơn 1 nghìn tỉ thiên hà trong vũ trụ.

Tuy nhiên, chỉ có một thiên hà nổi bật và quan trọng nhất trong số đó: láng giềng của Dải Ngân hà là thiên hà Tiên Nữ (Messier 31).

Trả đúng tên cho thiên hà Tiên Nữ

Cách đây một thế kỷ, nhà thiên văn học người Mỹ Edwin Hubble là người đầu tiên cho rằng cái gọi là “tinh vân xoắn ốc”, nhận dạng lúc đó của thiên hà Tiên Nữ, trên thực tế ở cách xa Dải Ngân hà đến 2,5 triệu năm ánh sáng.

Trước đó, giới thiên văn học từ lâu cho rằng Dải Ngân hà tràn khắp vũ trụ. Vì thế, chỉ sau một đêm, phát hiện của ông Hubble đảo ngược hoàn toàn hiểu biết của nhân loại khi phơi bày một thực tế rằng vũ trụ vô cùng to lớn.

Và Tiên Nữ chính thức được xác định là thiên hà chứ không phải là tinh vân, với hơn 1 nghìn tỉ ngôi sao .

Những người yêu thiên văn có thể dùng mắt thường quan sát thiên hà Tiên Nữ trong những đêm mùa thu trời trong, lộ diện dưới hình dạng của một vật thể hình điếu xì gà trên bầu trời đêm.

Video đang HOT

Bức ảnh hiển thị hơn 200 triệu ngôi sao sáng hơn mặt trời của chúng ta ở thiên hà Tiên Nữ .ẢNH: NASA/ESA

Tầm quan trọng của thiên hà Tiên Nữ

Một thế kỷ sau, kính viễn vọng mang tên ông đã đạt được thành tựu chưa từng có khi hoàn thành cuộc khảo sát toàn diện nhất về thiên hà láng giềng. Khám phá mới mang đến manh mối về lịch sử tiến hóa của thiên hà Tiên Nữ, vốn hoàn toàn khác với lịch sử của Dải Ngân hà.

“Sự quan sát chi tiết về những ngôi sao đã được phân giải sẽ cho phép con người xâu chuỗi lại các cuộc sáp nhập trong quá khứ và lịch sử tương tác của thiên hà”, theo nhà điều tra chính của báo cáo Ben Williams thuộc Đại học Washington (Mỹ).

Nếu không có thiên hà Tiên Nữ đóng vai trò tham chiếu cho các thiên hà xoắn ốc của vũ trụ, các nhà thiên văn họa sẽ ít hiểu biết hơn về cấu trúc và quá trình tiến hóa của Dải Ngân hà. Lý do là con người nằm bên trong thiên hà của chúng ta.

Theo dự đoán, trong khoảng 4-5 tỉ năm nữa, Dải Ngân hà và thiên hà Tiên Nữ sẽ tiến hành việc sáp nhập với nhau.

Tại sao các nhà thiên văn học nghĩ rằng ngay cả khi bạn di chuyển với tốc độ ánh sáng, bạn cũng không thể đến rìa của vũ trụ?

Vũ trụ bao la với những bí ẩn vượt ngoài tầm hiểu biết của con người, từ hệ Mặt Trời rộng lớn đến các thiên hà xa xôi hàng tỷ năm ánh sáng.

Dù tốc độ ánh sáng được xem là nhanh nhất, nhưng trước sự giãn nở không ngừng của vũ trụ, hành trình khám phá dường như vẫn là giấc mơ xa vời.

Vũ trụ rộng lớn luôn là một trong những bí ẩn kỳ thú nhất mà nhân loại cố gắng khám phá. Từ những ngày đầu tiên quan sát bầu trời, chúng ta đã dần nhận thức được rằng khoảng không gian mà mình sinh sống chỉ là một phần nhỏ bé trong hệ Mặt Trời , dải Ngân hà và toàn bộ vũ trụ vô tận. Tuy nhiên, hành trình khám phá này cũng đồng nghĩa với việc chúng ta phải đối mặt với những giới hạn đáng kinh ngạc của khoa học và công nghệ hiện tại.

Hệ Mặt Trời : Rộng lớn hơn những gì mà chúng ta vẫn hình dung

Lấy Voyager 1, một trong hai tàu vũ trụ mang tính biểu tượng của nhân loại, làm ví dụ. Được phóng vào năm 1977, Voyager 1 đã bay qua không gian trong hơn 40 năm và hiện cách Trái Đất khoảng 23 tỷ km. Khoảng cách này tưởng chừng như khó tin, nhưng thực tế, nó chỉ là một bước nhỏ trên hành trình thoát ra khỏi hệ Mặt Trời . Theo các nhà khoa học, rìa của hệ Mặt Trời được định nghĩa bởi đám mây Oort - một vùng rộng lớn chứa các vật thể băng giá cách Trái Đất khoảng 1 năm ánh sáng. Điều này có nghĩa là, ngay cả khi Voyager 1 có thể duy trì tốc độ hiện tại, nó sẽ cần hàng chục nghìn năm để đến được rìa của hệ Mặt Trời .

Nếu giả sử chúng ta có một tàu vũ trụ có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng - 300.000 km/giây, thì hành trình rời khỏi hệ Mặt Trời vẫn sẽ mất ít nhất một năm. Điều này minh chứng rằng, ngay cả với công nghệ tưởng tượng vượt xa khả năng hiện tại, việc khám phá hệ Mặt Trời cũng là một thách thức khổng lồ.

Khoảng cách tới các ngôi sao láng giềng

Hệ sao gần nhất với chúng ta, Proxima Centauri, cách Trái Đất khoảng 4,22 năm ánh sáng. Nếu có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng, hành trình này cũng sẽ mất hơn 4 năm. Trong khi đó, để thoát khỏi dải Ngân hà, con người sẽ cần một hành trình kéo dài 3.000 năm. Còn để chạm đến thiên hà gần nhất - Thiên hà Andromeda - khoảng thời gian ước tính là 2,54 triệu năm.

Những con số này không chỉ cho thấy sự rộng lớn của vũ trụ mà còn nhấn mạnh giới hạn của công nghệ hiện tại. Ngay cả tốc độ ánh sáng, vốn là tốc độ nhanh nhất mà con người từng biết, cũng không đủ để khám phá mọi ngóc ngách trong không gian.

Vũ trụ có thể quan sát: Giới hạn không thể vượt qua?

Theo các nhà khoa học, vũ trụ có thể quan sát được hiện có đường kính khoảng 93 tỷ năm ánh sáng. Điều này đồng nghĩa rằng, ngay cả khi chúng ta có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng, hành trình từ một đầu đến đầu kia của vũ trụ sẽ mất ít nhất 93 tỷ năm. Tuy nhiên, thực tế còn phức tạp hơn thế. Vũ trụ không chỉ rộng lớn mà còn liên tục giãn nở, khiến cho các vật thể ở xa càng ngày càng cách xa chúng ta hơn.

Hiện tượng giãn nở vũ trụ lần đầu được phát hiện bởi nhà thiên văn học Edwin Hubble vào năm 1929. Ông nhận thấy các thiên hà xa xôi đều dịch chuyển đỏ, một hiện tượng chỉ ra rằng chúng đang di chuyển ra xa Trái Đất. Không gian vũ trụ không ngừng mở rộng, và tốc độ giãn nở này thậm chí có thể vượt qua tốc độ ánh sáng ở một khoảng cách nhất định. Điều này không vi phạm thuyết tương đối của Einstein bởi vì đây là sự giãn nở của chính không-thời gian, không phải chuyển động của các vật thể trong không gian.

Theo số liệu từ vệ tinh Planck của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu, tốc độ giãn nở hiện tại của vũ trụ là khoảng 67 km/giây trên mỗi triệu parsec (3,26 triệu năm ánh sáng). Ở khoảng cách 14,5 tỷ năm ánh sáng, tốc độ giãn nở đã vượt qua tốc độ ánh sáng. Và tại 93 tỷ năm ánh sáng, tốc độ giãn nở còn lớn hơn nhiều lần tốc độ ánh sáng. Do đó, bất kỳ thiên hà nào cách chúng ta hơn 93 tỷ năm ánh sáng đều không thể nhìn thấy, vì ánh sáng từ chúng không bao giờ có thể chạm đến Trái Đất.

Giới hạn của tốc độ ánh sáng

Mặc dù tốc độ ánh sáng được coi là giới hạn tối đa trong vũ trụ, nó vẫn bất lực trước sự giãn nở ngày càng tăng của không gian. Sự tồn tại của năng lượng tối - lực thúc đẩy sự giãn nở của vũ trụ - làm cho rìa của vũ trụ trở thành một mục tiêu không thể chạm tới.

Một giải pháp lý thuyết để vượt qua giới hạn này là sử dụng lỗ giun hoặc công nghệ tốc độ cong (warp drive), vốn được đề xuất trong thuyết tương đối của Einstein. Những khái niệm này không yêu cầu vượt qua tốc độ ánh sáng mà thay đổi cấu trúc của không-thời gian, cho phép rút ngắn khoảng cách trong không gian hoặc tạo các đường tắt giữa các điểm xa xôi. Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là giả thuyết và chưa có bất kỳ công nghệ thực tế nào có thể biến chúng thành hiện thực.

Tương lai của việc khám phá vũ trụ

Có thể, trong hàng triệu hoặc hàng trăm triệu năm tới, con người sẽ tìm ra cách để vượt qua những rào cản hiện tại. Nhưng tại thời điểm này, vũ trụ vẫn là một không gian bao la với vô vàn bí ẩn vượt ngoài tầm với của chúng ta. Hành trình khám phá không chỉ đòi hỏi những tiến bộ vượt bậc về công nghệ mà còn là sự kiên trì và đam mê không ngừng nghỉ của loài người.

Vũ trụ là nơi chứa đựng không chỉ những câu hỏi lớn mà còn là những giấc mơ về sự tồn tại của nhân loại. Mỗi bước tiến, dù nhỏ bé đến đâu, đều mang lại những hiểu biết mới mẻ, khơi dậy niềm cảm hứng và thúc đẩy chúng ta tiến xa hơn trên hành trình chinh phục không gian. Trong khi chờ đợi những phát triển mới, chúng ta có thể tự hào về những gì đã đạt được và tiếp tục mơ về những khả năng vô tận phía trước.

Trái Đất cư ngụ ở một trong những nơi dị thường nhất vũ trụ? Dữ liệu từ 3 cuộc khảo sát vũ trụ quy mô lớn xác nhận con quái vật Milky Way mà Trái Đất thuộc về rất khác biệt so với đồng loại của nó. Thiên hà Milky Way, tức Ngân Hà, thế giới mà Trái Đất và tất cả những thứ khác trong hệ Mặt trời thuộc về, vốn được nhìn nhận như một...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Chủ đề: ngôi sao thiên hạ tiên nữ dải ngân hà thiên văn học tấm ảnh láng giềng hubble thiên hà tiên nữ edwin hubble

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tướng công an thông tin bất ngờ về quốc tịch kẻ cướp tiệm vàng PNJ tại Đà Nẵng00:55

Visual "ông xã" Hòa Minzy lạ lắm: Lên MV xấu tàn canh gió lạnh, ngoài đời điển trai body 6 múi nét căng07:34

Cầu vồng ở phía chân trời - Tập 25: Chị giúp việc tiết lộ Oanh thất nghiệp, bết bát nhưng vẫn sĩ03:16

Bảo vệ kể lý do cô gái Hà Nội phản đòn, khống chế nam thanh niên xăm trổ12:06

Rung chuyển MXH: Jimin (BTS) bị lộ clip hẹn hò ở nhà riêng, nghi đang bí mật chung sống với mỹ nữ hơn 4 tuổi00:37

Nữ chủ trại nói sự thật về thông tin cả chục người nhảy xuống bể 'hôi của' cá tầm00:49

Hoàng Thùy Linh - Đen Vâu dính kè kè nhau, có phản ứng lạ hậu công khai01:11

Vợ chồng ở Cần Thơ đạp xe hơn 1.800km, vượt bão số 5 ra Hà Nội viếng Lăng Bác00:58

Chuyện gì đang xảy ra khiến Á hậu Phương Nga khóc nức nở còn Bình An thì bất lực?01:03

Bài hát xứng đáng nổi tiếng hơn: 2 lần gây bão concert quốc gia, Chị Đẹp cứ lên sân khấu là bùng nổ visual03:44

Sốc visual tài tử điện ảnh đẹp nhất Việt Nam, chỉ nói 1 câu mà khiến 3 triệu người đổ gục01:34

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

10 phương tiện giao thông kỳ lạ nhất hành tinh

08:52:19 28/08/2025

Với những phương tiện này, du khách có thể khám phá những cách di chuyển độc đáo, đưa hành trình từ điểm A đến điểm B trở thành trải nghiệm đáng nhớ.

Bộ trưởng Giao thông Thổ Nhĩ kỳ bị phạt vì lái xe quá tốc độ

07:49:09 28/08/2025

Bộ trưởng Giao thông Thổ Nhĩ Kỳ Urkish Abdulkadir Uraloglu thừa nhận việc vượt quá tốc độ cho phép khi lái xe trên đường cao tốc Ankara-Nigde và phải nộp phạt.

Khoảnh khắc ngoạn mục: Loài cá đắt nhất thế giới trở lại

16:48:44 27/08/2025

Cá ngừ vây xanh Đại Tây Dương, một trong những loài cá đắt nhất thế giới đã quay lại vùng biển nước Anh và được nhiếp ảnh gia ghi lại khoảnh khắc săn mồi.

Dân mạng rần rần trước khoảnh khắc sét xanh cực hiếm rực sáng trên bầu trời

15:08:30 27/08/2025

Một nhiếp ảnh gia đã may mắn ghi lại được hiện tượng sét xanh cực hiếm bất ngờ xuất hiện trên bầu trời TP Lục Phong ở Sán Vĩ, tỉnh Quảng Đông.

Tàu NASA vô tình đem về thứ không thuộc về hệ Mặt Trời

14:26:54 27/08/2025

Một trong những vật thể có khả năng gây nguy hiểm cho Trái Đất vừa hé lộ bí mật mới, thông qua mẫu vật tàu NASA thả xuống năm 2023.

Bức ảnh năm 1941 gây "sốt": Chi tiết lạ làm dấy lên giả thuyết du hành thời gian, chuyên gia nói gì?

14:23:34 27/08/2025

Theo The Sun, một bức ảnh đen trắng chụp trước rạp chiếu phim ở khu South Side (Chicago, Mỹ) năm 1941 đang khiến cộng đồng mạng sôi sục

Lấy vợ 39 tuổi, tài xế 27 tuổi bỗng có 4 người con, 4 cháu ngoại, mỗi ngày làm việc cật lực để nuôi 11 người

14:23:22 27/08/2025

Mới 27 tuổi, chàng trai trẻ vừa là cha dượng vừa là ông dượng, làm việc cật lực để nuôi gia đình 11 người sống chung dưới một mái nhà.

Chuột khổng lồ dài nửa mét tràn ngập Anh quốc báo hiệu mùa đông kinh hoàng

18:08:17 26/08/2025

Người dân nước Anh được cảnh báo sẽ đối mặt với đại dịch chuột mùa đông khi thợ săn báo bắt những con dài hơn 50,8 cm.

Loài vật kỳ dị bậc nhất thế giới, có thể nhìn xuyên thấu cơ quan nội tạng bên trong

15:45:53 26/08/2025

Giữa những tán lá xanh mướt của khu rừng mưa nhiệt đới Trung và Nam Mỹ ẩn chứa một sinh vật nhỏ bé với vẻ ngoài độc đáo đến kinh ngạc

Đang đi dạo, bỗng phát hiện cảnh tượng nổi da gà chàng trai chạy như "tên bắn"

14:35:55 26/08/2025

Chàng trai đang di chuyển trên đường làng thì bất ngờ con bò từ phía sau lao đến như tên bắn. Nhận thấy tình huống nguy hiểm, anh lập tức bỏ chạy thục mạng.