Đề nghị xem xét điều chỉnh phụ cấp ưu đãi cho giáo viên
Ngày 27/10, tại kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV, ghi nhận ý kiến trao đổi của đại biểu về vấn đề thiếu giáo viên và giáo viên nghỉ việc, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã có ý kiến phát biểu làm rõ hơn thực trạng và biện pháp giải quyết.
Một tiết học của học sinh lớp 1 trường Tiểu học Giang Biên (quận Long Biên, Hà Nội)
Tăng hơn 3 triệu học sinh nhưng chỉ tăng hơn 100.000 giáo viên
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết giải pháp đang được ngành Giáo dục tích cực triển khai là xác định nguyên nhân, xây dựng các chính sách ưu đãi, thu hút giáo viên để hạn chế tình trạng giáo viên nghỉ việc.
Ngành Giáo dục đã phối hợp với ngành Nội vụ tính toán và xác định số lượng giáo viên từ nay đến năm 2026 cần phải bù đắp, bổ sung là 107.000 người. Con số này có thể còn biến động trước tình hình giáo viên nghỉ việc và cũng cần tính toán để bảo đảm vừa duy trì hoạt động dạy, học bình thường và thực hiện mục tiêu đổi mới, nâng cao chất lượng.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên như bỏ việc, giảm biên chế, do nhiều năm không tuyển, tuyển nhỏ hơn số cần, do thừa, thiếu cục bộ, do tăng dân số… Trong khi năm học 2015-2016, tổng số học sinh là trên 19 triệu thì đến tháng 9/2022, số học sinh là trên 23 triệu. Trong khi đó, số giáo viên của tháng 9/2015 là 1.000.156 người, đến tháng 9-2022 là 1.227.000 người. Tức là số giáo viên chỉ tăng thêm hơn 100.000 người, trong khi số học sinh tăng trên 3 triệu. Đây là thiếu hụt do tăng dân số tự nhiên.
Ngoài ra, thiếu giáo viên còn do biến động vùng miền, dân số dồn về thành phố lớn, các khu công nghiệp. Thiếu giáo viên do tình hình dịch bệnh, tác động đến các trường mầm non, do dịch bệnh các trường mầm non đóng cửa rất lớn. Thiếu do nhu cầu do nhu cầu phổ cập mầm non; thiếu do chuẩn tỷ lệ giáo viên/học sinh, số học sinh/lớp cần đảm bảo…
Muốn nâng cao chất lượng thì không thể duy trì số lượng học sinh quá lớn. Nếu số lượng lớp học mà 60-65 học sinh/lớp thì sẽ rất khó nâng cao chất lượng dạy và học.
Thiếu giáo viên còn do việc phải triển khai một số môn học mới trong chương trình giáo dục phổ thông nhằm nâng cao năng lực, phẩm chất, kỹ năng của người học. Năm học 2022-2023, học sinh lớp 3 bắt buộc học tin học, ngoại ngữ; học sinh THPT bắt đầu học môn mỹ thuật, âm nhạc. Theo thống kê, đến năm học 2024-2025, cả nước thiếu 26.228 giáo viên cho các môn học mới.
Vừa qua, Bộ Chính trị đã duyệt giao cho ngành Giáo dục hơn 65.000 chỉ tiêu biên chế giáo viên từ nay đến năm 2026. Ngoài ra, các địa phương còn tồn đọng hơn 10.000 chỉ tiêu chưa tuyển dụng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị, các địa phương vừa tuyển dụng mới, vừa tuyển dụng số lượng còn tồn đọng này.
Video đang HOT
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết thêm, trong số 65.000 chỉ tiêu được giao, tuy là lộ trình đến năm 2026, nhưng ngành Giáo dục mong ngành Nội vụ phối hợp để dồn chỉ tiêu này cho năm 2023 và 2024, bởi đây là các năm nhu cầu giáo viên cho các môn học mới rất lớn. Nếu như sau năm 2024, chương trình giáo dục phổ thông mới đã triển khai xong thì việc tuyển dụng không còn nhiều ý nghĩa.
Tuy nhiên, việc dồn vào tuyển dụng cũng sẽ dẫn đến những khó khăn khác như nguồn tuyển và tăng chỉ tiêu đào tạo. Các địa phương cần tuyển ngay, tránh tình trạng để dồn 2-3 năm mới tuyển.
Tăng lương, tăng phụ cấp
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, tăng lương là giải pháp rất quan trọng để giáo viên ổn định đời sống và tâm lý, yên tâm công tác.
Riêng đối với giáo viên mầm non là thiếu nhiều nhất, bỏ việc nhiều nhất, chiếm đến 40%. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đề nghị Quốc hội xem xét, điều chỉnh phụ cấp ưu đãi cho giáo viên bậc mầm non. Ông đề nghị mức tốt nhất là tăng phụ cấp ưu đãi cho nhóm giáo viên mầm non được hưởng tương tự như mức phụ cấp ưu đãi so với y tế cấp cơ sở. Nếu không thì cũng tăng tối thiểu lên ngang mức ưu đãi cũ của y tế cấp cơ sở, ở mức 75%.
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, hiện còn chính sách rất quan trọng để có thể giảm được tỷ lệ thiếu giáo viên là cân nhắc việc giảm biên chế 10%. Đồng thời phải giám sát thanh tra, kiểm tra việc tuyển dụng để đảm bảo công bằng, công khai minh bạch, tránh phát sinh tiêu cực trong thi tuyển giáo viên.
Ông cũng đề nghị các địa phương dùng ngân sách của địa phương để ký các hợp đồng đối với giáo viên không thuộc chỉ tiêu biên chế. Hiện nay, việc này còn thiếu căn cứ pháp lý để triển khai. Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành liên quan để có cơ chế cho các địa phương thực hiện nội dung này.
Bộ Giáo dục nói về việc giáo viên nghỉ việc, chuyển việc
Trước việc thiếu giáo viên và giáo viên bỏ việc, chuyển việc, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã có lý giải.
Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, về việc thiếu giáo viên, ngành Giáo dục đã phối hợp với ngành Nội vụ tính toán và xác định số lượng giáo viên từ nay đến năm 2026 cần phải bù đắp, bổ sung là 107.000 giáo viên.
Trước việc thiếu giáo viên và giáo viên bỏ việc, chuyển việc, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã có lý giải.
Con số có thể còn biến động trước tình hình giáo viên nghỉ việc. Về nguyên nhân của tình trạng thiếu giáo viên, có thể nói, thiếu giáo viên vốn do từ nhiều năm về trước đã thiếu, do số lượng bỏ việc, giảm biên chế, do nhiều năm không tuyển, tuyển nhỏ hơn số cần, do thừa thiếu cục bộ khó điều tiết, thiếu do tăng dân số tự nhiên.
Nếu lấy mốc thời gian từ tháng 9/2015, khi bắt đầu năm học 2015-2016 thì tổng số học sinh là trên 19 triệu, nhưng đến tháng 9/2022 thì số học sinh là trên 23 triệu. Trong khi đó, số giáo viên tại tháng 9/2015 là 1.156.000 giáo viên bậc mầm non đến phổ thông, đến thời điểm tháng 9/2022, cả nước có 1.227.000 giáo viên.
Số giáo viên như vậy chỉ nhích thêm khoảng 71.000 người, trong khi số học sinh đã tăng trên 3 triệu. Thiếu giáo viên do biến động dồn dịch về dân số, một số vùng miền dồn về các thành phố lớn và các khu công nghiệp.
Thiếu giáo viên do vấn đề dịch bệnh tác động đến các trường mầm non phải đóng cửa, đặc biệt là các nhóm trẻ tư thục số lượng đóng cửa rất lớn. Thiếu do nhu cầu để thực hiện phổ cập mầm non 5 t.uổi.
Thiếu do việc tăng từ học 1 buổi lên 2 buổi/ngày. Thiếu do chuẩn về tỷ lệ giáo viên trên học sinh và số học sinh trên lớp để đảm bảo chuẩn 35 học sinh/lớp ở tiểu học và 45 học sinh/lớp ở bậc trung học.
Chuẩn này đã được xác định từ năm 2010 và đến năm 2019, trong điều lệ trường tiểu học, điều lệ trường trung học đã nhắc lại.
Có thể nói, muốn nâng cao chất lượng thì không thể duy trì số lượng học sinh quá lớn trên lớp. Nếu số lượng học sinh/lớp mà 60 - 65, thậm chí hơn thế thì rất khó để nâng cao chất lượng dạy và học.
Người đứng đầu ngành Giáo dục cho rằng, thiếu giáo viên còn do nhiều nguyên nhân như một thời gian dài không tuyển, không tuyển được, nhiều nơi dồn vài ba năm mới tuyển.
Mặt khác còn vấn đề thiếu nguồn tuyển hoặc có nguồn đã được đào tạo nhưng không dự tuyển vì chọn các ngành khác.
Thiếu giáo viên do phải triển khai một số môn học mới trong chương trình giáo dục phổ thông nhằm nâng cao năng lực, phẩm chất, kỹ năng của người học. Chẳng hạn, như môn Tin học, Ngoại ngữ bắt buộc từ lớp 3 vào năm 2022, còn học sinh THPT học môn Mỹ thuật, Âm nhạc.
Theo con số thống kê thì chỉ số giáo viên dành cho các môn học mới đến năm 2025, 2026 thiếu 26.228 giáo viên để đảm bảo cho các môn.
Về giải pháp, vừa qua Bộ Chính trị đã duyệt giao cho ngành Giáo dục hơn 65.000 chỉ tiêu biên chế giáo viên từ nay đến năm 2026, riêng năm 2022 chỉ tiêu biên chế là hơn 27.000 giáo viên. Các Sở Nội vụ của các địa phương đã bắt đầu công việc tuyển dụng giáo viên.
Cũng lưu ý, ngoài việc thiếu chỉ tiêu, các địa phương còn tồn đọng hơn 10.000 chỉ tiêu chưa tuyển dụng. Đề nghị các địa phương vừa tuyển dụng mới, vừa tuyển dụng số lượng còn tồn đọng này.
Trong số 65.000 chỉ tiêu, tuy là rải rác đến năm 2026 nhưng cũng mong ngành Nội vụ phối hợp với ngành Giáo dục để dồn chỉ tiêu này cho năm 2023 và năm 2024.
Bởi đây là các năm nhu cầu giáo viên cho các môn học mới rất lớn và nếu như sau năm 2024, khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới đã xong thì việc tuyển dụng không còn nhiều ý nghĩa.
Tuy nhiên, việc dồn vào tuyển dụng cũng sẽ dẫn đến những khó khăn khác như nguồn tuyển và tăng chỉ tiêu đào tạo. Các địa phương cần tuyển ngay, tránh tình trạng để dồn 2-3 năm mới tuyển.
Một trong các chính sách rất quan trọng là tăng lương cho giáo viên, chính sách này đang được Chính phủ tính toán, sẽ là giải pháp quan trọng để giải quyết đời sống, tâm lý giáo viên, để giáo viên yên tâm công tác.
Đặc biệt, giáo viên thiếu nhiều nhất và bỏ việc nhiều nhất là ở bậc mầm non, số nghỉ việc ở bậc mầm non chiếm trên 40%.
Vì vậy, Bộ trưởng Bộ Giáo đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh phụ cấp ưu đãi cho giáo viên bậc mầm non.
Hiện nay, phụ cấp ưu đãi của giáo viên mầm non đang tính 35%, nếu tốt nhất tăng phụ cấp ưu đãi cho giáo viên mầm non tương tự như phụ cấp ưu đãi của y tế cấp cơ sở, nếu không thì cũng tối thiểu tăng 35% lên 70% ngang với mức ưu đãi cũ của y tế cơ sở.
Về phía ngành Giáo dục chúng tôi kiến nghị và rất mong muốn tăng phụ cấp ưu đãi cho giáo viên mầm non. Một chính sách nữa để giải quyết thiếu giáo viên, đó là cân nhắc việc giảm biên chế 10%.
Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đề nghị giám sát, thanh tra, kiểm tra việc tuyển dụng đảm bảo việc tuyển dụng công khai, công bằng, tránh phát sinh tiêu cực trong tuyển dụng giáo viên.
Nếu phát sinh vấn đế tiêu cực trong tuyển dụng có thể là một trong những lý do khiến nhiều người không muốn ứng tuyển. Đây là điều hết sức lưu ý, đề phòng.
"Đề nghị các địa phương tăng cường dùng ngân sách địa phương để ký các hợp đồng đối với giáo viên mà không thuộc các chỉ tiêu biên chế. Hiện còn thiếu căn cứ pháp lý cho việc này", tư lệnh ngành Giáo dục và Đào tạo nêu.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: 'Chúng tôi nắm tất cả mọi thứ, trừ hai thứ…' Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn, về vấn đề tài chính và giáo viên, Bộ này cũng chỉ với tư cách là người luôn luôn đi kiến nghị, đề xuất. Ngày 19-10, tại tỉnh Bắc Ninh, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức phiên họp toàn thể lần thứ 4. Tại phiên họp, một số vấn đề...
