Giáo sư tâm lý nổi tiếng: 4 việc cha mẹ thông minh nên làm khi biết con bị bắt nạt
Theo đó chuyên gia tâm lý cho biết, thay vì “tố giác” kẻ bắt nạt, cha mẹ nên chỉ dẫn con 4 điều để xử lý triệt để vấn đề này.
Vì sao trẻ lại muốn bắt nạt trẻ khác?
Có không ít người cho rằng, nguyên nhân trẻ muốn bắt nạt một đứa trẻ khác thường là do trẻ muốn bản thân mình có sức ảnh hưởng và vượt trội hơn người khác.
Tuy nhiên, theo chuyên gia tâm lý nổi tiếng Lý Mai Cẩn cho biết, những đứa trẻ đi bắt nạt người khác thường là những đứa trẻ đã hoặc từng chịu bắt nạt, tổn thương, đe doạ, bạo lực về thể xác lẫn tinh thần.
Những đứa trẻ đó có thể đã phải trải qua cảm giác bất lực với gia đình, thầy cô hoặc bạn bè nên muốn đẩy cảm xúc “tiêu cực” lên người khác và đối tượng được lựa chọn thường là những đứa trẻ “yếu đuối” hơn chúng.
Chuyên gia tâm lý nổi tiếng Lý Mai Cẩn hiện đang là Giáo sư Tâm lý học kiêm Phó Giám đốc Ủy ban Chuyên môn Tâm lý Pháp lý của Hiệp hội Tâm lý Trung Quốc.
Theo kết quả thống kê, có không ít đứa trẻ “đi bắt nạt” cho biết, việc làm người khác xấu hổ, sợ hãi khiến chúng cảm thấy ổn hơn trong thời gian ngắn. Chính vì thời gian ngắn, nên chúng thường lặp đi lặp lại hành động bắt nạt này để giải toả cảm xúc và tìm kiếm cảm giác mình có sức ảnh hưởng. Như vậy có thể thấy, những đứa trẻ muốn làm tổn thương người khác thường cũng đang phải chịu những tổn thương về tâm lý tương tự. Đây là điều mà không phải ai cũng biết và thực sự thấu hiểu.
Chính vì vậy, chuyên gia tâm lý cho biết, nếu phát hiện trẻ bị bắt nạt, thay vì ngay lập tức phản ứng bằng cách “tố giác” kẻ bắt nạt, dạy con đánh lại hay dạy con nhường nhịn với lý lẽ “một điều nhịn, chín điều lành”. Cha mẹ thông minh thường lựa chọn cách hành xử khác khéo léo, hợp tình hợp lý, vừa giúp con giải quyết triệt để vấn đề, vừa hướng dẫn con cách phòng ngừa để mình không trở thành “mục tiêu của kẻ bắt nạt”.
Khi biết con bị bắt nạt, cha mẹ thường có 3 phản ứng là hướng dẫn con chống trả, nhắc nhở con tránh xa kẻ bắt nạt và cha mẹ tự chủ động liên hệ với giáo viên sau đó giải quyết cùng phụ huynh của “kẻ bắt nạt”. Tuy nhiên cả 3 cách này đều có nhiều mặt hạn chế, theo đó chuyên gia Lý Mai Cẩn đã chỉ ra 4 việc cha mẹ nên làm khi phát hiện con bị bắt nạt như sau:
1. Dạy con biết những hành vi như thế nào được cho là “bắt nạt”
Có rất nhiều đứa trẻ vì độ tuổi còn nhỏ nên chưa thể hiểu được như thế nào là “bắt nạt”, chính vì không hiểu nên các con không biết làm gì để ứng phó và xử lý khi mình rơi vào trường hợp như vậy.
Do đó, cha mẹ cần giải thích cho con hiểu như thế nào là hành vi “bắt nạt”. Bắt đầu từ những việc đơn giản như cố tình không hoan nghênh, cô lập không cho con chơi cùng, cho tới những lời nói xấu, mắng chửi và tiếp đó là những hành động như cướp đồ, đòi bánh kẹo, tiền bạc… Những hành vi cố ý nhằm mục đích công kích khiến trẻ cảm thấy sợ hãi, tức giận hoặc xấu hổ đều là hành vi bắt nạt.
Video đang HOT
Ảnh minh hoạ
Tiếp đó, cha mẹ cần đảm bảo dạy cho con hiểu rằng, những hành vi này là sai trái, cha mẹ và thầy cô luôn phản đối hành vi xấu này.
2. Dạy con việc bị bắt nạt không phải chuyện xấu hổ cần giấu giếm
Sau khi dạy trẻ cách phân biệt hành vi nào là bắt nạt, cha mẹ cần cho con hiểu rằng, việc sợ bị bắt nạt không hề xấu hổ. Thậm chí, trong một số trường hợp cha mẹ nên dạy con việc bỏ chạy để giữ an toàn còn quan trọng hơn giữ thể diện nếu tình huống bắt nạt có chiều hướng leo thang. Đồng thời, cha mẹ cần dạy con cách đảm bảo an toàn bản thân bằng cách kịp thời nói cho cha mẹ hoặc giáo viên để được can thiệp kịp thời.
3. Chỉ dẫn cho con hiểu tâm lý thật sự của những “kẻ bắt nạt”
Sau khi cho con biết rằng, hành vi bắt nạt là hành vi xấu, cha mẹ cần chỉ dẫn cho con hiểu tâm lý thật sự của những “kẻ bắt nạt”. Như chuyên gia tâm lý phân tích ở trên, những đứa trẻ có xu hướng bắt nạt người khác yếu hơn mình thực chất cũng là những đứa trẻ đã hoặc từng gặp vấn đề tương tự. Chính vì vậy, khi cha mẹ để trẻ hiểu được vấn đề này sẽ giúp con có phần nào sự đồng cảm với chính “kẻ bắt nạt”. Khi đó, con sẽ không còn hoặc giảm bớt đi cảm giác sợ hãi đối với “kẻ bắt nạt”.
4. Dạy con cách tự tin xử lý dứt khoát những “kẻ bắt nạt”
Sau khi cho con biết rằng hành vi bắt nạt là sai trái, đồng thời giúp con không còn hoặc giảm bớt sự sợ hãi. Cha mẹ cần dạy con sự tự tin, dũng cảm đối đầu một cách thông minh với “kẻ bắt nạt”. Thay vì sợ hãi, lo lắng, hãy dạy con cách ứng xử tôn trọng nhưng không kém phần quyết liệt với kẻ bắt nạt mình.
Ảnh minh hoạ
Cha mẹ hãy dạy con nói “không” khi bị yêu cầu vô lý, hoặc dạy con tự tin nói rằng: “Cậu đang bắt nạt tớ, hành vi này là sai, cha mẹ và thầy cô sẽ bảo vệ và đứng về phía tớ nếu như sự việc này được công khai. Vì vậy hãy dừng những hành động xấu của cậu lại trước khi mọi việc tồi tệ hơn”. Cách con tự tin, xử lý tình huống thông minh, khéo léo mà vẫn giữ thể diện cho cả 2 bên sẽ đem lại hiệu quả tốt nhất với trường hợp này.
Bên cạnh 4 việc kể trên, cha mẹ cũng cần dạy con cách phòng ngừa để mình không rơi vào tầm ngắm của những kẻ bắt nạt bằng cách nâng cao thể lực, nâng cao sức khoẻ tinh thần, đồng thời luôn tự tin vào bản thân, sẵn sàng dũng cảm đối đầu trong một số trường hợp.
Ngoài ra, cha mẹ cũng nên dạy con cần lên tiếng khi phát hiện ra những hành vi bắt nạt xung quanh mình. Việc dũng cảm đứng ra bảo vệ những người bị bắt nạt giúp con hiểu được giá trị của việc giúp đỡ người khác.
Mong rằng sau bài chia sẻ này, các bậc phụ huynh có cho mình những góc nhìn mới về vấn đề “bắt nạt” và có cách chỉ dẫn con sao cho phù hợp nhất có thể nếu rơi vào trường hợp này.
10 kỹ năng sống cần thiết cho trẻ từ 3 tuổi: KHÔNG DẠY là CHẬM cả đời!
Dạy kỹ năng sống cho trẻ là một việc làm vô cùng cần thiết để giúp bé biết xử lý và ứng phó tốt hơn với những tình huống.
Dưới đây là các kỹ năng sống cần thiết cho trẻ trước 3 tuổi.
1. Các kỹ năng sống để trẻ tự lập
Dạy kỹ năng sống cho trẻ theo từng độ tuổi, hãy để trẻ học cách tự chăm sóc bản thân mình. Cha mẹ có thể dạy điều đó cho con 3 tuổi của mình bằng cách cho bé tự xúc ăn, để con lựa chọn quần áo và tự mặc, con có thể tự vệ sinh cá nhân, tự dọn đồ chơi... Thông qua những việc đó, trẻ có thể học được các kỹ năng sống để tự lập.
Tuy nhiên, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ 3 tuổi thì cha mẹ cũng cần kiên nhẫn và yêu thương con. Có thể con vẫn còn vụng về, đồ ăn đưa vào miệng bị vương vãi, hay vệ sinh cá nhân không sạch... Từ tốn chỉ bảo và hướng dẫn con, điều đó sẽ giúp trẻ nhớ lâu hơn và lần sau sẽ ít vi phạm lại.
2. Dạy trẻ kỹ năng giao tiếp
Đây là kỹ năng quan trọng cần hình thành sớm từ mỗi trẻ, từ lúc các bé biết nói bập bẹ là chúng ta nên hướng dẫn bé cách giao tiếp rồi. Giao tiếp với người lớn, với bạn bè, mỗi đối tượng sẽ cần có cách nói chuyện khác nhau.
Cha mẹ cần dạy con cách dùng từ giao tiếp với mỗi người cho phù hợp. Con biết cách xưng hô, thể hiện được sự lễ phép chuẩn mực. Việc dạy con giao tiếp sẽ giúp trẻ tự tin hơn, dễ dàng hòa nhập với mọi người xung quanh.
3. Bồi đắp tri thức cho trẻ thông qua việc đọc sách
Sách là nguồn tri thức vô giá để trẻ tìm tòi và học hỏi những điều mới lạ. Thông qua sách, con có thể phát triển trí tuệ, mở rộng kiến thức, vốn sống. Vốn từ của con cũng được cải thiện.
Ngoài ra, việc đọc sách sẽ giúp con rèn được nhiều đức tính tốt, ví dụ như tính kiên nhẫn, điềm đạm. Cha mẹ không nên gò bó con học trong sách giáo khoa, cũng đừng quá nghiêm khắc ép trẻ không được đọc những sách, truyện thiếu nhi. Hãy để con được đọc những gì con thích. Việc của cha mẹ chỉ là người giới thiệu sách đến con mà thôi.
4. Dạy con biết cách cảm ơn, xin lỗi đúng lúc
Bố mẹ khôn ngoan là những người biết dạy những kỹ năng sống cho trẻ qua hành động biết cảm ơn và xin lỗi đúng lúc, đúng chỗ. Trẻ làm sai, cần phải học cách xin lỗi với thái độ thành khẩn.
Khi nhận được sự giúp đỡ từ người khác, bày tỏ sự cảm ơn là điều con trẻ nên thể hiện. Bên cạnh đó, học tha thứ và xin được tha thứ là dấu hiệu của lòng dũng cảm mà con cần được rèn luyện. Hãy khuyến khích trẻ nuôi dưỡng thái độ này ngay từ khi còn nhỏ.
5. Dạy con biết giúp đỡ người khác
Dạy con cách tôn trọng và biết giúp đỡ người khác là 1 kỹ năng sống cần thiết. Nó giúp con người xích lại gần nhau và khiến cuộc sống trở nên tươi đẹp hơn. Hãy dạy trẻ thể hiện lòng tốt của mình từ việc nhỏ nhất. Đó có thể là giúp một bà cụ qua đường, trao cho người tàn tật một chiếc bánh... Dạy trẻ những điều này, bố mẹ sẽ giúp con mình nhận ra giá trị của tình yêu thương.
6. Dạy con cách cư xử văn minh ở mọi nơi
Việc dạy con cách cư xử văn minh, lịch sự ngay từ nhỏ sẽ giúp các bé hình thành những phẩm chất đạo đức tốt, hứa hẹn trở thành những công dân có ích cho xã hội. Cha mẹ có thể dạy con những việc đơn giản như chào hỏi khi gặp người khác, biết nói cảm ơn - xin lỗi, không chen ngang vào cuộc nói chuyện, cư xử ngoan ngoãn - nhẹ nhàng khi ở nơi công cộng, tôn trọng nghề nghiệp của người khác, biết xếp hàng khi mua đồ... Điều quan trọng nhất là cha mẹ phải làm gương cho bé. Có như vậy con mới có thể hình thành 1 nhân cách tốt.
7. Dạy bé cách đối phó với nguy hiểm, tình huống đột xuất
Bất cứ lúc nào, trẻ cũng có thể gặp nguy hiểm. Điều cần thiết lúc này là hãy dạy cho trẻ cách nhận biết, đối đầu và phản ứng lanh lẹ khi rơi vào những tình huống thiếu an toàn. Đó là các kỹ năng như khi gặp người lạ, con sẽ phải ứng xử ra sao, bố mẹ vắng nhà có người lạ đến thì làm thế nào, ở trường hoặc bất cứ nơi đâu có tình huống cấp bách con phải xử lý thế nào.
Cha mẹ nên để con học thuộc lòng số điện thoại của cha mẹ, số nhà và số các cuộc gọi khẩn cấp,... Tuy nhiên, hãy nói với con rằng, con chỉ nên cung cấp thông tin cá nhân với đối tượng bé tin tưởng. Đừng cung cấp cho quá nhiều người, đặc biệt là người lạ. Khi bị đi lạc hoặc làm sao đó, con hãy chạy nhanh nhất đến nơi an toàn, hoặc tìm người giúp đỡ. Những người con có thể tin tưởng đó là cảnh sát giao thông, công an...
8. Dạy con hiểu về giá trị của đồng tiền
Thói quen chi tiêu bắt đầu hình thành từ khi còn rất nhỏ. Vì vậy cha mẹ cần dạy trẻ học cách tiêu tiền khôn ngoan càng sớm càng tốt. Trẻ từ 3 tuổi trở lên đã có thể học được các bài học cơ bản về giá trị của đồng tiền. Cha mẹ có thể dạy con làm quen với giá trị đồng tiền bằng việc cho bé trả tiền khi đi siêu thị, bỏ tiền vào lợn rồi sẽ mua 1 thứ gì đó giá trị với bé, hoặc chơi các trò chơi về tiền như bán hàng...
Ngoài ra, cha mẹ nên trao đổi thẳng thắn với con về giá trị của tiền bạc, khuyến khích trẻ trì hoãn mua những thứ muốn nhất thời. Dạy con cách tự tiết kiệm tiền để mua kẹo, đồ dùng học tập, và cho trẻ cơ hội thực hành về tiền...
9. Bảo vệ môi trường và yêu thương động vật
Bố mẹ nên tạo kỹ năng sống cho trẻ chăm sóc cây cỏ, không vứt rác thải lung tung và yêu thương động vật. Hãy dạy chúng cách tiết kiệm nước, tắt điện khi không dùng đến. Những việc làm đó tuy nhỏ nhưng giúp trẻ có ý thức hơn về việc bảo vệ môi trường sống.
10. Dạy con nói ra những suy nghĩ trong lòng
Ở một số trẻ em suy nghĩ về quan điểm của người khác sẽ không tự nhiên được hình thành, nhưng nó có thể được phát triển. Thông qua những câu chuyện về cuộc sống, truyện cổ tích..., bạn dẫn dắt bé cùng nhau thảo luận về cảm xúc của các nhân vật, khả năng quan sát người khác đang cảm thấy như thế nào và giúp bé tăng khả năng nói lên suy nghĩ của bản thân, suy nghĩ cho người khác.
Giáo sư nổi tiếng châu Á khuyên cha mẹ cho con tránh xa kiểu lớp học này trước năm 6 tuổi Khi con còn quá nhỏ, phụ huynh không nên cho con theo học những kiểu lớp sau đây. Ảnh minh họa Giáo sư Lý Mai Cẩn hiện đang công tác tại Đại học Công an Nhân dân Trung Quốc. Bà giữ chức Phó Chủ tịch Hiệp hội Phòng chống Tội phạm vị thành niên và Phó Chủ tịch Chi nhánh quốc gia tâm...