Giảm tải nội dung môn học THCS: Gấp rút xây dựng lộ trình tự học
Bộ GD&ĐT giảm tải khá triệt để, giúp chương trình dạy học tinh gọn, vừa bảo đảm với quỹ thời gian năm học bị thu hẹp, không tạo áp lực học tập cho học sinh (HS). Các giáo viên khuyên HS lớp 9 tăng cường tự học để bảo đảm đủ lượng kiến thức ôn thi vào lớp 10 năm học 2020 – 2021.
Giảm tải vẫn bảo đảm kiến thức
Do tình hình phức tạp của dịch bệnh Covid-19, Bộ GD&ĐT đã điều chỉnh nội dung dạy học kỳ II năm học 2019 – 2020. Theo đánh giá của các giáo viên Hệ thống Giáo dục HOCMAI (HOCMAI), mặc dù có nhiều nội dung được tinh giản nhưng tính hệ thống của các môn học vẫn được bảo đảm, giúp nhà trường giảm bớt được gánh nặng về giảng dạy và HS có thể chủ động tự đọc trực tiếp từng văn bản, tự thực hành phần lớn nội dung học.
Ông Nguyễn Phi Hùng – giáo viên Ngữ văn HOCMAI phân tích: Môn Ngữ văn có khối lượng kiến thức được giảm tải khá lớn, trải rộng trên tất cả các phần Văn, Tiếng Việt và Tập làm văn; giúp HS giảm đáng kể lượng kiến thức cần học trong thời gian còn lại của năm học. Môn Ngữ văn được giảm tải theo 3 hình thức: Không dạy trọn vẹn một bài; khuyến khích HS tự đọc/tự làm cả bài hoặc một phần của bài học; tích hợp các bài học có cùng chung đặc điểm về nội dung, thể loại.
Học sinh lớp 9 tại Hà Nội ôn tập qua truyền hình tại nhà. Ảnh: Phạm Hùng
Đối với môn Toán, ông Hồng Trí Quang – giáo viên môn Toán HOCMAI phân tích: Bộ GD&ĐT đã giảm bớt một số tiết luyện tập, gộp các tiết luyện tập lại, bỏ một số tiết thực hành ngoài trời. Một số nội dung được chuyển sang kiến thực tự học có hướng dẫn là những kiến thức rất cơ bản.
Một số phần kiến thức được chuyển thành khuyến khích HS tự học tại nhà, không quá ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu kiến thức ở những phần sau, lớp sau; hoặc là những bài luyện tập ở mức độ cao hơn. Bộ cũng bỏ một số chứng minh tính chất, định lý, nhằm giảm bớt thời gian làm việc trên lớp của thầy cô.
Xây dựng lộ trình tự học tại nhà
Trước băn khoăn về việc tinh giản có ảnh hưởng đến lộ trình ôn thi vào lớp 10 của HS lớp 9, ông Quang cho rằng: Đối với môn Toán, những nội dung không dạy của lớp 9 (cắt hình trụ bởi một mặt phẳng, hình nón cụt) không ảnh hưởng gì, bởi những đề thi năm trước vào lớp 10 của Hà Nội và nhiều tỉnh, thành không thi phần này.
Một số phần điều chỉnh thành khuyến khích HS tự học như cung chứa góc, xác suất thi vào sẽ thấp hơn, HS có thể học nhanh qua phần này. Tuy nhiên, HS nào muốn được điểm cao thì phải học kỹ và sâu.
Ông Quang cũng tư vấn, phần tự học có hướng dẫn thuộc 2 loại. Loại 1 kiến thức rất cơ bản, mang tính giới thiệu, HS phải tự học một cách rất nghiêm túc. Loại 2, kiến thức đó không quá cần thiết để tiếp thu bài học sau hoặc năm sau (góc trong và góc ngoài đường tròn, cung chứa góc), thường thì xác suất xuất hiện trong các kỳ thi thấp hơn. Tuy nhiên, HS vẫn phải tự học bởi những kiến thức đó đều xuất hiện dưới dạng ẩn trong các bài học về sau.
Đối với môn Ngữ văn, ông Hùng, khuyên HS chuẩn bị thi vào lớp 10 nên tập trung ôn luyện vào các đơn vị kiến thức trọng tâm trong học kỳ I và một số bài giữ lại trong chương trình học kỳ II. Với môn Hóa, HS lớp 9 lưu ý các chủ đề: Phi kim, Hiđrocacbon, Gluxit, Rượu và axit, Chất béo, Protein, Polime tách riêng.
Với việc điều chỉnh chương trình THCS, nhiều giáo viên khuyên HS gấp rút xây dựng lộ trình tự học tại nhà từ nay đến 15/7/2020; mỗi tuần, lên kế hoạch 3 – 4 tiết học của bộ môn. HS có thể tham gia các lớp học online nghiêm túc, tích cực sẽ hoàn thành chương trình với kết quả tốt.
“Để việc tự học tốt nhất, nên xây dựng kế hoạch nghiên cứu tài liệu, sách giáo khoa, học cách đọc sách hiệu quả, ghi nhớ bài học theo thẻ nhớ. HS cố gắng giải quyết tất cả các bài tập trong sách giáo khoa theo bài và tuần, tích cực liên lạc xin trợ giúp từ các thầy cô bộ môn” – bà Phạm Thị Thúy Ngọc – giáo viên Hóa học, HOCMAI khuyên.
“Đa phần các bài được giảm tải mục tiêu, giảm yêu cầu bài học và chỉ cốt hình thành khái niệm, giúp HS nắm được những đơn vị kiến thức cơ bản và cần thiết nhất.” – Ông Nguyễn Phi Hùng – Giáo viên Ngữ văn HOCMAI
Video đang HOT
Oanh Trần
Học sinh tiểu học cần làm gì với tinh giản chương trình Toán, Tiếng Việt?
Những nội dung mà thầy cô giảm tải không dạy như chương trình chính khóa không có nghĩa là các con không cần học và lược hoàn toàn ra khỏi chương trình học của mình.
Cô Nguyễn Thị Mai Quỳnh, giáo viên Toán - Hệ thống Giáo dục HOCMAI chia sẻ, giảm tải môn Toán Nội dung giảm tải môn Toán Tiểu học hợp lý, bám sát kiến thức giảm áp lực cho giáo viên, học sinh.
Tinh thần điều chỉnh đang được áp dụng theo tinh thần thu gọn chương trình mà vẫn đảm bảo đúng - đủ kiến thức, phát huy được khả năng tự học, tính tự giác của học sinh. Nội dung điều chỉnh theo tôi đánh giá là hợp lý, đảm bảo bám sát chuẩn kiến thức, kĩ năng mà lại giảm tải được áp lực cho giáo viên và cả học sinh.
Lớp 5 là lớp cuối cấp nên ít có sự điều chỉnh về lượng bài tập so với các lớp còn lại bởi vì:
Số lượng nội dung được phép bỏ qua ở mức phù hợp với quỹ thời gian còn lại của năm học. Nội dung lược bỏ hoàn toàn không ảnh hưởng về kiến thức cơ bản thuộc học kì 2 của học sinh.
Về kiến thức không có sự điều chỉnh nhiều, nội dung giảm tải chủ yếu nằm ở các tiết học luyện tập và luyện tập chung. Mà các tiết học này nhằm củng cố, ôn luyện và giúp học sinh vận dụng thành thạo kiến thức vào thực hành làm bài tập. Với những tiết học này, về cơ bản các con có thể tự học được.
Cụ thể cho từng khối lớp.
Khối 1, 2:
- Các kiến thức có liên quan hoặc rèn kĩ năng tương tự nhau được gộp lại thành chủ đề phù hợp.
- Các kiến thức còn lại tập trung chủ yếu rèn kĩ năng tính toán và giải bài toán có lời văn đơn giản.
Khối lớp 3:
- Phạm vi số 10 000 và phạm vi 100 000 có "cấu trúc" giống nhau. Học sinh tập trung vào các nội dung: đọc, viết số, phân tích cấu tạo số; thực hiện các phép toán; giải bài toán cơ bản; ... được gộp thành chủ đề phù hợp.
- Số lượng bài tập luyện tập được giảm khá nhiều.
Khối lớp 4:
- Nội dung về phân số chiếm phần lớn kiến thức của học kì 2. Các bài toán về tỉ số được sử dụng nhiều trong chương trình toán lớp 5 vì vậy được giữ lại hoàn toàn cả phần nội dung kiến thức lẫn bài tập luyện tập.
- Tinh giảm chủ yếu các bài tập liên quan đến phép tính.
Khối lớp 5:
- Nội dung hình học được thu gọn thành các chủ đề phù hợp, bảo đảm giảm tải nhưng vẫn giữ được kiến thức trọng tâm.
- Chương 4 - Số đo thời gian. Toán chuyển động đều: thuộc kiến thức trọng tâm học kì 2 môn Toán lớp 5, thường gặp trong các kì thi chuyển cấp, kì thi chọn lớp, ... nên được giữ lại toàn bộ.
- Là lớp cuối cấp quan trọng nên số lượng bài tập giảm ít hơn so với các khối lớp khác.
Học sinh nên làm gì với những điều chỉnh này
Với chương trình tinh giảm mà Bộ GD&ĐTT đã công bố, các con cần tự giác, chủ động hơn trong việc học của mình. Những nội dung mà thầy cô giảm tải không dạy như chương trình chính khóa không có nghĩa là các con không cần học và lược hoàn toàn ra khỏi chương trình học của mình.
Ngược lại, bản thân các con cần phải tự xây dựng cho mình một kế hoạch học tập hợp lí, làm sao tự học được toàn bộ kiến thức. Các con có thể tham khảo các chương trình học qua truyền hình, học trực tuyến, và vẫn phải tự bản thân thực hành lại thông qua việc hoàn thành các bài tập để bù đắp cho các tiết luyện tập và luyện tập chung.
Ngoài ra các con cần tự mình xây dựng, tổng hợp được các mảng kiến thức theo chủ điểm như: Toàn bộ việc quy đổi các đại lượng đo, toàn bộ các công thức tính toán cho bài tập về hình khối.
Vậy các con có cần điều chỉnh thời gian và cách học không? Câu trả lời của cô là không cần điều chỉnh nhiều về thời gian học nhưng cần điều chỉnh về cách học, phương pháp, nề nếp học tập.
Cô có 1 vài lời khuyên/gợi ý cho các con như sau: Con cần tự luyện tập bài nhiều hơn; Cần tổng hợp kiến thức theo chủ điểm; Cần tự ôn lại bài đã học mỗi ngày để tránh quên kiến thức.
Cô Nguyễn Thị Mai Quỳnh, giáo viên Toán - Hệ thống Giáo dục HOCMAI
Học sinh học online tại nhà vì dịch Covid-19
Môn Tiếng Việt:
Cô Trần Thu Hoa, giáo viên môn Tiếng Việt - Hệ thống Giáo dục HOCMAI cho biết, nội dung giảm tải môn Tiếng Việt khối Tiểu học giúp giáo viên chủ động hơn trong việc dạy theo chủ đề, học sinh dễ ghi nhớ. Các nội dung kiến thức trọng tâm vẫn giữ nguyên, học sinh vẫn đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ năng hiện hành.
Về dung lượng kiến thức, số lượng nội dung lược bỏ hoàn toàn không nhiều chủ yếu hướng đến gộp các bài dạy cùng chủ đề, nhiều phần kiến thức học sinh tự thực hành ở nhà để rèn tinh thần tự giác học bài.
Với những nội dung tinh giản này hầu như sẽ không có ảnh hưởng nhiều về mặt kiến thức, ngược lại, giáo viên sẽ chủ động hơn trong việc dạy theo chủ đề, không bị tách thành các tiết nhỏ, không liền mạch (ví dụ như những bài tập làm văn về văn kể chuyện); Học sinh cũng sẽ dễ dàng ghi nhớ kiến thức, cách làm những bài chính tả được dạy gộp vừa giúp tiết kiệm thời gian vừa giúp học sinh đơn giản hóa những nội dung kiến thức đã học.
Về mức độ kiến thức, cơ bản các nội dung kiến thức trọng tâm trong chương trình vẫn giữ nguyên nên học sinh vẫn đảm bảo chuẩn kiến thức, kĩ năng hiện hành. Kiến thức được dạy gộp theo chủ đề là cách xử lí tương đối hợp lí nhằm phát triển năng lực của người dạy và người học trong bối cảnh học sinh phải nghỉ học do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.
Có thể nhận thấy tinh thần chung về điều chỉnh đang được áp dụng cho môn Tiếng Việt khối tiểu học hướng đến tinh giản một số nội dung học tập học sinh có thể tự làm việc, dạy học theo chủ đề, cụ thể như sau:
Chính tả: Học sinh học những kiến thức trọng tâm, phần luyện viết sẽ được thực hành ở nhà (rèn kĩ năng tự giác). Gộp hai tiết chính tả trong cùng một tuần thành một bài, giáo viên được lựa chọn một trong hai để dạy.
Hai bài chính tả trong một tuần thường có nội dung gần và giống nhau, đều củng cố kĩ năng nghe - viết và phân biệt chính tả trên cùng một đơn vị kiến thức như l/n, tr/ch... nên việc điều chỉnh là rất hợp lí. Để đảm bảo học sinh đủ cơ hội để thực hành và ghi nhớ, giáo viên cũng có thể mở rộng hơn số lượng và chất lượng các dạng bài tập.
Tập làm văn: Gộp các kỹ năng làm văn (ở các tuần) vào một chủ đề chung. Giảm lược các nội dung không quan trọng nên lượng kiến thức trong cả chương trình mà học sinh cần nắm được không bị ảnh hưởng nhiều. GV có thể giới thiệu, nhắc qua cho HS.
Tập đọc: Các bài thơ chuyển sang tự học thuộc lòng ở nhà, như vậy học sinh cần chủ động tiếp cận văn bản và ghi nhớ nội dung, ý nghĩa. Với đặc thù thể loại thơ dễ thuộc, dễ nhớ nên việc tự học thuộc sẽ không gây khó khăn cho học sinh. Tuy nhiên, giáo viên và phụ huynh cần có hình thức đôn đốc, nhắc nhở và kiểm tra tình hình học các bài tập đọc này của học sinh.
Luyện từ và câu: Tùy từng lớp học, chương trình đã giảm số lượng ý trong câu hỏi, giảm bớt các yêu cầu thực hành hoặc giữ nguyên. Phần giảm số câu hỏi không ảnh hưởng nhiều tới lượng kiến thức và kĩ năng thực hành của HS.
Học sinh nên làm gì?
- Học sinh cần chủ động với những phần kiến thức tự học ở nhà. Đây là cơ hội để cả giáo viên và học sinh học cách thích nghi và thay đổi. Tình hình học tập hiện tại yêu cầu học sinh cần chủ động, tự giác tìm hiểu các nội dung tự học.
- Với những giờ học theo chủ đề (gộp nhiều bài) để giáo viên và học sinh có thể tổ chức giờ dạy và học hiệu quả nên điều chỉnh thời gian học hợp lý.
- Để phát triển năng lực người dạy và người học, giáo viên nên triển khai tiếp cận từ những nội dung cụ thể sau đó khái quát cách làm (học) của từng kiểu bài để học sinh có thể áp dụng vào nhiều đề bài khác nhau.
- Học sinh cần có một thời khóa biểu và lịch học hợp lí, cân đối; tìm hiểu thêm các nguồn tư liệu mở rộng bên ngoài sách giáo khoa để củng cố và tăng cường vốn kiến thức, không quá lan man vào những nội dung được giảm tải.
Cô Trần Thu Hoa, giáo viên môn Tiếng Việt - Hệ thống Giáo dục HOCMAI
Giáo viên nói gì nội dung giảm tải chương trình các môn học lớp 12? Bộ GD&ĐT vừa ban hành hướng dẫn điều chỉnh nội dung dạy học học kỳ 2 năm học 2019-2020 đối với các cấp học phổ thông để đảm bảo hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông theo kế hoạch năm học đã điều chỉnh. Nói về chương trình tinh giản môn Toán lớp 12 thầy Nguyễn Thanh Tùng, giáo viên Toán -...