GS Đinh Quang Báo: Giáo dục hiện nay có tình trạng “mọi bệnh nhân uống cùng một loại thuốc”
“Trong giáo dục hiện nay còn có tình trạng “mọi bệnh nhân uống cùng một loại thuốc”. Để thực hiện chương trình mới, cần phải phải hướng tới mỗi “bệnh nhân” có cách điều trị khác nhau, có đơn thuốc khác nhau”.
Trên đây là nhận xét của GS Đinh Quang Báo, Phó Giám đốc Kỹ thuật Dự án Hỗ trợ đổi mới giáo dục phổ thông (RGEP) tại buổi tập huấn, bồi dưỡng về thực hiện chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới cho đội ngũ giảng viên các trường Sư phạm chủ chốt, được Bộ GD&ĐT tổ chức từ ngày 1-3/8.
Mỗi “bệnh nhân” cần đơn thuốc khác nhau
Đợt tập huấn này được tổ chức ở các tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Huế, Hà Nội, Thái Nguyên, Vinh, TPHCM là nơi có các trường ĐH Sư phạm chủ chốt.
Trong 3 ngày tập huấn, học viên được các báo cáo viên bồi dưỡng các nội dung: Tìm hiểu và hướng dẫn thực hiện chương trình tổng thể và các chương trình môn học; Hoạt động giáo dục, điều kiện tổ chức thực hiện GDPT mới; Phát triển nội dung, tài liệu, phương thức bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình GDPT mới…
Được biết, Bộ GD&ĐT tổ chức đợt tập huấn này nhằm bồi dưỡng nhân sự tham gia phát triển tài liệu và bồi dưỡng giáo viên phổ thông, nâng cao năng lực thực hiện chương trình GDPT mới. Học viên tham gia tập huấn về thực hiện chương trình GDPT mới là 700 giảng viên các trường đại học Sư phạm chủ chốt trên cả nước.
Giám đốc Dự án Nguyễn Xuân Thành phân tích các tiêu chuẩn, quy trình biên soạn SGK cũng như những điểm mới của Chương trình Giáo dục phổ thông.
Theo GS. Đinh Quang Báo, chương trình GDPT 2018 được thiết kế theo logic sơ đồ ngược: từ mục tiêu xác định chuẩn đầu ra năng lực, từ đó xác định nội dung, phương pháp, kiểm tra đánh giá,… Việc chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực, nghĩa là phải tổ chức để học sinh làm được gì, chứ không phải phải nắm được những nội dung gì. Nói cách khác, giáo dục tiếp cận năng lực lấy năng lực làm mục tiêu, nội dung là nguyên liệu, là phương tiện để hình thành năng lực.
Về giáo dục tích hợp, GS. Báo nhận định: “Trước đây quan niệm tích hợp chỉ là phương pháp dạy học, điều này không sai nhưng chưa đủ. Giáo dục tiếp cận năng lực có giáo dục tích hợp là phương cách duy nhất để đạt đến năng lực cho học sinh. Tích hợp kết nối ở các phạm vi, mức độ khác nhau, mức độ cao nhất tạo thành môn học mới”.
Với một số môn học mới ở cấp tiểu học như môn Khoa học tự nhiên, GS Báo cũng cho rằng: “Phải khẳng định rằng giáo viên hiện nay đã dạy được môn này, họ chỉ cần được bồi dưỡng thêm để có khả năng tốt hơn trong phối hợp các thành phần của môn học. Nếu đào tạo theo chương trình mới, chắc chắn giáo viên sẽ có trình độ cao hơn hiện nay”.
Video đang HOT
Giáo sư cũng đưa ra so sánh hóm hỉnh về dạy học phân hóa: “Trong giáo dục hiện nay còn có tình trạng “mọi bệnh nhân uống cùng một loại thuốc”. Để thực hiện chương trình mới, cần phải phải hướng tới mỗi “bệnh nhân” có cách điều trị khác nhau, có đơn thuốc khác nhau,… nghĩa là dạy học cần lưu ý đến tố chất, đặc điểm cũng như mỗi cách học của từng học sinh”.
CTGDPT không chỉ đổi mới tên gọi
Được biết, trước khi tham gia bồi dưỡng tập trung, học viên tự học qua hệ thống đào tạo trực tuyến 3 ngày. Sau đó, học viên tham gia học tập trung 3 ngày với các nội dung: Tìm hiểu và hướng dẫn thực hiện chương trình tổng thể và các chương trình môn học, hoạt động giáo dục trong chương trình GDPT 2018; Điều kiện tổ chức thực hiện GDPT 2018…
Kết thúc đợt tập huấn, mỗi trường tham gia tổ chức tập huấn sẽ chọn từ 2 đến 3 giảng viên sư phạm chủ chốt của mỗi môn học để tham gia tập huấn dạy và học các chương trình bồi dưỡng thường xuyên tiếp cận theo năng lực.
Chương trình giáo dục phổ thông mới không chỉ thay đổi tên gọi mà đổi mới cả mục tiêu giáo dục.
Hiểu được nỗi băn khoăn của nhiều giáo viên, Giám đốc Dự án Nguyễn Xuân Thành đã phân tích các tiêu chuẩn, quy trình biên soạn SGK cũng như những điểm mới của chương trình GDPT.
Chẳng hạn như đối với chương trình bậc Tiểu học trong Chương trình GDPT mới, ngoài sự thay đổi ở tên gọi một số môn, mục tiêu của Chương trình cũng có cách thể hiện khác.
Khác với mục tiêu chương trình Tiểu học trong chương trình hiện hành là để học sinh tiếp tục học lên cấp THCS, thì trong chương trình GDPT 2018, mục tiêu của chương trình Tiểu học gắn liền với phát triển năng lực, thực hiện các nhiệm vụ, giải quyết các vấn trong cuộc sống.
Một số môn ở Tiểu học trước đây vẫn có, như Tiếng Dân tộc, Ngoại ngữ 2; nhưng riêng Tiểu học có điểm mới là ở các vùng thuận lợi, học sinh sẽ làm quen với tiếng Anh từ lớp 1 và lớp 2…
Ngay sau đợt tập huấn này, từ ngày 6-10/8, Bộ GD&ĐT tiếp tục tổ chức Hội thảo tập huấn “Dạy và học các chương trình bồi dưỡng thường xuyên tiếp cận theo năng lực” cho 400 học viên, với mục đích bồi dưỡng giảng viên sư phạm, giảng viên quản lý giáo dục chủ chốt về tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình tổng thể và chương trình các môn học/hoạt động giáo dục theo môn học để triển khai bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông cốt cán nâng cao năng lực thực hiện chương trình GDPT 2018; đồng thời bồi dưỡng giảng viên sư phạm, giảng viên quản lý giáo dục chủ chốt về hoạt động dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả người học.
M. Hà
Theo Dân trí
Bồi dưỡng dạy học phát triển năng lực - yêu cầu cấp thiết
Đội ngũ nhà giáo có vai trò quyết định đến sự thành bại của Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới. Chương trình mới dù tốt nhưng nếu đội ngũ giáo viên không được bồi dưỡng, đào tạo bài bản thì sẽ không đạt được hiệu quả.
Vì vậy, bồi dưỡng giáo viên đáp ứng Chương trình GDPT mới là yêu cầu cấp thiết trong đổi mới GD.
Ảnh minh họa
Đổi mới phương pháp, hình thức dạy học
GS Đinh Quang Báo, Phó Giám đốc Kỹ thuật Dự án Hỗ trợ đổi mới GDPT (RGEP) cho biết, Chương trình GDPT mới được chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận phẩm chất và năng lực học sinh, vì vậy, GV cũng phải chuyển từ phương pháp dạy học kiểm tra đánh giá theo hướng cung cấp kiến thức cho học sinh sang việc tổ chức cho học sinh tự khám phá, vận dụng kiến thức để giải quyết những vấn đề có ý nghĩa trong nhận thức và vận dụng đời sống.
Lực cản lớn nhất đối với GV trong chuyển đổi này là phần lớn GV đang có thói quen truyền đạt một chiều và thiếu năng lực thiết kế các hoạt động sáng tạo của học sinh. Ngoài ra, việc kiểm tra đánh giá hiện nay đang theo hướng tiếp cận nội dung đã ảnh hưởng đến quyết tâm đổi mới của GV.
Bên cạnh đó, chương trình mới được xây dựng theo hướng mở, giao quyền chủ động cho các nhà trường được xây dựng kế hoạch thực hiện, đổi mới này đòi hỏi GV phải có năng lực phát triển chương trình nhà trường.
Trong khi đó, Chương trình GDPT mới hướng đến phát triển năng lực HS nên giáo dục tích hợp trở thành một phương thức chủ yếu bởi vì năng lực là khả năng kết nối kiến thức, kỹ năng của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực để giải quyết các vấn đề nhận thức và thực tiễn. Thực tế, GV hiện nay còn lúng túng về tổ chức dạy học tích hợp. Họ vẫn quen dạy học từng đơn vị nội dung rời rạc. Vì thế, GV phải được bồi dưỡng về dạy học phát triển năng lực bao gồm: Bồi dưỡng về phương pháp, hình thức dạy học, kiểm tra đánh giá.
Ảnh minh họa/ Internet
Tích cực tự học, tự bồi dưỡng
Từ năm học 2020 - 2021, Chương trình GDPT mới sẽ được áp dụng vào lớp 1. So với chương trình phổ thông hiện hành, chương trình mới ít môn học hơn do thực hiện chủ trương tích hợp cao ở các lớp dưới. Bên cạnh đó, ở tiểu học còn có một hoạt động giáo dục tích hợp là hoạt động trải nghiệm. Học sinh được lựa chọn chủ đề phù hợp với nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường. Công tác bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục là yêu cầu cấp thiết đặt ra.
Việc chọn, cử GV đi dự các khóa bồi dưỡng nhất là ở các trường phổ thông xa trung tâm và các trường phổ thông có quy mô nhỏ, thiếu GV cần được ưu tiên hơn nữa về nguồn lực và cơ chế phù hợp để đảm bảo cung cấp đầy đủ kinh phí cho công tác bồi dưỡng GV hàng năm. Đổi mới cơ chế đánh giá, sử dụng đi đôi với khen thưởng, khuyến khích GV tự giác tham gia đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực.
Theo TS Phạm Thị Thanh Hải, Trường ĐH Giáo dục, ĐHQG Hà Nội, ở cấp tiểu học, giai đoạn mở đầu của GDPT, đội ngũ GV đóng vai trò quyết định chất lượng của cả giai đoạn giáo dục cơ bản. Bởi vậy, việc tập trung phát triển đội ngũ GV tiểu học cả về số lượng và chất lượng cần được quan tâm đúng mức và có chính sách đặc thù.
NGƯT.TS Trần Thị Kim Liên - Hội Khoa học Tâm lý giáo dục Hà Nội cũng nhận định, chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và nâng chuẩn giáo viên từng cấp học giai đoạn sắp tới là yêu cầu cấp thiết phục vụ cho việc nâng cao chất lượng giáo dục. Trong quá trình đổi mới, cần động viên khuyến khích mọi người tích cực tự học, tự bồi dưỡng, làm thay đổi tư duy thụ động, trì trệ cho rằng đào tạo ở trường sư phạm là đủ, hoặc cứ "dạy lâu là lên lão làng", từ đó không chịu học tập bồi dưỡng, không theo kịp sự đổi mới của xã hội, không cập nhật kịp thời các thông tin khoa học, tri thức của thời đại, sẽ dần trở nên lỗi thời ngay cả với HS khi các em có nhiều kênh thông tin để cập nhật kiến thức.
Xét về vai trò của cán bộ quản lý giáo dục trong triển khai Chương trình GDPT mới, GS Đinh Quang Báo phân tích, để thực hiện Chương trình GDPT mới, trong đó phân cấp quản lý thực hiện chương trình được xem là một trong những đổi mới cơ bản. Nếu như trước đây chương trình nặng về quan liêu, kế hoạch hóa cứng nhắc, áp đặt từ trên xuống thì chương trình mới là một chương trình mở, trong đó xác định mối quan hệ giữa chương trình quốc gia, chương trình địa phương và chương trình nhà trường. Mỗi cấp chương trình có những nhiệm vụ nhất định đòi hỏi sự sáng tạo của cán bộ quản lý ứng với từng cấp.
Lê Đăng
Theo GDTĐ
Vẫn còn tư duy dạy theo "sách giáo khoa trước mặt" "Cách dạy hiện nay vẫn còn tư duy dạy theo "sách giáo khoa trước mặt", cách này không cần thiết so với tình hình hiện nay nữa. Vì yêu cầu của chương trình mới, giáo viên phải phân tích được chương trình, phải huy động vốn tự có để triển khai". Trên đây là ý kiến của GS. TSKH Đỗ Đức Thái, thành...