Hành trình bám trụ trường Y của nam sinh mồ côi cha, nuôi em trầm cảm
Mẹ bỏ đi từ năm hơn 1 tuổi, năm 17 tuổi, Lê Thanh Truyền (SV năm thứ 5, ĐH Y Dược TP.HCM) lại mồ côi cha. Một mình Truyền vừa đi học vừa đi làm nuôi em trai bị trầm cảm.
Lê Thanh Truyền, là một trong những sinh viên có hoàn cảnh “điển hình” của Trường ĐH Y Dược TP.HCM. Truyền quê ở thôn An Trường, xã Phổ Ninh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi.
Khi Truyền hơn 1 tuổi, mẹ bỏ đi để lại Truyền và em trai mới tròn 2 tháng. Khi Truyền lên 10, cha em bị bệnh nặng chỉ luẩn quẩn ở nhà. Đã vậy, em trai Truyền cũng mắc bệnh trầm cảm. Ở tuổi ăn, tuổi chơi, Truyền bỗng chốc trở thành lao động chính khi gánh cuộc sống của cả cha và em trên vai. Khi Truyền học lớp 11 thì cha qua đời.
Lê Thanh Truyền là một trong những sinh viên có hoàn cảnh “điển hình” của Trường ĐH Y dược TP.HCM (Ảnh: NVCC)
Gia sản người cha thân yêu để lại cho hai em Truyền là một căn nhà lụp xụp, 1 sào ruộng chỉ có thể trồng lúa, con bò, con heo và mấy con gà.
Mỗi buổi sáng, Truyền dậy cho bò, gà, heo ăn, lo cho em rồi tới trường. Có thời gian rảnh, Truyền đi làm thuê. Nhớ lại thời điểm ấy, Truyền bảo có lúc tuyệt vọng. Nhưng khi bình tâm lại, em không cho phép mình nhụt chí. Truyền vẫn nuôi mơ ước được đi học, phải vào đại học bởi chỉ có con đường này mới có thể lo cho mình và em trai.
Ước mơ làm bác sĩ từ ngày cha bị bệnh, cậu học sinh mồ côi càng cố gắng học. Năm đó, Truyền là một trong số ít học sinh của Trường THPT Đức Phổ đạt 24,25 điểm và trúng tuyển vào ngành y học dự phòng của Trường ĐH Y Dược TP.HCM.
Truyền luôn nỗ lực trong học tập (Ảnh: NVCC)
Video đang HOT
Nếu có hoài bão, sẽ có lối ra
Vào TP.HCM nhập học, Truyền mang theo em trai và thuê một phòng trọ trên đường Lạc Long Quân (Quận Tân Bình). Truyền bước vào đời sinh viên, vừa học vừa đi làm thêm nuôi mình, nuôi em. Sự hỗ trợ từ người thân với Truyền là một ít lúa gạo từ mảnh vườn và 1 sào ruộng ở quê để lại cho anh họ canh tác. Bất cứ việc gì được thuê, từ gia sư, phụ nhà hàng tiệc cưới, bán quần áo đến chạy xe ôm…, Truyền đều nhận.
“Ngày ấy, có một nhóm anh chị trong trường bán áo blouse. Mỗi lần sinh viên đi thực tập đều phải mua áo nên em xin vào nhóm để đi giao hàng. Sau này khi đã quen biết nhiều thầy cô, em xin tham gia lấy mẫu nghiên cứu khoa học…” – Truyền kể.
Khác với nhiều sinh viên khác, những ngày nghỉ hè là lúc Truyền làm việc cật lực để kiếm tiền trang trải cuộc sống và tích lũy. Còn vào năm học, Truyền học thật quyết liệt để xin học bổng. Nhờ thành tích tốt, Truyền được học bổng của trường, của Thành Đoàn TP.HCM và một số tổ chức khác.
“Học bổng giúp em trang trải học phí và mua một số dụng cụ học tập. Nhà trường cũng có quỹ học bổng cho sinh viên nghèo có thành tích học tập tốt và những sinh viên học tập ưu tú nhất, mỗi học kỳ có 10% sinh viên được xét nhận” – Truyền cho biết.
Không chỉ đi làm thêm, Truyền còn làm thủ tục vay ngân hàng theo tiêu chuẩn hộ nghèo, được 18 triệu đồng/năm.
Riêng tài liệu học tập, ngoài những thứ bắt buộc phải mua thì Truyền tận dụng mượn bạn bè, nhà trường, các anh chị khóa trên. Truyền cũng làm Chủ nhiệm CLB Sinh viên 5 tốt. Câu lạc bộ nhận sách cũ từ sinh viên khóa trước, là cơ hội để Truyền và những sinh viên nghèo tiếp cận.
Truyền hiến máu nhân đạo (Ảnh: NVCC)
Hiện tại, Lê Thanh Truyền đã học năm thứ 5 ở Trường ĐH Y Dược TP.HCM, hành trình để tốt nghiệp chỉ còn hơn 1 năm nữa. Với mức học phí 13 triệu đồng/năm, Truyền bảo dù lo lắng, khó khăn nhưng em không chùn bước.
“So với bạn bè, chắc chắn em có nhiều mối lo nhất. Em lo nhưng cũng tìm hiểu kỹ các nguồn lực, ai có thể giúp mình và mình làm thể nào để trụ được với cuộc sống này. Nhiều anh chị đi trước khó khăn nhưng đã vượt qua là kinh nghiệm để em đi theo. Trường cũng tạo điều kiện đóng học phí khi không bắt đóng ngay và chỉ yêu cầu đóng trong năm, thậm chí có thể xin nợ sang năm sau” – Truyền chia sẻ.
5 năm qua, không ít lúc Truyền rơi vào trường hợp rỗng túi. Đó là lúc đi làm thêm chưa được nhận lương, khi đau ốm hay phải về quê có việc. Những lúc này, Truyền xoay xở từ việc vay mượn bạn bè, trình bày hoàn cảnh khó khăn với nơi làm thêm, xin ứng trước.
“Em nghĩ sẽ có một cảnh cổng luôn mở ra với những bạn muốn học ngành y như em. Em tin mỗi bạn nếu có ước mơ, hoài bão đều có lối ra cho riêng mình” – Truyền đúc kết.
Học phí trường Y lên 70 triệu đồng/năm: Không nên đẩy gánh nặng sang sinh viên
Nhiều chuyên gia cho rằng, các trường có thể huy động tài chính từ nhiều nguồn lực khác, không nên đẩy gánh nặng sang sinh viên bằng cách tăng học phí lên quá cao.
Thông tin các đại học tăng học phí gấp 4-5 lần sau khi tự chủ khiến nhiều học sinh, sinh viên lo lắng, nhất là với những gia đình không có điều kiện kinh tế. Nhiều em cho biết phải từ bỏ ước mơ vào các trường Y Dược năm nay.
Điển hình Đại học Y Dược TP.HCM dự kiến tăng học phí lên 7 triệu đồng/tháng trong năm học 2020-2021. Trường đưa ra lý do: "Bên cạnh việc tự chủ về tài chính, trường đầu tư thêm các trang thiết bị, kĩ thuật giảng dạy hiện đại, tăng chất lượng đào tạo... nên học phí tăng cao hơn".
Về vấn đề này, GS.TS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký kiêm Phó Chủ tịch trung ương Hội Khuyến học Việt Nam cho rằng, dịch COVID-19 vừa tạm ngưng, kinh tế còn khó khăn, hơn 96 triệu người dân Việt Nam đều bị ảnh hưởng ít nhiều. Trong lúc này các trường chưa nên vội vã tăng học phí.
"Tôi rất ủng hộ việc tự chủ đại học, điều này sẽ giúp các trường có điều kiện phát huy hết năng lực và sáng tạo trong nhiệm vụ đào tạo lao động có trình độ cao. Tuy nhiên, không nên hiểu tự chủ chỉ là tăng học phí", GS Dong nói.
Theo giáo sư, các trường có thể huy động tài chính từ nhiều nguồn, chứ không nên "đẩy gánh nặng" sang sinh viên bằng cách tăng học phí lên quá cao.
Các nguồn tài chính có thể huy động như kêu gọi doanh nghiệp đầu tư bằng việc đào tạo theo đơn đặt hàng của họ; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao theo đơn đặt hàng của Nhà nước... không nên cứ sinh viên mà "gõ" như vậy. Sinh viên chỉ là một trong những yếu tố cấu thành nên trường đại học, không phải tất cả.
"Tăng học phí cần có lộ trình, tương xứng với chất lượng đào tạo tăng. Các trường không thể lấy lý do đầu tư trang trang thiết bị giảng dạy hiện đại nên buộc phải tăng vọt. Như vậy là vô lý, không đúng với tinh thần của tự chủ", GS Phạm Tất Dong cho hay.
SInh viên thảo luận nội dung bài học. (Ảnh minh hoạ)
Đồng quan điểm, TS Lê Viết Khuyến, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD&ĐT bày tỏ, mức học phí tăng như hiện nay sẽ vất vả cho học sinh nghèo nuôi ước mơ thi đại học. Các trường cần tính đến mức thu nhập bình quân để đưa ra lộ trình tăng phù hợp.
"Một công trình, máy móc kĩ thuật phục vụ giảng dạy có thể dùng từ 5 đến 10 năm. Vậy tại sao các trường không tăng học phí từ từ mà một mực lấy thu bù vào chi ngay lập tức như vậy", tiến sĩ Khuyến đặt câu hỏi.
Đã là đại học công lập, do nhà nước đầu tư xây dựng thì nguồn thu sẽ có từ ngân sách nhà nước cấp, học phí, các hoạt động của nhà trường như nghiên cứu khoa học, dịch vụ, sản xuất, nguồn xã hội hoá... Tất cả các nguồn đó phải được cân bằng lại với chi phí đào tạo.
Đối với các trường công, học phí phải phù hợp, ở mức độ vừa phải thu nhập của người dân chứ không được lấy học phí cao chót vót. Các trường cần lưu ý không thể lẫn lộn, không thể đánh đồng giữa học phí và chi phí đào tạo.
Ông Khuyến chia sẻ: "Nhiều trường lý giải là không thu cao thì không thể đào tạo được, nhưng lãnh đạo các trường phải tính đến con đường giảm chi phí đào tạo, thậm chí là cân đối lại chất lượng đầu ra để vẫn đảm bảo chi phí vừa phải, phù hợp với học phí của người học".
Việc tăng học phí là điều không thể tránh khỏi khi các trường đại học tự chủ, nhưng phải tính toán đến chất lượng đầu ra, chương trình giảng dạy, mức đầu tư cho đào tạo và khả năng đáp ứng của sinh viên. Ngoài ra, các trường có lộ trình tăng học phí quá cao, gấp nhiều lần thì cần phải thông báo từ rất sớm để học sinh không bị động.
Theo ông Bùi Văn Linh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục chính trị và Công tác học sinh, sinh viên, Bộ GD&ĐT, ngày 1/12/2019 Thủ tướng ban hành quyết định số 1656 về việc điều chỉnh mức cho vay đối với học sinh, sinh viên. Theo đó, mức cho vay tối đa mới là 2,5 triệu đồng/tháng/người. Lãi suất vay ưu đãi đối với học sinh, sinh viên hiện nay là 0,55%/tháng, 6,6%/năm.
Tuy nhiên, dù chính sách vay tín dụng có cao hơn trước đây nhưng nếu so sánh với mức học phí một số trường y dược dự kiến đưa ra tăng gấp 4-5 lần hiện tại, cao nhất là gần 9 triệu đồng/tháng thì quá sức với học sinh, sinh viên nghèo.
Ông Linh cho biết thêm, hiện chưa kiến nghị để tiếp tục nâng mức vay tín dụng vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Do vậy, lúc này các trường đại học rất cần thể hiện trách nhiệm xã hội, có thêm những chính sách miễn giảm học phí cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, tăng học bổng cấp cho sinh viên nỗ lực trong học tập, để không ai phải bỏ học vì tăng học phí.
Tự chủ đại học: Không có nghĩa là tăng học phí phi mã Hoạt động dựa vào học phí đang là tình trạng chung của nhiều trường đại học (ĐH), cao đẳng (CĐ) hiện nay ở nước ta. Điều này khiến các trường chăm chăm tuyển sinh hoặc khi tự chủ mà vẫn muốn giữ chất lượng đầu vào thì phương án tăng học phí được tính đến... đầu tiên. Ảnh minh họa. "Học phí không...