Hai bộ SGK chỉ thọ một năm: Giáo viên mong được lựa chọn lại sách lớp 1

Nhiều cán bộ, giáo viên không muốn chọn 2 bộ sách bị “bỏ rơi” nửa chừng cho lớp 1 năm học 2021 – 2022, họ mong chọn bộ sách đảm bảo liên thông từ lớp dưới lên.

Hai bộ sách giáo khoa “Cùng học để phát triển năng lực”, “Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục” bị “xoá sổ” không tiếp tục xuất bản ở lớp 2 và lớp 6 khiến nhiều người lo lắng, nhất là các trường đang lựa chọn hai bộ này đưa vào giảng dạy lớp 1.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam từng lên tiếng khẳng định, việc bỏ hai bộ sách không ảnh hưởng đến hoạt động dạy và học ở lớp 2 năm học 2021 – 2022, song nhiều giáo viên, cán bộ quản lý trường thì khác. Họ cho rằng, dù cả 5 bộ sách giáo khoa lớp 1 hiện hành được viết theo chương trình giáo dục phổ thông mới, nhưng mỗi bộ sách chắc chắn khác nhau ở cách tiếp cận chương trình, phong cách và ngữ liệu của từng nhóm tác giả.

Một vấn đề đặt ra, ngay cả nhà xuất bản tiếp tục in hai bộ sách giáo khoa này cho năm học tới, thì liệu các địa phương sẽ tiếp tục chọn hay không? Ngoài tuổi thọ của hai bộ sách chỉ vẻn vẹn một năm, gây lãng phí rất lớn về công sức, tiền của phụ huynh, nhà trường thì băn khoăn lớn hơn là số phận sách giáo khoa lớp 3, 4, 5 và 7, 8, 9 trong những năm tới có tương tự hay không?

Giáo viên thảo luận lựa chọn sách giáo khoa. (Ảnh minh hoạ: H.C)

Trước băn khoăn, sách giáo khoa lớp 1 có cần thiết lựa chọn lại trong năm tới hay không, ông Phạm Duy Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn bày tỏ, năm học 2021 – 2022, giáo viên sẽ đề xuất chọn sách, UBND tỉnh quyết định trên cơ sở tôn trọng ý kiến của đại đa số giáo viên.

“Nếu phải lựa chọn lại sách giáo khoa thì khó khăn, xáo trộn là điều tất yếu. Việc sử dụng hai bộ sách giáo khoa đó trong năm học qua ít nhiều cho thấy hiệu quả và điểm hạn chế, rút kinh nghiệm cho các năm học sau. Thay sách không những gây lãng phí mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến giáo viên, phụ huynh và học sinh, nhất là khu vực vùng cao khó khăn như tỉnh Bắc Kạn”, ông nói.

Thông tư 25 năm 2021 của Bộ GD&ĐT quy định, lựa chọn sách năm học 2021 – 2022 phải có sự chuyển tiếp và kế thừa, UBND tỉnh không phủ nhận kết quả chọn sách giáo khoa của các trường ở năm học trước đó. Như vậy có thể hiểu, các địa phương không nhất thiết phải lựa chọn lại sách giáo khoa lớp 1.

Tuy nhiên, thực tế đại diện một số địa phương thẳng thắn nói sẽ không lựa chọn hai bộ sách giáo khoa lớp 1 “Cùng học để phát triển năng lực”, “Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục” cho năm học 2021 – 2022 tới. Họ mong sự thống nhất và ổn định sách giáo khoa giữa các năm học.

Theo ông Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc Sở GD&ĐT Sơn La, năm học 2020 – 2021 địa phương có khoảng 30.000 học sinh vào lớp 1. Toàn bộ học sinh lớp 1 chọn một đầu sách giáo khoa môn Tự nhiên xã hội thuộc hai bộ sách năm học tới sẽ “biến mất”.

Địa phương đang cho rà soát xem năm học 2021- 2022 các trường chọn lại đầu sách này nữa hay không. Khảo sát ban đầu cho thấy, nhiều trường dự kiến không chọn những cuốn sách bị “bỏ rơi” nửa chừng vì như thế là tự “làm khó” mình. Thay vào đó, họ sẽ chọn những bộ sách đảm bảo liên thông từ lớp dưới lên trên.

Ông Thái Văn Thành, Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An cho biết, việc tiếp tục lựa chọn hay thay đổi sang một bộ sách giáo khoa khác đều cần tính đến phương án bền vững, không nên mỗi năm chọn một bộ sách khác nhau.

Theo ông, nhà xuất bản nên rút kinh nghiệm, đồng thời cần giữ vững quan điểm ổn định trong biên soạn, phát hành sách cho các năm học tới, để các địa phương yên tâm lựa chọn và dạy học.

Học sinh lớp 1. (Ảnh minh hoạ: H.C)

Đại diện Sở GD&ĐT Quảng Bình thông tin địa phương đang rà soát và tổng hợp số liệu xem các trường có nhu cầu chọn lại hai bộ sách Cùng học để phát triển năng lực và Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục cho lứa học sinh lớp 1 tới đây nữa hay không. Nếu tỷ lệ các trường đề xuất chọn lại hai bộ sách giáo khoa lớp 1 này thì sẽ đỡ lãng phí, Sở GD&ĐT cùng UBND tỉnh tôn trọng ý kiến của các cơ sở giáo dục.

Trong trường hợp giáo viên đề xuất chọn sang sách khác để liên thông tốt hơn với sách giáo khoa lớp 2, thì cũng phải chấp thuận. Quan điểm của Sở GD&ĐT Quảng Bình là đảm bảo ổn định trong dạy và học, không gây xáo trộn, tâm lý hoang mang cho giáo viên, học sinh, phụ huynh.

Năm học 2020- 2021, khoảng 2/3 số trường ở Bắc Ninh lựa chọn sử dụng bộ sách giáo khoa lớp 1 Cùng học để phát triển năng lực nhiều nhất. Sách Âm nhạc có 146 trường lựa chọn (tương đương hơn 25 nghìn học sinh); sách Mỹ thuật có 121 trường lựa chọn (tương đương hơn 21 nghìn học sinh); sách Đạo đức có 120 trường lựa chọn (tương đương hơn 21 nghìn học sinh).

Đại diện Sở GD&ĐT Bắc Ninh đang khẩn trương rà soát lại xem năm học tới, các trường còn tiếp tục chọn lựa bộ sách giáo khoa này nữa hay không. Với con số quá lớn như vậy rất có thể các trường sẽ chọn lựa hai bộ sách trên để không gây lãng phí.

Việc lựa chọn sách giáo khoa lớp 2 và lớp 6 mới sử dụng kể từ năm học 2021 – 2022 sẽ được thực hiện theo các quy định tại Thông tư 25 của Bộ GD&ĐT. Theo đó, quyền quyết định thuộc về UBND tỉnh, thay vì thẩm quyền là các nhà trường như quy định tại Thông tư 01 năm 2020. Thay đổi này căn cứ theo quy định trong Luật Giáo dục sửa đổi và bổ sung năm 2019.

Thông tư cũng quy định việc lựa chọn sách phải có sự chuyển tiếp và kế thừa, UBND tỉnh không phủ nhận kết quả chọn sách giáo khoa của cấp trường ở năm học trước đó. Điều này nhằm hạn chế việc thay đổi đột ngột, trừ khi chính trường đó muốn thay đổi.

Thông tư 25 quy định việc lựa chọn sách giáo khoa của các địa phương phải hoàn thành trước khai giảng năm học mới tối thiểu 5 tháng.