Đào tạo tiến sĩ: Siết c.hặt đ.ầu vào
Để tránh tình trạng quy mô đào tạo quá nhiều nhưng chất lượng tiến sĩ lại không bảo đảm, Bộ GD&ĐT quyết siết lại bằng những quy định cụ thể trong quy chế.
Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, cả nước đang triển khai đào tạo 971 lượt ngành trình độ tiến sĩ tại 158 cơ sở đào tạo, trong đó có 114 trường đại học, 42 viện nghiên cứu; quy mô đào tạo năm học 2015-2016 là 13.598 nghiên cứu sinh (NCS).
Tuy nhiên, chất lượng đào tạo hạn chế dẫn đến những luận án tiến sĩ không bảo đảm, gây bức xúc trong xã hội.
T.iền nào của nấy
Phân tích nguyên nhân tại sao chất lượng đào tạo tiến sĩ ở Việt Nam thấp, Thứ trưởng GD&ĐT Bùi Văn Ga cho rằng do nhiều yếu tố cộng lại. Một phần là do người học, một phần là chất lượng người hướng dẫn NCS chưa đồng đều nên quá trình hướng dẫn còn hạn chế.
Trong khi đó, các cơ sở đào tạo buông lỏng chất lượng, chạy theo số lượng, kinh phí đào tạo lại quá thấp, không đủ để NCS thực hiện các nghiên cứu có chất lượng.
Đào tạo tiến sĩ thời gian tới sẽ chú trọng tới chất lượng. Ảnh: Tấn Thạnh/Người Lao Động.
Theo ông Ga, chi phí trung bình để đào tạo một tiến sĩ hiện nay là 15 triệu đồng/năm. Tại một số ĐH lớn, như ĐHQG Hà Nội, số t.iền này là 18 triệu đồng/năm.
Theo GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Trưởng ban Đào tạo ĐHQG Hà Nội, ở ĐHQG Hà Nội, các GS, PGS là người hướng dẫn nhận định mức 3 triệu đồng/năm/NCS. Nếu hướng dẫn 2 NCS thì mức này còn 1,5 triệu đồng/năm/NCS.
Con số này khiến GS Trần Văn Nhung, Tổng Thư ký Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước, nhận xét rằng không có nước nào đào tạo tiến sĩ như Việt Nam và đúng là t.iền nào của nấy.
Không thể cứ làm những đề tài ‘lặt vặt’
Video đang HOT
Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho biết thời gian tới yêu cầu hàng đầu là siết chặt chất lượng, đào tạo tiến sĩ sẽ không tập trung vào số lượng mà tập trung vào chất lượng, xem chất lượng là hàng đầu.
Luận án tiến sĩ phải là công trình khoa học, phải chứa đựng cái mới, phải đăng trên các tạp chí quốc tế để có những phản biện, để thấy cái mới trong luận án thay vì chỉ làm mấy thứ lặt vặt như thạc sĩ.
Theo một chuyên gia, để không còn “tiến sĩ giấy”, các luận án thực sự có hiệu quả chứ không còn nằm trên giấy thì cần phải có quy định khắt khe về đầu vào cũng như điều kiện tiếp nhận NCS. Nếu cứ như hiện nay, nhiều người hướng dẫn không có đề tài nhưng do nhu cầu đào tạo nên vẫn hướng dẫn thì không bao giờ có thể nâng cao chất lượng đào tạo.
Ông Bùi Văn Ga cho hay Bộ GD&ĐT đang xem xét xây dựng các tiêu chí tiệm cận với khung trình độ tiến sĩ trong khu vực và quốc tế. Đây là cơ sở để các cơ sở đào tạo xây dựng chuẩn đầu ra cũng như nâng chuẩn đầu vào. Ngoại ngữ sẽ được quy định là chuẩn đầu vào chứ không phải chuẩn đầu ra như hiện nay.
Theo Thứ trưởng Bùi Văn Ga, chúng ta đang quy định chuẩn ngoại ngữ đầu ra của tiến sĩ, như thế là không đúng mục tiêu.
“Thời gian tới, ngoại ngữ sẽ được quy định là chuẩn đầu vào, tức là ngoại ngữ như công cụ để nghiên cứu sinh đọc sách, tìm tài liệu phục vụ đề tài nghiên cứu. Ngoại ngữ đối với nhà nghiên cứu không phải đ.ánh giá bằng IELTS hay TOFEL mà là bằng năng lực thực tế của họ, tức là đọc hiểu, trình bày báo cáo”, ông nhấn mạnh.
Theo lãnh đạo Bộ GD&ĐT, quan điểm của bộ là hạn chế số lượng, nguồn lực sẽ được đầu tư tập trung thay vì dàn trải. Trong lần sửa đổi quy chế sắp tới, Bộ GD&ĐT sẽ quy định chặt chẽ về đầu vào của NCS nhưng cũng sẽ tạo điều kiện mềm dẻo cho các cơ sở đào tạo. Các cơ sở có thể tuyển NCS không theo đợt mà bất cứ khi nào trường có t.iền, có đề tài thì có thể “chào hàng” để tuyển sinh.
Phải có bài báo quốc tế ISI
Theo GS Trần Văn Nhung, cần có những tiêu chuẩn cụ thể với luận án tiến sĩ. Ví dụ, với khoa học tự nhiên, khoa học công nghệ, phải có phát minh, yêu cầu không dưới 2 bài báo quốc tế trên các tạp chí ISI. Riêng khoa học xã hội và nhân văn, không bắt buộc có các công bố quốc tế ngay nhưng cũng cần có những tiêu chuẩn định lượng rành mạch.
Ông Bù Văn Ga cho hay quy định sắp tới sẽ yêu cầu các NCS phải đăng bài báo trên tạp chí quốc tế. Còn nếu đăng trong nước thì phải bằng tiếng nước ngoài vì trên thực tế, có những ngành đăng trên tạp chí nước ngoài rất khó.
Bộ GD&ĐT đang chờ ý kiến phản biện của các ngành như nghệ thuật, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội để tập hợp xây dựng quy định cho phù hợp.
Theo Zing
'Chi phí đào tạo tiến sĩ là 15 triệu đồng một năm'
Thứ trưởng GD&ĐT Bùi Văn Ga thừa nhận chất lượng đào tạo tiến sĩ ở nước ta chưa đồng đều và cần tăng chuẩn đầu vào đối với nghiên cứu sinh.
Thời gian qua, chất lượng đào tạo tiến sĩ là một trong những vấn đề thu hút sự chú ý của dư luận xã hội.
Nhiều người băn khoăn về chất lượng tiến sĩ chưa đảm bảo, đề tài nghiên cứu không xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, kết quả không có điểm mới, chất lượng nghiên cứu sinh không đồng đều. Một số cơ sở đào tạo tiến sĩ buông lỏng trong công tác quản lý đào tạo.
Đào tạo tiến sĩ còn 'vàng thau lẫn lộn'
Tại buổi tọa đàm "Nâng cao chất lượng đào tạo tiến sĩ" diễn ra sáng 10/11, Thứ trưởng GD&ĐT Bùi Văn Ga thừa nhận chất lượng đào tạo tiến sĩ ở nước ta chưa đồng đều.
"Hầu hết cơ sở đào tạo tiến sĩ chấp hành nghiêm quy chế. Tuy nhiên, vẫn có nơi có lúc cơ sở buông lỏng quản lý chất lượng, chạy theo số lượng dẫn đến có luận án tiến sĩ không đảm bảo chất lượng, gây bức xúc trong xã hội", ông Ga cho biết.
Chất lượng đào tạo tiến sĩ ở nước ta chưa đồng đều. Ảnh minh họa.
Cũng theo Thứ trưởng Ga, nguyên nhân chính là học viên không xác định rõ động cơ khi làm nghiên cứu sinh. Nghiên cứu sinh là đào tạo các nhà nghiên cứu với những trí tuệ mới chứ không phải đào tạo kỹ năng làm nghề. Song nhiều người không xác định rõ mục tiêu, động cơ, dẫn đến chất lượng không đảm bảo.
Một nguyên nhân khác nằm ở người hướng dẫn nghiên cứu sinh, trình độ chưa đồng đều nên quá trình hướng dẫn còn hạn chế, không tiếp cận được học thuật thế giới.
Bên cạnh đó, cơ sở giáo dục đào tạo tiến sĩ chưa thực hiện nghiêm quy chế nên chất lượng bị buông lỏng, một số cơ sở hội đồng không đảm bảo yếu tố khách quan.
Một vấn đề nữa cũng được nêu ra là nguồn lực đầu tư, kinh phí đào tạo còn thấp, không đủ để nghiên cứu sinh thực hiện công trình chất lượng.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT thông tin hiện tại, chi phí đào tạo tiến sĩ là 15 triệu/năm. Đây là mức quá thấp, khó có thể đào tạo nghiên cứu sinh bài bản. Các nghiên cứu sinh cũng thiếu nguồn để thực hiện thí nghiệm, thực hành, thực tập trong quá trình đào tạo.
GS.TSKH Nguyễn Đình Đức đồng ý với quan điểm của thứ trưởng, cho rằng chất lượng đào tạo tiến sĩ vẫn còn hạn chế do động lực của người học, cơ sở đào tạo buông lỏng quản lý, cơ sở vật chất đầu tư chưa thỏa đáng.
Song, ông nhận định chất lượng chất lượng đào tạo tiến sĩ ở Việt Nam đang ngày càng tiệm cận chuẩn mực và tính quốc tế.
Tăng chuẩn đầu vào
Siết chặt chất lượng đầu vào là biện pháp được đề cập nhiều nhất để nâng cao chất lượng tiến sĩ.
Thứ trưởng Ga nhận định để làm được điều này, nghiên cứu sinh phải có tiêu chí đầu vào nhất định đòi hỏi cao hơn, trước hết là ngoại ngữ.
Về vấn đề đầu vào, PGS.TS Vũ Lan Anh - Phó hiệu trưởng ĐH Luật Hà Nội - cho rằng chỉ tuyển sinh được đối tượng giỏi mới có thể đào tạo tiến sĩ tốt. Chất lượng đầu vào cần đảm bảo điều kiện tuyển sinh, bao gồm ngoại ngữ, khả năng nghiên cứu và phải căn cứ các bài báo nghiên cứu, những gì họ làm được trước khi đăng ký dự tuyển.
Theo bà, yêu cầu về đầu vào ngoại ngữ cần được nâng cao vì theo quy chế hiện hành, trình độ tuyển về ngoại ngữ là 3/6 (B1). Trong khi đó, thực tế ở ĐH Luật Hà Nội cho thấy những người có trình độ này rất khó đọc hiểu tài liệu nước ngoài. Yêu cầu ngoại ngữ cao hơn sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tiến sĩ.
Ngoài ra, yếu tố người hướng dẫn cần được đề cao. Ông Bùi Văn Ga khẳng định hướng nghiên cứu của người hướng dẫn rất quan trọng.
"Thầy phải đi trước, có hợp tác quốc tế thì mới định hướng, hướng dẫn nghiên cứu sinh thành công trong luận án của mình", Thứ trưởng Ga nói.
Bà Lan Anh cho rằng người hướng dẫn phải có uy tín về khoa học, nhiệt tình và trách nhiệm với công việc nghiên cứu của mình.
Ngoài ra, để nâng cao chất lượng đào tạo tiến sĩ, nước ta phải có hệ thống tài liệu, học liệu trong nước và quốc tế đầy đủ, cộng thêm cơ sở vật chất, đồng thời tạo dựng môi trường đào tạo tốt để thu hút người học.
Để làm được điều này, Việt Nam phải nâng mức kinh phí đầu tư cho hoạt động đào tạo tiến sĩ, dù không bằng thế giới cũng phải đủ để nghiên cứu sinh thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu.
Theo Zing
Đình chỉ cơ sở đào tạo tiến sĩ nếu không đủ điều kiện Ngày 13/6, Bộ GD&ĐT có công văn gửi các cơ sở đào tạo trình độ tiến sĩ về việc tiến hành rà soát điều kiện đảm bảo chất lượng. Theo Bộ GD&ĐT, việc tiến hành rà soát điều kiện đảm bảo chất lượng của các cơ sở đào tạo tiến sĩ từ năm 2013 đến nay nhằm đ.ánh giá đúng tình hình, bổ...
