Giáo viên biến thách thức thành cơ hội
Những ngày tạm rời bảng đen, phấn trắng vì dịch Covid-19 không chỉ là một phần ký ức đặc biệt của năm 2020 mà còn là thách thức cho giáo viên khi chuyển qua dạy học trực tuyến để thích nghi với trạng thái bình thường mới.
Giáo viên tiểu học dạy trực tuyến trong những ngày học sinh nghỉ dịch Covid-19 năm 2020 – ĐĂNG NGUYÊN
Những ngày đầu bỡ ngỡ
Năm 2021 bắt đầu, dạy và học trực tuyến đã không còn xa lạ với giáo viên (GV) do họ đã được “tập dượt” trong năm 2020 – một năm đặc biệt bởi họ đứng trước thách thức chưa bao giờ nghĩ đến.
Là một GV năng động, thường xuyên tương tác với học trò trong thực tế cũng như trên thế giới mạng nhưng thầy Đỗ Đức Anh ( Trường THPT Bùi Thị Xuân, Q.1, TP.HCM) đã có những lo lắng trong thời gian đầu chuyển sang hình thức giảng dạy trực tuyến trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh. “Đây thực sự là một thay đổi cũng như thách thức lớn đối với toàn ngành giáo dục, đặc biệt là GV. Rời bỏ bảng đen, phấn trắng để làm quen và giảng bài trước bàn phím và màn hình vi tính là điều không dễ dàng”, thầy Đức Anh nhớ lại.
Thạc sĩ Nguyễn Viết Đăng Du (Trường THPT Lê Quý Đôn, Q.3, TP.HCM) cho biết 2020 là năm biến động với những thách thức và trải nghiệm đầy thú vị. Đó là năm mở đầu bằng một kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài đột ngột với “giãn cách xã hội” khiến mọi kế hoạch giáo dục đổ vỡ.
“Trong một thời gian ngắn, với chỉ đạo của cấp trên “không để học sinh (HS) ở lại phía sau kiến thức”, và phải “đương đầu với một trận tuyến mới là mang lại kiến thức cho HS bằng hình thức trực tuyến”, các thầy cô giáo đều phải nỗ lực hết sức. Những ngày ấy, từ những GV hiểu biết rất lơ mơ về mạng, về học trực tuyến, chúng tôi tự lên mạng tìm kiếm thông tin, tài liệu.
Thậm chí hỏi bạn bè đồng nghiệp để sử dụng các lớp học trực tuyến như livestream trên Facebook, M Team… Những giờ học livestream đầu tiên đầy tiếng cười của thầy và trò khi thầy lỡ nhấn nhầm nút ngừng phát mà vẫn thao thao giảng hay cả nhà trò lần lượt xuất hiện trong khung hình để chào thầy…”, thầy Du kể.
Theo thầy Du, khó khăn nhất vẫn là sắp xếp lại nội dung dạy trực tuyến cho thật cô đọng, súc tích, bổ sung tư liệu, bài tập để học trò tìm hiểu thêm. Ngoài ra, phải có những hình thức kiểm tra, đánh giá mới cho phù hợp với tình hình “xa mặt, cách bài”.
Video đang HOT
Chia sẻ với phóng viên Thanh Niên về thời gian cùng học trò thực hiện những tiết học trực tuyến, cô Vũ Thị Nga (tổ ngữ văn Trường THCS-THPT Đức Trí, TP.HCM) nói: “Covid-19 đem đến nhiều bài học quý giá”. Theo cô Nga, cô cũng như nhiều đồng nghiệp phải vượt qua chính mình để tổ chức những tiết học áp dụng công nghệ thông tin, đặc biệt đối với những GV không còn trẻ.
Thạc sĩ Phạm Lê Thanh, GV hóa học của Trường THPT Ngô Quyền (Q.7, TP.HCM), chia sẻ: “Có thể nói vui rằng đợt dịch Covid-19 đã giúp GV biến “nguy” thành “cơ”. Đặc biệt là cơ hội học tập, cọ xát để chính mình xây dựng những bài giảng trực tuyến đúng nghĩa và chỉn chu”.
Trong các buổi học trực tuyến, thầy trò gặp nhau qua màn ảnh nhỏ máy tính, điện thoại, ti vi nên thầy Lê Thanh ví von mỗi thầy cô dạy học thời Covid-19 đều sẽ trở thành những diễn viên chuyên nghiệp, sân khấu bục giảng chính là nơi thầy cô thỏa sức sáng tạo với bài giảng của mình và khán giả mong chờ đón xem qua màn ảnh nhỏ chính là những học trò thân yêu…
Chúng tôi không còn quá sợ hãi mà đã bước đầu tự tin nghĩ rằng, như tất cả các ngành nghề khác, chúng tôi sẵn sàng cùng học sinh vượt qua tất cả
Thạc sĩ Nguyễn Viết Đăng Du, Trường THPT Lê Quý Đôn, Q.3, TP.HCM
“Những kỷ niệm đáng nhớ qua những ngày học tập rất đặc biệt này sẽ đọng mãi trong các em hôm nay và mai sau”, thầy Lê Thanh nhận định.
Thay đổi phương pháp giảng dạy
Khi xã hội bước vào trạng thái bình thường mới, thầy trò vui mừng trở lại trường lớp. Những ngày học tập trực tuyến đã giúp cho cả GV và HS những kỹ năng cần thiết. Thầy Đăng Du nhận định: “Chúng tôi nhận ra rằng thách thức đã mang lại cho chúng tôi cơ hội. Cơ hội để tiếp cận với các hình thức dạy học mới mẻ, cơ hội để thay đổi chính mình, để nâng cao kỹ năng giảng dạy tiếp cận với sự hiện đại của khoa học công nghệ”.
Để đối phó với Covid-19 trong tình hình mới, theo thầy Phạm Lê Thanh, mỗi GV vẫn luôn sẵn sàng chủ động trang bị cho mình những phương thức xây dựng bài giảng trực tuyến mới hơn, sinh động hơn. “Chúng tôi còn tham khảo những phương cách xây dựng bài giảng trực tuyến của nước ngoài, học hỏi và tiếp thu nhằm cải thiện tối ưu phương thức học tập từ xa này. Sau đợt nghỉ dịch, chúng tôi đã trang bị cho tổ bộ môn của mình kho học liệu với hệ thống bài giảng, câu hỏi và bài tập, đề kiểm tra trực tuyến phong phú và đa dạng phục vụ cho phương án dạy học trực tuyến”, thầy Thanh chia sẻ.
Từ đây, nhiều GV mạnh dạn đưa mô hình lớp học đảo ngược (Flipped classroom: HS nghe giảng ở nhà, lên lớp giải đáp thắc mắc và làm bài tập) để nhằm trang bị cho HS những kỹ năng, phương pháp học, cách học tập trực tuyến chủ động, sáng tạo và hiệu quả.
Thầy Đỗ Đức Anh sau những trải nghiệm từ thách thức ban đầu nay đã biến những lớp học trực tuyến môn ngữ văn thành không gian đầy ắp câu chuyện, thơ và nhạc. Theo GV này, để tiết học trực tuyến thật sự lôi cuốn, luôn cần tái cấu trúc bài giảng và tiết học sao cho phù hợp. Sự thay đổi này sẽ khiến HS không cảm thấy nhàm chán, mất tập trung khi phải ngồi trước màn hình máy tính quá lâu. Bên cạnh đó, sau khi kết thúc bài giảng, GV có thể đưa ra gợi ý về những hoạt động khác hấp dẫn hơn cho HS, thay vì chỉ để HS ngồi và lắng nghe.
Chính sự chuẩn bị này trong năm 2020 mà khi bước vào năm 2021, dù dịch Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp nhưng các GV đã rất tự tin. Khi năm 2021 bắt đầu, thầy Du khẳng định: “Những người thầy, người cô như chúng tôi không còn quá sợ hãi mà đã bước đầu tự tin nghĩ rằng, như tất cả các ngành nghề khác, chúng tôi sẵn sàng cùng HS vượt qua tất cả”.
Nâng mức khen thưởng để khuyến khích đào tạo học sinh giỏi?
Theo đề xuất của Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM, mức thưởng đối với học sinh đoạt huy chương vàng quốc tế sẽ tăng gấp 20 lần so với hiện tại cùng các chính sách khen thưởng học sinh giỏi, giáo viên đào tạo học sinh giỏi
Sở Giáo dục và Đào tạo (GD- ĐT) TP HCM vừa có tờ trình về dự thảo xây dựng nghị quyết quy định một số chính sách về khen thưởng cho giáo viên (GV), học sinh (HS) đoạt giải trong các kỳ thi cấp TP, quốc gia, khu vực, quốc tế và cho GV có công đào tạo HS đoạt giải.
Tổng kinh phí hơn 27 tỉ đồng
Theo tờ trình của Sở GD-ĐT TP HCM, sau 16 năm thực hiện Quyết định số 162/2004 của UBND TP, việc khen thưởng HS, GV đoạt giải trong các kỳ thi và GV có công đào tạo, bồi dưỡng HS đoạt giải đã không còn phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của đất nước, mức thưởng hiện nay rất thấp.
Cụ thể, HS đoạt huy chương vàng quốc tế năm 2004 được thưởng 10 triệu đồng nghĩa là mức thưởng tăng gấp 47 lần so với mức lương cơ sở thời điểm đó (210.000 đồng). Hiện nay, mức thưởng chỉ còn tăng 7 lần so với mức lương cơ sở (1.390.000 đồng); mức thưởng thấp nhất cho HS đoạt giải nhất cấp TP là 500.000 đồng, gấp gần 2,3 lần mức lương cơ sở năm 2004, hiện nay chỉ còn tương đương 0,35 lần so với mức lương cơ sở hiện hành.
Chính vì những bất cập đó, theo đề xuất của Sở GD-ĐT TP HCM trong tờ trình, dự thảo sẽ điều chỉnh tăng mức tiền thưởng cho HS, học viên đoạt giải trong các kỳ thi cấp TP, quốc gia, khu vực, quốc tế được thưởng theo mức tăng lên từ 10 đến 20 lần so với mức thưởng quy định tại Quyết định số 162.
Đồng thời cũng tăng mức thưởng cho GV đoạt giải trong các kỳ thi quốc gia được thưởng theo mức tăng lên 10 lần so với mức thưởng quy định trước đó. Đặc biệt bổ sung đối tượng khen thưởng và mức thưởng cho GV đoạt giải trong các kỳ thi cấp TP, khu vực, quốc tế vì Quyết định 162 không quy định đối tượng này được TP khen thưởng.
Sở này cũng cho biết việc điều chỉnh tăng mức thưởng cao như trên góp phần động viên GV và HS TP nỗ lực vươn lên giành được thành tích cao hơn trong học tập và các cuộc thi. Theo lãnh đạo Sở GD-ĐT TP HCM, dự kiến sau khi điều chỉnh mức thưởng mới, kinh phí khen thưởng HS, GV đoạt giải trong các kỳ thi, GV có công đào tạo bồi dưỡng HS đoạt giải trong các kỳ thi sẽ hơn 27 tỉ đồng mỗi năm.
Học sinh tham dự kỳ thi học sinh giỏi thành phố năm học 2019-2020. Ảnh: TẤN THẠNH
Liệu có đạt mục đích?
Đào tạo, bồi dưỡng HS giỏi và tham dự các kỳ thi luôn được xem là yêu cầu và cũng là mục tiêu quan trọng nhằm phát hiện, bồi dưỡng nhân tài. Theo hiệu trưởng các trường phổ thông, trong chiến lược về nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 thì việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ này tại các trường càng cần thiết và quan trọng hơn nữa. Thế nhưng, thực tế lâu nay, các trường phổ thông không mặn mà với việc này.
Là một trong những trường có nhiều HS giỏi trong các kỳ thi, vậy nhưng ông Hà Hữu Thạch, Hiệu trưởng Trường THPT Lê Quý Đôn (quận 3), cho rằng việc nâng mức thưởng hay không thật sự không ảnh hưởng đến việc đào tạo HS giỏi tại trường vì lý do trường tham dự các kỳ thi là vì màu cờ sắc áo, nên tự xây dựng quy chế khen thưởng riêng tại trường vì mức khen thưởng theo quy định chung khá thấp. "Tuy nhiên việc nâng mức khen thưởng là hợp lý, khuyến khích các trường và hơn hết là động viên thầy cô giáo, các em HS" - ông Thạch nhìn nhận.
Theo ông Lâm Triều Nghi - Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền (quận Tân Bình), trường ở tốp đầu TP - phải dùng đúng từ là hiện nay các trường phải "dụ dỗ" thì cám em mới chịu vào đội tuyển HS giỏi. Ông Nghi cho rằng việc đào tạo, bồi dưỡng HS giỏi gặp nhiều khó khăn không chỉ do mức khen thưởng thấp.
Trước đây, việc trúng tuyển vào ĐH còn khó khăn, những HS giỏi được tuyển thẳng thì các em còn hào hứng. Còn hiện nay, việc trúng tuyển vào ĐH quá dễ dàng, dễ hơn kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, trong khi đó việc đào tạo HS giỏi, mang tính chuyên sâu tốn nhiều thời gian, phải đầu tư nên HS không thiết tha.
"Trường chúng tôi phải xây dựng quy chế khen thưởng riêng dù mức thưởng của trường công cũng không đáng bao nhiêu; phải động viên các em về cái hay, cái đẹp của môn học thì HS mới chịu tham dự. Đó là chưa kể, nhiều em phải giấu phụ huynh tham dự vì phụ huynh không muốn con mình tốn công sức đi thi" - ông Nghi nêu thực tế. Theo ông Nghi, công sức một GV bồi dưỡng ròng rã một năm trời cũng chỉ được 3 triệu đồng thì không GV nào hào hứng.
Cô Th.H, GV môn địa lý một trường THPT tại quận Bình Thạnh, cho biết vì mục tiêu chỉ cần vào ĐH mà vào ĐH hiện nay đã quá dễ, mỗi em có thể đăng ký tới 20 nguyện vọng, nên chuyện HS bỏ công sức, thời gian để học thêm và đi thi HS giỏi là chuyện không còn hấp dẫn. Phụ huynh lo ngại HS sẽ sao nhãng các môn học khác khi đi thi HS giỏi nên cấm cản. "Nhiều GV, nhất là các môn sử, địa phải dùng đủ cách để "năn nỉ" các em tham gia. Rồi thuyết phục phụ huynh đồng ý cho các em đi học bồi dưỡng" - cô H. nói.
Băn khoăn về công nhận HS giỏi cấp tỉnh
Vừa qua, tỉnh Hà Tĩnh công nhận một số HS đạt 6.5 IELTS là HS giỏi cấp tỉnh đã nảy sinh những tranh cãi trái chiều. Ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du (quận 10), cho rằng nếu phiên theo khung tham chiếu của Bộ GD-ĐT thì các em đạt chuẩn C1; IELTS lại tập trung tuyệt đối 4 kỹ năng, nếu đem lên "cân" thì rõ ràng IELTS có giá trị toàn cầu. Như vậy, việc công nhận là hợp lý. Trong khi đó, theo ông Hà Hữu Thạch, nếu đã là HS giỏi cấp tỉnh thì phải theo tiêu chuẩn nào chứ không thể chỉ giỏi mình tiếng Anh là được công nhận.
Sử dụng điện thoại trong giờ học: Nơi mạnh dạn, nơi dè dặt Từ tháng 11, học sinh THCS, THPT sẽ được phép sử dụng điện thoại trong giờ học để phục vụ cho việc học nếu được giáo viên cho phép. Theo khoản 4 Điều 37 Điều lệ trường THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học (ban hành theo Thông tư 32/2020, có hiệu lực từ ngày 1-11), học sinh (HS) không...