Dạy theo chương trình phổ thông mới gặp nhiều khó khăn

Cơ sở vật chất chưa đồng bộ, không in ấn được tài liệu giáo dục, thiếu giáo viên… là những thách thức ngành giáo dục TP.HCM gặp phải khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Ngày 20-9, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM đã có buổi làm việc với Sở GD&ĐT TP.HCM cùng đại diện các sở, ngành trên địa bàn về tình hình thực hiện Nghị quyết 88/2014/QH13 và Nghị quyết 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông giai đoạn 2020-2022.

Học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Lương Thế Vinh, quận Bình Tân trong một tiết học. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN

Chưa đủ tài liệu giáo dục, thiếu giáo viên

Ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM, cho biết một trong những khó khăn khi triển khai chương trình mới là áp lực tăng dân số cơ học trên địa bàn dẫn đến thiếu giáo viên (GV), phòng học.

Theo thống kê, tỉ lệ học sinh (HS) không có hộ khẩu ở TP.HCM đang tăng dần qua các năm học. Cụ thể, năm học 2021-2022, có hơn 343.000 HS không có hộ khẩu, chiếm tỉ lệ 21,26% tổng số HS trên địa bàn. Điều này dẫn đến chương trình mới ở cấp tiểu học yêu cầu thực hiện dạy học hai buổi/ngày nhưng phòng học chưa đảm bảo cho 100% HS tham gia đủ buổi.

Bên cạnh đó, cơ sở vật chất hiện nay chưa đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình, chẳng hạn nhiều trường có diện tích nhỏ hẹp, thiếu phòng bộ môn, phòng chức năng do phòng ốc tập trung cho việc học chính khóa của HS.

Một trong những môn học đang thiếu GV nhiều nhất là tin học. Ông Cao Anh Tuấn, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, lý giải sinh viên tiếng Anh, tin học ra trường đa phần chọn lựa công việc khác vì lương cao. Do đó, ông Tuấn đề nghị cần có chế độ đặc thù đối với GV các môn học này.

Bổ sung, ông Nguyễn Hải Hiệu, Phó Trưởng phòng Hành chính, Sở Nội vụ TP.HCM, cho biết thiếu GV một số môn cũng là tình hình chung của các năm qua. Mỗi năm TP tăng 20.000-30.000 HS, trong khi đó việc yêu cầu sắp xếp, tinh gọn các đơn vị sự nghiệp công lập, giảm biên chế sự nghiệp giáo dục phổ thông là không hợp lý. Bên cạnh đó, công tác tuyển dụng cũng gặp khó khăn. Từ năm 2020, Bộ Nội vụ mới chỉ cho phép tuyển dụng GV theo hình thức hợp đồng với các đơn vị tự chủ một phần nên các đơn vị hoạt động do 100% ngân sách cấp chưa thể hợp đồng với GV. Vừa qua, Sở Nội vụ TP.HCM đã kiến nghị Bộ Nội vụ có cơ chế tháo gỡ vấn đề này.

Không chỉ thiếu GV, việc in ấn tài liệu môn giáo dục địa phương cũng đang gặp khó. Ông Nguyễn Bảo Quốc cho biết từ năm 2020, Sở GD&ĐT đã tổ chức biên soạn, lấy ý kiến để hoàn thiện cấu trúc nội dung cho từng cấp học theo yêu cầu của chương trình mới, đồng thời gắn với lịch sử phát triển của TP. Đối với các cấp lớp 1, 2, 3, 6, tài liệu giáo dục địa phương đã được phê duyệt, tuy nhiên sở không có chức năng in ấn, phát hành nên đã có văn bản đề xuất Bộ GD&ĐT hướng dẫn nhưng chưa được phản hồi. Do đó sở kiến nghị có hướng dẫn pháp lý cụ thể, chặt chẽ để các địa phương chủ động in ấn và phát hành tài liệu này. Đối với tài liệu cho lớp 7, lớp 10, hiện đã hoàn thành biên soạn trình hội đồng thẩm định, phê duyệt.

Toàn TP hiện có hơn 24.800 GV tiểu học trong và ngoài công lập với tỉ lệ GV/lớp là 1,36 – chưa đáp ứng đủ để tổ chức dạy đủ các môn học và dạy học hai buổi/ngày.

Ngành giáo dục TP cần chủ động phối hợp với các ban ngành

Phát biểu tại buổi làm việc, bà Văn Thị Bạch Tuyết, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội

TP.HCM, đánh giá TP.HCM đã triển khai tốt hai nghị quyết về đổi mới chương trình, sách giáo khoa và chia sẻ với khó khăn của ngành giáo dục.

Bà Tuyết nhận xét TP luôn phải đối mặt với tình trạng thiếu trường lớp, thiếu GV cục bộ. TP.HCM còn gần 26% GV chưa đạt chuẩn, đây cũng là thách thức khi thực hiện chương trình mới. Ngành giáo dục cần có lộ trình phù hợp để hoàn thành nâng chuẩn cho bộ phận này. Cũng theo bà Bạch Tuyết, qua báo cáo của Sở GD&ĐT, thiết bị để phục vụ cho chương trình mới ở mức đáp ứng tối thiểu vẫn còn thiếu, hầu hết mới chỉ đáp ứng được hơn 70%. Cụ thể, máy tính chỉ đạt được 55%, thiết bị để học Anh văn còn thấp hơn nữa gây khó khăn khi triển khai giảng dạy. “Nếu không thể mua máy tính, phải huy động từ phụ huynh sẽ tăng thêm gánh nặng, trong khi đó ngân sách có thể thực hiện” – bà Tuyết tâm tư.

Về tình trạng thiếu GV, bà Tuyết nhận xét Sở GD&ĐT lẫn các quận, huyện đều đã có những giải pháp để khắc phục như liên kết với trường đại học để đào tạo đội ngũ, tổ chức tuyển dụng. “Đặc biệt, vừa qua khi đi khảo sát tại một quận, do không tuyển được GV từng môn nên họ đã cử GV nhiều môn đi học để về dạy nhằm đảm bảo chương trình. Giải pháp trên đã cho thấy sự chủ động của đơn vị, có thể chưa đúng theo quy định” – bà Tuyết nói.

Bên cạnh đó, bà Tuyết cũng đề nghị Sở Tài chính xem xét các trường không tuyển được GV phải mời hợp đồng thỉnh giảng lấy nguồn thu của trường chi trả, không được lấy tiền từ ngân sách gây khó cho các trường.