Học xong 9 năm, sau đó học gì?
Để thực hiện triệt để việc phân luồng học sinh sau THCS, hướng tới thực hiện giáo dục bắt buộc 9 năm, thiết kế chương trình đào tạo nói riêng cần quan tâm đến những yếu tố nào?
GS Nguyễn Minh Thuyết – nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội:Phân luồng sớm phải chấp nhận học lệch
Phân luồng sau THCS, tăng cường định hướng nghề nghiệp ở bậc THPT là những vấn đề, theo tôi, cần tập trung nghiên cứu. Ở Đức học tiểu học 6 năm, sau đó bắt đầu phân luồng học sinh.
Có ba loại trường trung học: 6 năm, 5 năm, 4 năm và đều được cấp bằng tốt nghiệp THPT. Loại 6 năm chỉ dành cho những em giỏi và học hàn lâm để vào ĐH, 5 năm vào CĐ nghề, 4 năm vào công nhân cấp kỹ thuật. Phân luồng này do nhà trường tư vấn và sự lựa chọn của phụ huynh. Các trường đều có tiêu chuẩn. Học sinh học các trường đã chọn và được chọn không thể kêu quá tải.
Học sinh lớp 9/3 Trường THCS Ba Đình, quận 5, TP HCM trong giờ học tiếng Anh. Ảnh: Tuổ.i Trẻ.
Tại sao các nước châu Âu vẫn thu hút nhiều học sinh học nghề? Vì học nghề ra trường nếu tay nghề cao vẫn có lương cao. Trong khi đó ở Việt Nam tất cả đổ xô vào ĐH vì ĐH mới xin được việc, còn trung cấp nếu xin được việc thì lương thấp. Rõ ràng khi thiết kế lại cấu trúc nền giáo dục quốc dân, việc này cần phải được làm rõ.
Tôi nghĩ đến THCS phải phân luồng ngay và có nhiều loại trường phù hợp với năng lực của học sinh. Nhưng sẽ phải chấp nhận chuyện học lệch. Lên đến THPT học lệch cũng không vấn đề gì. Mỗi người có sở trường riêng. Nếu không học lệch thì không có người giỏi, xuất sắc ở những lĩnh vực khác nhau.
Việc thiết kế chương trình giáo dục THPT theo hướng phân hóa là cần thiết. Nhưng trước hết Chính phủ phải có chương trình tổng thể giáo dục mầm non làm gì, phổ thông làm gì, dạy nghề thế nào, ĐH thế nào…
Sau đó xác định mỗi đề án cụ thể cần bao nhiêu tiề.n, tác động xã hội như thế nào, lựa chọn cái gì làm trước, cái gì sau. Nếu tập trung chuyện này tuy lớn có lớn, nhưng so với cái chung vẫn là nhỏ. Khâu trọng yếu nhất trong việc đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT là chất lượng đào tạo nguồn nhân lực của ĐH và dạy nghề. Đây là việc cần phải tập trung nghiên cứu kỹ.
Lữ Trọng San (lớp K9 – lắp đặt thiết bị cơ khí Trường CĐ nghề Cơ điện Hà Nội): Đáng lẽ chúng tôi đã tiết kiệm được thời gian, tiề.n bạc…
Hiện tôi học tại trường nghề và thật sự thấy cũng rất tiếc, vì nếu được phân luồng sớm thì bản thân đã có thể tiết kiệm được thời gian và tiề.n bạc khi định hướng nghề rõ ràng.
Có thể với các gia đình có điều kiện, việc học thêm vài năm phổ thông rồi sau đó chọn học nghề hay học ĐH tiếp không phải là vấn đề, nhưng với những gia đình khở khăn thì phân luồng sớm, định hướng nghề nghiệp rõ ràng sẽ giúp tiết kiệm chi phí học tập, đồng thời giúp người học có cơ hội được làm nghề sớm để giúp đỡ gia đình.
Video đang HOT
Đáng lẽ học hết lớp 9 đã có thể theo học trung cấp, trung cấp nghề, nhưng lâu nay không ít bạn bè tôi học hết THPT rồi xoay trở lại học nghề một cách lãng phí.
Tuy nhiên, khi nghe thông tin trong những năm tới Việt Nam thực hiện giáo dục bắt buộc 9 năm và phân luồng mạnh sau THCS, tôi có băn khoăn liệu với độ tuổ.i 15 thì học sinh có thể định hướng được nghề nghiệp chưa?
Thực tế hồi còn học phổ thông, phải đến lớp 12 tôi mới xác định định hướng nghề nghiệp sau này cho mình. Nhớ hồi THCS, các thầy cô phân hóa học sinh theo các nhóm khá – giỏi, yếu – kém, nhưng phân hóa là để có phương pháp giảng dạy phù hợp, bồi đắp hoặc nâng cao kiến thức cho chúng tôi đáp ứng việc hoàn thành cấp học THCS và thi tuyển vào THPT, chứ hoàn toàn không phải định hướng người nào nên học nghề, người nào có thể tiếp tục theo học THPT, rồi vào ĐH.
Vì vậy, theo tôi, nếu muốn thực hiện phân luồng hiệu quả thì giáo dục trên nhà trường phải có sự thay đổi mạnh mẽ, giúp học sinh hoàn tất 9 năm không chỉ đủ kiến thức cơ bản để sẵn sàng phân luồng, mà còn trang bị cho học sinh những kỹ năng đủ để có thể tự tin chọn, định hướng nghề nghiệp bên cạnh sự định hướng duy nhất của gia đình như bấy lâu nay với lứa tuổ.i mà mọi người vẫn cho rằng “ăn chưa no, lo chưa tới”.
Ông Đặng Đình Đại – Hiệu trưởng Trường THPT Wellspring, Hà Nội: Cần bổ sung văn hóa và kỹ năng cho học sinh THCS
Nếu xác định học sinh phổ thông học xong chương trình 9 năm là xong giai đoạn giáo dục cơ bản thì cần phải điều chỉnh yêu cầu, nội dung chương trình môn học, làm sao để học sinh sau khi học xong 9 năm được trang bị văn hóa tối thiểu nhất về mọi lĩnh vực, đồng thời có được những kỹ năng cần thiết để có thể bước vào cuộc sống, tham gia thị trường lao động nếu như các em không có điều kiện học tiếp lên cao.
Chương trình giáo dục hiện hành cũng đã đặt ra vấn đề phân luồng sau THCS nhưng hiệu quả thấp.
Học sinh tiểu học, THCS phải học một chương trình với nhiều kiến thức còn hàn lâm quá, xa rời cuộc sống, không thật sự cần thiết cho cuộc sống của người học, cũng không chú trọng trang bị cho người học những kỹ năng sống, kỹ năng làm việc tối thiểu.
Môn nghề phổ thông ở bậc THCS và cả THPT chỉ mang tính hình thức, đối phó, không có hiệu quả. Nếu làm một khảo sát với giáo viên, học sinh phổ thông, tôi chắc chắn 90% số người được hỏi sẽ cho rằng học nghề phổ thông chỉ nhằm mục đích cộng điểm trong các kỳ thi phía trước.
Bởi vậy, học sinh đều chọn môn nghề dễ có điểm, dễ có điểm giỏi. Học xong không nắm được kỹ năng cơ bản của nghề, cũng không dùng vào việc gì. Xét ở khía cạnh lý thuyết, nghề phổ thông là tốt nhưng trên thực tế đây là môn học cần bỏ nếu ở chương trình mới vẫn tái diễn cách làm như hiện nay.
Một trong những nguyên do khiến phân luồng sau THCS yếu là hệ thống trường nghề không thu hút được người học do chưa mở ra được những nghề thiết thực, có chất lượng, hệ thống tuyên truyền, dự báo cơ hội việc làm sau học nghề hạn chế, cơ chế tuyển dụng lao động không hợp lý khi ở đâu cũng đòi hỏi có bằng ĐH, trong khi yêu cầu công việc chỉ cần người có tay nghề tốt. Đây là những vấn đề phải khắc phục mà không chỉ một ngành GD&ĐT có thể làm được.
Theo Ngọc Hà-Vĩnh Hà/Báo Tuổ.i trẻ
Sợ thất nghiệp, sinh viên sư phạm bỏ trường về làm thợ
Với tâm lý sợ "sau tốt nghiệp về đi... cày", một số sinh viên quê Hà Tĩnh bỏ đại học về học nghề.
Nhiều em khác thừa điểm đậu đại học nhưng không nhập học cũng chọn học nghề. Đây là những lựa chọn đang được nhiều gia đình, thầy cô ủng hộ và là tín hiệu vui trong định hướng nghề nghiệp của học sinh.
Rời bỏ giảng đường về học... làm thợ
Em Nguyễn Hoài Giang (SN 1996, trú xã Phú Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh) chia sẻ, năm 2014, em thi khối C, đậu Đại học Quy Nhơn chuyên ngành Quản lý giáo dục. Nhưng trong thời gian học năm thứ nhất, em tìm hiểu và được biết, rất nhiều anh chị tốt nghiệp ra trường mãi vẫn không xin được việc. Do đó, học xong năm thứ nhất, Giang quyết định bỏ về học nghề cắt gọt kim loại ở trường Cao đẳng Nghề Việt - Đức Hà Tĩnh.
"Sợ học xong ra trường không xin được việc nên em quyết định bỏ về học nghề đỡ tốn kém, thời gian học ngắn, lại dễ xin việc hơn", Giang chia sẻ.
Ban đầu, việc Giang bỏ đại học về học nghề bị bố mẹ và anh chị trong nhà phản ứng. Được em phân tích, sau đó, mọi người hiểu và ủng hộ.
Em Nguyễn Xuân Ngọc bỏ Đại học Công nghệ Thông tin TP HCM về học nghề tại Cao đẳng nghề Việt Đức. Ảnh: Lao Động.
Cũng với tâm lý sợ ra trường thất nghiệp, em Nguyễn Xuân Ngọc (SN 1996, quê xã Khánh Lộc, Can Lộc) học xong năm thứ nhất Đại học Công nghệ thông tin TP HCM thì bỏ về học lớp chế tạo thiết bị cơ khí, trường Cao đẳng nghề Việt - Đức Hà Tĩnh.
Nói về lý do chọn học nghề, Ngọc cho biết, học đại học được một năm nhưng quá tốn kém, mà ra trường lo sợ thất nghiệp nên em chán rồi quyết định bỏ về học nghề đỡ tốn kém, ra trường lại không lo thất nghiệp, trong khi Hà Tĩnh đang có Khu kinh tế Vũng Áng giải quyết việc làm cho hàng ngàn công nhân.
"Mọi người giờ đều biết học đại học ra thất nghiệp rất nhiều, ngay như xóm em cũng 5 - 6 người tốt nghiệp đại học mà không có việc. Do vậy, việc em chọn học nghề bố mẹ cũng rất ủng hộ", Ngọc chia sẻ.
Điểm cao, học giỏi nhưng vẫn chọn học nghề
Cũng năm học này, Cao đẳng nghề Việt - Đức Hà Tĩnh tiếp nhận em Bùi Văn Quảng (SN 1997, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh) học chuyên ngành Điện tử công nghiệp.
Ngay sau khi nộp hồ sơ, Quảng được hiệu trưởng nhà trường quyết định tặng 1 năm học bổng và miễn học phí vì "hồ sơ của em quá đẹp": Học bạ 3 năm học THPT luôn đạt danh hiệu học sinh giỏi với tổng điểm 3 năm trên 8.0. Trong 12 năm học, nhiều lần em đạt giải học sinh giỏi huyện, tỉnh. Mới nhất, năm học 12, Quảng đoạt giải 3 toán toàn tỉnh và được kết nạp Đảng viên trong trường học.
Quảng chia sẻ: "Em từng ước mơ làm thầy giáo nhưng hiện nay học sư phạm rất khó xin việc nên em quyết định chọn học nghề để có việc làm. Học nghề vừa đỡ tốn kém vừa rút ngắn thời gian, sớm đi làm có tiề.n phụ giúp gia đình".
Một trường hợp đặc biệt khác là em Trần Ngọc Nam (học sinh lớp 12C, THPT Vũ Quang, Hà Tĩnh). Kỳ thi vừa qua, em đạt 23 điểm cho 3 môn thi khối C (Văn 7, Sử 7 và Địa lý 9), cộng thêm 1,5 điểm ưu tiên khu vực miền núi nữa là đạt 24,5 điểm.
Với số điểm này, em có thể lựa chọn học rất nhiều trường đại học tốp đầu. Tuy nhiên, khá bất ngờ là em quyết định nộp hồ sơ nhập học ngành cơ khí của Cao đẳng Nghề Việt - Đức Hà Tĩnh.
Nam chia sẻ, việc lựa chọn học nghề đã được em và gia đình bàn bạc, thống nhất từ khi bắt đầu lớp 12 vì mọi người hiểu rõ học đại học bây giờ ra trường rất khó xin việc. Trong khi đó, học nghề dễ có việc làm, nếu không xin được thì cũng có thể tự mở xưởng để làm, không lo thất nghiệp.
Trường CĐ nghề Việt Đức Hà Tĩnh. Ảnh: Lao Động.
Tín hiệu đáng mừng
PGS.TS Đặng Minh Ất - Hiệu trưởng Cao đẳng Nghề Việt - Đức Hà Tĩnh - cho biết, theo bảng điểm trong học bạ của các em vào trường năm nay, khoảng 70% trong số này đủ điều kiện học đại học. Đặc biệt, có những em điểm rất cao trong kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia vừa qua nhưng vẫn chọn học nghề.
Theo thầy Ất, việc học sinh chủ động học nghề mà không học đại học là tín hiệu đáng mừng. Nó chứng tỏ định hướng nghề nghiệp trong học sinh đang tốt dần lên. Nhiều em đã nhận thức, đại học không phải con đường duy nhất để lập nghiệp.
Thậm chí, cố học cho được đại học mà không tính toán đến đầu ra, nhu cầu việc làm thì rất nguy hiểm, nó trở thành gánh nặng cho bản thân, gia đình, xã hội. Bởi, nước ta đang trong tình trạng thừa thầy thiếu thợ, học đại học ra trường thất nghiệp với con số ngày càng lớn.
Cũng theo PGS.TS Đặng Minh Ất, gần 100% sinh viên của trường tốt nghiệp có việc làm ngay với mức lương 4 - 7 triệu/tháng. Bởi nhà trường có mối quan hệ với các doanh nghiệp, đào tạo để cung cấp nhân lực cho họ, phổ biến là đào tạo để cung cấp lao động cho Khu kinh tế Vũng Áng (Kỳ Anh, Hà Tĩnh).
Ông Trần Huy Liệu - Phó giám đốc Sở Nội vụ Hà Tĩnh - cho biết, toàn tỉnh đang thừa 653 giáo viên THCS, 188 giáo viên THPT. Nguyên nhân do giảm trường, giảm lớp, giảm học sinh. Mấy năm nay, Hà Tĩnh chỉ tuyển dụng giáo viên THPT là những người bằng giỏi, trình độ thạc sĩ, còn THCS và tiểu học hầu như không tuyển, trong khi đó bất cập là ở chỗ các trường đại học vẫn đào tạo chỉ tiêu sư phạm nhiều.
Theo Trần Tuấn/Lao Động
Bồi dưỡng giáo viên kiểu... đối phó! Việc bồi dưỡng thường xuyên khiến nhiều nhà giáo bức xúc vì quy định chỉ mang tính hình thức, làm khổ giáo viên. Giáo viên (GV) một trường THPT tại quận 3, TP HCM cho biết, Bộ GD&ĐT đưa ra mấy chục module rồi yêu cầu GV phải tự bồi dưỡng hoặcnhà trường tổ chức bồi dưỡng. Mỗi năm, GV phải đăng ký...