Gánh nặng từ mô hình bán trú “ba trong một”

Học, ăn, ngủ cùng một chỗ là “mô hình” bán trú dễ thấy tại nhiều trường ở TPHCM hiện nay. Thiếu cơ sở vật chất, mức thu quá lạc hậu, thiếu nhân sự… hoạt động bán trú trở thành gánh nặng với các trường.

Những vấn đề này được đề cập tại hội thảo “Mô hình tổ chức bán trú – Thực trạng và giải pháp” do Sở GD-ĐT TPHCM và báo Giáo dục TPHCM tổ chức chiều 21/8.

Bán trú “ba trong một”

Hiện nay TPHCM có 82% trường ở các bậc học tổ chức bán trú, hơn 548.000 học sinh (HS) ăn trưa tại trường. Tuy nhiên, ngoài trường mầm non được xây dựng là có cơ sở bán trú còn các bậc học còn lại đều phải tận dụng, cải tạo cơ sở có sẵn có để phục bán trú cho HS.

Một “mô hình” dễ thấy tại các trường là không có nhà ăn, phòng ngủ, HS phải ăn ở hành lang hoặc những khu vực được nhà trường cải tạo tạm bợ, bữa ăn chia thành 2 ca, thậm chí có nơi HS ăn, ngủ ở ngay trong lớp học.

Ăn – ngủ trong lớp học – “mô hình bán trú” thiếu vệ sinh nhưng rất dễ thấy ở TPHCM.

BS Nguyễn Tài Dũng – Phó trưởng phòng Công tác HSSV, Sở GD-ĐT TPHCM cho hay, chỉ một số ít trường học mới xây có cơ sở bán trú, còn lại hầu hết các trường không có kết cấu để HS ăn ngủ tại trường. Có trường các em ăn trong lớp rồi lại xếp bàn học lại để ngủ rất khó đảm bảo được vấn đề vệ sinh.

“Sở Y tế từng có yêu cầu chỗ ngủ ở trường học phải tách chỗ ăn, chỗ học để phòng chống dịch bệnh nhưng chúng tôi phải phản đối vì nếu vậy thì ít trường nào đáp ứng nổi”, BS Dũng nói.

Ông Lê Ngọc Điệp – Trưởng phòng Giáo dục Tiểu học Sở GD-ĐT TPHCM đánh giá, tỉ lệ HS bán trú những năm gần đây đang giảm đi do số HS tăng, trường học không đáp ứng được.

Hàng lang được nhiều trường tận dụng làm “nhà ăn”.

Thiếu cơ sở vật chất, chưa có mô hình cụ thể nên các trường đều phải “tự bơi” đưa ra mô hình bán trú của mình, trong khi đây không phải là chuyên môn của lãnh đạo nhà trường. Nhiều hiệu trưởng phải tự đi chợ tìm thực phẩm an toàn, giá rẻ rồi lại phải lo sợ liệu có chuyện gì xảy ra với học trò không.

Theo ông Điệp, cần nhìn nhận bán trú không chỉ mỗi việc “ăn” mà còn là vấn đề sức khỏe của hơn nửa triệu HS. Khi chưa đủ điều kiện xây dựng cơ sở thì các trường cần khắc phục mô hình hiện tại như bố trí phòng ốc sao cho hợp lý nhất, quan tâm đến các yếu tố như ăn ngủ trong lớp thì vệ sinh lớp học như thế nào, giặt giũ ra sao…

Thiếu đủ thứ

Nhiều ý kiến bày tỏ, mức phí thu bán trú 30.000 đồng/HS/tháng áp dụng tại TPHCM cách đây 12 năm đã quá lạc hậu, không còn phù hợp với mức sống hiện nay. Mức thu này các trường phải chi phí cho công tác bán trú vừa chi trả tiền lương cho bảo mẫu, cấp dưỡng dẫn đến nhiều trường mất khả năng chi. Lương của bão mẫu, cấp dưỡng hiện nay rất thấp, chỉ khoảng 1,5 trệu đồng nên không muốn gắn bó lâu dài với công việc, các trường khó tuyển dụng dẫn đến việc thiếu nhân sự.

Rất ít trường học có phòng ăn uống độc lập thế này. Trong ảnh: Học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi (Q.4) trong giờ ăn.

TS Ninh Văn Bình – Trưởng phòng giáo dục quận Phú Nhuận cho hay đa số bảo mẫu, cấp dưỡng – người phục vụ chính cho công tác bán trú – được các trường hợp đồng theo thời vụ 9 tháng/năm, thu nhập thấp nhưng công việc quá tải vì phải quản lý nhiều HS. Chưa kể, hầu hết đội ngũ này đều chưa qua lớp đào tạo về chuyên môn, trong khi tình hình dịch bệnh ngày càng phức tạp là một điều cần chú ý.

Bà Vũ Thị Thơ – hiệu trưởng Trường tiểu học Lương Thế Vinh (Q. Gò Vấp) không ngại ngần nói rằng, bán trú đang là một gánh nặng với trường học. Đây là nhu cầu của phụ huynh nhưng phí lại do nhà nước đặt ra, năm này qua năm khác không thay đổi, đã quá lạc hậu trong khi mọi trách nhiệm đều đổ hết về nhà trường.

“Kinh phí không đủ mà thu thêm của phụ huynh thì cả đội ngũ quản lý cứ phải nơm nớp lo sợ. Như vậy thì hỏi làm sao nâng cao được chất lượng?”, bà Thơ trăn trở.

BS Nguyễn Tài Dũng cho rằng cần phải tăng phí để các trường có điều kiện nâng cao chất lượng bán trú. Hoặc cần xem bán trú là một dịch vụ do nhu cầu của phụ huynh, cho phép chi phí bán trú do nhà trường và phụ huynh thỏa thuận. Có như thế mới đảm bảo được điều kiện an toàn trường học cũng như lương bổng cho đội ngũ làm việc.

Hoài Nam

Theo dân trí