Đặt hàng đào tạo giáo viên: Đừng dựa vào chỉ tiêu biên chế
Đại diện các địa phương đồng loạt nêu khó khăn trong việc xác định nhu cầu giáo viên, vì nếu dựa vào nhu cầu thật thì thiếu nhiều, còn dựa vào nhu cầu tuyển dụng theo chỉ tiêu biên chế thì hầu như không cần đào tạo thêm.
Thí sinh nộp hồ sơ nhập học vào Trường ĐH Sư phạm TP.HCM năm 2019 – 2020 – ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Hôm qua 29.4, Bộ GD-ĐT tổ chức hội nghị triển khai Nghị định (NĐ) 116/2020 về chính sách hỗ trợ t.iền đóng học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên (SV) sư phạm (SP).
Mâu thuẫn giữa nhu cầu sử dụng và tuyển dụng
Theo ông Nguyễn Hữu Tuyến, Hiệu trưởng Trường CĐSP Bắc Ninh, việc các trường SP xác định chỉ tiêu căn cứ vào nhu cầu của địa phương đã được làm từ một số năm nay. Qua đó cho thấy, đa số địa phương, trong đó có Bắc Ninh, nhu cầu là nhu cầu tuyển dụng chứ không phải nhu cầu sử dụng, nên thực tế các trường vẫn thiếu rất nhiều giáo viên (GV). Ví dụ Bắc Ninh năm ngoái thiếu khoảng hơn 2.000 đến gần 3.000 GV, nhưng trong nhu cầu theo báo cáo lại rất ít.
“Theo cách làm mấy năm nay, Cục Nhà giáo gửi yêu cầu khảo sát về UBND tỉnh, UBND tỉnh giao cho Sở Nội vụ, Sở Nội vụ đưa về phòng nội vụ các huyện, xác định nhu cầu tuyển dụng, mà nhu cầu tuyển dụng lại rất khó khăn. Nhiều tỉnh 10 năm mới mở một đợt tuyển dụng”, ông Tuyến nói và cho biết thêm: “Trước đây, khi việc khảo sát được giao cho Sở GD-ĐT, Sở lại giao cho phòng kế hoạch tài chính của Sở xác định, thì rất sát. Vì họ căn cứ vào thống kê người đi học trong độ t.uổi trên địa bàn, hằng năm sẽ tăng hay giảm thế nào; số GV hiện tại ra sao, số sắp nghỉ hưu là bao nhiêu…, từ đó mới ra nhu cầu GV thực tế”.
Ông Tuyến cũng đề nghị, trong công văn hướng dẫn thực hiện NĐ 116 của Bộ GD-ĐT, trong phần khảo sát nhu cầu GV để xác định chỉ tiêu đào tạo, nên ghi rõ là đào tạo GV cho tất cả các trường, gồm trong và ngoài công lập. Ở Bắc Ninh chẳng hạn, khối trường mầm non đa số là ngoài công lập, hiện đang thiếu trầm trọng, tới hàng chục nghìn người, mà không có nguồn để tuyển.
Ông Nguyễn Văn Hưng, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Thái Nguyên, cũng nêu băn khoăn về việc làm thế nào để đảm bảo cân bằng cung – cầu khi mà theo định mức của Bộ GD-ĐT, Thái Nguyên thiếu hơn 5.000 GV nhưng biên chế Chính phủ giao cho thì thấp hơn rất nhiều. Kể cả được phép đăng ký theo nhu cầu thực tế (theo định biên Bộ GD-ĐT quy định), thì lực lượng SV SP ra trường chưa có việc làm trong xã hội còn lớn, giả sử Thái Nguyên được giao thêm 5.000 biên chế thì có thể tuyển ngay được, không cần đào tạo thêm.
Video đang HOT
Ông Hưng đặt câu hỏi: “Giả sử chúng ta cứ đặt hàng theo nhu cầu thực, nhưng sau khi họ tốt nghiệp 2 năm mà chúng ta không tuyển dụng họ thì làm thế nào? Chẳng lẽ bắt họ bồi hoàn kinh phí như NĐ 116 yêu cầu?”.
Đấu thầu: Đề phòng hệ lụy khôn lường về chất lượng
Theo dự thảo của Bộ GD-ĐT hướng dẫn thực hiện phương thức giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu đào tạo GV theo nhu cầu xã hội được quy định tại NĐ 116, UBND cấp tỉnh là cơ quan có trách nhiệm xác định nhu cầu sử dụng GV mới, lập dự toán và bố trí kinh phí, thực hiện giao nhiệm vụ đào tạo đối với các cơ sở đào tạo trực thuộc (nếu có), đặt hàng (hoặc đấu thầu) đào tạo GV với các cơ sở đào tạo GV khác để đáp ứng nhu cầu sử dụng GV của địa phương.
Chưa có chỉ tiêu sư phạm là bất cập
Từ đầu cầu Đà Nẵng, PGS Nguyễn Ngọc Vũ, Giám đốc ĐH Đà Nẵng, cho biết ý kiến của các đại biểu ở đầu cầu này cho rằng hội nghị triển khai NĐ 116 diễn ra quá muộn. Hiện nay thí sinh đã bắt đầu đăng ký xét tuyển ĐH mà các trường SP còn chưa ra được chỉ tiêu là rất bất cập. Ngoài ra, đầu cầu Đà Nẵng cũng có thắc mắc tương tự đầu cầu Hà Nội, SV được đào tạo theo đơn đặt hàng nhưng lại không trúng tuyển khi thi viên chức (theo NĐ 115) thì xử lý thế nào?
Đại biểu đại diện đầu cầu TP.HCM cũng truyền đạt 4 băn khoăn của các đại biểu đầu cầu này. Thứ nhất là mong muốn Bộ có một giải pháp để điều phối cung – cầu trong đào tạo – sử dụng GV – đăng ký của SV. Thứ hai, cần có một hướng dẫn chi tiết hơn cả về tài chính và xác định nhu cầu của địa phương. Thứ ba, về vấn đề học phí, cần phải có giải pháp khi mà học phí của các trường khác nhau thì có mức khác nhau, trong khi hỗ trợ học phí chỉ là một mức. Thứ tư, phải có quy định nhằm đảm bảo việc tuyển dụng phải mang tính cạnh tranh.
Các bộ/ngành có cơ sở đào tạo GV chủ trì và phối hợp với Bộ GD-ĐT trong việc chỉ đạo, hướng dẫn cơ sở đào tạo trực thuộc lập dự toán và bố trí kinh phí cho việc đào tạo GV của cơ sở đào tạo trực thuộc và thực hiện các nội dung khác theo NĐ 116.
Với quy định về các đấu thầu và tham gia đấu thầu, theo GS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường ĐHSP Hà Nội, có 2 vấn đề cần lưu ý, đó là năng lực của cơ sở đào tạo và giá. Tất nhiên mỗi cơ sở đều đã được kiểm định và đảm bảo các yêu cầu; cơ sở nào cũng tuyên ngôn đào tạo chất lượng cao cả. Như vậy, rất khó nói về năng lực thế nên vấn đề còn lại là giá, tất nhiên giá phải theo trần quy định. “Cạnh tranh về giá có những mặt tích cực, nhưng nếu thiếu thận trọng thì sẽ có những tiêu cực, mà tiêu cực để ra đời những thế hệ nhà giáo chất lượng không cao thì hệ lụy khôn lường”, GS Nguyễn Văn Minh khuyến cáo.
Đào tạo giáo viên theo cơ chế đặt hàng và đấu thầu
Sáng 29/4, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị triển khai Nghị định 116/2020/NĐ-CP về đào tạo giáo viên theo nhu cầu địa phương. Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn dự và chỉ đạo Hội nghị.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn phát biểu tại hội nghị.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong 3 đột phá chiến lược mà Đảng đã đề ra trong nhiều kỳ Đại hội. Đặc biệt trong nhiệm kỳ Đại hội lần này, sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển con người Việt Nam là vấn đề trọng tâm được đặt ra.
Theo Thứ trưởng, quá trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, yếu tố then chốt chính là giáo viên, các nhà giáo. Đảng, Nhà nước, coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ nhà giáo từ nhiều năm nay và đã có nhiều chính sách hỗ trợ, đặc biệt chính sách hỗ trợ t.iền học phí cho sinh viên theo học ngành Sư phạm.
Tuy nhiên, sau 15 năm thực hiện, chính sách này đã bộc lộ một số nhược điểm. Nghị định 116/2020/NĐ-CP ra đời tiếp tục thực hiện chính sách trên nhưng nâng tầm lên một bước. Mục tiêu cuối cùng là tăng chất lượng trong công tác đào tạo; từ đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực giáo viên, đáp ứng yêu cầu về chất và lượng giáo viên tại các địa phương; qua đó góp phần thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo.
Các đồng chí chủ tọa hội nghị.
Trao đổi về cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng và đấu thầu đào tạo giáo viên, Thứ trưởng chia sẻ, Nghị định 116/2020/ND-CP khá minh bạch về vấn đề này. Mặc dù Nghị định đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, qua thời gian rất dài và được sự đóng góp ý kiến của nhiều bên liên quan, nhưng đây là vấn đề mới đối với các địa phương, các cơ sở đào tạo giáo viên, nên trong quá trình triển khai nội dung Nghị định có thể có nhiều vấn đề đặt ra.
Thứ trưởng đề nghị, hội nghị hôm nay để những người có trách nhiệm trong việc triển khai nội dung Nghị định 116/2020/NĐ-CP hiểu rõ những nội dung căn cốt; đồng thời bàn thảo những vấn đề vướng mắc, những khó khăn phát sinh có thể xảy ra, để Bộ Giáo dục và Đào tạo lắng nghe; từ đó tiếp tục hoàn thiện dự thảo hướng dẫn.
"Trên cơ sở đó, chúng ta cùng phối hợp triển khai có hiệu quả Nghị định này. Làm sao để có một hệ thống vận hành trơn tru, cân đối giữa cung và cầu. Cung là nơi các cơ sở đào tạo giáo viên, cầu chính là các địa phương"- Thứ trưởng nói, đồng thời đề nghị:
Việc bàn thảo để đi đến thống nhất cách thức thực hiện, phương thức triển khai và sự phối hợp đồng bộ trong toàn hệ thống. Qua đó nhằm triển khai thành công những nội dung của Nghị định, làm sao mang lại lợi ích tốt nhất cho người học. Từ đó, giúp được những sinh viên giỏi vào học các ngành sư phạm.
Cuối cùng là các địa phương hưởng lợi từ nguồn sinh viên giỏi này, vì sau khi tốt nghiệp ra trường, các em về công tác, góp phần nâng cao công tác giáo dục và đào tạo tại các địa phương.
Toàn cảnh hội nghị
Nghị định 116/2020/NĐ-CP của Chính phủ nhằm hướng đến các mục tiêu sau:
Thứ nhất, đào tạo sinh viên sư phạm gắn chặt với nhu cầu sử dụng và tuyển dụng giáo viên tại các địa phương dựa trên cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng và đấu thầu đào tạo sinh viên sư phạm của các địa phương với các cơ sở đào tạo; đồng thời quy định gắn trách nhiệm của các địa phương từ nhu cầu đến đặt hàng đào tạo, việc bố trí, sử dụng sinh viên sau tốt nghiệp nhằm tránh tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ và thực trạng sinh viên sư phạm ra trường làm trái ngành nghề đào tạo đang diễn ra.
Thứ hai, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước thông qua việc cấp đúng đối tượng, đảm bảo mục tiêu hỗ trợ cho sinh viên sư phạm làm đúng ngành. Sử dụng hiệu quả ngân sách Nhà nước thông qua quy định sinh viên sư phạm được hỗ trợ t.iền đóng học phí và chi phí sinh hoạt sau 2 năm kể từ khi tốt nghiệp, nếu không công tác trong ngành giáo dục hoặc công tác không đủ thời gian quy định thì phải bồi hoàn khoản kinh phí mà Nhà nước đã hỗ trợ.
Thứ ba, xây dựng mức hỗ trợ t.iền đóng học phí, chi phí sinh hoạt cho sinh viên sư phạm hợp lý bảo đảm đủ t.iền đóng học phí và cơ bản đủ chi trả chi phí sinh hoạt tối thiểu, để sinh viên yên tâm theo học ngành đào tạo giáo viên, đồng thời thu hút được sinh viên giỏi vào học và công tác trong ngành giáo dục, thúc đẩy chất lượng đội ngũ nhà giáo.
Thứ tư, cho phép các cơ sở đào tạo giáo viên được thực hiện theo phương thức giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu hoặc đào tạo theo nhu cầu xã hội để đảm bảo công bằng với việc đào tạo các ngành khác, tránh việc trông chờ vào ngân sách nhà nước đồng thời thúc đẩy việc tự chủ, nâng cao chất lượng đào tạo tại các cơ sở đào tạo giáo viên.
Sinh viên sư phạm sẽ được chọn địa phương làm việc sau khi ra trường Bộ GD-ĐT dự định tổ chức xây dựng phần mềm dùng chung nhằm hỗ trợ các địa phương và các cơ sở đào tạo giáo viên điều phối cung - cầu cho việc tổ chức đặt hàng và nhận đặt hàng đào tạo giáo viên. Sắp tới, sinh viên sư phạm được hỗ trợ sinh hoạt phí và học phí khi học, ra...