Dự thảo quy định về quản lý dạy học trực tuyến: Tăng tính chủ động
Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, để chủ động tình huống khi học sinh không thể đến trường học tập, lần đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng dự thảo Thông tư ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đối với cơ sở giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên.
Dự thảo được đánh giá là cần thiết, giúp các nhà trường trên địa bàn Hà Nội triển khai kế hoạch giảng dạy linh hoạt nhằm bảo đảm “mục tiêu kép”: Duy trì chất lượng dạy – học và phòng, chống dịch an toàn.
Việc ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến vừa giúp duy trì chất lượng dạy – học, vừa bảo đảm an toàn phòng, chống dịch Covid-19. Ảnh: Quang Thái
Ba hình thức dạy học trực tuyến
Việc dạy học trực tuyến (thông qua phần mềm ứng dụng trên môi trường internet) đã được ngành Giáo dục triển khai trong học kỳ II năm học 2019-2020 khi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, việc triển khai lúc đó còn mang tính bị động, khi học sinh buộc phải tạm dừng đến trường để bảo đảm an toàn.
Từ đòi hỏi của thực tiễn, Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng dự thảo quy định về quản lý dạy học trực tuyến đối với giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên. Theo đó, có ba hình thức tổ chức dạy học trực tuyến, gồm: Dạy học trực tuyến hỗ trợ dạy học trực tiếp; dạy học trực tuyến thay thế một phần quá trình dạy học trực tiếp; dạy học trực tuyến thay thế hoàn toàn quá trình dạy học trực tiếp.
Trước băn khoăn về việc liệu có xảy ra tình trạng mỗi nơi áp dụng một hình thức dạy học trực tuyến khác nhau, làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Xuân Thành cho biết, căn cứ diễn biến của dịch và khuyến cáo của cơ quan y tế, các địa phương, nhà trường chủ động quyết định hình thức dạy học.
Trong điều kiện bình thường, nhà trường kết hợp dạy học trực tiếp và trực tuyến để giảm thời gian học tập trên lớp, tăng thời gian tổ chức các hoạt động trải nghiệm. Nếu học sinh không thể đến trường do dịch bệnh, tùy điều kiện cụ thể, nhà trường tổ chức các hình thức dạy học từ xa, như dạy trực tuyến, dạy qua truyền hình. Nơi khó khăn hơn có thể vận dụng các hình thức khác để giao nhiệm vụ, bài tập cho học sinh…
Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Cầu Giấy Phạm Ngọc Anh cho rằng, việc ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến là cần thiết, nhằm tạo hành lang pháp lý cho việc dạy học trực tuyến thống nhất, bảo đảm chất lượng và có kiểm tra, đánh giá; cũng là căn cứ để các nhà trường chủ động chuẩn bị những điều kiện triển khai.
Còn theo bà Trần Thị Minh, phụ huynh học sinh Trường Trung học cơ sở Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai), việc tổ chức dạy trực tuyến khi dịch diễn biến phức tạp là phù hợp, vừa bảo đảm an toàn, vừa giúp học sinh duy trì tiến độ, nền nếp học tập.
Sẵn sàng kịch bản ứng phó
Học trực tuyến yêu cầu ý thức tự giác cao, giúp học sinh rèn luyện tính chủ động. Ảnh:Nguyễn Quang
Video đang HOT
Chuẩn bị trước các phương án dạy học, tránh bị động để vừa duy trì chất lượng dạy – học, vừa bảo đảm an toàn phòng, chống dịch là giải pháp được các đơn vị, trường học trên địa bàn Hà Nội triển khai khi năm học mới 2020-2021 đã cận kề.
Với kinh nghiệm của một đơn vị đã triển khai dạy học trực tuyến cho 100% học sinh, Trường Tiểu học Văn Yên (quận Hà Đông) đã lên sẵn các kịch bản ngay từ đầu năm học mới 2020-2021. Hiệu trưởng Trường Tiểu học Văn Yên Phương Thị Thìn chia sẻ: “Nhà trường sẽ kết hợp dạy học trực tiếp và trực tuyến để có thể hỗ trợ nhiều nhất cho học sinh. Trong trường hợp dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, nhà trường đã chuẩn bị đủ các điều kiện về hạ tầng, nguồn học liệu, sẵn sàng chuyển sang dạy trực tuyến. Riêng với học sinh lớp 1, nhà trường sẽ tổ chức họp với toàn thể phụ huynh để triển khai kế hoạch giáo dục trong từng hoàn cảnh cụ thể, có phiếu hướng dẫn chi tiết về các công việc cần chuẩn bị; đồng thời dành nhiều thời gian để học sinh lớp 1 làm quen với cô giáo, với nền nếp ở trường tiểu học”.
Còn theo Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phúc Thọ Kiều Trọng Sỹ, phòng đã chỉ đạo hơn 50 trường học trên địa bàn xây dựng các phương án ứng phó với mọi diễn biến của dịch. Bên cạnh việc rà soát, bố trí nguồn lực, nhất là về điều kiện hạ tầng, các nhà trường còn tăng cường công tác xã hội hóa, nhằm hỗ trợ những học sinh khó khăn có trang thiết bị học tập trực tuyến ổn định, lâu dài.
Trong khi đó, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Phan Huy Chú (quận Đống Đa) Hà Xuân Nhâm cho hay, nhà trường đã chủ động đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, thiết kế bài giảng trực tuyến và đang tập trung bồi dưỡng kỹ năng dạy học trực tuyến cho giáo viên để nâng cao hiệu quả dạy học, nhất là với giáo viên dạy lớp 12, giúp học sinh tự tin bước vào kỳ thi chuyển cấp.
Liên quan đến vấn đề này, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Lê Ngọc Quang cho biết, ngành Giáo dục Thủ đô đang khẩn trương chuẩn bị và chủ động phương án ứng phó với mọi diễn biến của dịch Covid-19 để việc học tập vẫn có thể duy trì, kể cả khi học sinh không thể đến trường. Hiện tại, Sở đang tập trung xây dựng, hoàn thiện hệ thống học liệu cho việc dạy học trực tuyến, dạy học qua truyền hình, nhằm bảo đảm chất lượng và tính thống nhất trong toàn thành phố.
“Bên cạnh việc tăng cường nguồn lực đầu tư, kêu gọi các đơn vị hỗ trợ trang thiết bị, đường truyền, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội còn đẩy mạnh việc triển khai chương trình “Máy tính cho em” để tiếp tục hỗ trợ phương tiện học tập cho học sinh khó khăn, bảo đảm tất cả học sinh có điều kiện học tập tốt trong mọi hoàn cảnh”, ông Lê Ngọc Quang cho biết thêm.
Tổ chức dạy học trực tuyến, đơn vị nào chịu trách nhiệm hay phó mặc cho trường?
Việc triển khai dạy học trực tuyến muốn đạt được sự thống nhất, đồng bộ và hiệu quả thì cần xây dựng hệ thống quản lý chặt chẽ theo từng cấp.
Dự thảo thông tư ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đối với các cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên đang được các nhà giáo quan tâm, chia sẻ.
Cùng với những kỳ vọng về một phương pháp dạy học tiềm năng, nhiều thầy cô bày tỏ không ít băn khoăn về các quy định tại dự thảo.
Dạy học trực tuyến là phương pháp tiềm năng nhưng còn nhiều khó khăn trong công tác quản lý, tổ chức (Ảnh minh họa: Phạm Minh)
Chia sẻ với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Mai Đình Nhường (Trường Trung học phổ thông Lục Nam, Bắc Giang) cho rằng:
Dự thảo thông tư ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đã nêu bật được nhiều nội dung quan trọng. Tuy nhiên các quy định chưa thực sự rõ ràng, cụ thể, đặc biệt là về công tác quản lý dạy học.
Việc xây dựng hệ thống các cấp đối với công tác quản lý sao cho đồng bộ, thống nhất là một vấn đề cấp thiết hiện nay.
"Tổ chức dạy học trực tuyến, đơn vị nào sẽ chịu trách nhiệm? Điều này cần được quy định rõ trong một văn bản mang tính pháp quy. Việc giao gần như toàn quyền cho phía cơ sở giáo dục, từ xây dựng kế hoạch, triển khai đến đánh giá ... liệu có đảm bảo công bằng giữa nhà trường, địa phương?", thầy Nhường đặt vấn đề.
Theo thầy Nhường, nếu để cơ sở giáo dục tự thực hiện tổ chức dạy học trực tuyến thì sẽ gây ra nhiều vấn đề bất cập, khó khăn. Bởi lẽ, nhiều cơ sở không đủ tài lực, vật lực, nhân lực cũng như các vấn đề bảo mật thông tin,...
Liên hệ với dự án xây dựng hệ thống trường học thông minh mà nhiều tỉnh đang triển khai thí điểm, thầy Mai Đình Nhường cho rằng:
Cũng là mô hình quản lý, tổ chức dạy và học trong trường, hoạt động trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin nhưng việc triển khai mô hình trường học thông minh lại đảm bảo đồng bộ tất cả các khâu, đặc biệt là công tác quản lý.
Do đó, muốn triển khai dạy học trực tuyến một cách thống nhất, đồng bộ, Bộ Giáo dục và Giáo dục nên đứng ra làm đầu mối, xây dựng nền tảng phục vụ công tác quản lý. Bên cạnh đó, cần quy định cụ thể trách nhiệm của các cấp địa phương và cơ sở giáo dục.
Về ba hình thức dạy học trực tuyến, thầy Mai Đình Nhường góp ý, dự thảo nên đưa ra những quy định cụ thể đối với mỗi loại hình.
"Ngoài hình thức dạy học trực tuyến thay thế hoàn toàn dạy học trực tiếp được quy định chỉ áp dụng khi học sinh không thể đến trường thì hai hình thức còn lại (Dạy học trực tuyến hỗ trợ dạy học trực tiếp; Dạy học trực tuyến thay thế một phần dạy học trực tiếp) chưa có quy định cụ thể nào.
Ví dụ, dạy học trực tuyến là mang tính chất bắt buộc hay chỉ khuyến khích. Ứng với mỗi hình thức sẽ phân chia tỷ lệ thời gian, chương trình bao nhiêu là hợp lý?", thầy Nhường chia sẻ.
Về vấn đề này, cần có sự nghiên cứu, phân tích dựa trên học liệu dạy học trực tuyến cũng như chương trình đào tạo của mỗi cấp học.
Một trong những vấn đề được nhiều thầy cô giáo quan tâm hiện nay là dạy học trực tuyến như thế nào để đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin. Đây cũng là một yếu tố quan trọng mang lại hiệu quả, chất lượng giảng dạy qua môi trường internet.
Theo chia sẻ của cô Nguyễn Thị Loan (giáo viên Trường Trung học phổ thông Nguyễn Văn Trỗi, Hà Tĩnh), trong đợt dịch từ tháng 3, nhà trường đã bắt đầu triển khai dạy học trực tuyến.
Giáo viên Trường Trung học phổ thông Nguyễn Văn Trỗi kêu gọi quên góp để hỗ trợ học sinh khó khăn mua dụng cụ học trực tuyến (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Trong quá trình giảng dạy với ứng dụng zoom, một số thành phần xấu đã lợi dụng, xâm nhập và có nhiều hành vi quấy rối. Chính điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dạy và học.
Bàn về dự thảo quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến, cô Loan cho rằng cần quy định thống nhất và đồng bộ một phần mềm dạy học trực tuyến an toàn bảo mật, đảm bảo quá trình dạy học hiệu quả nhất.
Cùng chung quan điểm với cô Loan, thầy Mai Đình Nhường cũng khẳng định cần một đầu mối xây dựng hệ thống triển khai đối với ứng dụng dạy học trực tuyến.
Theo thầy Nhường, đây cũng là một vấn đề liên quan mật thiết đến công tác quản lý và đồng bộ dữ liệu.
Tại Trường Trung học phổ thông Lục Nam, thời gian mới triển khai dạy học trực tuyến do dịch Covid-19, ứng dụng zoom là lựa chọn đầu tiên. Tuy nhiên, do một số vấn đề về bảo mật, trường đã đăng ký tài khoản Office "Microsoft Team".
Thầy Nhường chia sẻ: "Đối với tài khoản Office này, tính bảo mật cao hơn, vấn đề quản lý cũng dễ dàng hơn và phù hợp với công tác dạy học, giao việc. Tuy nhiên, nó cũng có những hạn chế về thống kê kết quả".
Đó cũng là lý do cần nghiên cứu và quy định, triển khai đồng bộ về ứng dụng dạy học trực tuyến, không thể gây khó khăn cho các cơ sở giáo dục khi bắt họ tự tìm kiếm, triển khai các phần mềm dạy học.
Bên cạnh quy định về cách thức tổ chức, trách nghiệm dạy học, các thầy cô cũng bày tỏ nguyện vọng về việc xây dựng chế độ cho giáo viên, nhân viên thực hiện công tác dạy học trực tuyến.
Việc quy đổi giờ dạy như thế nào, chế độ của giáo viên ra sao nên được quy định rõ trong dự thảo.
Trên thực tế, trong quá trình dạy học trực tuyến từ đợt dịch đầu tiên, nhiều thầy cô đã phải tự mua, đăng ký phần mềm dạy học.
Một số giáo viên còn phải đi giao bài tận nhà cho các học sinh vì điều kiện kinh tế gia đình không đảm bảo.
Thậm chí khi học sinh không có thiết bị học trực tuyến, các thầy cô đã kêu gọi hỗ trợ, quyên góp để mua thiết bị giúp các em đảm bảo việc học tập.
Nếu không có một quy định cụ thể nào, công sức các thầy cô bỏ ra không được ghi nhận.
Dù là dạy học trực tuyến hay trực tiếp, nếu không có sự cống hiến, tận tâm và nỗ lực của các thầy cô thì chất lượng giáo dục cũng không thể đảm bảo.
Dạy học trực tuyến cho học sinh lớp 1: Thầy cô băn khoăn, phụ huynh lo lắng Khi dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp, dạy học trực tuyến được xem là lựa chọn tối ưu nhưng vấn đề hiện nay là tổ chức dạy học cho học sinh lớp 1 sẽ ra sao, khi bắt đầu triển khai chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới. Từ năm học mới, dạy học trực tuyến sẽ trở...