Học sinh lớp 6 sẽ được học tích hợp liên môn Lịch sử – Địa lý, Khoa học tự nhiên?

Theo chương trình GDPT mới, từ năm học 2021-2022, học sinh lớp 6 sẽ được học tích hợp liên môn Lịch sử – Địa lý, Khoa học tự nhiên thay vì các môn đơn lẻ như trước đây.

Thông tin tại tọa đàm “Sách giáo khoa mới lớp 2, lớp 6: Những điểm ưu việt của bộ sách giáo khoa xã hội hóa đầu tiên” do Báo Lao Động tổ chức chiều nay (10/3), TS Nguyễn Văn Ninh, đồng chủ biên SGK Lịch sử và Địa lý lớp 6 – Bộ Cánh Diều cho biết, đây là môn mới trong chương trình giáo dục phổ thông.

Trong chương trình hiện hành có 2 môn học gồm Lịch sử và Địa lý tách rời, nhưng trong chương trình mới nó là 1 môn học. SGK Bộ Cánh Diều được tích hợp 2 phân môn, chủ đề tích hợp kiến thức cả Lịch sử và Địa lý. Khi tích hợp kiến thức giao nhau của Lịch sử và Địa lý nhưng vẫn đảm bảo phân môn.

“Những kiến thức được chúng tôi thể hiện thể hiện rất rõ tích hợp nội môn, xuyên môn, liên môn”, TS Ninh cho biết.

TS Nguyễn Văn Ninh. Ảnh: Tô Thế

Cũng theo TS Nguyễn Văn Ninh, chương trình Lịch sử và Địa lý, các cấp học từ THCS có 4 chủ đề tích hợp gồm phát kiến địa lý; đô thị trong lịch sử, đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và chủ quyền biển đảo. 4 chủ đề tích hợp trên được thiết kế từ lớp 7 đến lớp 9.

Với lớp 6 mới chỉ dừng lại ở 2 phân môn. Trong SGK mới, chủ đề về biển đảo cũng đã được tích hợp, theo đó, không chỉ đơn thuần là kiến thức về biển đảo, mà còn là các vấn đề về chủ quyền, xác định vị trí chiến lược của biển đảo Việt Nam, từ đó nâng cao tinh thần trách nhiệm về việc bảo vệ chủ quyền dân tộc của học sinh.

Tương tự các môn khối xã hội, các môn như Sinh học, Hóa học, Vật lý cũng được tích hợp thành môn Khoa học tự nhiên trong chương trình SGK lớp 6.

PGS-TS Mai Sỹ Tuấn – Chủ biên SGK Khoa học tự nhiên lớp 6 – bộ Cánh Diều, cho biết: “Khi làm chương trình, chúng tôi đã bàn luận xây dựng môn Khoa học tự nhiên là môn tích hợp, còn Địa lý và Lịch sử là môn học phối hợp.

Ở Việt Nam, đây là môn học đầu tiên tích hợp, vì vậy để giáo viên có thể dạy được là một thách thức rất lớn. Việc viết sách lần này cũng rất vất vả. Đây không còn là trách nhiệm mà còn cần có tình yêu thực sự với giáo dục mới có thể vượt qua”.

PGS.TS Mai Sỹ Tuấn cho biết, sách được biên soạn với phương châm sách tinh giảm, kế thừa sách hiện hành, đạt được yêu cầu của hiện đại, thiết thực, gắn liền với cuộc sống, từ đó khơi nguồn sáng tạo, giúp học sinh tư duy quá trình học tập. Đây cũng chính là quan điểm trong quá trình biên soạn sách giáo khoa. Theo đó, SGK môn Khoa học tự nhiên sẽ phải đảm bảo hỗ trợ cho giáo viên giảng dạy tích hợp cùng với đó đổi mới phương pháp giảng dạy nhưng phải phù hợp với năng lực học sinh.

PGS-TS Mai Sỹ Tuấn. Ảnh: Tô Thế

“Mỗi quốc gia sẽ có tích hợp khác nhau, chúng tôi chọn cách tích hợp ở mức độ vừa phải để phù hợp với giáo viên phổ thông, làm thế nào để giáo viên yên tâm. Mặc dù dạy môn tích hợp nhưng số lượng công việc của thầy cô không thay đổi.

Về cách bố trí nội dung, chúng tôi xây dựng theo mạch nội dung, tích hợp các kiến thức. Ví dụ khi cô giáo dạy về vật sống thì đây không chỉ đơn thuần là kiến thức sinh học, mà còn tích hợp nhiều kiến thức khác nhau, tuy nhiên, giáo viên dạy Sinh học sẽ là thuận lợi nhất khi dạy môn này. Khi thực hiện chương trình mới, bộ sách mới, những giáo viên nào chưa được bồi dưỡng, tập huấn, đào tạo sẽ được đào tạo, bồi dưỡng. Tuy nhiên, chương tình mới, sách mới đòi hỏi thầy cô phải cố gắng, đổi mới để đáp ứng yêu cầu mới”, PGS.TS Mai Sỹ Tuấn cho hay.

Dạy và học tích hợp không phải hỗn độn môn này với môn kia

Theo PGS.TS Mai Sỹ Tuấn, trong chương trình mới, sách mới sẽ chú trọng đánh giá năng lực của học sinh, điều này được tích luỹ qua cả quá trình học tập dài, có kết hợp giữa đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ, khơi gợi khả năng liên hệ kiến thức của các em hơn là việc phải học thuộc, phải học ghi nhớ.

Chủ biên SGK Khoa học tự nhiên lớp 6 – Bộ Cánh Diều cũng cho rằng, dạy học tích hợp là nhu cầu phát triển năng lực, không chỉ áp dụng riêng với các môn khoa học tự nhiên. Hiện nay các nước trên thế giới đều dạy tích hợp các môn này, thậm chí “rất khó để tìm ra nước nào không dạy tích hợp, các nước anh em như Lào, Campuchia cũng đã áp dụng từ rất lâu”.

“Dạy và học tích hợp nhưng không phải hỗn độn môn này với môn kia mà vẫn phải dạy đúng, nghĩa là kiến thức Hoá học vẫn phải là Hoá học, Sinh học vẫn phải là Sinh học, không biến dạng, mà tích hợp các kiến thức, liên kết tạo thành mạch với nhau.

Dạy học tích hợp phải đảm bảo tính đa dạng, tính tương tác, tính hệ thống, quy luật vận động và biến đổi, tất cả những tính chất này là sợi dây liên kết với nhau. Dạy và học tích hợp có khó không? Chúng tôi đã nghiên cứu, xây dựng để phù hợp với chương trình dạy và học THCS và THPT. Thực chất tích hợp này mới ở mức nông, chưa phải tích hợp quá sâu thành chuyên đề”, PGS.TS Mai Sỹ Tuấn cho hay./.