Điều chỉnh dạy học chương trình lớp 1 để phù hợp với học sinh
Phú Yên là một trong những địa phương có tỷ lệ cao lựa chọn bộ sách Cánh diều để dạy học cho học sinh lớp 1 trong cả nước.
Trước dư luận về việc có “sạn” ở môn Tiếng Việt lớp 1, Sở GD- ĐT tỉnh Phú Yên yêu cầu giáo viên cần chủ động rà soát, phân tích những nội dung chưa phù hợp; điều chỉnh kế hoạch dạy học tùy theo mức độ tiếp thu của học sinh lớp 1; giúp các em tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng, tự tin.
Giáo viên Phú Yên hướng dẫn học sinh học chương trình lớp 1 theo bộ sách Cánh diều.
Năm học 2020 -2021, tỉnh Phú Yên có hơn 15.000 học sinh vào lớp 1. Toàn tỉnh hiện có 61% trường Tiểu học chọn Bộ sách giáo khoa Cánh diều để dạy học. Trường Tiểu học Trưng Vương (TP Tuy Hòa) sử dụng bộ sách Cánh diều để giảng dạy cho tất cả các bộ môn. Sau 6 tuần giảng dạy, nhiều giáo viên đán.h giá bộ sách có nhiều ưu điểm.
Tuy nhiên, trước việc sách giáo khoa Tiếng Việt có nhiều từ ngữ mang tính phương ngữ, ngữ liệu khó hiểu, giáo viên đã chủ động thay từ mới, giải thích rõ cho học sinh bằng từ phổ thông. Là người trực tiếp giảng dạy, cô Trần Thị Thu Thảo, giáo viên Trường Tiểu học Trưng Vương cho rằng: Ưu điểm của sách giáo khoa Tiếng Việt 1 bộ Cánh diều là tranh ảnh tốt. Việc học âm của các cháu ở bài mới trên lớp nhẹ nhàng hơn so với các bộ khác.
Mỗi một bài chỉ có hai âm hoặc hai vần mới. Điều này phù hợp với nhận thức và tiếp thu của trẻ lớp 1. Với những từ mang tính phương ngữ, phương pháp của giáo viên là giải nghĩa cho học sinh. Ví dụ như trong sách dùng từ “chả”, ở Phú Yên ít dùng, giáo viên phải nói là nghĩa là “không”…
Cô Phan Thị Thu Trinh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trưng Vương cho biết thêm: Để việc giảng dạy sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh diều được tốt, giáo viên phải tham khảo thêm tài liệu để giải thích cho học sinh dễ hiểu. Điều này có khó khăn là các em tiếp cận với một phương ngữ mới so với địa phương nhưng ngược lại các em lại nắm bắt thêm được từ mới.
Trước việc sách giáo khoa Tiếng Việt 1 bộ Cánh diều xuất hiện một số ngữ liệu dùng từ địa phương gây khó hiểu cho học sinh, giáo viên mạnh dạn đề xuất cần phải thay thế. Thầy Nguyễn Xuân Thiện, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Âu Cơ (TP Tuy Hòa) nêu quan điểm: Một số từ các tác giả soạn trong sách mang tính phương ngữ nhiều hơn chứ không phổ quát cho cả nước.
Video đang HOT
Vì vậy, cần phải thay lại những từ ngữ, ngữ liệu này. Hiện trên mạng xã hội xuất hiện nhiều bình luận, ý kiến khác nhau đó là do cách nhìn của mỗi người. Bản thân tôi thấy chỉ cần điều chỉnh một số nội dung trong sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 để phù hợp với học sinh.
Ngoài việc điều chỉnh cách dạy học, thầy cô giáo được khuyến khích tận dụng tối đa các tiết thực hành, ôn tập để hỗ trợ, hướng dẫn học sinh. Ở lớp, thầy cô không đặt ra yêu cầu chung với tất cả học sinh để tránh gây áp lực cho các em tiếp thu bài chưa tốt. Thay vào đó, giáo viên sẽ phân loại các em theo đặc điểm riêng để có cách dạy phù hợp. Thầy cô giáo phải ghi nhận sự tiến bộ của học sinh dù là nhỏ nhất, tuyệt đối không ch.ê ba.i, phê bình các em còn yếu.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Ái- Phó Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Phú Yên cho biết: Các trường Tiểu học ở tỉnh Phú Yên chọn bộ sách Cánh diều để dạy học đạt 61%. Các trường đều nhận định bộ sách này gần gũi với học sinh lớp 1. Trong những tuần vừa qua, dư luận xã hội có phản ánh về bộ sách, Sở GD- ĐT đã có chỉ đạo các tổ chuyên môn tổ chức sinh hoạt, đán.h giá việc giảng dạy.
Tất cả các sách giáo khoa lớp 1 giáo viên phải theo hướng điều chỉnh phù hợp với học sinh. Những nội dung không phù hợp không mang tính giáo dục sẽ không giảng dạy và báo cáo về Sở để có hướng dẫn. Giáo viên sẽ có những đóng góp ý kiến tích cực, mang tính xây dựng, tuyệt đối không dùng mạng xã hội để bình luận gây hoang mang cho phụ huynh học sinh.
Năm học 2021-2022, tỉnh Phú Yên sẽ lựa chọn sách giáo khoa theo quy định mới của Thông tư 25/2020/TT-BGDĐT quy định việc lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông. UBND tỉnh sẽ thành lập hội đồng thẩm định cấp tỉnh và các hội đồng thẩm định theo từng bộ môn để chọn sách giáo khoa lớp 1, lớp 2 và lớp 6, các trường không tự chọn sách như hiện nay.
Bộ GD-ĐT yêu cầu rà soát cả 5 bộ sách giáo khoa
Sau sách Cánh Diều, Bộ GD-ĐT đã yêu cầu các nhà xuất bản, tác giả rà soát cả 5 bộ sách giáo khoa lớp 1 để chỉnh sửa kịp thời những bất hợp lý nếu có.
Ngoài yêu cầu rà soát cả 5 bộ SGK, Bộ GD-ĐT cũng sẽ bổ sung quy định về thẩm định và phản biện SGK - NGỌC DƯƠNG
Đồng thời, Bộ GD-ĐT cũng sẽ bổ sung quy định về thẩm định và phản biện sách giáo khoa (SGK).
Phần chỉnh sửa sẽ in thành tài liệu phát miễn phí
Sáng 20.10, tại cuộc họp giao ban báo chí Ban Tuyên giáo T.Ư, ông Nguyễn Hữu Độ, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, đã báo cáo những vấn đề dư luận quan tâm liên quan tới SGK lớp 1.
Ông Độ cho biết Bộ sẽ chỉ đạo nhà xuất bản và tinh thần là sẽ phát hành SGK tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều có thêm tài liệu chỉnh sửa, bổ sung, phát miễn phí cho học sinh (HS) đang sử dụng SGK này. Kinh phí do nhà xuất bản cuốn sách này chi trả toàn bộ. Cũng theo ông Độ, một số ngữ liệu phải thay đổi trong sách này nằm ở các bài học ở nửa cuối của sách, nên hiện tại không ảnh hưởng quá nhiều đến việc dạy và học.
Ông Độ còn cho rằng vai trò của giáo viên (GV) rất quan trọng, được quyền chủ động trong xây dựng bài học, nên không phải dạy theo hoàn toàn SGK. Những ngữ liệu nào mà GV thấy không phù hợp với HS của mình thì có thể thay đổi, điều chỉnh để phù hợp hơn.
Trước câu hỏi về việc tại sao GV đang dạy lớp 1 không lên tiếng về SGK tiếng Việt của nhóm Cánh Diều, phải chăng Bộ có chỉ đạo không cho GV phát ngôn về điều này, ông Độ khẳng định không có bất cứ chỉ đạo nào, ngược lại Bộ rất mong nhận được góp ý của người trực tiếp giảng dạy.
Tuy nhiên, ông Độ cũng cho rằng Bộ biết thông tin về SGK tiếng Việt lớp 1 Cánh Diều hơi chậm so với phản ánh của báo chí vì trước đó Bộ có đi kiểm tra, dự giờ một loạt các địa phương thì thấy không có GV nào ý kiến gì về bất cập trong chương trình hay SGK, do vậy Bộ cũng cảm ơn báo chí đã phản ánh điều này.
Bổ sung quy định về tổ chức thực nghiệm SGK
Ông Độ cũng chia sẻ những khó khăn khách quan do dịch Covid-19 mà việc thay SGK lớp 1 năm nay gặp phải khiến cho việc tập huấn, bồi dưỡng cán bộ quản lý, GV... bị chậm hơn so với kế hoạch đề ra; dịch bệnh cũng khiến trẻ mầm non 5 tuổ.i năm nay hầu như không được đến trường trong học kỳ 2, khiến các em chưa được chuẩn bị tốt trước khi vào lớp 1.
Bên cạnh đó, năm nay ngày khai giảng trùng với ngày tựu trường khiến HS lớp 1 không còn 2 tuần làm quen như trước, nên cũng bỡ ngỡ khi vào chương trình. "Bộ sẽ lắng nghe ý kiến góp ý của các thầy cô, nhà trường và dự kiến sẽ điều chỉnh thời gian tựu trường với HS lớp 1, có ít nhất 2 tuần để các em làm quen với môi trường mới", ông Độ nói.
Ông Độ cho hay sau sự việc của sách Cánh Diều, Bộ đã yêu cầu các nhà xuất bản, các tác giả rà soát tất cả 5 bộ sách để xem có vấn đề cần chỉnh sửa hay không, những lỗi lớn thì phải thay đổi, những lỗi nhỏ có thể điều chỉnh trong quá trình sử dụng.
Ông Độ thông tin: "Thực hiện chỉ đạo của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ đang tiếp tục nghiên cứu để bổ sung các quy định về việc tổ chức thực nghiệm khi biên soạn SGK, việc tổ chức đọc phản biện độc lập các bản mẫu SGK khi hội đồng thẩm định đán.h giá "đạt" và lấy ý kiến góp ý rộng rãi của các lực lượng xã hội trước khi Bộ trưởng Bộ GD-ĐT phê duyệt. Việc trưng cầu ý kiến này được thực hiện trên cổng thông tin của Bộ, tương tự như quy trình lấy ý kiến các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật".
Trước câu hỏi về việc có ý kiến cho rằng việc sách tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều "bị" phê phán là do có dấu hiệu của sự cạnh tranh không lành mạnh khi có nhiều bộ SGK lớp 1, áp dụng từ năm học này, ông Độ cho biết Bộ không có thông tin nên chưa thể khẳng định được hiện tượng này.
Tăng tiết tiếng Việt lớp 1 là để giảm tải ?
Báo cáo của Bộ cho biết: Toàn quốc có khoảng 14.000 trường tiểu học, trong đó có khoảng 100.000 GV trực tiếp dạy lớp 1 năm học 2020 - 2021. Đây cũng là lực lượng trực tiếp chọn SGK lớp 1 năm học này. Kết quả lựa chọn 5 bộ SGK mà Bộ GD-ĐT tổng hợp thì bộ sách Cánh Diều được chọn nhiều nhất với 32%; tiếp đến là bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống với 28%... bộ sách được lựa chọn ít nhất là bộ Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục với khoảng 8%.
Xung quanh ý kiến cho rằng chương trình tiếng Việt lớp 1 nặng hơn hẳn so với chương trình cũ, đại diện Bộ GD-ĐT phân tích: Tổng số tiết học môn tiếng Việt cho cả cấp tiểu học trong chương trình cũ và mới không thay đổi, đều là 1.505 tiết.
Tuy nhiên, số tiết cho lớp 1 và lớp 2 trong chương trình mới có tăng (tăng 2 tiết/tuần và 70 tiết/năm học cho lớp 1, tăng 1 tiết/tuần và 35 tiết/năm học cho lớp 2) so với chương trình 2000; ngược lại số tiết cho lớp 3, 4, 5 trong chương trình 2018 lại giảm. Theo Bộ GD-ĐT, việc tăng số tiết cho lớp 1 và 2 nhằm giúp HS phát triển kỹ năng đọc, viết, nói và nghe tiếng Việt, nhờ đó có được công cụ để học tốt các môn học khác.
Như vậy, về nội dung kiến thức, chương trình mới có phần giảm nhẹ hơn so với chương trình cũ, tăng tiết đối với lớp 1, lớp 2 là để giảm tải, chứ không phải tăng tải, giúp các em học đủ 29 chữ cái và khoảng 140 vần mới để biết đọc, biết viết.
Để hoàn thành nhiệm vụ này, trước đây chương trình năm 2000 chỉ được thực hiện trong phạm vi 350 tiết/năm, tính trung bình 10 tiết/tuần; còn chương trình năm 2018 được thực hiện đến 420 tiết/năm, tăng thêm 2 tiết để GV, HS dạy học đỡ vất vả hơn.
Từ sự cố sách giáo khoa Cánh Diều, nghĩ về thái độ và phẩm giá của trí thức Vừa mới đưa vào dạy học chưa đầy một tháng nhưng sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 Cánh Diều đã gây nên phản ứng dữ dội từ phía người dân. Tôi sẽ không đi sâu nhắc lại những "hạt sạn chi chít" mà các chuyên gia trong lĩnh vực ngôn ngữ và giáo dục tiểu học đã phân tích và chỉ ra....