Được chọn môn học cấp THPT: Học sinh hào hứng, giáo viên băn khoăn

Sắp tới, học sinh THPT sẽ được lựa chọn môn học theo sở thích, sở trường. Bên cạnh đó, nhà trường cũng sẽ được linh hoạt trong việc bố trí sắp xếp kế hoạch môn học, thời khóa biểu để học liên tục sớm kết thúc môn học.

Theo dự kiến, năm học 2022 – 2023, học sinh THPT sẽ được chọn môn học theo sở thích, sở trường. Ảnh minh họa: Q.Anh

Giảm bớt môn học

Điểm thay đổi lớn là việc cho phép học sinh được tự chọn môn học và phân hóa hướng nghiệp sớm đối với bậc học THPT. Cụ thể, chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ bắt đầu triển khai từ năm học 2022 – 2023 đối với lớp 10, áp dụng cuốn chiếu cho những năm học tiếp theo với lớp 11 và 12. Thay vì 13 môn như hiện nay, học sinh sẽ chỉ học 12 môn, gồm 7 môn bắt buộc và 5 môn tự chọn. 7 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc gồm: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng và an ninh, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, Nội dung giáo dục của địa phương.

Điểm mới nữa đó là học sinh bắt buộc phải lựa chọn 5 trong 3 nhóm môn học, nghĩa là sẽ có nhóm môn học sinh chọn tới 2 – 3 môn tùy theo năng lực, sở thích của mình. Cụ thể, học sinh còn phải bắt buộc chọn 5 môn từ 3 nhóm môn học cùng việc chọn 3 cụm chuyên đề học tập của 3 môn học phù hợp nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường. 3 nhóm môn Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật); nhóm môn Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học); nhóm môn Công nghệ và nghệ thuật (Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật).

Việc học sinh được lựa chọn môn học trong khi nhiều học sinh vui mừng vì sắp tới thay vì phải “cõng” tất cả các môn là chỉ phải học nhóm môn theo năng lực, sở trường và có dự định để thi vào đại học… Tuy nhiên, học sinh được chọn môn học cũng tạo ra nhiều băn khoăn rằng khi học sinh tự chọn môn học liệu có ảnh hưởng đến công việc của giáo viên, đặc biệt là những giáo viên ở các môn mà học sinh ít lựa chọn như môn Lịch sử chẳng hạn. Đại diện Bộ GD&ĐT giải thích, để đảm bảo nhóm môn thuộc các lĩnh vực khác nhau đều có học sinh lựa chọn, chương trình quy định mỗi nhóm học sinh phải chọn tối thiểu một môn chứ không thể chọn 5 môn trong 2 nhóm, còn một nhóm không có môn nào được chọn.

Trước mối lo của giả thuyết học sinh học dồn ở một số môn được yêu thích và quay lưng với các môn khó học, ít được lựa chọn xét tuyển vào đại học… GS.TS Phạm Tất Dong – Phó Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam cho biết: “Học sinh được lựa chọn môn học là điều cần thiết, không chỉ Việt Nam mà nhiều nước cũng đã cho phép. Việc giáo viên dạy ít hay nhiều, cái đó đã có nhà trường sắp xếp, bố trí. Giả sử, một giáo viên có thể dạy lớp ít học sinh, cái đó cũng là bình thường, bởi ngay cả nước ngoài, như bên Pháp chẳng hạn, cũng có nhiều ngôi trường chỉ dạy rất ít học sinh, nhưng họ vẫn làm tốt và đảm bảo chất lượng giáo dục”.

Học liền mạch, kết thúc sớm

Cũng theo Bộ GD&ĐT, bên cạnh việc cho phép học sinh lựa chọn môn học, lần đầu tiên chương trình mới chỉ quy định thời lượng dạy học mỗi môn học trong năm, không quy định thời lượng đến từng tuần, để các trường chủ động xây dựng kế hoạch dạy học. Đồng nghĩa với việc, các trường có thể sắp xếp thời khóa biểu linh hoạt; đặc biệt là cấp THPT (có nhiều môn tự chọn), các trường có thể xây dựng các tổ hợp môn học từ 3 nhóm môn học và chuyên đề học tập để đáp ứng nhu cầu của người học, vừa bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị của nhà trường. Ở một số môn học, có thể bố trí học liền mạch để kết thúc sớm…

Từ góc độ quản lý nhà trường, thầy Huỳnh Thanh Phú – Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du (TPHCM) cho biết, rất tán thành việc Bộ GD&ĐT cho phép thời khóa biểu thay đổi để cho học sinh có thể học một môn liên tục thời gian dài để kết thúc. Có thể thấy cách đổi mới này ở cấp THPT là phù hợp. Cách làm này giúp học sinh được đào sâu kiến thức, với quỹ thời gian dài giúp cho quá trình nghiên cứu khoa học tập trung không ảnh hưởng đến các môn khác. Là nền tảng, là cầu nối để các em theo học tín chỉ ở bậc đại học. Quản lý nhà trường cũng tập trung hơn, tinh gọn hơn. Nhà trường rất thuận lợi trong quá trình kiểm tra, đánh giá học sinh.

Đối với giáo viên, theo thầy Huỳnh Thanh Phú, giúp giáo viên đầu tư chuyên môn sâu hơn và sử dụng quỹ thời gian tốt nhất. Cải tạo đời sống giáo viên vì có nhiều thời gian để dạy trường tư, dạy trung tâm hoặc làm việc khác. Việc xếp thời khóa biểu dễ dàng hơn và khi đó việc sử dụng công năng của hội trường nhiều hơn khi mà 2 hay 3 lớp có thể ghép chung, ập trung thời gian giúp giáo viên phải thay đổi liên tục phương pháp giảng dạy, thỏa sức sáng tạo: Học nhóm, thuyết trình, học dự án, dạy tích hợp, nghiên cứu khoa học, sân khấu hóa, làm phim… Phát huy được thế mạnh của giáo viên nếu biết cách phối hợp mỗi giáo viên có thể chia ra dạy theo chuyên đề.

“Cũng sẽ có những giáo viên lo lắng nếu dạy xong môn giáo viên nghỉ thì tính sao? Theo tôi, việc này đâu có gì phải suy tư do đã dạy đủ thời lượng quy đinh là hợp pháp, hợp lý. Trường hợp học sinh quên kiến thức khi chuyển sang môn khác, việc này là lẽ thường đa phần học sinh thi xong là quên ngay, chỉ những môn phục vụ cho việc thi đại học thì phải nhớ để làm bài tốt nhưng thi xong là quên. Về việc sắp xếp môn nào sẽ dạy trước phải đặt quyền lợi của học sinh trên hết, chẳng hạn sau khi hoàn tất các môn không chính ban tập trung giải quyết các môn còn lại”, thầy Huỳnh Thanh Phú chia sẻ thêm.

Thầy giáo Huỳnh Thanh Phú – Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du (TPHCM) cho biết: “Tôi ủng hộ với đề xuất của Bộ GD&ĐT trong học sinh được lựa chọn môn học, đặc biệt là “cởi trói” ràng buộc ưu tiên xếp thời khóa biểu và định lượng thời gian làm cho mọi thành viên trong nhà trường hình thành phản xạ có điều kiện đều này trở nên nhàm chán, theo kiểu tư duy duy ý chí. Chính sự thay đổi môn liên tục làm cho người lãnh đạo phải “trend” theo và khi đó khơi dậy tính năng động, sáng tạo trong công tác quản lý cũng là động lực truyền cảm hứng cho nhà trường”.