Học bổng tiến sĩ cho 7.300 giảng viên: Tuyển chọn ra sao?

Từ nay đến năm 2030, sẽ có khoảng 7.300 giảng viên được cấp học bổng đào tạo tiến sĩ tại nước ngoài hoặc phối hợp giữa các trường đại học Việt Nam và trường đạt chuẩn chất lượng khu vực và thế giới

Theo Đề án Nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đại học (ĐH) đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) giai đoạn 2019-2030 (gọi tắt là Đề án 89) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, từ nay đến năm 2030, khoảng 10% giảng viên ĐH được đào tạo trình độ tiến sĩ.

Hơn 5.000 giảng viên được đào tạo tiến sĩ

Trong số này, 7% giảng viên được đào tạo toàn thời gian ở nước ngoài, 3% giảng viên được đào tạo trong nước và phối hợp giữa các trường ĐH Việt Nam với các trường ĐH nước ngoài đạt chuẩn chất lượng khu vực và thế giới. Bên cạnh đó, khoảng 80% giảng viên các trường thuộc khối văn hóa, nghệ thuật và thể dục, thể thao đạt trình độ thạc sĩ trở lên. Các giảng viên này được đào tạo toàn thời gian ở nước ngoài và trong nước đạt chuẩn chất lượng khu vực và thế giới, cơ cấu hợp lý. Đề án cũng đặt ra mục tiêu thu hút được ít nhất 1.500 nhà khoa học, người có trình độ tiến sĩ đang công tác ở nước ngoài hoặc đang làm việc trong nước, ngoài các cơ sở giáo dục ĐH đến làm việc tại các cơ sở giáo dục ĐH Việt Nam.

Các đại biểu trao đổi tại tọa đàm chiều 22-4 (Ảnh: MINH PHONG)

Đến năm 2030, phấn đấu 100% cán bộ quản lý và giảng viên được bồi dưỡng nâng cao năng lực, trong đó chú trọng các năng lực của giảng viên về phát triển chương trình đào tạo, giảng dạy theo phương pháp hiện đại, nghiên cứu khoa học, ngoại ngữ và công nghệ thông tin.

Bộ GD-ĐT cho hay đối tượng của đề án là những người đã trúng tuyển hoặc đang theo học chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ trong nước, nước ngoài hoặc liên kết trong nước và nước ngoài (nhưng không thuộc đối tượng của Đề án Đào tạo giảng viên có trình độ tiến sĩ cho các trường ĐH và cao đẳng giai đoạn 2010 – 2020), cam kết trở thành giảng viên các cơ sở giáo dục ĐH tại Việt Nam.

Đối với mục tiêu thu hút được ít nhất 1.500 nhà khoa học, đối tượng được hướng đến là các nhà khoa học, người có trình độ tiến sĩ đang công tác ở nước ngoài hoặc đang làm việc tại các cơ quan, đơn vị trong nước, đủ tiêu chuẩn giảng viên và cam kết đến làm việc tại các cơ sở giáo dục ĐH ở Việt Nam.

Cần làm rõ chỉ tiêu hằng năm

Ngày 22-4, Bộ GD-ĐT tổ chức tọa đàm triển khai Đề án 89 với sự tham gia của lãnh đạo nhiều trường ĐH. Theo bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GD-ĐT), cả nước có trên 73.000 giảng viên ĐH, trong đó số giảng viên đạt trình độ tiến sĩ là 28,8%. Để thực hiện được mục tiêu của đề án, trong 10 năm tới, cần đào tạo khoảng 7.300 giảng viên có trình độ tiến sĩ và trên 300 giảng viên thuộc khối văn hóa, nghệ thuật và thể dục thể thao có trình độ thạc sĩ. Theo lãnh đạo Vụ Giáo dục ĐH, để thực hiện nhiệm vụ này, các trường đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong cả quy trình tuyển chọn, gửi giảng viên đi đào tạo, quản lý kinh phí, theo dõi quá trình đào tạo giảng viên cho tới việc sử dụng giảng viên sau đào tạo và bồi hoàn kinh phí đào tạo.

Để có thể triển khai Đề án 89 ngay trong khóa tuyển sinh năm 2021, GS-TS Trần Thị Vân Hoa, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội, đề nghị Bộ GD-ĐT cần sớm làm rõ quy trình đăng ký ngay trong năm nay. GS Trần Thị Vân Hoa cho rằng cần áp dụng một quy trình tuyển chọn để bảo đảm công bằng, Bộ GD-ĐT cần có lưu ý về yếu tố ngành nghề, vùng miền… để bảo đảm lựa chọn phù hợp. Theo Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội, bộ cần làm rõ chỉ tiêu cho từng năm đối với từng trường chứ không theo cả giai đoạn. Ngoài ra, cần có hình thức quản lý vấn đề bồi hoàn học bổng, chi phí đào tạo với tính ràng buộc, cam kết cao hơn đối với học viên, tránh khó khăn cho các trường về sau.

Theo PGS-TS Nguyễn Đắc Trung, Trưởng Phòng Đào tạo Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, hiện các trường vẫn giao nhiệm vụ giảng dạy cho người được cử đi học và áp dụng theo định mức 600 giờ/năm. Do đó, trách nhiệm của cơ sở đào tạo cử người đi học là phải bảo đảm toàn thời gian cho nghiên cứu sinh học tập và nghiên cứu. Theo lãnh đạo Vụ Giáo dục ĐH, Bộ GD-ĐT sẽ có văn bản hướng dẫn đến các cơ sở giáo dục ĐH để sớm triển khai thực hiện. Tuy nhiên, các trường cần chuẩn bị các điều kiện cần thiết và báo cáo Bộ GD-ĐT để trên cơ sở đó xây dựng phương án tốt nhất để triển khai.

Nguồn ngân sách

Các khoản chi học bổng, học phí, các chi phí cho học viên được đào tạo trình độ tiến sĩ, thạc sĩ được lấy từ nguồn ngân sách trung ương. Nguồn kinh phí của các cơ sở giáo dục ĐH tập trung thực hiện các nhiệm vụ bồi dưỡng nâng cao năng lực của giảng viên và cán bộ quản lý, thu hút các nhà khoa học và người có trình độ tiến sĩ…