Hướng đi nào cho du học sinh trong dịch Covid-19?

Dịch Covid-19 ảnh hưởng rất lớn đến du học sinh và kế hoạch ra nước ngoài học tập của nhiều người.

Phụ huynh tìm hiểu hệ thống giáo dục Mỹ trong một buổi hội thảo về du học Mỹ – ẢNH: ĐĂNG NGUYÊN

Theo thông tin từ các công ty tư vấn du học, số lượng người đi học trong thời gian qua giảm đáng kể.

Phụ huynh e ngại

Theo phân tích gần đây của Viện Nghiên cứu chính sách công (Mỹ), số lượng du học sinh (DHS) đến Mỹ năm học 2020 – 2021 sẽ giảm từ 63 – 98% so với năm học 2018 – 2019. Theo viện này, Mỹ chỉ có thể đạt được mốc 12.000 DHS nếu có sinh viên Mexico và Canada, 2 quốc gia có chung đường biên giới với Mỹ. Tuy nhiên, trước tình hình dịch bệnh đáng lo ngại hiện nay, Mỹ dự kiến chỉ đón khoảng 6.000 DHS mới trong mùa tựu trường tới.

Tình hình này không chỉ diễn ra tại Mỹ mà còn ở nhiều nước khác như Úc, Canada, Nhật Bản…, những nơi mà nguồn thu từ DHS đóng góp rất lớn cho nền kinh tế.

Úc: Lên kế hoạch thí điểm đưa sinh viên quốc tế trở lại

Đại diện Đại sứ quán Úc tại Hà Nội cho biết việc đưa sinh viên quốc tế đến/trở lại Úc sẽ được thưc hiện một cách cẩn trọng và chia theo giai đoạn, ở quy mô nhỏ và do chính quyền các bang, vùng lãnh thổ cùng các cơ sở giáo dục phối hợp thực hiện.

Nếu được phê duyệt, các hoạt động thí điểm này ban đầu sẽ hỗ trợ việc đưa trở lại Úc một số lượng nhỏ sinh viên quốc tế, trên cơ sở các quy định và quy trình nghiêm ngặt liên quan đến sức khỏe, cách ly. Nếu hiệu quả sẽ cân nhắc việc đưa sinh viên quốc tế trở lại trên quy mô lớn trong tương lai khi điều kiện sức khỏe cộng đồng cho phép.

Ngoài ra, sinh viên tốt nghiệp (những người đã từng có thị thực sinh viên) khi ở bên ngoài Úc vẫn có thể nộp hồ sơ xin thị thực làm việc sau tốt nghiệp nếu họ chưa thể trở lại Úc do dịch bệnh Covid-19. Ở những nơi bệnh dịch Covid-19 khiến cho việc tiếp cận các dịch vụ quan trọng bị gián đoạn, người xin thị thực sẽ được cho thêm thời gian để cung cấp kết quả tiếng Anh cũng như một số yêu cầu khác.

Chị Vũ Thị Phương Thảo, làm việc tại một công ty du học có trụ sở tại Mỹ, đơn vị có các hoạt động đưa DHS Việt Nam qua Mỹ học các cấp, cho biết thời gian vừa qua số lượng DHS giảm rõ rệt. Hầu hết ba mẹ lo ngại vì tình hình dịch Covid-19. Các nước cũng đóng cửa biên giới và dừng xét thị thực (visa) du học, chỉ mới mở lại trong tháng 7 vừa qua. Hiện nay đa số các trường đều cho học sinh, sinh viên học trực tuyến.

Theo ông Trần Đức Cảnh, Thành viên Hội đồng quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực, số lượng phụ huynh, học sinh tìm đến các công ty tư vấn du học giảm đến khoảng 2/3 so với trước mùa dịch Covid-19.

Du học theo cách nào?

Theo ông Trần Đức Cảnh, với tình hình hiện nay, sẽ không có lời khuyên duy nhất dành cho tất cả mọi người. Nhiều phụ huynh sẽ rất khó quyết định cho con du học hay không.

Tuy nhiên, ông Cảnh cho rằng hiện nay có nhiều lựa chọn cho những học sinh có ý định du học. Một là học trường tại Việt Nam, sau đó chuyển tiếp sang các trường nước ngoài khi thuận lợi. Nhưng cách này phải tìm hiểu kỹ điều kiện chuyển tiếp cụ thể. Hai là nếu đã đăng ký học tại một trường nước ngoài thì có thể xin bảo lưu. Nếu bảo lưu phải thông báo sớm trước ít nhất 1 tháng. Ba là vẫn học bình thường nhưng học trực tuyến, sau đó sẽ ra nước ngoài khi đã ổn định.

Ông Cảnh cho biết hiện tại đã qua thời điểm các trường ĐH của Mỹ tuyển sinh cho đợt khai giảng vào tháng 9. Chỉ còn một ít trường tuyển sinh cho khóa tháng 1.2021. Vì vậy, nếu học sinh lớp 12 vừa tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT, muốn đi du học thì khá trễ. Các em này có thể đăng ký khóa học dự bị tiếng Anh của các trường trước khi du học nếu chưa đủ yêu cầu. Với các học sinh lớp 11, muốn tìm được trường tốt ở Mỹ, nên nộp hồ sơ ngay vào cuối năm nay để chuẩn bị cho năm sau.

Ông Trần Thắng, Chủ tịch Viện Văn hóa – Giáo dục Việt Nam (IVCE) tại Mỹ, dịch Covid-19 ở Mỹ vẫn còn khá nặng nề. Các chuyến bay nước ngoài vào Mỹ đến tháng 12 mới có thể trở lại bình thường. Hy vọng DHS mới và cũ có thể sang Mỹ học, vì theo dự kiến thời điểm này ở Mỹ có thể đã có vắc xin.

“Với tình hình này, những DHS đã được nhận nhập học vào tháng 9 năm nay có thể tiếp tục học trực tuyến để giữ hồ sơ được liên tục. Đến tháng 1.2021 thì trực tiếp qua Mỹ học. Học sinh chưa nộp đơn tháng 9 có thể nộp đơn cho kỳ nhập học tháng 1.2021 và nếu tình huống dịch bệnh vẫn xấu thì có thể dời qua thời gian kế tiếp. Chọn lựa trường ở Việt Nam để học rồi chuyển tiếp cũng là một hướng đi, nhưng cần xem xét hệ thống trường để khi chuyển tiếp không bị “gãy”, ông Trần Thắng đưa ra lời khuyên.

Chị Vũ Thị Phương Thảo cũng chia sẻ: “Nếu học sinh xác định du học vì các mục tiêu khác nhau như định cư, học kiến thức, tăng trải nghiệm… thì những giá trị như vậy vẫn còn nguyên vẹn. Không vì dịch Covid-19 mà những giá trị này sút giảm. Tương lai vẫn luôn có nhiều bất định. Vì vậy, nếu có ý định du học thì vẫn có thể lên kế hoạch bình thường”.

Mỹ: Ưu tiên phỏng vấn thị thực du học

Trên thực tế, Tổng lãnh sự quán Mỹ tại TP.HCM đã ưu tiên trong việc xếp lịch phỏng vấn thị thực du học. Thời gian chờ cho buổi phỏng vấn visa du học hiện tại rất ngắn.

Trả lời phỏng vấn với phóng viên Thanh Niên, ông Juan German, phát ngôn viên Tổng lãnh sự quán Mỹ tại TP.HCM, cho biết: “Chúng tôi nhận ra những thách thức nghiêm trọng mà dịch Covid-19 đã đặt ra cho các trường ĐH cũng như cho học sinh, sinh viên. Chúng tôi vui mừng vì với hướng dẫn mới của Bộ An ninh nội địa Mỹ, rất nhiều học sinh quốc tế đã lên kế hoạch đi học Mỹ vào mùa thu này sẽ có cơ hội thực hiện được điều ấy. Sinh viên quốc tế hiện đang ở Mỹ có thể tiếp tục ở lại học tập theo hướng dẫn của các trường mà họ đăng ký theo học, bao gồm cả loại hình trực tuyến. Sinh viên nước ngoài có visa còn hiệu lực không cần phải nộp đơn xin visa mới trước khi đến Mỹ tiếp tục học tập, miễn là không có trở ngại nào trong vấn đề hạn chế đi lại liên quan đến Covid-19. Sinh viên mới đã có giấy xác nhận I-20 còn giá trị sẽ đủ điều kiện để nộp đơn xin visa ngay khi dịch vụ lãnh sự trong nước hoạt động. Thị thực du học là ưu tiên hàng đầu, và chúng tôi sẽ cố gắng bằng mọi cách hỗ trợ đương đơn kịp thời”.

Những cơ hội mới

Ông Trần Đức Cảnh cho rằng DHS ở Mỹ, Úc, Canada… sẽ giảm trong vài năm tới. Nhưng số lượng DHS Trung Quốc sẽ giảm cao hơn Việt Nam rất nhiều. Ở Mỹ, trong năm nay, DHS Trung Quốc có thể giảm khoảng 100.000 – 150.000 người. Khi đó, DHS Việt Nam đến các nước học sẽ có nhiều cơ hội tốt hơn.

Ở hướng ngược lại, thời gian vừa qua là cơ hội để các trường ĐH, phổ thông tại Việt Nam triển khai du học tại chỗ. Các trường ĐH cũng như phổ thông quốc tế đều có chính sách tiếp nhận các DHS đang kẹt lại Việt Nam vì dịch Covid-19. Bộ GD-ĐT cũng đã có công văn gửi các trường ĐH về việc tiếp nhận DHS Việt Nam và sinh viên quốc tế không tiếp tục học tập ở nước ngoài do dịch Covid-19.

Các trường phổ thông dạy chương trình nước ngoài phù hợp, các trường ĐH quốc tế tại Việt Nam cũng có nhiều chương trình tiếp nhận các DHS Việt Nam và sinh viên quốc tế có nhu cầu, đủ điều kiện tiếp tục học tập.