Đổi mới quản trị nhà trường – đâu là yếu tố quan trọng nhất?

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đề cao tính chủ động, sáng tạo của cán bộ quản lý, giáo viên; nhất là với hiệu trưởng, hiệu phó các cơ sở giáo dục phổ thông.

Cô Cao Thị Thúy Hồng và học trò của mình. Ảnh: NVCC

Theo đó, cần đổi mới tư duy về quản trị nhà trường, đặc biệt là quản trị nhân sự.

Thay đổi từ nhận thức đến hành động

Từ kinh nghiệm thực tế, cô Cao Thị Thúy Hồng – Hiệu trưởng Trường THCS Lý Tự Trọng (TP Lào Cai, Lào Cai) nhấn mạnh: Công tác quản trị nhà trường, đặc biệt là quản trị nhân sự có vai trò quan trọng, là điều kiện quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường. Song để quản trị tốt lại không dễ, đó là cả nghệ thuật, đòi hỏi phải có kiến thức, sự tinh tế và khéo léo của người quản lý.

“Hiệu trưởng chính là thuyền trưởng, là người “cầm cân nảy mực” giữa các mối quan hệ trong nhà trường. Bản thân tôi luôn cố gắng học tập nâng cao trình độ, tự rút bài học kinh nghiệm từ đồng nghiệp và từ thực tiễn. Tôi cũng được bồi dưỡng, tập huấn về quản trị nhân sự. Qua đó, tôi có nhiều trải nghiệm và kinh nghiệm quý. Tôi sẽ vận dụng vào thực tiễn của nhà trường” – cô Hồng cho biết, đồng thời tâm niệm: Làm quản lý cần biết lắng nghe, chia sẻ cùng giáo viên, nhân viên trong nhà trường.

Từ thực tiễn của bản thân, cô Hồng chia sẻ kinh nghiệm: Hiệu trưởng cần xác định đúng vai trò của cán bộ quản lý, nhất là với việc phát triển đội ngũ giáo viên. Theo đó, hiệu trưởng cần thay đổi từ tư duy cho đến hành động; đồng thời cần có nhìn nhận, phân tích đánh giá đúng thực trạng giáo viên, nhân viên của trường mình; từ đó xây dựng tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển đội ngũ nhà giáo. Đặc biệt cần tạo môi trường để giáo viên có động lực phát triển nghề nghiệp và tự bồi dưỡng thường xuyên.

PGS.TS Đặng Thị Thanh Huyền – chuyên gia của Chương trình Phát triển các trường sư phạm để nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông (ETEP) cho hay: Học viện Quản lý Giáo dục đang tiến hành tập huấn, bồi dưỡng hơn 4.000 cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông mô-đun 2: Quản trị nhân sự trong trường các trường phổ thông của 63 tỉnh, thành phố trên toàn quốc.

Đây là những cán bộ cốt cán, để sau này họ sẽ hỗ trợ các đồng nghiệp khác tại địa phương mình. Mục đích là tạo ra cộng đồng học tập, làm sao để tất cả hiệu trưởng đều thay đổi nhằm thực hiện thành công Chương trình giáo dục phổ thông mới. Nói cách khác, hiệu trưởng phải thay đổi tư duy, nhận thức để hành động hiệu quả, chất lượng.

Các hiệu trưởng, hiệu phó trường tiểu học các tỉnh miền Bắc được bồi dưỡng, tập huấn về quản trị nhân sự. Ảnh: TG

Phát huy vai trò “thuyền trưởng”

Sau khi hoàn thành khóa bồi dưỡng, tập huấn, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông phải phân tích được yêu cầu về đội ngũ giáo viên, nhân viên trong trường tiểu học; vai trò nhiệm vụ của hiệu trưởng đối với việc phát triển đội ngũ giáo viên, nhân viên, cán bộ quản lý trong trường tiểu học.

Mặt khác, đánh giá tình hình đội ngũ giáo viên, nhân viên, cán bộ quản lý trong trường về cơ cấu, chất lượng, vấn đề cần ưu tiên giải quyết. Đồng thời, đánh giá phân tích được kế hoạch phát triển đội ngũ của trường mình, lập kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên, nhân viên. Cùng với đó, đánh giá được công tác chỉ đạo trong việc tạo động lực, hướng dẫn, giải quyết xung đột trong trường. Nói cách khác, chúng ta quản trị nhân sự như thế nào để triển khai chương trình mới hiệu quả và thành công.

Theo đại biểu Quốc hội Tăng Thị Ngọc Mai – Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, nhà giáo, trước hết cán bộ quản lý phải được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, được bồi dưỡng cập nhật kiến thức liên tục. Phải dùng thực tiễn để làm thước đo năng lực hiệu quả. Họ phải luôn là lực lượng tiên phong gương mẫu, được đặt đúng chỗ, đúng tầm theo “đơn hàng” của xã hội. Hiệu trưởng phải hiểu rõ việc mình làm, có tầm nhìn. Là đầu tàu trong tư duy, tích cực đổi mới và hành động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm từ học tập nghiên cứu, cho đến giảng dạy, quản lý… đáp ứng được thời đại công nghệ số.

Cho rằng, cần có giải pháp căn cơ và giải quyết các “nút thắt”, đại biểu Tăng Thị Ngọc Mai nhấn mạnh: Cần có cơ chế chính sách đồng bộ, sát thực tiễn và phải có chiến lược, tầm nhìn phát triển đối với các trường sư phạm. Đồng thời đặt giáo dục vào đúng vị trí để đầu tư và có chính sách khả thi. Tránh hình thức khẩu hiệu, thành tích.

Cũng theo đại biểu, chức năng, nhiệm vụ, vai trò của hiệu trưởng ngày càng thay đổi và được coi như thuyền trưởng. Vì thế, hiệu trưởng phải là người huy động và sử dụng nguồn lực, hiểu rõ thế mạnh mà đội ngũ của mình đang có. Do đó, hiệu trưởng vừa là nhà quản lý, lãnh đạo, chuyên môn, sư phạm, nhà tổ chức, tư vấn giáo dục, điều phối các hoạt động xã hội liên quan đến giáo dục học sinh, giúp các em phát triển toàn diện.

Quan trọng nhất là phải thực hiện “ba công khai” trong nhà trường, tạo mối quan hệ đoàn kết nội bộ. Đồng thời mạnh dạn giao quyền tự chủ cho giáo viên của mình. Khi thực hiện đổi mới quản trị nhà trường, nhất là quản trị nhân sự, yếu tố quan trọng nhất vẫn là nhận thức, vai trò và năng lực của hiệu trưởng các nhà trường. – Cô Cao Thị Thúy Hồng