Đề thi mở không có nghĩa là… lố
Yêu cầu học sinh nhập vai Chi Pu để viết tự sự; viết cảm nhận về đề xuất cải tiến tiếng Việt của PGS-TS Bùi Hiền…, đang gây xôn sao dư luận suốt tuần qua. Bởi thị phi của giới giải trí và những ồn ào về chữ cải cách, đặc biệt, đa phần là bày tỏ sự khiếm nhã với một vị giáo sư đã lớn t.uổi, là điều không nên kéo học sinh vào cuộc…
ảnh minh họa
Chi Pu là ai? Không phải ai cũng biết nếu không bận tâm tới showbiz (giới giải trí), vậy nhưng đề thi giữa học kỳ I môn Ngữ văn khối 10 Trường THPT Hạ Hòa (tỉnh Phú Thọ) lại bắt học sinh viết tự sự về Chi Pu. Đề có 2 phần, riêng phần này chiếm đến 7,0 điểm.
Ở đây, chưa nói tới chuyện “Chi Pu là ai”, tầm ảnh hưởng của nghệ sỹ với cộng đồng ra sao? Nếu như lùm xùm giữa cô ấy với các nghệ sỹ là điều đẹp đẽ đã đi một nhẽ. Ở đây là những hiềm khích, công kích, tất cả đều không chịu nổi khi nghe cô ấy thỏa ước mơ làm ca sỹ với giọng hát được ví như “em gái của Lệ Rơi” (một tên t.uổi tự xưng, hát tệ nhưng tự tin tới nổi tiếng… như cồn vài năm trước đây). Và sự “nổi tiếng” thảm họa ấy luôn không phải là tiêu chí, là cái đẹp để hướng tới trong một đề thi văn học chiếm phần lớn điểm thi của bài thi. Và càng không nên kéo các em vào cuộc, cụ thể là vào vai Chi Pu để tự sự trước những thị phi, hoặc lợi dụng thị phi để nổi tiếng hoàn toàn chủ ý, chứ không phải sự bất đắc dĩ nổi tiếng bởi tai tiếng…
Mặc dù đây không phải là lần đầu tiên làng giải trí được đưa vào đề văn. Trước đó, khoảng tháng 2/2017, đề thi môn Ngữ văn lớp 11 Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc yêu cầu học sinh chỉ ra thông điệp đoạn trích trong bài hát “Lạc trôi” của nam ca sĩ Sơn Tùng M-TP. Đề thi trích dẫn một phần lời bài hát với câu hỏi liên quan phương thức biểu đạt của văn bản, tìm từ Hán Việt trong đoạn trích. Đề bài còn yêu cầu học sinh hiểu thế nào về hai câu “Bâng khuâng mình ta lạc trôi giữa đời/Ta lạc trôi giữa trời”… Dường như lần này, đề thi đã lạc hướng hoàn toàn. Dù cho rất có thể hiểu, giáo viên ra đề muốn các em hướng tới sự vững vàng trước những đam mê và khát vọng, mặc cho mọi sự chê cười. Nhưng chí ít, nghệ sỹ đó phải có tài năng và sự khác biệt chứ không phải nổi tiếng trên sự tai tiếng thị phi…
Sau khi Chi Pu “lạc trôi” vào đề thi Ngữ văn gây bức xúc, đề kiểm tra học kỳ I môn Ngữ văn Trường THPT Chợ Gạo (T.iền Giang), có câu: “Luật Giáo dục” viết là “Luật Záo Zụk”, “Ngôn ngữ” viết là “Qôn Qữ”, “Tiếng Việt” thành “Tiếq Việt”… là cách cải tiến chữ viết tiếng Việt mà tác giả Bùi Hiền đề xuất gần đây, gây xôn xao trong dư luận. Hãy trình bày suy nghĩ của anh/chị trong một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về đề xuất này”. Còn đề thi lớp 12 Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ (Hà Nội) yêu cầu: “Những ngày gần đây, dư luận đang xôn xao về “Đề xuất cải tiếng bảng chữ cái “Tiếng Việt” thành “Tiếq Việt” của PGS.TS Bùi Hiền, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về đề xuất ấy”.
PGS-TS Bùi Hiền đã 83 t.uổi, từng là Phó Hiệu trưởng ĐH Ngoại ngữ, dành nửa cuộc đời nghiên cứu tiếng Việt. Đề xuất của ông mới chỉ là bài tham luận in trong kỷ yếu hội thảo khoa học, dù có thể gây ý kiến bất đồng nhưng không vì thế mà đem ra để cho các em học sinh bàn luận vấn đề mà ngay cả thầy cô cũng không hiểu. Đồng ý là bàn về sự trong sáng của tiếng Việt nhưng thi nghị luận xã hội về nguyên tắc, chỉ yêu cầu học sinh bàn luận, phát biểu quan điểm về những vấn đề mà các em đã hiểu rõ; những vấn đề mới cần được thuyết minh đầy đủ. Ở đây, ngay tác giả Bùi Hiền cũng lên tiếng, rằng ông không thấy vui khi nghiên cứu còn dang dở của ông lại đưa vào đề thi như vậy… Và nếu các em chưa thật sự hiểu tường tận vấn đề, rất có thể các em sẽ đồng loạt miệt thị một công trình nghiên cứu cá nhân của một vị giáo sư cao t.uổi, một đời tận tụy với nghề…
Không thể phủ nhận, những năm gần đây dạng đề thi “mở” đã giúp học sinh không thờ ơ với đời sống, thời cuộc. Thế nhưng, “mở” như thế nào thì đích cuối cùng vẫn là hướng tới chân – thiện – mỹ, là những vẻ đẹp, những quan điểm đúng đắn, chứ không thể cứ vấn đề nào “ồn ào, dậy sóng” cộng đồng mạng, bất kể tốt xấu đều có thể đưa vào môi trường học đường, gây phản cảm tới vậy…
Video đang HOT
Theo Phapluatvn.vn
Không ‘mớm ý’ khi ra đề thi mở
Những năm trở lại đây, nhiều trường áp dụng trào lưu đưa các vấn đề xã hội vào đề thi, đề kiểm tra khiến học sinh thích thú. Theo nhiều chuyên gia cũng như thầy cô thì đây là cách làm hay, sáng tạo, mở ra cho học sinh cơ hội được bày tỏ chính kiến của mình. Tiến sĩ Lê Nguyên Phương đã gửi đến báo bài viết thể hiện quan điểm cá nhân về vấn đề này...
Nhiều học sinh thích thú khi làm bài thi "mở".
Đọc một số vấn đề xã hội được đưa vào đề kiểm tra, đề thi trong những năm gần đây, tôi nhận thấy đó là một phương pháp hay, giúp học sinh được quan điểm cá nhân của mình một cách tự do.
Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ, đề thi mở sẽ mở như thế nào? Trước khi ra đề thi "mở", học sinh đã được chuẩn bị để trả lời những câu hỏi về tham nhũng, báo hiếu hay chưa? Nói một cách dễ hiểu, lứa t.uổi học sinh đã nhìn nhận thế nào là "tham nhũng" và tham nhũng ảnh hưởng thế nào đến sự phát triển của đất nước? Thứ hai, các em đã hiểu thế nào là khái niệm "hiếu" và "báo hiếu" trong văn hóa Việt Nam và thế giới? Trên hết, tôi thấy quan trọng nhất vẫn là phương pháp dạy trẻ về đạo đức và nhân cách sống. Như vậy để thấy rằng, ra đề thi ra sao rất quan trọng để trẻ vừa được thể hiện chính kiến của mình nhưng không bị lệch lạc trong nhận thức cũng như lối sống.
Trường học là nơi chuẩn bị cho các em hành trang vào đời. Vì thế, để bắt nhịp với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cũng như hội nhập quốc tế, các bạn trẻ cần phải tự chuẩn bị kiến thức vững vàng cùng với kỹ năng sống, kỹ năng ứng phó với hiểm nguy.
Cùng với nhà trường, gia đình phải có nhiệm vụ hỗ trợ các em xây dựng bảng giá trị đúng đắn, để các em có thể đ.ánh giá, chọn lựa thái độ và cách sống cho chính mình. Vì thế, việc đưa những đề tài xã hội vào đề thi đối với tôi là việc làm cần thiết. Vấn đề là cách làm như thế nào, đã có sự chuẩn bị chu đáo, khoa học hay chưa?
Tiến sĩ Lê Nguyên Phương. (Ảnh: NVCC)
Theo nhiều người quan niệm, đề thi phải có tính văn hóa và giáo dục cao, nhưng chúng ta cũng cần phải định nghĩa "văn hóa và giáo dục cao" như thế nào cho đúng? Áp đặt một tiêu chuẩn và kiểu mẫu nào đó mà một thời chúng ta ca tụng và đi theo có phải là văn hóa cao?
Ví dụ, đề thi "tham nhũng để báo hiếu" ở một trường áp dụng vừa qua vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề. Tôi nghĩ, với đề thi này phải viết lại cho cụ thể và không mang tính gợi ý, để học sinh khi làm bài không bị dẫn dắt vào một hướng trả lời nào đó, không bị áp đặt vào quan điểm của người khác.
Với đề thi kiểu này, tôi nhận thấy tuy sáng tạo nhưng vẫn còn mắc lỗi, có lỗ hổng. Thứ nhất, "hối lộ" và "tham nhũng" là hai hành động có tương quan nhưng vẫn khác nhau. Thứ hai, "lấy t.iền báo hiếu" cụ thể là hành động gì?
Chẳng hạn, chúng ta có thể viết: "Có người nhận một số t.iền lớn để xây cho cha mẹ một ngôi nhà gọi là báo hiếu. Em ủng hộ hay chống lại hành vi trên? Hãy phân tích, đ.ánh giá và đưa ra luận cứ để bảo vệ quan điểm của em".
Ngoài ra, đề thi ấy đã đưa ra sẵn duy nhất một hướng để học sinh đ.ánh giá là việc ấy "có hợp lý" hay không? Nếu các em học sinh lâu nay ở trong một môi trường giáo dục "đoán ý thầy cô để được điểm tốt" và quen lối tư duy một chiều, e rằng các em đã được khéo léo gợi ý, được "mớm" ý qua đề văn này. Vì vậy, đề thi nên có sự cải tiến, để trẻ tự nói ra quan điểm của mình.
Soạn một đề văn ngắn ngủi quả thật cũng không dễ dàng và cần một cái nhìn sâu sắc và cách diễn đạt chuẩn. Theo tôi, có một số câu hỏi làm tiêu chuẩn để áp dụng cho việc chọn lọc và chuẩn bị đề thi.
Thứ nhất, bảng phân loại cấp độ tư duy của đề thi đã hợp lý chưa? Tức là mức độ đề thi dễ, khó phải phù hợp với lứa t.uổi học sinh. Chúng ta không thể tham vọng để trẻ cấp hai phải làm những đề thi gắn với những vấn đề quá lớn, quá rộng (chỉ dành cho học sinh cấp ba).
Thứ hai, nội dung đề thi có phù hợp với trình độ phát triển tâm lý, đặc biệt là nhận thức của học sinh cấp và lớp đó không? Nội dung câu hỏi có phù hợp với chương trình học tập tại trường của học sinh không, chẳng hạn sách giáo, giáo án, trình độ giáo viên?.
Thứ ba, đề thi nhắm tới việc xây dựng những giá trị nào cho học sinh?
Thứ tư, đề thi có được soạn rõ ràng, không mập mờ, không mang tính gợi ý, định hướng trước, để không làm học sinh rối trí hay bị dẫn vào một hướng trả lời nào đó?
Cuối cùng, đáp án có được soạn thảo để đ.ánh giá đúng những tiêu chuẩn nêu trên không?
Từ góc độ cá nhân, tôi nhận thấy việc soạn thảo câu hỏi trong đề thi làm sao để vừa "mở" nhưng phải tránh tình trạng trẻ bị lệch lạc trong nhận thức cũng như nhân cách sống của mình.
Sáng 11/12, học sinh khối lớp 8, khối lớp 9 trên địa bàn quận 3, TP.HCM làm bài kiểm tra cuối học kỳ một năm học 2017-2018 môn giáo dục công dân. Trong đó có câu: "Hiện nay trong xã hội có những người dùng t.iền thu lợi từ việc mua bán hàng gian, hàng giả; từ việc tham những, nhận hối lộ...để đem về phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ già. Họ nghĩ đó là cách để "báo hiếu" với cha mẹ của mình.
Theo em, việc làm trên thể hiện lòng hiếu thảo có hợp lý không? Vì sao? Em hãy liên hệ với bản thân mình bằng những việc nên làm và việc không nên làm để báo hiếu với cha mẹ ngay ở hiện tại và cả tương lai".
Đề còn có câu hỏi nói về việc đóng góp của cải, vật chất cho cách mạng của gia đình cụ Trịnh Văn Bô. "Em hãy viết đoạn văn từ 7-10 câu nêu lên suy nghĩ của mình về việc làm của ông bà cụ (Trịnh Văn Bô) cùng gia đình và bày tỏ lòng biết ơn đối với ông bà", đề yêu cầu.
Theo Baoquocte.vn
6 học sinh Việt Nam giành Huy chương kỳ thi Olympic các môn Khoa học trẻ quốc tế 2017 Theo thông tin từ Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, tại kỳ thi Olympic các môn Khoa học trẻ quốc tế (IJSO) lần thứ 14 diễn ra tại Hà Lan, đội tuyển IJSO của Việt Nam có 6/6 thí sinh dự thi đã xuất sắc giành 3 Huy chương bạc, 3 Huy chương đồng. ảnh minh họa Trong đó, Huy chương...
