Học giả Trung Quốc: Chính phủ cần bỏ chính sách “ngoại giao pháo hạm”

Học giả Trung Quốc (TQ) Chu Hao đã đề nghị Chính phủ TQ từ bỏ chính sách “ngoại giao pháo hạm” để giải quyết các tranh chấp trên biển Đông với các nước láng giềng.

Lính thuỷ đánh bộ Mỹ và Philippines trong một cuộc tập trận chung.

Trong bài xã luận trên tờ China Daily ngày 6.7, ông Chu Hao – chuyên gia Viện Nghiên cứu Đông Nam Á và Nam Á thuộc Học viện Quan hệ quốc tế hiện đại TQ – nhấn mạnh rằng, kể từ năm 2010, tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông đã ảnh hưởng đến hình ảnh của TQ ở Đông Nam Á.

Ông cho rằng, việc TQ sử dụng vũ lực chống Việt Nam và Philippines chỉ đẩy hai nước này – và có thể tất cả các thành viên ASEAN – gần với phương Tây hơn và làm cho những nỗ lực ngoại giao của TQ ở Đông Nam Á trở thành số không. Các tranh chấp đã làm cho hình ảnh của TQ là một cường quốc có trách nhiệm ở Đông Nam Á – mà khó khăn lắm TQ mới tạo dựng được – đã đối mặt với sự khủng hoảng lòng tin.

Theo ông Chu Hao, các nước liên quan đến biển Đông lo ngại rằng, việc TQ hiện đại hóa quân sự cùng với tình cảm dân tộc đang gia tăng có thể khiến TQ giải quyết tranh chấp bằng vũ lực hoặc đe dọa vũ lực và vì vậy, các nước phải tìm kiếm sự tham gia của ASEAN hay Mỹ.

Ông Chu Hao cho rằng, TQ cần xử lý vấn đề biển Đông cũng như quan hệ ASEAN – TQ một cách thận trọng. Ông lưu ý rằng, đang có một làn sóng dư luận ở TQ tin rằng tình hình biển Đông đang rất dữ dội, và có một số tiếng nói cực đoan đang kêu gọi sử dụng vũ lực, từ bỏ hợp tác với ASEAN. Ông nhận định, về tổng thể, “hợp tác vẫn là dòng chảy chính trong quan hệ ASEAN – TQ”.

“TQ nên tiếp tục bỏ qua những lời kêu gọi sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp” – ông Chu Hao viết. Sử dụng vũ lực sẽ tạo ra môi trường đối kháng. “Trong trường hợp đó, biển Đông sẽ thành cái bẫy trên con đường phát triển hòa bình của TQ”. Ông cho rằng, từ giờ TQ nên tập trung vào quyền lực mềm trên 3 vấn đề khi giải quyết biển Đông: Tìm kiếm và duy trì nền tảng đạo lý, tăng cường lòng tin của các nước láng giềng để họ tin rằng sự nổi lên của TQ là hòa bình và xây dựng uy thế của TQ.

Trong khi đó, nội các Philippines hôm 5.7 đã có cuộc họp kín về an ninh và cách xử trí với TQ trong các tranh chấp trên biển. Tuy nhiên, đến chiều 6.7, Philippines vẫn chưa công bố cụ thể các biện pháp này. Ngày 6.7, kỷ niệm 65 năm ngày thành lập lực lượng không quân, Philippines đã tổ chức buổi bay trình diễn của hơn 40 máy bay và trực thăng, hầu hết đã lỗi thời. Đây là buổi bay trình diễn đầu tiên của không quân Philippines trong 15 năm qua.

Cuộc trình diễn tại thành phố Lipa – phía nam thủ đô Manila – được khôi phục vào thời điểm Philippines đang tăng cường khẳng định chủ quyền tại các quần đảo và bãi đá ngầm ở biển Đông tranh chấp với TQ. Tư lệnh Không quân Philippines – Trung tướng Lauro Catalino Dela Cruz – khẳng định: “Trước hết, cần cho thấy chúng tôi không phải đang mở rộng thành lực lượng lục quân. Thay vào đó, chúng tôi đang nâng cấp sức mạnh không quân để phục vụ đất nước và nhân dân”.

Buổi bay trình diễn có sự tham gia của những “phương tiện khiêm tốn” của không quân Philippines như máy bay T41-D, máy bay huấn luyện SF-260M và SF-260TP, máy bay ném bom OV-10, trực thăng chiến đấu đa năng Sokol, máy bay lên thẳng UH-1H, trực thăng tấn công MD-520MG, máy bay vận tải tầm trung F-27 và máy bay vận tải hạng nặng C-130.

Trả lời báo giới sau buổi trình diễn, cựu Tư lệnh Không quân Philippines Pedrito Cadungog cho biết: “Những gì chúng ta chứng kiến ngày hôm nay sẽ tác động gấp nhiều lần tới mọi người, buộc họ phải tin rằng chúng ta có khí tài không quân. Chúng ta ở đây không phải để gây chiến, mà để bảo vệ chủ quyền của mình”.

Theo Lao Động