Hay nhưng vẫn còn gặp khó!
Cùng lúc học chương trình phổ thông và học nghề ở hệ giáo dục thường xuyên giúp học viên có cơ hội nhận bằng tốt nghiệp THPT và trung cấp chuyên nghiệp.
Ngay sau khi tốt nghiệp, người học có thể tham gia thị trường lao động, không phải thêm thời gian học nghề. Đây là hướng đi tất yếu trong công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp phổ thông, nhưng vẫn còn không ít khó khăn cần được sự quan tâm của gia đình, xã hội để đạt hiệu quả cao hơn.
Một buổi thực hành phục vụ ăn uống phong cách châu Âu của sinh viên Trường Cao đẳng Du lịch Cần Thơ.
Hợp tác cùng có lợi
Trung tâm Giáo dục thường xuyên (GDTX) quận Ninh Kiều có thêm chức năng Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) vào tháng 5-2017. Trong năm đầu thực hiện nhiệm vụ này, trung tâm chỉ tiếp cận, cũng như làm hồ sơ để xin mở các lớp nghề sơ cấp. ến nay, trung tâm đã mở dạy 5 nghề: Nấu ăn, Pha chế, Trang điểm, Tin học, iện dân dụng. Từ năm 2018, Trung tâm GDNN – GDTX quận Ninh Kiều liên kết với một số trường cao đẳng ở Cần Thơ để dạy các lớp trình độ trung cấp nghề, trong đó có Trường Cao đẳng Du lịch Cần Thơ (năm 2019).
Cô Nguyễn Ngọc Lan, Phó Giám đốc Trung tâm GDNN – GDTX quận Ninh Kiều, cho biết: “Trung tâm đẩy mạnh việc liên kết với các cơ sở GDNN xuất phát từ nhu cầu thực tế của học sinh. Ở đây, các em học chủ yếu 7 môn chính, nên có đủ thời gian học nghề. Việc liên kết này còn góp phần thực hiện phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS”.
Theo cô Lan, phần lớn học viên tại trung tâm có hoàn cảnh khó khăn, nên sau khi học xong các lớp liên kết, có thể tham gia thị trường lao động ngay, thay vì phải dành thêm thời gian học nghề. Người học thêm điều kiện để có thu nhập lo cho bản thân, gia đình; cũng có thể học liên thông bậc học cao hơn nếu có điều kiện.
Cô Lan chia sẻ: “Theo cơ chế phối hợp, trung tâm và các trường cao đẳng trên địa bàn hỗ trợ hoàn toàn kinh phí giảng dạy. Trung tâm hỗ trợ cơ sở vật chất giảng dạy, tư vấn tuyển sinh cho học sinh lựa chọn ngành nghề hợp sở thích, giúp các em theo học suốt khóa học”.
Có thể nói, việc liên kết đào tạo giữa Trung tâm GDNN-GDTX với các cơ sở GDNN còn giúp các trường nâng cao hiệu quả công tác tuyển sinh; nhất là tuyển sinh các ngành trình độ trung cấp. Tại Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam bộ, bên cạnh tuyển sinh các lớp chính quy tại cơ sở trường, lãnh đạo đơn vị còn đẩy mạnh liên kết với các Trung tâm GDTX, Trung tâm GDNN-GDTX của TP Cần Thơ và các tỉnh BSCL.
Theo đánh giá của lãnh đạo nhà trường, việc liên kết đào tạo rất thiết thực, đạt hiệu quả; giúp học sinh có nhiều cơ hội học tập, lập thân lập nghiệp sau tốt nghiệp phổ thông. Bởi các em tốt nghiệp THCS chỉ cần 2,5 năm để học chuyên môn và học chương trình THPT; sau khi tốt nghiệp, có thể học liên thông ngay lên cao đẳng, đại học.
Thực hiện công tác tuyển sinh năm 2020 đến thời điểm này, Trường Cao đẳng Du lịch Cần Thơ đã tuyển được gần 200% chỉ tiêu cho các ngành trình độ cao đẳng, nhưng trình độ trung cấp chưa đạt chỉ tiêu đề ra.
Cô Nguyễn Minh Thơ, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Cần Thơ, cho biết: “Trường đang tăng cường phối hợp với Trung tâm GDTX để tuyển các em tốt nghiệp THCS vào các ngành trình độ trung cấp. Các em thuộc đối tượng này được miễn 100% học phí. Qua thống kê của trường, tất cả các em đều có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp”.
Video đang HOT
Vẫn còn khó khăn
Sau thời gian liên kết đào tạo giữa Trung tâm GDNN-GDTX quận Ninh Kiều với Trường Cao đẳng Du lịch Cần Thơ, cô Nguyễn Ngọc Lan, Phó Giám đốc Trung tâm GDNN – GDTX quận Ninh Kiều, cho hay khó khăn nhất hiện nay là phần lớn học viên có học lực trung bình, trong khi kiến thức trung cấp yêu cầu chuyên môn sâu, nên học viên khó theo kịp bài học. Mặt khác, do hoàn cảnh khó khăn, nhiều học viên phải vừa làm vừa học nên gặp nhiều trở ngại, khó khăn trong duy trì việc học đến khi tốt nghiệp.
Cô Lan nói thêm: “Ban giám đốc và các giáo viên ở trung tâm luôn động viên các em cố gắng vượt khó. Trung tâm luôn tạo mọi điều kiện để duy trì lớp học, cố gắng đạt tỷ lệ tốt nghiệp 50%”. Theo thống kê, Trung tâm GDNN – GDTX quận Ninh Kiều tuyển được hơn 40 học viên năm 2019, nhưng nay chỉ còn 15 người học. Năm 2020, Trung tâm liên kết với Trường Cao đẳng Du lịch Cần Thơ tuyển được 57 hồ sơ và cố gắng duy trì 50% tổng số học viên là đạt yêu cầu.
Qua ghi nhận thực tế ở các đơn vị, những học sinh hoàn thành tốt nghiệp THCS chỉ khoảng 14, 15 tuổi, nên không phải ai cũng có thể định hướng rõ nghề nghiệp, mà rất cần sự ủng hộ từ phía gia đình.
Trong khi đó, một số phụ huynh vẫn còn tâm lý con còn nhỏ nên thường chọn học ở các trường phổ thông tư thục hoặc học xong bậc THPT, rồi hướng đến học đại học hoặc GDNN. Theo lãnh đạo Trung tâm GDNN – GDTX quận Ninh Kiều, so với học sinh THPT, phụ huynh học viên ở trung tâm có quan tâm nhưng vẫn chưa sâu sát. Người học có hoàn cảnh khó khăn phải đi làm thêm nên có những hạn chế nhất định.
“Người học vừa học nghề, vừa học văn hóa, còn học quân sự, nên đòi hỏi có ý chí nỗ lực học tập, mới thành công”, cô Lan nói. Hiện trung tâm đã có nhiều học viên trúng tuyển vào Trường ại học Cần Thơ hay học các ngành trình độ cao đẳng hoặc có việc làm ổn định sau tốt nghiệp.
Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp trên 90%, các chuyên gia vẫn nhất trí: Phải tiếp tục thi
"Có nhất thiết phải duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT khi mà 98 - 99% là đỗ?", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đặt câu hỏi.
"Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp năm nào cũng cao ngất ngưởng, lên đến 90 - 95%. Vậy thì cần gì phải tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT nữa? Nên bỏ kỳ thi và thay vì cấp bằng tốt nghiệp THPT thì cấp giấy chứng nhận hoàn thành chương trình phổ thông". Đó là ý kiến tập trung nhất bày tỏ băn khoăn về kết quả và hiệu quả của kỳ thi tốt nghiệp THPT trong thời gian qua.
Tuy nhiên, ngoài tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT "lên đến hơn 90%", chưa có nghiên cứu nào thấu đáo cho thấy việc bỏ kỳ thi là cần thiết.
"Tại sao mỗi năm chúng ta phải tiêu tốn rất nhiều tiền cho kỳ thi THPT trong khi biết chắc tỷ lệ đỗ tới hơn 90%, trong khi đó bằng tốt nghiệp THPT hiện nay không còn giá trị lớn, chỉ như một tờ giấy khai sinh của đứa trẻ. Vì thế không nên quá khắt khe về kỳ thi THPT, Giáo sư Phạm Tất Dong nêu vấn đề tại cuộc họp của Hội đồng quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực diễn ra chiều qua.
Theo Giáo sư Phạm Tất Dong, nhiều giáo viên còn ngạc nhiên về tỷ lệ đỗ tốt nghiệp cao như hiện nay. "Thậm chí họ nói rằng nếu họ được tự đánh giá thì chỉ đạt 60% nhưng lúc đi thi họ rất mừng vì học sinh của mình đỗ tới 89 - 90%. Tại sao chúng ta cứ phải bỏ tiền ra để biết rằng hơn 90% học sinh thi đỗ?", Giáo sư nói.
Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp năm nào cũng lên đến 90 - 95%.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam sau đó kể câu chuyện ông vừa giải quyết liên quan đến Bộ LĐ-TB&XH và Bộ GD&ĐT.
Khi học hết bậc THCS, học sinh được chuyển sang học nghề. Trong khi học nghề, các em sẽ được học văn hóa, nhưng học văn hóa trong trường nghề thì không được tham gia thi THPT và không có bằng tốt nghiệp THPT. "Sau khi lấy ý kiến của nhân dân và phụ huynh, hầu hết rất bức xúc và đều muốn rằng, các học sinh dù học văn hóa ở trường nghề cũng phải được thi tốt nghiệp THPT và có bằng THPT vì đó là danh dự của con cái họ", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ.
Bỏ thi, học sinh sẽ không chịu học nữa
Với vai trò là giáo viên giảng dạy, cô giáo Nguyễn Thị Nhiếp, Hiệu trưởng Trường THPT Yên Hoà (Hà Nội), thành viên Tổ tư vấn của Ủy ban Quốc gia đổi mới Giáo dục và Đào tạo, nêu quan điểm việc bỏ thi tốt nghiệp THPT sẽ khiến học sinh lười học, từ đó gặp khó khăn khi xét tuyển đại học, cao đẳng.
"Thi tốt nghiệp THPT không đơn thuần là con số như dư luận hay phụ huynh thường có ý kiến. Nếu không thi thì học sinh sẽ không học. Học sinh không học thì thầy cô cũng không nỗ lực dạy, đổi mới. Hệ lụy này không chỉ đơn thuần dừng lại ở cấp THPT mà nó sẽ đổ xuống cấp THCS, rồi tiểu học nữa", cô giáo Nhiếp nói.
Theo PGS Trần Xuân Nhĩ, Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, trong giai đoạn 2021-2025 nên giữ ổn định kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học, cao đẳng.
"Dù có tới 80- 90% thí sinh đỗ tốt nghiệp thì vẫn phải thi, nếu không thi thì học sinh không học. Ngoài ra, không thi thì chỉ còn cách xét học bạ, mà xét học bạ trong tình hình hiện nay trình độ từng vùng khác nhau, trình độ giáo viên khác nhau, thậm chí theo hình thức này dễ có tiêu cực xảy ra", PGS Trần Xuân Nhĩ nói.
Đại diện các trường đại học cũng cho rằng, từ khi tổ chức kỳ thi THPT quốc gia và năm 2020 là thi tốt nghiệp THPT thì các trường đều tuyển sinh thuận lợi, đáp ứng 80% yêu cầu. Chương trình phổ thông trung học hiện nay vẫn là chương trình cũ nên không thể bỏ kỳ thi này.
Tuy nhiên, vấn đề cần bàn hiện nay đó là phương án tổ chức kỳ thi này như thế nào để vừa giữ được sự ổn định với thí sinh nhưng vẫn đảm bảo công bằng, đánh giá đúng năng lực học sinh, không gây áp lực, không gây tốn kém cho gia đình học sinh và xã hội.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ, nếu chỉ nhìn vấn đề từ góc độ các thành phố lớn, vấn để sẽ trở nên phiến diện. Phải đánh giá cả ở những vùng nông thôn, đặc biệt là miền núi, vùng sâu vùng xa. "Nếu ra đề khó quá, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp sẽ giảm xuống. Tuy nhiên, ở miền núi, vùng sâu vùng xa, vận động được các em đến trường đã hết sức khó khăn. Phải có chính sách cụ thể động viên các em yên tâm học hành." - ông Đam nói.
Trong thời gian trước mắt cần giữ ổn định kỳ thi tốt nghiệp THPT như năm 2020.
Vẫn thi, nhưng sẽ có nhiều đổi mới
Nhiều ý kiến cũng đồng tình với lộ trình mà Bộ GD&ĐT đề xuất đó là trong năm 2021, 2022 tổ chức thi ổn định như năm 2020. Từ năm 2023 chuẩn bị ngân hàng câu hỏi, đề thi phục vụ cho việc áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới từ năm 2025 với các hình thức thi trên máy tính do địa phương chủ trì toàn diện.
" Tôi cho rằng từ năm 2016, đưa các em thi ngay tại điểm thi trường phổ thông là chính sách cực kỳ đúng bởi tạo cho các thí sinh và phụ huynh sự công bằng. Những em nghèo khó ở quê làm sao có tiền đi ra thành phố lớn để thi? Nhiều ý kiến cho rằng đỗ trên 90% không cần tổ chức kỳ thi nhưng không thi không được. Bởi nếu không thi, các em sẽ không học, không chuẩn bị được đầy đủ kiến thức để học ở bậc cao hơn. Tôi rất ủng hộ phương án thi hiện nay và chủ trương dần dần chuyển sang thi trên máy tính" , ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM cho hay.
GS Nguyễn Quý Thanh, Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục cho biết: "Không có lí do gì để thay đổi kỳ thi. Kỳ thi là đợt tổng rà soát lại toàn bộ chương trình giáo dục nên không thể không thi. Còn trường đại học khi được tự chủ tuyển sinh, có thể dẫn tới trăm hoa đua nở và có thể lại quay về những vấn đề cũ".
GS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội cũng nhấn mạnh, nếu không tổ chức kỳ thi, chúng ta không kiểm soát được việc dạy và học, đặc biệt là những định hướng đổi mới trong giáo dục.
Ông Phạm Tất Thắng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho biết, kỳ thi THPT đã được quy định trong Luật Giáo dục nhằm đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông trên cả nước, dù tỷ lệ đỗ trên 90% nhưng ở từng môn học cụ thể như Lịch sử hay Tiếng Anh cũng đặt ra những vấn đề cần tiếp tục xử lý.
" Kỳ thi phải đảm bảo chính xác, khách quan, công bằng; không gây áp lực cho thí sinh, tốn kém cho xã hội; đánh giá được chất lượng dạy và học ở các trường phổ thông. Chúng ta cũng cần giữ ổn định kỳ thi, tránh việc tạo áp lực thay đổi đối với xã hội", ông Thắng nói.
Phát biểu tại cuộc họp, GS Nguyễn Lân Dũng khẳng định: " Cần thi và tiếp tục những thành tựu Bộ GD&ĐT đã đạt thời gian qua", GS Nguyễn Lân Dũng lấy ví dụ, nếu hỏi các nước trên thế giới có thi không, "câu trả lời là có". "Việc thi là cần thiết, vì không thi học sinh sẽ không học, thi trên một diện rộng còn để đánh giá được môn nào đang dạy và học tốt, môn nào chưa tốt để rút kinh nghiệm", GS Nguyễn Lân Dũng nhấn mạnh.
PGS Trần Xuân Nhĩ, Phó chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam lo ngại, nếu bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT mà chỉ xét học bạ thì có thể xảy ra tiêu cực, dẫn đến tình trạng học sinh sẽ không học: "Nếu không thi mà xét học bạ, trong khi điểm học bạ mỗi vùng miền, trường học khác nhau sẽ dẫn tới tiêu cực. Cơ bản kỳ thi như năm vừa rồi, nên ổn định, không nên thay đổi nữa", PGS Trần Xuân Nhĩ phân tích.
Năm 2021 sẽ giữ ổn định như 2020
Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ, qua 6 năm thực hiện, lộ trình đổi mới kỳ thi THPT quốc gia đến lúc này đã hoàn thành, do đó việc tổ chức kỳ thi sau năm 2020 cơ bản ổn định: "Phương án tổ chức kỳ thi năm 2021 không có gì thay đổi cả về số môn thi, phạm vi kiến thức, cách thức tổ chức... giống như kỳ thi năm 2020, vì vậy, các em học sinh, giáo viên và phụ huynh có thể yên tâm chuẩn bị cho kỳ thi".
Về lộ trình tổ chức và phương án thi trong những năm sắp tới, người đứng đầu Bộ GD&ĐT khẳng định, tinh thần là ổn định, chỉ tập trung nghiên cứu áp dụng công nghệ vào kiểm tra, đánh giá cho phù hợp; thí điểm, tiến tới mở rộng hình thức thi trên máy tính, đồng thời, chú trọng phát triển ngân hàng câu hỏi phù hợp với lộ trình đổi mới giáo dục phổ thông.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, kỳ thi tốt nghiệp năm 2020 đã đạt được những kết quả tốt đẹp và các trường đại học đang thực hiện xét tuyển theo tiến độ. Đổi mới giáo dục đào tạo nói chung và thi cử nói riêng là một quá trình nên cần có sự ổn định để không gây xáo trộn đối với học sinh. Do đó, trong thời gian trước mắt cần giữ ổn định kỳ thi tốt nghiệp THPT như năm 2020.
"Những kỳ thi sau năm 2020 cơ bản giữ ổn định như hiện nay và chỉ tập trung vào 2 khâu. Khâu thứ nhất, tiếp tục tăng cường chỉ đạo công tác để có ngân hàng đề thi phong phú hơn, để tất cả thí sinh dựa vào đó mà học, ôn luyện. Thứ hai là ứng dụng công nghệ để tiến tới chúng ta có thể thi qua máy càng nhiều càng tốt và thi nhiều đợt một năm thông qua cac trung tâm khảo thí", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói.
Kết quả xét tuyển học bạ của 8 trường đại học ĐH Ngân hàng TP.HCM, ĐH Văn hóa Hà Nội, ĐH Thủy lợi và nhiều trường khác đã công bố kết quả tuyển sinh bằng kết quả học tập THPT. ĐH Ngân hàng TP.HCM đưa ra điều kiện trúng tuyển theo phương thức ưu tiên xét tuyển và xét học bạ. Theo đó, điều kiện chung, thí sinh chỉ được công nhận trúng tuyển...