Khám phá lịch sử bí ẩn của thiên hà Tiên Nữ láng giềng

Hạo Nhiên20:10 19/01/2025

Nhờ kính viễn vọng không gian Hubble, các nhà thiên văn học đã hoàn thành cuộc khảo sát toàn diện nhất từ trước tới nay về thiên hà Tiên Nữ, láng giềng của Dải Ngân hà, và tạo ra bức ảnh 417-megapixel ghép từ hơn 600 tấm ảnh được chụp trong hơn 10 năm.

Hình ảnh tổng hợp về thiên hà Tiên Nữ dưới ống kính của Hubble. ẢNH: NASA/ESA

Bức ảnh toàn cảnh lớn nhất về thiên hà Tiên Nữ hiển thị khoảng 200 triệu ngôi sao và trải dài trên độ phân giải 2,5 tỉ pixel, theo trang science.nasa.gov.

Sau khi kính Hubble được Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) và Cơ quan Không châu Âu (ESA) hợp tác phóng lên quỹ đạo thấp của trái đất, các nhà thiên văn học đã kiểm đếm được hơn 1 nghìn tỉ thiên hà trong vũ trụ.

Tuy nhiên, chỉ có một thiên hà nổi bật và quan trọng nhất trong số đó: láng giềng của Dải Ngân hà là thiên hà Tiên Nữ (Messier 31).

Trả đúng tên cho thiên hà Tiên Nữ

Cách đây một thế kỷ, nhà thiên văn học người Mỹ Edwin Hubble là người đầu tiên cho rằng cái gọi là “ tinh vân xoắn ốc”, nhận dạng lúc đó của thiên hà Tiên Nữ, trên thực tế ở cách xa Dải Ngân hà đến 2,5 triệu năm ánh sáng.

Trước đó, giới thiên văn học từ lâu cho rằng Dải Ngân hà tràn khắp vũ trụ. Vì thế, chỉ sau một đêm, phát hiện của ông Hubble đảo ngược hoàn toàn hiểu biết của nhân loại khi phơi bày một thực tế rằng vũ trụ vô cùng to lớn.

Và Tiên Nữ chính thức được xác định là thiên hà chứ không phải là tinh vân, với hơn 1 nghìn tỉ ngôi sao.

Những người yêu thiên văn có thể dùng mắt thường quan sát thiên hà Tiên Nữ trong những đêm mùa thu trời trong, lộ diện dưới hình dạng của một vật thể hình điếu xì gà trên bầu trời đêm.

Bức ảnh hiển thị hơn 200 triệu ngôi sao sáng hơn mặt trời của chúng ta ở thiên hà Tiên Nữ.ẢNH: NASA/ESA

Tầm quan trọng của thiên hà Tiên Nữ

Một thế kỷ sau, kính viễn vọng mang tên ông đã đạt được thành tựu chưa từng có khi hoàn thành cuộc khảo sát toàn diện nhất về thiên hà láng giềng. Khám phá mới mang đến manh mối về lịch sử tiến hóa của thiên hà Tiên Nữ, vốn hoàn toàn khác với lịch sử của Dải Ngân hà.

“Sự quan sát chi tiết về những ngôi sao đã được phân giải sẽ cho phép con người xâu chuỗi lại các cuộc sáp nhập trong quá khứ và lịch sử tương tác của thiên hà”, theo nhà điều tra chính của báo cáo Ben Williams thuộc Đại học Washington (Mỹ).

Nếu không có thiên hà Tiên Nữ đóng vai trò tham chiếu cho các thiên hà xoắn ốc của vũ trụ, các nhà thiên văn họa sẽ ít hiểu biết hơn về cấu trúc và quá trình tiến hóa của Dải Ngân hà. Lý do là con người nằm bên trong thiên hà của chúng ta.

Theo dự đoán, trong khoảng 4-5 tỉ năm nữa, Dải Ngân hà và thiên hà Tiên Nữ sẽ tiến hành việc sáp nhập với nhau.

Tại sao các nhà thiên văn học nghĩ rằng ngay cả khi bạn di chuyển với tốc độ ánh sáng, bạn cũng không thể đến rìa của vũ trụ?

Vũ trụ bao la với những bí ẩn vượt ngoài tầm hiểu biết của con người, từ hệ Mặt Trời rộng lớn đến các thiên hà xa xôi hàng tỷ năm ánh sáng.

Dù tốc độ ánh sáng được xem là nhanh nhất, nhưng trước sự giãn nở không ngừng của vũ trụ, hành trình khám phá dường như vẫn là giấc mơ xa vời.

Vũ trụ rộng lớn luôn là một trong những bí ẩn kỳ thú nhất mà nhân loại cố gắng khám phá. Từ những ngày đầu tiên quan sát bầu trời, chúng ta đã dần nhận thức được rằng khoảng không gian mà mình sinh sống chỉ là một phần nhỏ bé trong hệ Mặt Trời , dải Ngân hà và toàn bộ vũ trụ vô tận. Tuy nhiên, hành trình khám phá này cũng đồng nghĩa với việc chúng ta phải đối mặt với những giới hạn đáng kinh ngạc của khoa học và công nghệ hiện tại.

Hệ Mặt Trời : Rộng lớn hơn những gì mà chúng ta vẫn hình dung

Lấy Voyager 1, một trong hai tàu vũ trụ mang tính biểu tượng của nhân loại, làm ví dụ. Được phóng vào năm 1977, Voyager 1 đã bay qua không gian trong hơn 40 năm và hiện cách Trái Đất khoảng 23 tỷ km. Khoảng cách này tưởng chừng như khó tin, nhưng thực tế, nó chỉ là một bước nhỏ trên hành trình thoát ra khỏi hệ Mặt Trời . Theo các nhà khoa học, rìa của hệ Mặt Trời được định nghĩa bởi đám mây Oort - một vùng rộng lớn chứa các vật thể băng giá cách Trái Đất khoảng 1 năm ánh sáng. Điều này có nghĩa là, ngay cả khi Voyager 1 có thể duy trì tốc độ hiện tại, nó sẽ cần hàng chục nghìn năm để đến được rìa của hệ Mặt Trời .

Nếu giả sử chúng ta có một tàu vũ trụ có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng - 300.000 km/giây, thì hành trình rời khỏi hệ Mặt Trời vẫn sẽ mất ít nhất một năm. Điều này minh chứng rằng, ngay cả với công nghệ tưởng tượng vượt xa khả năng hiện tại, việc khám phá hệ Mặt Trời cũng là một thách thức khổng lồ.

Khoảng cách tới các ngôi sao láng giềng

Hệ sao gần nhất với chúng ta, Proxima Centauri, cách Trái Đất khoảng 4,22 năm ánh sáng. Nếu có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng, hành trình này cũng sẽ mất hơn 4 năm. Trong khi đó, để thoát khỏi dải Ngân hà, con người sẽ cần một hành trình kéo dài 3.000 năm. Còn để chạm đến thiên hà gần nhất - Thiên hà Andromeda - khoảng thời gian ước tính là 2,54 triệu năm.

Những con số này không chỉ cho thấy sự rộng lớn của vũ trụ mà còn nhấn mạnh giới hạn của công nghệ hiện tại. Ngay cả tốc độ ánh sáng, vốn là tốc độ nhanh nhất mà con người từng biết, cũng không đủ để khám phá mọi ngóc ngách trong không gian.

Vũ trụ có thể quan sát: Giới hạn không thể vượt qua?

Theo các nhà khoa học, vũ trụ có thể quan sát được hiện có đường kính khoảng 93 tỷ năm ánh sáng. Điều này đồng nghĩa rằng, ngay cả khi chúng ta có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng, hành trình từ một đầu đến đầu kia của vũ trụ sẽ mất ít nhất 93 tỷ năm. Tuy nhiên, thực tế còn phức tạp hơn thế. Vũ trụ không chỉ rộng lớn mà còn liên tục giãn nở, khiến cho các vật thể ở xa càng ngày càng cách xa chúng ta hơn.

Hiện tượng giãn nở vũ trụ lần đầu được phát hiện bởi nhà thiên văn học Edwin Hubble vào năm 1929. Ông nhận thấy các thiên hà xa xôi đều dịch chuyển đỏ, một hiện tượng chỉ ra rằng chúng đang di chuyển ra xa Trái Đất. Không gian vũ trụ không ngừng mở rộng, và tốc độ giãn nở này thậm chí có thể vượt qua tốc độ ánh sáng ở một khoảng cách nhất định. Điều này không vi phạm thuyết tương đối của Einstein bởi vì đây là sự giãn nở của chính không-thời gian, không phải chuyển động của các vật thể trong không gian.

Theo số liệu từ vệ tinh Planck của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu, tốc độ giãn nở hiện tại của vũ trụ là khoảng 67 km/giây trên mỗi triệu parsec (3,26 triệu năm ánh sáng). Ở khoảng cách 14,5 tỷ năm ánh sáng, tốc độ giãn nở đã vượt qua tốc độ ánh sáng. Và tại 93 tỷ năm ánh sáng, tốc độ giãn nở còn lớn hơn nhiều lần tốc độ ánh sáng. Do đó, bất kỳ thiên hà nào cách chúng ta hơn 93 tỷ năm ánh sáng đều không thể nhìn thấy, vì ánh sáng từ chúng không bao giờ có thể chạm đến Trái Đất.

Giới hạn của tốc độ ánh sáng

Mặc dù tốc độ ánh sáng được coi là giới hạn tối đa trong vũ trụ, nó vẫn bất lực trước sự giãn nở ngày càng tăng của không gian. Sự tồn tại của năng lượng tối - lực thúc đẩy sự giãn nở của vũ trụ - làm cho rìa của vũ trụ trở thành một mục tiêu không thể chạm tới.

Một giải pháp lý thuyết để vượt qua giới hạn này là sử dụng lỗ giun hoặc công nghệ tốc độ cong (warp drive), vốn được đề xuất trong thuyết tương đối của Einstein. Những khái niệm này không yêu cầu vượt qua tốc độ ánh sáng mà thay đổi cấu trúc của không-thời gian, cho phép rút ngắn khoảng cách trong không gian hoặc tạo các đường tắt giữa các điểm xa xôi. Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là giả thuyết và chưa có bất kỳ công nghệ thực tế nào có thể biến chúng thành hiện thực.

Tương lai của việc khám phá vũ trụ

Có thể, trong hàng triệu hoặc hàng trăm triệu năm tới, con người sẽ tìm ra cách để vượt qua những rào cản hiện tại. Nhưng tại thời điểm này, vũ trụ vẫn là một không gian bao la với vô vàn bí ẩn vượt ngoài tầm với của chúng ta. Hành trình khám phá không chỉ đòi hỏi những tiến bộ vượt bậc về công nghệ mà còn là sự kiên trì và đam mê không ngừng nghỉ của loài người.

Vũ trụ là nơi chứa đựng không chỉ những câu hỏi lớn mà còn là những giấc mơ về sự tồn tại của nhân loại. Mỗi bước tiến, dù nhỏ bé đến đâu, đều mang lại những hiểu biết mới mẻ, khơi dậy niềm cảm hứng và thúc đẩy chúng ta tiến xa hơn trên hành trình chinh phục không gian. Trong khi chờ đợi những phát triển mới, chúng ta có thể tự hào về những gì đã đạt được và tiếp tục mơ về những khả năng vô tận phía trước.

Trái Đất cư ngụ ở một trong những nơi dị thường nhất vũ trụ? Dữ liệu từ 3 cuộc khảo sát vũ trụ quy mô lớn xác nhận con quái vật Milky Way mà Trái Đất thuộc về rất khác biệt so với đồng loại của nó. Thiên hà Milky Way, tức Ngân Hà, thế giới mà Trái Đất và tất cả những thứ khác trong hệ Mặt trời thuộc về, vốn được nhìn nhận như một...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: ngôi sao thiên hạ tiên nữ dải ngân hà thiên văn học tấm ảnh láng giềng hubble thiên hà tiên nữ edwin hubble lịch sử bí ẩn tinh vân xoắn ốc

Xem thêm Share

Xem nhiều

Bí mật về quê sau 11 năm ở Hàn Quốc, chàng trai tặng bố mẹ 'món quà' bất ngờ01:26

Diễn viên Hoàng Kim Ngọc: 'Tôi nghi chồng chạy vai để gián tiếp cho vợ ăn đấ.m'02:01

MV Tết của Đen quá hot: Đạt Top 1 Trending sau hơn 1 ngày, kéo dài chuỗi kỷ lục suốt 6 năm!05:15

Doãn Hải My cứ hát là hút triệu view, xuất sắc thế nào mà dân mạng tấm tắc "Đoàn Văn Hậu chọn vợ quá đỉnh"01:01

Éo le: Vô tư nhờ người lạ chụp ảnh trên Hồ Gươm nhưng không hề nhận ra đó là 1 sao nam nổi tiếng Vbiz00:42

Sự thật bất ngờ về clip "thầy tặng mỗi học sinh 1 triệu đồng để ăn Tết"00:38

Soi cận căn hộ sang chảnh, "đậm mùi tiề.n" của Hoa hậu Đỗ Hà tại Hà Nội01:22

Bom tấn cổ trang Việt mới nhá hàng đã gây choáng: Bối cảnh đẹp tới từng khung hình, dàn cast quá xuất sắc00:44

Dàn em vợ đeo huy chương võ thuật lên phát biểu khiến chú rể toát mồ hôi00:53

Năm SOOBIN nổi đình đám với hit Phía Sau Một Cô Gái, Hoa hậu Thanh Thủy mới học lớp 905:30

Negav lộ diện ở Bộ Tứ Báo Thủ, Trấn Thành khẳng định: "Những điều đã xảy ra thì không thể thay đổi"02:09

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Phát hiện quái vật Mesosaur lớn nhất từng được biết đến

21:00:41 19/01/2025

Theo Sci-News, các nhà cổ sinh vật học đã phát hiện ra những hộp sọ lớn và một số xương của của một loài mới thuộc dòng họ quái vật Mesosaur.

600 vật lạ tiết lộ hiện tượng 'Mặt Trời đen' đ.e dọ.a địa cầu

08:06:54 19/01/2025

Các nhà khoa học vừa khai quật được hơn 600 hiện vật kỳ lạ được chôn trên đảo Bornholm - Đan Mạch, một hòn đảo nhỏ giữa biển Baltic. Chúng đã giúp họ viết lại câu chuyện thú vị về Mặt Trời đen từng ngự trị trên bầu trời Trái Đất.

Kinh ngạc khi phát hiện hà.i cố.t động vật 40.000 năm tuổ.i trong lớp băng vĩnh cửu

07:54:33 19/01/2025

Viêc phát hiện ra xác của động vật 40.000 năm tuổ.i trong lớp băng vĩnh cửu đã giúp các nhà khảo cổ học có thêm hiểu biết về thế giới động vật cổ xưa.

Loài động vật quý hiếm cả thế giới chỉ Việt Nam có, giới khoa học nỗ lực tìm mọi cách để bảo tồn

07:53:47 19/01/2025

Đây là loài đặc hữu của Việt Nam, hiện đang đối diện nguy cơ biến mất hoàn toàn. Giới khoa học trong nước đang nỗ lực tìm cách để bảo tồn chúng.

Cá ở Nhật Bản chán ăn vì thủy cung vắng khách

20:59:25 18/01/2025

Một chú cá thái dương chán ăn, buồn bã vì không được tương tác với khách tham quan, sau khi thủy cung Shimonoseki tạm đóng cửa để cải tạo.

Nhìn xuống sông, người dân sốc nặng khi chứng kiến cảnh tượng lạ

20:44:26 18/01/2025

Trong đoạn video được đăng tải, lực lượng chức năng đã lái một chiếc xuồng máy vượt qua lớp băng lạnh giá để tiếp cận con hươu, khi nó đang trượt và quằn quại trên bề mặt băng.

"Mặt trăng thứ 2" của Trái Đất có nguồn gốc bất ngờ

20:39:03 18/01/2025

Mặt trăng thứ 2 2024 PT5 có thành phần kỳ lạ, không giống bất kỳ loại tiểu hành tinh nào khoa học từng ghi nhận.

Đến Thung lũng Chế.t, người đàn ông quay được cảnh hầu hết du khách không bao giờ nhìn thấy

09:17:18 18/01/2025

Một video ghi lại cảnh tượng ban đêm kỳ diệu tại Thung lũng Chế.t ở California, Mỹ đang lan truyền mạnh mẽ trên TikTok, thu hút nhiều sự chú ý.

Lạ lùng lớp học trong quán rượu ở Trung Quốc

00:59:17 18/01/2025

Các quán bar ở Trung Quốc đang trở thành nơi giao thoa giữa giải trí và tri thức, thu hút giới trẻ với khát khao học hỏi và kết nối.

Vết tích 9.000 tuổ.i 'ngủ say' dưới lòng hồ

14:44:42 17/01/2025

Tiến sĩ Mark Holley, Giáo sư Khảo cổ học dưới nước tại Đại học Tây Bắc Michigan (Mỹ), đã công bố phát hiện đáng kinh ngạc về một cấu trúc đá cổ xưa dưới đáy Vịnh Grand Traverse thuộc hồ Michigan.

Số phận nghiệt ngã khi loạt xe Maybach, G63 phải chở rơm, cày ruộng lúc dịp Tết: Biết lý do tất cả xin thua

13:05:31 17/01/2025

Mới đây, trên mạng xã hội Douyin (tương tự TikTok ở Việt Nam) xôn xao clip ghi lại cảnh một chiếc G63 đi cày ruộng thay trâu. Điều này khiến ai nấy bật cười, và tò mò: lý do nào để gia đình này lấy chiếc xe hơi tiề.n tỷ đi làm đồng vậy?

Chiêm ngưỡng vẻ đẹp của các loài ốc biển trên thế giới

07:49:53 17/01/2025

Mang những hình thù kỳ lạ và hoa văn huyền ảo, vỏ ốc biển là vật phẩm sưu tầm ưa thích của rất nhiều người trên thế giới. Cùng điểm qua một số loài ốc biển ấn tượng nhất.