Dự án Alaska LNG hồi sinh nhờ sắc lệnh thuế của Tổng thống Trump

Dự án Alaska LNG, kế hoạch vận chuyển khí đốt tự nhiên hóa lỏng từ bang Alaska giàu tài nguyên của Mỹ đến thị trường toàn cầu, đang được hồi sinh sau một thời gian dài đình trệ.

Ảnh minh họa: Shutterstock

Động lực mới đến từ một thỏa thuận được ký kết vào tháng trước giữa Alaska Gasline Development Corporation và Glenfarne Group, một công ty phát triển hạ tầng có trụ sở tại New York.

Bên cạnh đó, một sắc lệnh hành pháp do chính quyền Tổng thống Mỹ Trump ban hành đã tạo điều kiện thuận lợi cho dự án bằng cách loại bỏ các rào cản liên bang tốn kém. Đặc biệt, quyết định của ông Trump tái áp đặt thuế quan đối với các đồng minh chủ chốt như Nhật Bản và Hàn Quốc đã khiến hai nước này phải cân nhắc lại việc nhập khẩu khí đốt từ Alaska như một biện pháp đàm phán với Washington để đổi lấy sự miễn giảm thuế.

Dự án trị giá 44 tỷ USD và tiềm năng kinh tế

Dự án LNG này có tổng giá trị ước tính 44 tỷ USD, bao gồm việc xây dựng một đường ống dài 1.287 km vận chuyển khí đốt tự nhiên từ phía Bắc Alaska đến một cơ sở khí hóa lỏng. Khi đi vào hoạt động, dự án có thể cung cấp tới 20 triệu tấn LNG mỗi năm, với Nhật Bản và Hàn Quốc là hai khách hàng chính.

Ngoài lợi ích kinh tế như tạo ra việc làm, đầu tư hạ tầng và tăng thu ngân sách bang Alaska, dự án còn có ý nghĩa quan trọng về địa chính trị. Các đồng minh châu Á của Mỹ đang tìm cách giảm phụ thuộc vào khí đốt từ Nga và Qatar, nhưng họ có ít lựa chọn thay thế do yếu tố địa lý và các lệnh trừng phạt. Nếu được triển khai, Alaska LNG sẽ giúp đa dạng hóa nguồn cung, củng cố an ninh năng lượng cho khu vực.

Tuy nhiên, dự án vẫn phải đối mặt với những hoài nghi về khả năng sinh lời. Chi phí khai thác cao, cộng với sự cạnh tranh từ các nguồn LNG rẻ hơn ở Vịnh Mexico, Qatar và Australia, có thể khiến các nhà đầu tư e ngại.

Việc khai thác trữ lượng khí đốt của Alaska đã được thảo luận từ sau khi Hệ thống đường ống xuyên Alaska (TAPS) hoàn thành năm 1977. Tuy nhiên, nhiều kế hoạch đã thất bại do giá năng lượng biến động, thiếu khách hàng và chi phí cơ sở hạ tầng cao.

Dự án Alaska LNG từng thu hút sự chú ý vào năm 2017, khi chính quyền Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ đầu thúc đẩy xuất khẩu LNG của Mỹ. Đến năm 2020, Ủy ban quản lý năng lượng liên bang (FERC) đã phê duyệt dự án, nhưng sau đó bị chính quyền Tổng thống Biden hạ mức ưu tiên do lo ngại về môi trường.

Sắc lệnh hành pháp do ông Trump ký vào tháng trước đã giúp Alaska LNG lấy lại động lực bằng cách đẩy nhanh quy trình cấp phép, khuyến khích đầu tư và loại bỏ các quy định hạn chế. Tuy nhiên, để dự án thành công, Mỹ cần sự hỗ trợ từ Hàn Quốc và Nhật Bản, hai khách hàng tiềm năng lớn nhất.

Thượng nghị sĩ Dan Sullivan của bang Alaska đã đến Tokyo và Seoul vào các năm 2022, 2023 và 2024 để thảo luận về sự quan tâm của hai nước đối với dự án. Ban đầu, các quan chức Nhật Bản và Hàn Quốc tỏ ra dè dặt, nhưng lập trường của họ đã thay đổi sau khi Mỹ tái áp đặt thuế quan.

Đa dạng hóa nguồn cung LNG tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương

Một cơ sở lưu trữ khí đốt tại Hungary. Ảnh: THX/TTXVN

Cuộc xung đột Nga – Ukraine từ năm 2022 đã khiến Nhật Bản và Hàn Quốc phải đán.h giá lại chiến lược an ninh năng lượng. Nhật Bản đã cắt giảm đầu tư vào dự án khí đốt Sakhalin-2 của Nga, trong khi Hàn Quốc giảm nhập khẩu khí đốt Nga ngay cả khi không có lệnh trừng phạt.

Cả hai nước đang tìm cách mở rộng nguồn cung từ Australia, Qatar, Mỹ, Malaysia và Oman để đảm bảo an ninh năng lượng. Gần đây, Nhật Bản đã xem xét đầu tư vào dự án Alaska LNG như một phần trong các cuộc đàm phán thương mại với Washington, dù Tokyo vẫn lo ngại về khả năng cạnh tranh của dự án.

Trong khi đó, Qatar vẫn là nhà cung cấp LNG lớn thứ ba thế giới và dự kiến tăng sản lượng lên 85% vào năm 2027, có thể gây áp lực cạnh tranh lên Mỹ. Tuy nhiên, bất ổn địa chính trị tại Trung Đông có thể khiến Nhật Bản và Hàn Quốc chấp nhận mức giá cao hơn để có được nguồn cung LNG ổn định và đáng tin cậy từ Bắc Mỹ.

Ngoài Nhật Bản và Hàn Quốc, Alaska LNG còn có tiềm năng mở rộng thị phần tại các quốc gia Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương khác – những nước đang mở rộng cơ sở hạ tầng LNG và có nhu cầu cao về nguồn cung ổn định từ Bắc Mỹ.

Thách thức lớn: Chi phí cao và tính khả thi

Mặc dù có tiềm năng lớn, Alaska LNG phải đối mặt với nhiều thách thức: Chi phí đầu tư cao với 44 tỷ USD, khiến dự án trở thành một trong những dự án LNG đắt đỏ nhất thế giới. Vị trí xa xôi: việc xây dựng một đường ống dài hơn 1.287 km qua vùng Bắc Cực khắc nghiệt sẽ làm tăng chi phí xây dựng và bảo trì. Cơ sở hạ tầng hạn chế: không giống như các trung tâm LNG tại Texas hay Louisiana, Alaska cần xây mới toàn bộ hệ thống xuất khẩu và hóa lỏng, làm tăng chi phí vận hành. Cạnh tranh từ các nguồn rẻ hơn: các đối thủ như Qatar, Australia có lợi thế về chi phí thấp hơn, có thể thu hút khách hàng châu Á.

Việc hồi sinh dự án Alaska LNG là một phần trong chiến lược năng lượng rộng lớn của Mỹ nhằm cạnh tranh với Nga và Qatar, đồng thời củng cố quan hệ với các đồng minh châu Á. Tuy nhiên, khả năng thành công của dự án vẫn chưa chắc chắn.

Sự quan tâm của Nhật Bản và Hàn Quốc đối với LNG Alaska đang gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Washington. Nhưng để thu hút đầu tư, dự án cần chứng minh rằng nó có thể cạnh tranh về chi phí và đảm bảo lợi nhuận dài hạn.

Nếu được triển khai, Alaska LNG sẽ đóng vai trò quan trọng trong an ninh năng lượng khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và tăng cường ảnh hưởng của Mỹ. Nhưng nếu không giải quyết được các thách thức kinh tế và kỹ thuật, dự án có thể tiếp tục nằm trong danh sách những kế hoạch tham vọng nhưng bất khả thi của ngành năng lượng Mỹ.