Dạy trực tuyến cần phải có chuẩn mực

Nhiều chuyên gia cho rằng việc thiếu chuẩn mực trong các tiết học trực tuyến sẽ làm giảm hiệu quả của một phương thức dạy học hiện đại, ưu việt.

Giáo viên tại TP.HCM thực hiện một buổi học trực tuyến – Ảnh: Đăng Nguyên

Theo tiến sĩ văn học Trịnh Thu Tuyết, nguyên giáo viên (GV) ngữ văn, Trường THPT Chu Văn An (Hà Nội), học trực tuyến, online trên các phần mềm, trên truyền hình… là xu hướng dạy và học phù hợp với xu thế thời hiện đại, mở rộng khả năng tương tác, xóa bỏ những khoảng cách về không gian.

Dạy online càng trở thành một lựa chọn đặc biệt ưu việt trong thời dịch Covid-19. Tuy nhiên, thái quá sẽ bất cập, dục tốc sẽ bất đạt. Hình thức dạy học truyền thống dù đi tắt đón đầu cũng không thể một sớm một chiều chuyển sang online không bước đệm. Cho nên hiện tượng sai kiến thức, vụng kỹ năng, thiếu chuẩn mực trong các tiết học trực tuyến làm giảm hiệu quả của một phương thức dạy học hiện đại, ưu việt.

Lo ngại của tiến sĩ Trịnh Thu Tuyết xuất phát từ việc hiện nay hầu như GV phải tự tìm tòi để dạy, chưa được tập huấn nhiều để quen thuộc dạy học từ xa (trực tuyến và truyền hình).

Là người tổ chức các lớp học miễn phí về dạy trực tuyến cho GV thời gian qua, tiến sĩ Vũ Thế Dũng, sáng lập và điều hành Thinking School, cho biết GV có nhiều cái khó vì các trường học không có nền tảng trực tuyến. Đưa tài liệu lên hệ thống, tạo phòng học tương tác trực tuyến hầu hết các trường tiểu học, phổ thông hiện nay không có, trừ một số trường lớn. Vì vậy, hiện nay GV cũng còn tâm lý đối phó, phân vân giữa việc dạy trực tuyến là chính hay dạy tạm để sau này dạy bù.

Trao đổi với PV Thanh Niên, một giảng viên Trường ĐH Văn Lang, nơi thực hiện dạy học trực tuyến đã 5 tuần, cho biết: “Việc học online còn tùy môn học và giảng viên dạy. Môn học của tôi, sinh viên tham gia khoảng 90%, do tôi cũng áp dụng công nghệ nhiều và tăng cường kết nối lớp học. Tuy nhiên, với giảng viên lớn tuổi, việc dạy online kiểu này cũng có nhiều khó khăn. Học online ở Việt Nam hiện nay, hiệu quả tiếp thu của sinh viên sẽ không bằng cách học truyền thống vì sinh viên chưa quen tự học, tự đọc sách, nghiên cứu”.

Theo giảng viên này, muốn dạy trực tuyến hiệu quả, hệ thống e-learning của trường phải ổn. Bài giảng quay, phụ đề hoặc theo slide chỉ nên giảng (nói) trong khoảng 15 – 45 phút. Slide bài giảng nên có chữ ít, hình ảnh nhiều, thậm chí có thể làm clip sinh động để sinh viên dễ tiếp thu. Giảng viên cần tương tác chat, cửa sổ trò chuyện trên nền tảng chọn dạy trực tuyến với sinh viên để giải đáp câu hỏi, bài tập…

Chị Nguyễn An, đang làm việc tại một công ty tại Canada, cho biết chị có chứng chỉ dạy online của một tổ chức có trụ sở chính ở Anh, đã từng dạy online cho các nhân viên ở nhiều nước. Từ kinh nghiệm, chị thấy rằng dạy học online chỉ hiệu quả trong vòng 1 tiếng, quá thời gian đó cả người dạy và người học đều mệt, hiệu quả kém.

Chia sẻ về kinh nghiệm học trực tuyến của con mình, anh Vũ Thượng, phụ huynh có con học tại một trường phổ thông tư thục tại TP.HCM, cho biết: “Để tăng độ hiệu quả khi học online, bài giảng, nên ghi hình video trước. Cần khuyến khích học chủ động. Yêu cầu HS đọc trước sách giáo khoa, xem video bài giảng và chuẩn bị câu hỏi để hiểu bài học tốt hơn. Đầu giờ GV sẽ hỏi HS về nội dung đã tiếp thu được, các câu hỏi cần thảo luận và chỉ trả lời giảng lại những điểm còn khó hay chưa hiểu thấu đáo. Cần tăng cường hỏi đáp 1-1 với HS và nên đưa các câu hỏi nhỏ vào trong bài giảng. Đây là cách để tạm dừng, giảm sự nhàm chán, thu hút sự tham gia của người học cũng như giúp củng cố kiến thức đã thu nhận. Cũng cần yêu cầu HS giữ cấu trúc tiết học như ở trường với giờ học cộng thêm 10 phút nghỉ giải lao bắt buộc. Nên xen kẽ các giờ học văn hóa với các giờ học khác, học vận động, thể thao…”.