Giải pháp giúp tuân thủ dùng thuốc điều trị HIV mỗi ngày
Tuân thủ dùng thuốc điều trị HIV/AIDS mỗi ngày sẽ giúp người có HIV sống khỏe mạnh và giảm nguy cơ lây truyền HIV qua đường tình dục…
Điều trị HIV bao gồm việc sử dụng các loại thuốc có hiệu quả cao gọi là liệu pháp kháng virus (ART), có tác dụng kiểm soát lượng virus HIV trong máu của bạn (tải lượng vius).
Điều trị thuốc kháng virus (ARV) được khuyến nghị cho tất cả những người nhiễm HIV và người nhiễm HIV nên bắt đầu điều trị ARV càng sớm càng tốt, sau khi được chẩn đoán, thậm chí ngay trong ngày có kết quả xét nghiệm HIV dương tính.
Những người điều trị ART sử dụng kết hợp các loại thuốc điều trị HIV được gọi là phác đồ điều trị HIV. Phác đồ điều trị ban đầu của một người thường bao gồm ba loại thuốc điều trị HIV từ ít nhất hai nhóm thuốc khác nhau, phải được sử dụng hàng ngày.
Nhiều người nhiễm HIV dùng hai hoặc nhiều loại thuốc điều trị HIV khác nhau kết hợp trong một viên thuốc. Có rất nhiều lựa chọn về các loại thuốc kết hợp này. Ngoài ra, còn có thuốc tiêm điều trị HIV tác dụng kéo dài, được tiêm hai tháng một lần.
Người có HIV cần dùng thuốc đều đặn hàng ngày để sống khỏe mạnh.
1. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc dùng thuốc điều trị HIV mỗi ngày
Uống thuốc điều trị HIV mỗi ngày có thể khó khăn. Ví dụ, việc nhớ khi nào nên uống thuốc điều trị. Một số phác đồ bao gồm uống nhiều viên thuốc mỗi ngày, uống cùng hoặc không cùng thức ăn hoặc uống trước hay sau các loại thuốc điều trị bệnh khác…
Do đó, lập lịch trình về thời gian và cách dùng thuốc có thể hữu ích hoặc trao đổi với bác sĩ về việc dùng viên thuốc kết hợp.
Các yếu tố khác có thể gây khó khăn cho việc dùng thuốc điều trị HIV hàng ngày, bao gồm:
- Các vấn đề khi dùng thuốc : Chẳng hạn như khó nuốt thuốc, có thể khiến việc duy trì điều trị trở nên khó khăn hơn. Bác sĩ có thể đưa ra những lời khuyên và cách để giải quyết những vấn đề này.
- Tác dụng phụ của thuốc: Chẳng hạn như buồn nôn hoặc tiêu chảy, có thể khiến người bệnh không muốn dùng thuốc. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về điều này để có cách xử lý thích hợp như dùng thuốc hỗ trợ, tư vấn dinh dưỡng để đảm bảo bạn đang nhận được các chất dinh dưỡng quan trọng, có thể giúp giải quyết các tác dụng phụ thường gặp nhất.
- Lịch trình bận rộn: Việc đi làm hoặc đi xa nhà có thể khiến bạn dễ quên uống thuốc. Lập kế hoạch trước có thể giúp ích hoặc bạn có thể mang thêm thuốc điều trị HIV tại nơi làm việc hoặc theo người… để phòng khi bạn quên uống ở nhà.
- Bị bệnh hoặc bị trầm cảm: Cảm giác của bạn về mặt tinh thần và thể chất có thể ảnh hưởng đến việc bạn có sẵn sàng sử dụng thuốc điều trị HIV hay không. Bác sĩ hoặc nhân viên y tế sẽ là nguồn thông tin quan trọng, giúp bạn có thể nhận được các dịch vụ và hỗ trợ sức khỏe tâm thần mà bạn có thể cần.
Video đang HOT
- Sử dụng rượu hoặc ma túy:Nếu việc sử dụng chất gây nghiện cản trở khả năng dùng thuốc thường xuyên của bạn hoặc cản trở khả năng giữ cho bản thân khỏe mạnh, bạn nên tìm kiếm sự trợ giúp để cai thuốc hoặc quản lý tình trạng này tốt hơn.
- Sự kỳ thị: Sự kỳ thị liên quan đến HIV, khiến một số người bỏ lỡ liều thuốc vì sợ rằng những người khác có thể biết được tình trạng nhiễm HIV của mình. Các nhóm hỗ trợ và cộng đồng trực tuyến của những người nhiễm HIV, thường có thể hữu ích nếu bạn cảm thấy dễ bị tổn thương.
2. Một số mẹo giúp bạn tuân thủ dùng thuốc điều trị HIV uống mỗi ngày
Ứng phó với tác dụng phụ nghiêm trọng của thuốc điều trị HIV
- Tuân thủ kế hoạch điều trị:Thực hiện theo kế hoạch điều trị của bạn mà bác sĩ đã chỉ định. Tùy thuộc vào chế độ điều trị, bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn biết thời điểm uống thuốc, có nên uống cùng hoặc không cùng với một số loại thực phẩm nhất định.
Nếu bạn có thắc mắc về thời điểm và cách dùng thuốc điều trị HIV, hãy trao đổi với bác sĩ để được hiểu rõ. Khi hiểu rõ được lợi ích của việc tuân thủ này, bạn sẽ tuân thủ uống thuốc tốt hơn.
- Tạo một thói quen:Thêm việc dùng thuốc điều trị HIV vào những việc bạn đã làm hàng ngày. Ví dụ, nếu bác sĩ kê toa thuốc điều trị HIV uống vào mỗi sáng cùng với thức ăn, hãy tạo thói quen uống thuốc vào bữa sáng.
- Dùng hộp đựng thuốc hàng tuần hoặc hàng tháng : Các loại hộp này có ngăn cho từng ngày trong tuần, để giúp bạn nhớ xem mình đã uống thuốc ngày hôm đó hay chưa.
- Đặt báo thức:Đặt báo thức trên đồng hồ hoặc điện thoại về thời gian bạn dùng thuốc điều trị HIV.
- Ghi nhật ký hàng ngày hoặc sử dụng lịchđể theo dõi những ngày bạn đã dùng thuốc điều trị HIV.
- Tải xuống một ứng dụng từ Internet về máy tính hoặc điện thoại thông minh của bạn để nhắc nhở bạn khi nào nên uống thuốc điều trị HIV. Tìm kiếm “ứng dụng nhắc nhở” và bạn sẽ tìm thấy nhiều lựa chọn.
- Nhờ một thành viên trong gia đình hoặc bạn bè động viên bạn và gọi điện, nhắn tin hoặc gửi email hàng ngày để nhắc nhở bạn uống thuốc điều trị HIV. Điều này có thể đặc biệt hữu ích khi bạn đang hình thành thói quen dùng thuốc điều trị HIV hoặc điều chỉnh chế độ điều trị mới.
- Thường xuyên trao đổi và hẹn lịch khám với bác sĩlà rất quan trọng để theo dõi lượng virus trong máu, đảm bảo lượng virus không bị phát hiện và nhận được hỗ trợ y tế khác và trao đổi với bác sĩ về bất kỳ những băn khoăn, thắc mắc nào liên quan đến thuốc và bệnh của mình hoặc về bất kỳ trợ giúp nào mà bạn có thể cần để tuân thủ kế hoạch điều trị của mình.
Hãy cởi mở trao đổi với bác sĩ để xác định các rào cản trong việc theo kịp phác đồ điều trị HIV và cách giải quyết những rào cản đó. Hiểu các vấn đề có thể gây khó khăn này sẽ giúp bạn và bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất cho bạn.
8 yếu tố có thể làm thất bại điều trị HIV
Thất bại trong điều trị HIV xảy ra khi thuốc kháng virus ARV không còn khả năng ức chế virus hoặc ngăn chặn sự suy giảm hệ thống miễn dịch, khiến bạn dễ bị nhiễm trùng cơ hội.
Thất bại điều trị có thể được phân loại là do virus (liên quan đến virus), do miễn dịch(liên quan đến hệ thống miễn dịch) hoặc cả hai. Nếu điều trị thất bại, bước đầu tiên là xác định các yếu tố có thể góp phần trực tiếp hoặc gián tiếp.
Trong hầu hết các trường hợp, sự thất bại sẽ là kết quả của việc tuân thủ thuốc kém, trong đó liều thuốc thường xuyên bị bỏ sót hoặc việc điều trị bị gián đoạn.
1. Bỏ liều thuốc có thể dẫn đến thất bại điều trị HIV
Thuốc trị HIV hoạt động bằng cách làm chậm tốc độ virus có thể tạo ra các bản sao của chính nó trong cơ thể. Khi bạn bỏ qua một liều thuốc, sẽ tạo cơ hội cho HIV tăng số lượng, nhân bản trong cơ thể.
Càng tạo ra nhiều bản sao thì khả năng virus sẽ biến đổi thành loại có thể kháng thuốc càng lớn, nghĩa là thuốc điều trị HIV hiện tại sẽ không còn tác dụng nữa.
Bỏ liều thuốc điều trị HIV có thể gây kháng thuốc, khiến bạn có ít lựa chọn điều trị hơn.
2. Kháng chéo
Khi viruschuyển sang dạng kháng lại thuốc điều trị HIV, nó cũng có thể chống lại các loại thuốc điều trị HIV khác, ngay cả khi bạn chưa từng dùng chúng trước đây. Điều này được gọi là kháng chéo. Đây là một lý do khác khiến bạn không nên bỏ liều, vì nó có thể mang lại cho bạn ít lựa chọn điều trị hiệu quả hơn.
3. Thực phẩm ăn hàng ngày có thể ảnh hưởng đến thuốc điều trị HIV
Một số loại thuốc điều trị HIV di chuyển vào máu dễ dàng hơn nếu uống thuốc khi bụng đói, trong khi những loại khác hoạt động tốt hơn khi được uống cùng thức ăn.
Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn về thời điểm uống thuốc. Ngoài ra, người có HIV cũng nên thảo luận với bác sĩ xem có cần tránh thực phẩm nào không.
Một số thực phẩm như nước ép bưởi, có thể cản trở hiệu quả hoạt động của thuốc điều trị HIV.
Nước ép bưởi ảnh hưởng tới hoạt động của thuốc.
4. Lạm dụng rượu
Gan giúp cơ thể loại bỏ chất thải từ thuốc trị HIV. Uống quá nhiều rượu có thể làm tổn thương gan, khiến gan không thể thực hiện tốt chức năng của mình.
Nếu bạn dùng chung kim tiêm, bạn sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng gây viêm gan, một tình trạng khác gây tổn thương gan.
Say rượu cũng có thể khiến bạn khó uống thuốc đúng cách hơn.
5. Tác dụng phụ của thuốc
Thuốc điều trị HIV có thể gây ra các vấn đề khác như tiêu chảy, buồn nôn, đau đầu hoặc đau nhức cơ thể. Nếu các tình trạng này đủ trầm trọng có thể khiến bạn không muốn dùng thuốc.
Tuy nhiên, có những cách để khắc phục các bất lợi này. Hãy trao đổi với bác sĩ điều trị để tìm cách quản lý chúng. Bạn hãy tìm sự giúp đỡ từ bác sĩ và không được tự ý ngừng dùng thuốc.
6. Tương tác thuốc
Các loại thuốc khác bạn dùng có thể ảnh hưởng đến thuốc điều trị HIV. Điều này bao gồm thuốc theo toa, thuốc bạn mua không cần kê đơn để trị các chứng bệnh thông thường, thảo mộc và thực phẩm bổ sung dinh dưỡng.
Chúng có thể khiến việc điều trị của bạn không còn hiệu quả hoặc việc kết hợp các loại thuốc có thể gây ra những tác dụng phụ mới. Hãy cho bác sĩ biết về bất kỳ loại thuốc nào khác mà bạn dùng, thậm chí ngay cả đó chỉ là vitamin. Đừng bắt đầu dùng thứ gì mà không hỏi bác sĩ xem nó có ảnh hưởng đến việc điều trị HIV của bạn hay không.
7. Mệt mỏi
Bạn có thể cảm thấy mệt mỏi khi phải uống thuốc mỗi ngày, đặc biệt nếu bạn đã dùng thuốc trong thời gian dài. Điều này được gọi là "mệt mỏi do dùng thuốc" hoặc "mệt mỏi do điều trị".
Bác sĩ có thể giúp bạn tìm ra cách dùng thuốc để nó trở thành thói quen và không cảm thấy phiền phức. Ngoài ra, nếu bạn đang uống vài loại thuốc điều trị HIV mỗi ngày, hãy trao đổi với bác sĩ xem có thể đơn giản hóa hơn không, như dùng viên phối hợp, thuốc tác dụng kéo dài hay thuốc tiêm... để hạn chế số viên thuốc và số lần dùng thuốc trong ngày.
8. Căng thẳng
Căng thẳng, trầm cảm, các bệnh tâm thần khác và thậm chí cả cảm giác xấu hổ, tự kỳ thị về việc nhiễm HIV... có thể khiến bạn khó tiếp tục điều trị.
Điều trị và hỗ trợ sức khỏe tâm thần có thể mang lại sự tự tin và nhẹ nhõm hơn cho bạn. Điều này cũng sẽ giúp bạn kiểm soát tốt tình trạng nhiễm HIV của mình. Hãy hỏi bác sĩ về thuốc, liệu pháp và các nguồn lực khác có thể giúp ích cho bạn.
Các thuốc điều trị HIV và tác dụng phụ cần lưu ý Thuốc là một phần thiết yếu trong việc chăm sóc người nhiễm HIV/AIDS, giúp họ sống khỏe mạnh, lâu dài... nhưng tác dụng phụ của thuốc cũng rất phổ biến và thường có thể ngăn ngừa hoặc kiểm soát được. Dưới đây là một số nhóm thuốc dùng trong điều trị HIV/AIDS và các tác dụng phụ phổ biến. Để ngăn ngừa tương...