Giáo dục khai phóng – trụ cột của giáo dục hiện đại
Giáo dục khai phóng được coi như một triết lý giáo dục. Nó cung cấp cho người học một nền tảng kiến thức rộng cùng những kỹ năng có thể chuyển đổi và một cảm nhận mạnh mẽ về các giá trị đạo đức mà nhờ đó có thể can dự vào đời sống công dân.
Đi tới triết lý giáo dục “học để làm người”
Giáo dục khai phóng mang tính đa nguyên và toàn cầu. Nó có thể bao gồm một chương trình học tổng quát, cung cấp nhiều cơ hội tiếp cận những lĩnh vực học tập, nhiều chiến lược học tập bên cạnh các chương trình học chuyên sâu trong ít nhất một lĩnh vực học thuật nào đó.
Giáo dục khai phóng giúp người học nâng bản thân mình lên một tầm cao, thông qua các môn học khai phóng mà “xác định ta là ai, ta có những năng lực gì, ta có thể làm những việc gì và sẽ trở thành con người như thế nào trong tương lai”.
Những môn học khai phóng không nằm trong chương trình đào tạo chuyên nghiệp thuộc một lĩnh vực nào đó, mà bao gồm những bài học có tính huấn nghiệp hay kỹ thuật. Ví dụ, một sinh viên khoa Luật có thể học môn khai phóng về nghệ thuật hùng biện, năng lực biện hộ, trình bày vấn đề mạch lạc và logic, tinh thần đạo đức trong các phiên tòa.
Các môn học khai phóng mang tính mở. Sinh viên khoa Tâm lý học có thể vừa học môn khai phóng về tâm lý học, nhưng đồng thời vẫn có thể theo học các môn khai phóng về lịch sử, triết học, ngôn ngữ học.
Giáo dục khai phóng hướng tới đào tạo những con người tự chủ, tự trị, tự do – tức là tạo ra mẫu người nhận thức được những quy luật của cuộc sống để tự vươn lên thành chính mình, không là “cái bóng” của người khác. Cụm từ “Tự do” ở đây theo tư tưởng triết học của Hegel: “Tự do là sự nhận thức được cái tất yếu”.
Trong những hội thảo khoa học về triết lý giáo dục, tôi thường nêu lên triết lý giáo dục “học để làm người”. Một là, “học để làm người” là sự đúc kết kinh nghiệm giáo dục nghìn năm của ông cha ta. Hai là, UNESCO cũng coi ” Learning to be” (học để trở thành) là một trong 4 trụ cột giáo dục hiện đại.
Video đang HOT
Bản thân tôi đã nhiều lần suy nghĩ về giáo dục khai phóng, kiến tạo, khởi nghiệp, tuy chưa nghĩ tới đó là một triết lý giáo dục của Việt Nam lúc này. Nhưng tôi khẳng định rằng, không quan tâm đến tinh thần khai phóng, kiến tạo và khởi nghiệp, chắc chắn giáo dục của chúng ta sẽ xa lạ với thế giới hiện đại.
GS.TS.Phạm Tất Dong
Phát triển giáo dục khai phóng đang là một xu thế trên thế giới
Quốc gia được coi là mảnh đất màu mỡ của giáo dục khai phóng là Hoa Kỳ. Những trường khai phóng hàng đầu của họ như Williams, Amherst, Swarthmore, Wellesley, Pomona, Bowdoin, Claremont McKenna, Middlebury, Carleton, Washington and Lee… Cựu Tổng thống Barrack Obama vốn là sinh viên trường đại học khai phóng Occidental College ở Los Angeles (California).
Những trường đại học khai phóng trên thế giới có rất nhiều, như Viện đại học Mount Allison, Viện đại học Bishop, Viện đại học St.Thomas (Canada); Viện đại học John Cabat ở Rome (Ý); Viện đại học Bard Berlin (Đức); Trường đại học Maastricht (Hà Lan); trường đại học Shalem ở Jerusalem (Israel); Trường đại học Campion ở Sydney (Australia); Trường đại học Yale – NUS (Singapore)…
Ở Việt Nam, hiện có trường Đại học Việt – Nhật (Thành lập ngày 21/7/2014 theo Quyết định 1186/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ), trường Đại học Fulbright (thành lập vào ngày 16/5/2016 theo Quyết định 819/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ) là 2 đại học có chương trình đào tạo khai phóng.
Nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo cho người học triết lý giáo dục của Trường Đại học Fulbright. Ảnh: Fulbright University
Khai phóng – kiến tạo – khởi nghiệp
Đại học Fulbright ở thành phố Hồ Chí Minh là cơ sở đào tạo đại học phi lợi nhuận. Nhà trường có chương trình khai phóng trong khi cung cấp cho sinh viên và các người lớn theo học những vấn đề về chính sách công, quản trị kinh doanh, cơ khí, máy tính, khoa học, nghệ thuật tự do, mà như Barack Obama nói về trường này, nghệ thuật tự do có nhiều lĩnh vực, từ thơ Nguyễn Du đến triết lý của Phan Chu Trinh và toán học của Ngô Bảo Châu.
Còn đại học Việt – Nhật ở Hà Nội có một mạng lưới đối tác rất rộng ở Nhật Bản. Đó là những trường đại học như Tokyo, Osaka, Tsukuba, Yokohama, Waseda, Ritsumeikan và Ibaraki. Chắc chắn rằng, những môn học khai phóng ở đây sẽ giúp người học trải nghiệm, học tập và nghiên cứu theo phong cách Nhật Bản; đó là một cơ hội để người học Việt Nam có thêm được những tri thức rộng rãi và trình độ học vấn sẽ toàn diện hơn.
Nhà trường của chúng ta vẫn thấy giáo dục khai phóng như một điều xa lạ. Hiện tượng đó nói lên rằng, giáo dục đại học của ta còn chưa hội nhập sâu vào xu hướng phát triển giáo dục đại học thế giới.
Không quan tâm đến giáo dục khai phóng lúc này, chúng ta sẽ rất khó triển khai giáo dục kiến tạo và giáo dục khởi nghiệp. Một số nhà khoa học trong nước đã đề nghị lấy 6 chữ ” khai phóng, kiến tạo, khởi nghiệp” làm triết lý giáo dục Việt Nam.
Việt Nam có thêm cơ sở đào tạo theo mô hình giáo dục khai phóng
Mô hình giáo dục khai phóng do NIJI Group giới thiệu với đa dạng môn học, phong phú phương pháp, muôn màu trải nghiệm, không giới hạn độ t.uổi, không có đường biên của sự sáng tạo, mọi ý tưởng, mọi cảm xúc.
NIJI Group - doanh nghiệp đầu tư đa ngành, trong đó chủ đạo là phát triển tư duy từ mô hình giáo dục khai phóng vừa tổ chức lễ ra mắt trụ sở mới tại số 1 Phạm Huy Thông, Ba Đình, Hà Nội.
Mô hình giáo dục khai phóng do NIJI Group giới thiệu với đa dạng môn học, phong phú phương pháp, muốn màu trải nghiệm, không giới hạn độ t.uổi, không có đường biên của sự sáng tạo, mọi ý tưởng, mọi cảm xúc.
Bà Lê Nguyễn Nhật Linh - Chủ tịch NIJI Group chia sẻ: Các chương trình đạo tạo mong muốn sẽ tạo ra những bước đột phá trong việc giúp người học phát triển tư duy dựa trên những điểm mạnh của bản thân, đồng thời giúp các em được thể hiện bản thân một cách tốt nhất ở từng thời điểm phát triển. Sự phát triển tư duy này không chỉ dừng ở t.rẻ e.m mà quan trọng là thay đổi những quan điểm, nhận thức của cha mẹ trong quá trình nuôi dạy con.
NIJI Group triển khai mô hình giáo dục khai phóng ở Việt Nam.
Tại đây, các học viên cùng nhau kết nối và cùng nhau tạo nên những giá trị cho cộng đồng thông qua đa dạng nhiều lớp học khác nhau. Cụ thể như: Các lớp học về kỷ luật và kỹ năng sinh tồn; Các lớp học nghệ thuật và sáng tạo; Các lớp học phát triển tư duy; Các lớp học phát triển sức khỏe cơ thể và tinh thần; Các lớp học khoa học xã hội; Các lớp học thiên văn học; Các lớp học khoa học tự nhiên... Đặc biệt là các lớp học cung cấp kiến thức, kỹ năng dành cho các bậc cha mẹ và lớp học về hôn nhân gia đình giúp làm phong phú thêm kho tàng tri thức của bậc phụ huynh.
Từ đó, mỗi người sẽ nhận được những giá trị cốt lõi: Giá trị chia sẻ thông qua các hoạt động chia sẻ tri thức, chia sẻ trải nghiệm, chia sẻ cảm xúc, chia sẻ động lực; Giá trị nhân văn thông qua 5 hoạt động tác động xã hội: hiến m.áu, xây trường cho t.rẻ e.m vùng sâu vùng xa, thiện nguyện, trồng rừng, tổ chức các giải chạy bộ; Giá trị thúc đẩy thông qua hoạt động thúc đẩy sự thấu hiểu bản thân, sự nỗ lực, sự cộng hưởng và liên kết... Từ đó, có thêm hiểu biết, kiến thức để lan tỏa những giá trị tích cực, phát triển bản thân và dựng xây quốc gia.
Các hoạt động cam kết sẻ chia cùng những hoàn cảnh khó khăn.
Bên cạnh đó, một trong những hoạt động nổi bật của NIJI Group là hướng thiện. NIJI mong muốn tác động tích cực đến xã hội thông qua các hoạt động cộng đồng, thiện nguyện. Quỹ thiện nguyện NIJI được thành lập toàn phần từ doanh thu và kinh phí của hoạt động giáo dục mà không nhận quyên góp, hỗ trợ từ các đơn vị hợp tác. Để những hoạt động thiện nguyện ý nghĩa hơn, lan tỏa những điều tích cực, tốt đẹp đến với cộng đồng và xã hội, NIJI Group cam kết đồng hành cùng Đoàn Thanh niên Học viện Cảnh s.át n.hân dân trong các hoạt động thường niên.
Tại buổi lễ ra mắt, Quỹ thiện nguyện NIJI tài trợ: 1 công trình trường học tại miền núi để sẻ chia khó khăn với thầy cô và học sinh, nâng cao điều kiện học tập tại các xã vùng sâu, vùng xa; 10 chuyến xe tài trợ cho sinh viên Học viện Cảnh s.át n.hân dân về quê ăn tết; 100 suất học bổng dành tặng cho sinh viên Học viện Cảnh sát có thành tích học tập xuất sắc. Ngoài ra, trong các hoạt động thiện nguyện của Đoàn Thanh niên Học viện Cảnh s.át n.hân dân sẽ có sự đồng hành, hỗ trợ từ phía NIJI Group. Đây là hoạt động mang tính thường niên, tích cực với mong muốn đóng góp nhiều hơn cho xã hội.
Nội dung giáo dục địa phương: Nơi dạy nơi không Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, nội dung giáo dục địa phương là hoạt động, môn học bắt buộc nằm trong chương trình các môn học tổng thể. Tại phiên họp toàn thể lần thứ 4 của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức mới đây, qua giám sát việc triển khai thực hiện nội dung giáo...
